ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدە كەلەلى ستراتەگيالىق تابىستارعا قول جەتتى
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: بۇل رەتكى جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاننان بەرى ەلىمىز تاپ بولعان تارالۋى ەڭ تەز، جۇعىمدالۋ كولەمى ەڭ كەڭ، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قيىندىعى ەڭ زور الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ وقيعاسى. شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، بۇكىل ەلدەگى جوعارى - تومەندەگىلەردىڭ جانە بارشا حالىق بۇقاراسىنىڭ قاجىماي - تالماي، ەرەن قۇلشىنۋى، سونداي - اق بوداۋ بەرۋى ارقىلى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدە كەلەلى ستراتەگيالىق تابىستارعا قول جەتتى. قازىر ىندەت ءالى اياقتاي قويعان جوق، دامۋ مىندەتى توتەنشە اۋىر. سول ءۇشىن، ىندەت تۋدىرعان زياندى بارىنشا ازايتۋعا كۇش سالىپ، بيىلعى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ نىسانا - مىندەتتەرىن ورىنداۋعا قۇلشىنۋ كەرەك.
وتكەن جىلعى جانە بيىل جىل باسىنان بەرگى قىزمەتتەرگە نازار
01
وتكەن جىلى تۇتاس جىلدىق باستى نىسانا - مىندەتتەر ورىندالىپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋعا شەشۋشى نەگىز قالاندى
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: وتكەن جىلى ەلىمىزدىڭ دامۋى كوپتەگەن قيىنشىلىقتار مەن سىن - سايىستارعا ءدوپ كەلدى. دۇنيە جۇزىلىك ەكونوميكانىڭ ارتۋى باسەڭدەپ، حالىقارالىق ەكونوميكا - ساۋدا قاجالىسى كۇشەيىپ، ەل ءىشى ەكونوميكاسىنىڭ قۇلدىراۋ قىسىمى ارتتى. شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى بۇكىل ەلدەگى ءار ۇلت حالقىن ىنتىماقتاستىرىپ جانە باستاپ، قامال الىپ، قيىنشىلىقتاردى جەڭىپ، تۇتاس جىلدىق باستى نىسانا - مىندەتتەردى ورىنداپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋعا شەشۋشى نەگىز قالادى.
− ەكونوميكالىق اينالىم جالپى جاقتان ورنىقتى بولدى. ىشكى ءوندىرىستىڭ جالپى قۇنى 99 تريلليون 100 ميلليارد يۋانعا جەتىپ، ％6.1 ارتتى. قالا - قالاشىقتاردا 13 ميلليون 520 مىڭ ادام تىڭنان جۇمىستانىپ، انىقتالعان جۇمىسسىزدىق مولشەرى ％5.3تەن تومەن بولدى. تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋ باعاسى ％2.9 جوعارىلادى. حالىقارالىق كىرىس - شىعىس نەگىزىنەن تەپە - تەڭ بولدى.
− ەكونوميكالىق قۇرىلىم مەن وڭىرلىك ورنالاستىرۋ ۇزدىكسىز جاقساردى. قوعامدىق تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ بولشەك ساتىلۋ جالپى سوماسى 40 تريلليون يۋاننان اسىپ، تۇتىنۋدىڭ باستى جەبەۋ رولى ۇزدىكسىز ساۋلەلەندى. وزىق جاساۋ كاسىبى، وسى زامانعى قىزمەت وتەۋ كاسىبى ءبىرشاما تەز ارتتى. استىق ءونىمى ءبىر تريلليون 300 ميلليارد جىڭنان جوعارى بولۋ دەڭگەيىن ساقتادى. تۇرعىلىقتى حالىقتىڭ قالا - قالاشىقتانۋ مولشەرى تۇڭعىش رەت ％60تەن اسىپ، كەلەلى وڭىرلىك ستراتەگيا ىشكەرىلەي اتقارىلدى.
− دامۋدىڭ جاڭا قوزعاۋشى قۋاتى ۇزدىكسىز ارتتى. عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدا ءبىر توپ كەلەلى تابىستارعا قول جەتتى. جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالالارى ۇزدىكسىز زورايىپ، ءداستۇرلى كاسىپ سالالارىنىڭ دارەجەسى تەز ءوستى. كوپ بولىپ شارۋاشىلىق قۇرۋ، جالپى جۇمىلا جاڭالىق اشۋ ىشكەرىلەي ورىستەتىلىپ، كاسىپورىندار سانى كۇنىنە ورتا ەسەپپەن 10 مىڭنىڭ ۇستىندە ناقتىلى ارتىپ وتىردى.
− رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدا ماڭىزدى قادام تاستالدى. قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورما ۇزدىكسىز تەرەڭدەپ، ماڭىزدى سالالارداعى رەفورمادا تىڭ تابىستارعا قول جەتتى. كەمەيتىلگەن باجى، تومەندەتىلگەن اقى سوماسى 2 تريلليون 360 ميلليارد يۋانعا جەتىپ، اۋەلدە بەلگىلەنگەن 2 تريلليون يۋانعا جۋىق كولەمنەن استى، جاساۋ كاسىبى مەن شاعىن، ۇساق كاسىپورىندار ودان ەڭ كوپ يگىلىكتەندى. ۇكىمەت قۇرىلىمدارىنا رەفورما جاساۋ مىندەتى ورىندالدى. ۇكىمەت قۇرىلىمدارىن ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ مەن باسقارۋدى ۇشتاستىرۋ، قىزمەت وتەۋدى ساپالىلاندىرۋ رەفورماسى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىلدى. عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋ سەكتورى قۇرىلدى. ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە گۇلدەندىرۋدە تىڭ ونىمدىلىككە قول جەتتى. شەتەل ساۋداگەرلەرى قارجىلاندىرۋ زاڭىن اتقارۋ ەرەجەسى شىعارىلىپ، شاڭحاي ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنىڭ جاڭا بولىگى تىڭنان قۇرىلدى. سىرتقى ساۋدا، شەتەل قارجىسى ورنىقتىلىعىن ساقتادى.
− ءۇش ءىرى قامال الۋ شايقاسىندا شەشۋشى ىلگەرىلەۋشىلىكتەر بولدى. اۋىل - قىستاقتارداعى كەدەي حالىق سانى 11 ميلليون 90 مىڭ ادام ازايىپ، كەدەيلەسۋ مولشەرى ％0.6كە تومەندەپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدا شەشۋشى تابىستارعا قول جەتتى. لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋ ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىلىپ، باستى لاس زاتتاردىڭ شىعارىلۋ مولشەرى ۇزدىكسىز تومەندەدى، ەكولوگيالىق قورشاعان ورتا جالپى جاقتان جاقساردى. فينانس اينالىمى جالپى جاقتان ورنىقتى بولدى.
− حالىق تۇرمىسى اناعۇرلىم جاقساردى. تۇرعىنداردىڭ جان باسىندىق ورتاشا كىرىسى 30 مىڭ يۋاننان استى. نەگىزگى زەينەتكەرلىك، ەمدەۋ، ەڭ تومەنگى تۇرمىستىق قامتاماسىزداندىرۋ قاتارلىلاردىڭ قامتاماسىزداندىرۋ دەڭگەيى جوعارىلادى. قالا - قالاشىقتارداعى قامتاماسىز ەتىلەتىن ءۇي قۇرىلىسى مەن اۋىل - قىستاقتارداعى حاۋىپتى ۇيلەردى جاڭالاۋ ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىلدى. مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ ساتىسىنداعى تۇرمىسىنا جاردەم بەرىلەتىن وقۋشىلار سانى ％40كە جۋىق مولايدى، جوعارى دارەجەلى كاسىپتىك مەكتەپتەرگە ءبىر ميلليون وقۋشى ارتىق قابىلداندى.
ءبىز جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 70 جىلدىعىن سالتاناتپەن قۇتتىقتاپ، بۇكىل ەلدەگى ءار ۇلت حالقىنىڭ وتانشىلدىق ىنتاسىن بارىنشا تاسقىنداتىپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ ۇلى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋدىڭ مىعىم كۇش - قۋاتىن ۇيىستىردىق.
ءبىز پارتيا ستيلى، پاكتىك قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسىن تىڭعىلىقتى ورىستەتىپ، ورتالىقتىڭ 8 ءتۇرلى بەلگىلەمەسىنىڭ رۋحىن قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، ”ءتورت بۇرىس ستيلدى“ ۇزبەي تۇزەتىپ، نەگىزگى ساتىلاردىڭ ارقاسىن بوساتىپ جۇگىن جەڭىلدەتتىك.
جۇڭگوشا ءىرى ەلدىك ديپلوماتيادا قوماقتى تابىسقا قول جەتتى. 2 - كەزەكتى ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ حالىقارالىق سەلبەستىگى جونىندەگى ەل باسشىلارىنىڭ تالقى مىنبەرى قاتارلى كەلەلى اسابالىق ديپلوماتيا قيمىلدارى تابىستى وتكىزىلدى، ءتوراعا شي جينپيڭ قاتارلى پارتيا مەن مەملەكەت باسشىلارى كوپتەگەن ەلدەردە ساپاردا بولىپ، 20 ەل توبى باسشىلارىنىڭ كەڭەسى، بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ كەزدەسۋى، ازيا ءوزارا ىقپالداستىق جانە سەنىم شارالارى جونىندەگى كەڭەسى، شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى ەل باسشىلارىنىڭ كەڭەسى، شىعىس ازيا سەلبەستىگى ەل باسشىلارىنىڭ جەلىلەس ءماجىلىسى، جۇڭگو - ەۆروپا ەلدەرى باسشىلارىنىڭ كەزدەسۋى، جۇڭگو - جاپونيا - كورەيا ەلدەرىنىڭ باسشىلار كەزدەسۋى سياقتى كەلەلى قيمىلدارعا قاتىناستى. الەمدىك جونگە سالۋ جۇيەسىن قۇرۋعا جانە وعان رەفورما جاساۋعا بەلسەنە ات سالىسىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى جەبەدىك. ەكونوميكالىق ديپلوماتيا، گۋمانيتارلىق اۋىس - تۇيىستەر توتەنشە تابىستى بولدى. جۇڭگو دۇنيەنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋىن جەبەۋگە ماڭىزدى ۇلەس قوستى.
02
جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى تۋىلعاننان كەيىن، پارتيا ورتالىق كوميتەتى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ماڭداي الدى ءىرى ءىس رەتىندە يگەردى
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى تۋىلعاننان كەيىن، پارتيا ورتالىق كوميتەتى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ماڭداي الدى ءىرى ءىس رەتىندە يگەردى، باس شۋجي شي جينپيڭ ءوزى قولباسشىلىق ەتىپ، ءوزى ورنالاستىرۋ جاساپ، حالىقتىڭ باس اماندىعى مەن دەنساۋلىق سالاماتتىعىن ءبىرىنشى ورىنعا قويۋعا تاباندى بولدى. پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ باسشىلىعىندا، ورتالىقتىڭ ىندەتكە توتەپ بەرۋ قىزمەتىنە باسشىلىق ەتۋ گرۋپپاسى دەر كەزىندە اقىلداسىپ، ورنالاستىرۋ جاسادى، ورتالىقتىڭ جەتەكشىلىك ەتۋ گرۋپپاسى جەتەكشىلىك ەتۋدى، باقىلاۋدى كۇشەيتتى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ بىرلەسىپ ساقتانۋ، بىرلەسىپ تىزگىندەۋ مەحانيزمى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ سايكەستىردى، جەر - جەر، تاراۋلار ءوز مىندەتىن، جاۋاپكەرشىلىگىن تولىق ادا ەتتى، قوعامنىڭ ءارقايسى جاقتارى بار كۇشپەن قولداپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ حالىقتىق شايقاسىن، جالپى تۇلعالىق شايقاسىن، توسقاۋىل شايقاسىن جۇرگىزدى. قالىڭ ەمدەۋ قىزمەتكەرلەرى ەرلىكپەن كۇرەس جاسادى، حالىق ازاتتىق ارمياسىنىڭ قولباسشىلارى مەن جاۋىنگەرلەرى اۋىر مىندەتتى باتىلدىقپەن ارقالادى، عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى سەلبەسىپ قامال الدى، الەۋمەتتىك اۋماق قىزمەتكەرلەرى، قوعام حاۋىپسىزدىگى كادر - ساقشىلارى، نەگىزگى ساتى كادرلارى، اقپارات قىزمەتكەرلەرى، ەرىكتىلەر جۇمىس ورنىنان تاپجىلمادى، جەدەل جەتكىزۋ، ورتا تازالىعى، ىندەتكە قارسى تۇرۋعا قاجەتتى ماتەريالداردى ءوندىرۋ، تاسىمالداۋ قىزمەتكەرلەرى شارشاپ - شالدىققاندارىنا قاراماي ەڭبەك كورسەتتى، ءدۇيىم قاراپايىم ەڭبەكشىلەر ءۇن - ءتۇنسىز ۇلەس قوستى، ۋحان حالقى، حۋبەي حالقى قايىسپاس قايسارلىق كورسەتتى، قوعامنىڭ ءار سالاسىنداعىلار جانە شياڭگاڭدىق، اۋمىندىق، تايۋاندىق باۋىرلاستار، شەتەلدەگى چياۋباۋ باۋىرلاستار اقشالاي، زاتتاي جىلۋ اتادى. جۇڭحۋا پەرزەنتتەرى تار جول، تايعاق كەشۋدى بىرگە وتكەرىپ، ءبىر - بىرىنە قول ۇشىن بەرىپ، ىندەتكە قارسى تۇرۋدىڭ ايبىندى قورعانىن تۇرعىزدى.
03
ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ بارىسىندا، ءتۇرلى قىزمەتتەردى مىقتى، ناقتى، ەگجەي - تەگجەيلى يگەردىك
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ بارىسىندا، ءبىز سەنىمدى بەكەمدەۋ، قيىندىقتى بىلەك بىرىكتىرە جەڭۋ، عىلمي جولمەن الدىن الۋ - ەمدەۋ، دالمە - ءدال شارا قولدانۋ جالپى تالابىنا ساي، ءتۇرلى قىزمەتتەردى مىقتى، ناقتى، ەگجەي - تەگجەيلى يگەردىك. شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ شارالارىن دەر كەزىندە قولدانىپ، جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋىن A تۇردەگى جۇقپالى اۋرۋلار بويىنشا باسقاردىق، جەر - جەر توسىن تۋىلعان اۋىر الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ وقيعاسىنا قارسى ءبىرىنشى دارەجەلى اتتانىسقا كەلۋ دابىلىن ىسكە قوستى. ۋحان مەن حۋبەيدى قورعاۋ شايقاسىندا باتىل جەڭىسكە جەتۋ ءارى شەشۋشى تابىستارعا قول جەتكىزۋ ءۇشىن، قاتاڭ باسقارۋ - مەڭگەرۋ شارالارىن كەسكىن اتقارۋ ارقىلى بۇكىل ەل بولىپ كومەك كورسەتىپ، 40 مىڭنان استام ەمدەۋ قىزمەتكەرىن جەدەل كومەككە جىبەرىپ، ناۋقاس قابىلداۋ - ەمدەۋ توسەك ورنىن تەز ارادا كوبەيتىپ، ەمدەۋگە قاجەتتى زاتتىق ماتەريالدارمەن الدىمەن قامتاماسىزداندىرىپ، دياگنوز قويۋ، ەمدەۋ جوباسىن ۇزدىكسىز جاقسارتىپ، جۇڭگوشا ەمدەۋ مەن باتىسشا ەمدەۋدى ۇشتاستىرۋدان جازباي، ناۋقاستى قۇتقارۋعا، ەمدەۋگە بار كۇشىمىزدى سارقا جۇمساپ، اۋرۋدان ايىعۋ مولشەرىن بارىنشا جوعارىلاتىپ، ءولىم - ءجىتىم مولشەرىن بارىنشا تومەندەتتىك. بۇكىل ەل بويىنشا كوكتەم مەرەكەسىنىڭ دەمالىس مەرزىمىن ۇزارتىپ، مەكتەپتىڭ وقۋ باستاۋىن كەشەۋىلدەتىپ، جۇمىستى يكەمدىلىكپەن قالپىنا كەلتىرىپ، الما - كەزەك جولعا شىعۋدى اتقاردىق، كوپ بولىپ ساقتانۋعا، كوپ بولىپ تىزگىندەۋگە، ”ەرتە بايقاپ، ەرتە اۋاشالاپ، ەرتە دياگنوز قويىپ، ەرتە ەمدەۋگە“ تاباندى بولىپ، جۇعىمدالۋ قاينارىن باتىل تىزگىندەپ، ىندەتتىڭ ءورشۋىن ءونىمدى تىزگىندەدىك. ءدارى - دارمەك، ۆاكسينا جانە ولشەۋ سىناماسىن زەرتتەپ اشۋدى كۇشەيتتىك. ەمدەۋ ماتەريالدارىن ءوندىرۋ ارناسىن جەدەل كەڭەيتىپ، قىسقا مەرزىم ىشىندە زور مولشەردە ارتتىرىپ، تۇرمىستىق قاجەتتى بۇيىمدارمەن قامداۋدى جانە باعاسىن ورنىقتى ۇستاۋدى ويداعىداي يگەردىك، قاتىناس نەگىزگى جەلىلەرىنىڭ ىركىلىسسىزدىگى مەن كومىرمەن، ەلەكترمەن، جانار مايمەن، گازبەن قامداۋدى قامتاماسىز ەتتىك. ىندەتتىڭ وزگەرىسىنە سايكەس، ۇدايىلاندىرىپ ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ۋاعىندا جەبەپ وتىردىق. ىندەتتىڭ شەكارا سىرتىندا ءورشۋ جاعدايىنا مەڭزەس، سىرتتان كىرۋدەن ساقتانۋ جۇيەسىن دەر كەزىندە ورناتىپ، شەكارا سىرتىنداعى ەلىمىز ازاماتتارىنا كوڭىل ءبولۋدى، قامقورلىق جاساۋدى كۇشەيتتىك. حالىقارالىق سەلبەستىكتى بەلسەنە ورىستەتىپ، اشىق، جاريا ۇستاۋ، جاۋاپكەرشىلىكتى ارقالاۋ پوزيتسياسىمەن ىندەت جونىندەگى ينفورماتسيالاردى دەر كەزىندە حابارلاپ، ىندەتتەن ساقتانۋ تەحنيكاسى مەن ءادىس - امالدارىنان ىرىقتىلىقپەن يگىلىكتەندىرىپ، ءوزارا كومەكتەسىپ، ىندەتكە بىرلىكتە قارسى تۇردىق.
04
ىندەت جاعدايىن ءبىرشاما قىسقا ۋاقىت ىشىندە ءونىمدى تىزگىندەۋ وڭاي - وسپاق ءىس ەمەس، قيىننىڭ قيىنى
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: ءبىز سياقتى ءبىر ميلليارد 400 ميلليون جان سانى بار دامۋ جولىنداعى ەل جونىنەن العاندا، ىندەت جاعدايىن ءبىرشاما قىسقا ۋاقىت ىشىندە ءونىمدى تىزگىندەپ، حالىقتىڭ نەگىزگى تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرا الۋ وڭاي - وسپاق ءىس ەمەس، قيىننىڭ قيىنى. ءبىز زور بوداۋ دا بەردىك، 1 - توقساندا ەكونوميكادا كەرى ارتۋ جارىققا شىقتى، ءوندىرىس، تۇرمىس ءتارتىبى سوققىعا ۇشىرادى، الايدا، ءومىر بارىنەن قىمبات، بۇل، ءسوزسىز، توزۋگە ءتيىستى ءارى بەرۋگە تاتيتىن بوداۋ. ءبىز ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى جانە ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ جانە ىلگەرىلەتىپ، ءدال ۋاعىندا قارمانىپ، جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرىپ، 8 جاقتاعى 90 ءتۇرلى ساياساتتىق شارانى شىعارىپ، كاسىپورىندارعا كومەك بەرىپ، جۇمىس ورىندارىن ورنىقتىردىق، ءبىر ءبولىم باجىنى كەمەيتىپ جانە كەشىرىم ەتىپ، اقى الىناتىن بارلىق تاس جولداردان قاتىناۋ اقىسىن المادىق، ەنەرگيا پايدالانۋدىڭ وزىندىك قۇنىن تومەندەتىپ، ءوسىمى قوسىپ ەسەپتەلگەن قارىز اقشا تاراتتىق. جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەر ارناۋلى زايومىن ءتارتىپ بويىنشا الدىن الا ءتۇسىرىپ بەردىك. كوكتەمگى ەگىستى كەشىكتىرمەي ۋاعىندا يگەردىك. كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدى تاباندىلىقپەن ىلگەرىلەتتىك. ىندەتكە قارسى تۇرۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىندەگىلەر مەن قيىنشىلىعى بارلارعا كومەك قاراجاتىن تاراتىپ، باعا ۋاقىتتىق قوسىمشا قاراجات ولشەمىن ءبىر ەسە جوعارىلاتتىق. بۇل ساياساتتاردان نەشە ءجۇز ميلليون ادام يگىلىكتەندى، قامداۋدى قامتاماسىز ەتۋدى جانە باعانى ورنىقتىرۋدى، جۇمىستى، ءوندىرىستى قالپىنا كەلتىرۋدى دەر كەزىندە ءونىمدى جەبەدىك، ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسى كۇشتى توزىمدىلىگى مەن وراسان زور كومەسكى كۇشىن ايگىلەدى.
لي كىچياڭ بىلاي دەدى: وتكەن جىلدان بەرى، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدا جانە بيىلعى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدە قولعا كەلگەن تابىستار شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىنىڭ جەمىسى، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىنىڭ عىلمي جەتەكشىلىگىنىڭ ناتيجەسى، بۇكىل پارتيا، بۇكىل ارميا، بۇكىل ەلدەگى ءار ۇلت حالقىنىڭ ىنتىماقتاسا كۇرەس جۇرگىزۋىنىڭ ناتيجەسى. مەن مەملەكەتتىك كەڭەس اتىنان بۇكىل ەلدەگى ءار ۇلت حالقىنا، دەموكراتيالىق پارتيا - توپتارعا، حالىقتىق ۇيىمدارعا جانە ءار سالاداعى قايراتكەرلەرگە شىن جۇرەكتەن العىس ايتامىن! شياڭگاڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنداعى باۋىرلاستارعا، اۋمىن ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنداعى باۋىرلاستارعا، تايۋاندىق باۋىرلاستارعا جانە شەتەلدەگى چياۋباۋ باۋىرلاستارعا شىن جۇرەكتەن العىس ايتامىن! جۇڭگونىڭ وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسى مەن ىندەتكە قارسى كۇرەسىنە كوڭىل بولگەن، قولداۋ كورسەتكەن ءار ەل ۇكىمەتىنە، حالىقارالىق ۇيىمدار مەن ءار ەلدەگى دوستارعا شىن جۇرەكتەن العىس ايتامىن!
05
ءدوپ كەلگەن قيىنشىلىقتار مەن ماسەلەلەردى دە سەرگەكتىكپەن كورە بىلۋگە ءتيىسپىز
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: تابىستاردى تۇراقتاندىرۋمەن بىرگە، ءدوپ كەلگەن قيىنشىلىقتار مەن ماسەلەلەردى دە سەرگەكتىكپەن كورە بىلۋگە ءتيىسپىز. بۇكىل جەر شارىندىق ىندەتتىڭ سوققىسى سالدارىنان دۇنيە جۇزىلىك ەكونوميكا اۋىر دارەجەدە قۇلدىرادى، كاسىپ تىزبەگى مەن ۇسىنىم تىزبەگىنىڭ اينالىمى كەدەرگىگە ۇشىرادى، حالىقارالىق ساۋدالىق قارجى قوسۋ اياسى تارايدى، كوپ قولدى تاۋارلار بازارىندا اۋىتقۋ بولدى. ىشكى تۇتىنۋ، قارجى قوسۋ، ەكسپورت قۇلدىراپ، جۇمىستاندىرۋ قىسىمى كورنەكتى ارتتى، كاسىپورىنداردىڭ، وتە - موتە، ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ قيىنشىلىعى كورنەكتىلەنە ءتۇستى، فينانس سياقتى سالالاردا حاۋىپ - قاتەر ەداۋىر كوبەيىپ، نەگىزگى ساتىلاردىڭ قازىنالىق كىرىس - شىعىس قايشىلىعى اسقىندى. ۇكىمەت قىزمەتىندە جەتەرسىزدىك ورىن الىپ وتىر، فورماشىلدىق، تورەشىلدىك ءالى دە ءبىرشاما كورنەكتى، از ساندى كادرلار مىندەتىن دۇرىس اتقارماي جانە اتقارا الماي وتىر. كەيبىر سالالاردا شىرىكتەسۋ ماسەلەسى كوپ تۋىلۋدا. ىندەتتەن ساقتانۋ جانە ونى تىزگىندەۋ بارىسىندا، الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ، باسقارۋ جاقتارىندا كوپتەگەن ءالسىز بۋىندار اشىققا شىقتى، بۇقارانىڭ كەيبىر پىكىرلەرى مەن ۇسىنىستارىنا ءمان بەرۋگە تۋرا كەلەدى. ءبىز، ءسوز جوق، قىزمەتتى كۇش سالا جاقسارتىپ، مىندەتىمىزدى شىنايى وتەپ، بار زەيىن - زەردەمىزبەن حالىقتىڭ ءۇمىتىن اقتاۋىمىز كەرەك.
بيىلعى دامۋدىڭ باستى نىساناسى جانە كەلەسى كەزەڭدەگى قىزمەت جونىندەگى جالپى تۇلعالىق ورنالاستىرۋلار
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: بيىلعى ۇكىمەت قىزمەتىن جاقسى ىستەۋدە شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ جانە 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ەكىنشى، ءۇشىنشى، ءتورتىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، پارتيانىڭ نەگىزگى نازارياسىن، نەگىزگى لۋشيانىن، نەگىزگى جالپى جوباسىن باتىل دايەكتىلەندىرىپ، ”ءتورت تانىمدى“ كۇشەيتىپ، ”ءتورت سەنىمدى“ بەكەمدەپ، ”ەكىنى قورعاۋدى“ ورىنداپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ نىسانا - مىندەتتەرىن مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جانە ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ قىزمەتىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ۇدايىلاندىرۋ العى شارتىندا، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋ سىندى قىزمەت نەگىزگى ارناسىنان جازباي، جاڭا دامۋ ۇستانىمىنا، قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى نەگىزگى جەلى ەتۋگە، رەفورمالاۋدى، ەسىك اشۋدى قوزعاۋشى كۇش ەتە وتىرىپ جوعارى ساپالى دامۋدى جەبەۋگە تاباندى بولىپ، ءۇش ءىرى قامال الۋ شايقاسىن باتىل ويداعىداي جۇرگىزىپ، ”التىنى ورنىقتىرۋ“ قىزمەت تەبىنىن ارتتىرىپ، تۇرعىنداردىڭ جۇمىستانۋىن، حالىقتىڭ نەگىزگى تۇرمىسىن، بازار سۋبيەكتىلەرىن، استىق جانە ەنەرگيا حاۋىپسىزدىگىن، كاسىپ تىزبەگى مەن ۇسىنىم تىزبەگىنىڭ ورنىقتىلىعىن، نەگىزگى ساتىلاردىڭ اينالىمىن قامتاماسىزداندىرىپ، ىشكى سۇرانىمدى كەڭەيتۋ ستراتەگياسىن باتىل اتقارىپ، ەكونوميكانىڭ دامۋى مەن قوعامنىڭ ورنىقتىلىعى جالپى جاعدايىن قورعاپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ شەشۋشى شايقاسىنىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە جەتۋ نىسانا - مىندەتتەرىن ورىنداپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.
كەزەكتە جانە بۇدان بىلايعى ءبىر مەزگىلدە، ەلىمىزدىڭ دامۋى بۇرىن بولىپ كورىلمەگەن حاۋىپ - قاتەرلەر مەن سىن - سىناقتارعا ءدوپ كەلمەك، الايدا، بىزدە وزگەشە ساياسي جانە تۇزىمدىك ابزالدىلىق، مىعىم ەكونوميكالىق نەگىز، وراسان زور بازار كومەسكى كۇشى جانە ءجۇز ميلليونداعان ەڭبەكقور، پاراساتتى حالقىمىز بار. تەك سىن - سىناقتارعا بەتپە - بەت كەلىپ، دامۋ سەنىمىمىزدى بەكەمدەپ، دامۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشىن ارتتىرىپ، ەلىمىز دامۋىنىڭ ماڭىزدى ستراتەگيالىق وراي مەزگىلىن قورعاپ جانە ودان ويداعىداي پايدالانا الساق بولعانى، قازىرگى قيىن وتكەلدەن، ءسوز جوق، وتە الامىز، جۇڭگونىڭ دامۋى، ءسوز جوق، ۇمىتكە تولى بولادى.
ءبىز جاعدايعا جان - جاقتىلى تۇجىرىم جاساي كەلىپ، ىندەت تۋىلاردان بۇرىن ويلاستىرعان مەجەلى نىساناعا لايىقتى رەتتەۋ جۇرگىزدىك. بيىل جۇمىستانۋدى ورنىقتىرۋ، حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ الدىمەن ويلاستىرىلادى، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە باتىل قول جەتكىزىلىپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ نىسانا - مىندەتتەرى قۇلشىنا جۇزەگە اسىرىلادى؛ قالا - قالاشىقتاردا 9 ميلليوننان استام ادام تىڭنان جۇمىستانادى، قالا - قالاشىقتاردا انىقتالعان جۇمىسسىزدىق مولشەرى ％6 شاماسىندا، قالا - قالاشىقتاردا تىزىمدەلگەن جۇمىسسىزدىق مولشەرى ％5.5 اينالاسىندا بولادى؛ تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋ باعاسىنىڭ قىمباتتاۋ مولشەرى ％3.5 اينالاسىندا بولادى؛ يمپورت - ەكسپورتتىڭ ورنىقتىلىعى جەبەلىپ، ساپاسى جوعارىلايدى، حالىقارالىق كىرىس - شىعىس نەگىزىنەن تەپە - تەڭ بولادى؛ تۇرعىندار كىرىسىنىڭ ارتۋى ەكونوميكانىڭ ارتۋىمەن نەگىزىنەن تەڭ بولادى؛ قازىرگى ولشەم بويىنشا اۋىل - قىستاقتاعى كەدەيلەر بۇكىلدەي كەدەيلىكتەن ارىلادى، كەدەي اۋدانداردىڭ كەدەيلىك قالپاعى تۇگەلدەي الىنىپ تاستالادى؛ اۋىر فينانس حاۋىپ - قاتەرىنەن ساقتانۋ جانە ونى تىزگىندەۋ ءونىمدى جۇرگىزىلەدى؛ ىشكى ءوندىرىستىڭ جالپى قۇنىنداعى ەنەرگيانىڭ بىرلىكتىك جۇمسالىمى مەن باستى لاس زاتتاردىڭ شىعارىلۋ مولشەرى ۇزدىكسىز تومەندەپ، ”13 - بەسجىلدىق“ پلانداعى نىسانا - مىندەتتەر كۇش سالا ورىندالادى.
تۇسىندىرە كەتۋگە ءتيىستىسى، ءبىز تۇتاس جىلداعى ەكونوميكانىڭ ارتۋ قارقىنىنىڭ ناقتى نىساناسىن ورتاعا قويمادىق. مۇنىڭ باستى سەبەبى، بۇكىل جەر شارىندىق ىندەت جاعدايى مەن ەكونوميكا - ساۋدا جاعدايىندا زور تۇراقسىزدىق بار، ەلىمىزدىڭ دامۋى كەيبىر بولجاپ بولمايتىن ىقپالداردىڭ فاكتورىنا ءدوپ كەلىپ وتىر. بۇلاي ىستەۋ ءار جاقتى زەيىن - زەردەسىن شوعىرلاندىرىپ، ”التىنى ورنىقتىرۋ“، ”التىنى قامتاماسىزداندىرۋدى“ ويداعىداي يگەرۋگە جەتەكتەۋگە ءتيىمدى. ”التىنى قامتاماسىزداندىرۋ“ − بيىلعى ”التىنى ورنىقتىرۋ“ قىزمەتىنىڭ كۇش سالۋ ءتۇيىنى. ”التىنى قامتاماسىزداندىرۋدىڭ“ تومەنگى شەگىن مىقتى ساقتاعاندا عانا، ەكونوميكانىڭ نەگىزگى جاعدايىن ورنىقتىرۋعا بولادى؛ قامتاماسىزداندىرۋ ارقىلى ورنىقتىلىقتى جەبەپ، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەگەندە عانا، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋعا بەرىك نەگىز قالاۋعا بولادى. مەيلى حالىقتىڭ نەگىزگى تۇرمىسىن، جۇمىستانۋدى قامتاماسىزداندىرۋدا بولسىن، مەيلى كەدەيلىكتەن ارىلتۋ نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋدا بولسىن، الدە حاۋىپ - قاتەردەن ساقتانۋ جانە ونى جويۋدا بولسىن، بارىنە دە ەكونوميكانىڭ ارتۋى تىرەك بولاتىنىن، ەكونوميكالىق اينالىمدى ورنىقتىرۋدىڭ جالپى جاعدايعا ساياتىنىن كورە ءبىلۋىمىز ءتيىس. رەفورمالاۋ، ەسىك اشۋ ءادىسى ارقىلى جۇمىستانۋدى ورنىقتىرىپ، حالىقتىڭ نەگىزگى تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرىپ، تۇتىنۋدى جەبەپ، بازاردى جانداندىرىپ، ارتۋدى ورنىقتىرىپ، سوققىعا ۇتىمدى توتەپ بەرۋدىڭ، ۇتىمدى اينالىمدى جۇزەگە اسىرۋدىڭ جاڭا جولىن اشۋىمىز كەرەك.
بەلسەندى قازىنا ساياساتى اناعۇرلىم بەلسەندى، ۇتىمدى اتقارىلادى. بيىل قىزىل سيفر مولشەرى ％3.6تىڭ ۇستىندە ورنالاستىرىلماق، قازىنا قىزىل سيفرىنىڭ كولەمى بىلتىرعىدان ءبىر تريلليون يۋان ارتادى، سونىمەن بىرگە ىندەتكە قارسى تۇرۋعا ءبىر تريلليون يۋاندىق ەرەكشە زايوم تاراتىلادى. بۇل ەرەكشە مەزگىلدە قولدانىلعان ەرەكشە شارا. جوعارىدا ايتىلعان 2 تريلليون يۋان اقشا جەرگىلىكتى ورىندارعا تولىعىمەن اۋدارىپ بەرىلەدى، ەرەكشە اۋدارىپ تولەۋ مەحانيزمى ورناتىلىپ، قارجى قالا، اۋدانداردىڭ نەگىزگى ساتىلارىنا تىكەلەي جەتكىزىلىپ، كاسىپورىندارعا، حالىققا تىكەلەي تيىمدىلىك جاسالادى، باستىسى، جۇمىستانۋدى، حالىقتىڭ نەگىزگى تۇرمىسىن، بازار سۋبيەكتىلەرىن قامتاماسىزداندىرۋعا، جۇيەدەن، باجىنى كەمەيتىپ، اقىنى تومەندەتۋ، ماياقىنى ازايتىپ، ءوسىمدى تومەندەتۋ، تۇتىنۋدى جانە قارجى قوسۋدى ۇلعايتۋ سياقتىلارعا جۇمسالىپ، الەۋمەتتىك قازىنانىڭ سيپاتى كۇشەيەدى، ورتا جولدان جىرىمداۋعا، باسقاعا جۇمساۋعا استە جول بەرىلمەيدى. قازىنالىق شىعىس قۇرىلىمى بارىنشا جاقسارتىلىپ، حالىقتىڭ نەگىزگى تۇرمىسىنا قاجەتتى شىعىستار تەك ارتادى، كەمەيمەيدى، ءتۇيىندى سالالارداعى شىعىستار شىنايى قامتاماسىزداندىرىلادى، ادەتتەگى شىعىستار باتىل تۇردە قىسقارتىلادى، قوناق ءۇي، ءساندى سارايلار سالۋعا، استا - توك ىسىراپشىلدىققا قاتاڭ ءتيىم سالىنادى. ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەر، ءسوز جوق، شىنايى تۇردە تارتا جۇمساۋى، ورتالىق ۇكىمەت باستاماشى بولۋى كەرەك، ورتالىقتىڭ ءوز شىعىسىنىڭ ورنالاستىرىلۋى كەرى ارتادى، مۇنىڭ ىشىندە شۇعىل قاجەتتى ەمەس، بەي تۇراقتى شىعىس ％50تەن استام كەمەيەدى. تۇرلىشە قالدىق قارجىنىڭ، الدىڭعى ەسەپتەن اۋدارىلعان تۇنبا قارجىنىڭ جيناپ الۋعا تيىستىلەرى تولىق جيناپ الىنىپ، قايتادان ورنالاستىرىلادى. ساپانى جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىكتى ارتتىرۋعا بارىنشا كۇش سالىپ، ءتۇرلى شىعىستاردى، ءسوز جوق، جىنتىكتەي ەسەپتەۋ، ءاربىر اقشانى، ءسوز جوق، ءدال ىستەتەتىن جەرىنە، شۇعىل قاجەتتى جەرىنە جۇمساۋ، بازار سۋبيەكتى مەن حالىق بۇقاراسىنا مۇنى، ءسوزسىز، شىنايى سەزىندىرۋ كەرەك.
ورنىقتى اقشا ساياساتى اناعۇرلىم يكەمدى، ۇيلەسىمدى اتقارىلادى. ولشەمدى، ءوسىمدى تومەندەتۋ، قايتالاي قارىز اقشا بەرۋ سياقتى تاسىلدەردەن جان - جاقتى پايدالانىپ، كەڭ ماعىناداعى اقشامەن قامداۋ مولشەرى مەن قوعامدىق قارجى قۇراۋ كولەمىنىڭ ارتۋ قارقىنىنىڭ بىلتىرعىدان كورنەكتى جوعارى بولۋىنا جەتەكشىلىك ەتىلەدى. حالىق اقشاسى سىندىرىلىمىنىڭ ۇيلەسىمدى، تەپە - تەڭ ورەدەگى نەگىزگى ورنىقتىلىعى ساقتالادى. تۇلعالىق ەكونوميكاعا تىكەلەي جەتەتىن اقشا ساياساتى قۇرالدارىندا جاڭالىق اشىپ، كاسىپورىنداردىڭ وڭاي قارىز اقشا الا الاتىن بولۋىنا دەم بەرىلىپ، ءوسىم مولشەرىنىڭ ءۇرتىس تومەندەۋى جەبەلەدى.
جۇمىستاندىرۋدى الدىمەن ويلاستىرۋ ساياساتى جاپپاي كۇشەيتىلەدى. قازىنا، اقشا جانە قارجى قوسۋ ساياساتتارى ارقىلى جۇمىستانۋدى ورنىقتىرۋعا كۇش بىرىكتىرە وتىرىپ قولداۋ كورسەتىلەدى. قازىرگى بار جۇمىستاندىرۋدى كۇش سالا ورنىقتىرۋ، جاڭا جۇمىستاندىرۋدى بەلسەنە ارتتىرۋ نەگىزىندە، جۇمىسسىزداردىڭ قايتالاي جۇمىستانۋى جەبەلەدى. جەر - جەر جۇمىستاندىرۋ جاعىنداعى ۇيلەسىمسىز شەكتەمەلەردى اداقتاۋى جانە كۇشىنەن قالدىرۋى، شىعارۋعا ءتيىستى جۇمىستاندىرۋدى جەبەۋ شارالارىن شىعارۋى، پايدالانۋعا بولاتىن جۇمىس ورنىن كەڭەيتۋ ادىسىنەن تولىق پايدالانۋى كەرەك.
كەدەيلىكتەن ارىلتۋ − جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدا، ءسوز جوق، ورىنداۋعا ءتيىستى بۇلجىماس مىندەت، قازىرگى كەدەيلىكتەن ارىلتۋ ولشەمىنە تاباندى بولىپ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ شارالارىنىڭ تياناقتانۋىن كۇشەيتىپ، قالعان كەدەيلەردى تۇگەلدەي كەدەيلىكتەن ارىلتۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، قايتا كەدەيلەسكەندەردى باقىلاۋ، دەمەۋ، سۇيەمەلدەۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ جانە ويداعىداي اتقارىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋ كەرەك. اشىق اسپاندى، تۇنىق سۋدى، تازا توپىراقتى قورعاۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزىپ، لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ كەزەڭدىك نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. اۋىر حاۋىپ - قاتەردەن ساقتانۋ جانە ونىڭ الدىن الۋدى كۇشەيتىپ، جۇيەلىك حاۋىپ - قاتەردىڭ تۋىلماۋ تومەنگى شەگىن باتىل مىقتى يگەرۋ كەرەك.
لي كىچياڭ بىلاي دەدى: بيىلعى جىلدىڭ 5 ايعا تاياۋ ۋاقىتى ءوتىپ كەتتى، كەلەسى كەزەڭدە ۇدايىلانعان ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى تيتتەي دە بوساڭسىتپاي، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ ءتۇرلى قىزمەتتەرىن ويداعىداي مىقتى يگەرۋ كەرەك. شىعارىلعان ساياساتتىڭ تەبىنىن ساقتاۋمەن بىرگە، باياندىلىعىن دا ەسكەرۋ كەرەك، جاعدايداعى وزگەرىسكە قاراي كەمەلدەندىرۋگە دە بولادى، بىزدە تۇتاس جىلدىق نىسانا - مىندەتتەردى ورىندايتىن سەنىم دە، قابىلەت تە بار.
جالپى تۇلعالىق ورنالاستىرۋ
01
ماكرولىق ساياساتتى اتقارۋ تەبىنى ارتتىرىلىپ، كاسىپورىنداردى ورنىقتىرۋعا، جۇمىستانۋدى قامتاماسىزداندىرۋعا كۇش سالىنادى
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: ماكرولىق ساياساتتى اتقارۋ تەبىنى ارتتىرىلىپ، كاسىپورىنداردى ورنىقتىرۋعا، جۇمىستانۋدى قامتاماسىزداندىرۋعا كۇش سالىنادى.
لي كىچياڭ بىلاي دەدى: جۇمىستانۋ مەن حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، 100ميلليوننان استام بازار سۋبيەكتىن ورنىقتىرۋ، كاسىپورىنداردىڭ، اسىرەسە، ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ، جەكە ونەركاسىپشىلەر مەن ساۋداگەرلەردىڭ قيىنشىلىق وتكەلىنەن وتۋىنە ايانباي كومەكتەسۋ كەرەك.
باجىنى كەمەيتىپ، اقىنى تومەندەتۋ تەبىنى ارتتىرىلادى. كەزەڭدىك ساياساتتى كۇشەيتۋ تۇزىمدىك ورنالاستىرۋمەن ءوزارا ۇشتاستىرىلىپ، بازار سۋبيەكتىلەرىنە ءتيىمدى شارت - جاعداي جاسالىپ، قيىنشىلىق قىسپاعىنان قۇتىلىپ دامۋىنا دەم بەرىلەدى. بيىل ارتقان قۇن باجىسىنىڭ باجى مولشەرىن جانە كاسىپورىنداردىڭ زەينەتكەرلىك قامسىزداندىرۋ اقىسى مولشەرىن تومەندەتۋ سياقتى تۇزىمدەر جالعاستى اتقارىلادى، باجىنى كەمەيتىپ، اقىنى تومەندەتۋ بويىنشا شامامەن 500 ميلليارد يۋان تىڭنان كەمەيتىلەدى. الدىڭعى مەزگىلدە شىعارىلعان، 6 - ايدان بۇرىن مەرزىمى تولاتىن باجىنى كەمەيتىپ، اقىنى تومەندەتۋ ساياساتى، جۇيەدەن، ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ زەينەتكەرلىك، جۇمىسسىزدىق جانە جۇمىس ۇستىندە جارالانعانداردى قامسىزداندىرۋ بويىنشا ورىندار تاپسىراتىن اقىسىن كەشىرىم ەتۋ، شاعىن كولەمدەگى باجى تاپسىرۋشىلاردىڭ ارتقان قۇن باجىسىن ازايتۋ نەمەسە كەشىرىم ەتۋ، الەۋمەتتىك قاتىناس - تاسىمال، اس - سۋ جانە قوناق ءۇي، ساياحات، كوڭىل اشۋ، مادەنيەت، دەنە تاربيە قاتارلى قىزمەت وتەۋدىڭ ارتقان قۇن باجىسىن كەشىرىم ەتۋ، حالىقتىق اۆياتسيانى دامىتۋ قورىن، كەمەجاي قۇرىلىسى قاراجاتىن ازايتۋ نەمەسە كەشىرىم ەتۋ سياقتىلاردىڭ اتقارىلۋ مەرزىم شەگى تۇگەلدەي بيىل جىل سوڭىنا دەيىن ۇزارتىلادى. شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ، جەكە ونەركاسىپشىلەر مەن ساۋداگەرلەردىڭ تابىس باجىسىن تاپسىرۋى تۇگەلدەي كەلەسى جىلعا دەيىن كەشىكتىرىلەدى. تۇتاس جىلدا كاسىپورىنداردىڭ مەجەمەن 2 تريلليون 500 ميلليارد يۋان اۋىرتپالىعى تىڭنان جەڭىلدەتىلەدى. باجىنى كەمەيتىپ، اقىنى تومەندەتۋ ساياساتىن كاسىپورىنداردا باتىل تياناقتاندىرىپ، ءتۇپ نەگىزدى ساقتاپ، بولاشاققا قول جەتكىزۋ كەرەك.
كاسىپورىنداردىڭ ءوندىرىس - تيجارات وزىندىك قۇنىن تومەندەتۋگە دەم بەرىلەدى. ونەركاسىپ - ساۋدا كاسىبىنىڭ ەلەكتر باعاسىن ％5 تومەندەتۋ ساياساتى بيىل جىل سوڭىنا دەيىن ۇزارتىلادى. كەڭ بەلدەۋ مەن ارناۋلى لەنيانىڭ ورتاشا اقىسى ％15 تومەندەتىلەدى. مەملەكەت مەنشىگىندەگى ءۇي - مۇلىك ماياقىسى ازايتىلادى نەمەسە كەشىرىم ەتىلەدى، ءار ءتۇرلى مۇلىك يەلەرىنىڭ ءۇي مايىن كەمەيتۋىنە نەمەسە كەشىكتىرىپ الۋىنا دەم بەرىلەدى ءارى ساياساتتىق قولداۋ كورسەتىلەدى. كاسىپورىندارعا ساياتىن بەلگىلەمەگە قايشى اقى الۋ باتىل جونگە سالىنادى.
كاسىپورىنداردى ورنىقتىرۋداعى فينانستىق قولداۋ كۇشەيتىلەدى. ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ العان قارىز اقشاسىن وسىمىمەن قايتارۋ مەرزىمىن ۇزارتۋ ساياساتى كەلەر جىلى 3 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن جالعاستى ۇزارتىلىپ، جالپىعا ءتيىمدى شاعىن، ۇساق كاسىپورىندارعا بەرىلگەن جالپىلىق تيىمدىلىك سيپاتتى قارىز اقشانىڭ مەرزىمى ۇزارتىلۋعا تيىستىلەرى مۇمكىندىگىنشە ۇزارتىلادى، باسقا دا قيىنشىلىعى بار كاسىپورىندارعا بەرىلگەن قارىز اقشانىڭ مەرزىمى اقىلداسۋ ارقىلى ۇزارتىلادى. بانكەلەردىڭ شاعىن، ۇساق كاسىپورىندار الاتىن سەنىمدى قارىز اقشانى، العاشقى قارىز اقشانى، قارىزىن قايتارماي جالعاستى الاتىن قارىز اقشانى زور مولشەردە ارتتىرۋىنا دەم بەرىلەدى. ۇكىمەتتىك قارجى قۇراۋ كەپىلدىگىنىڭ قامتۋ اياسى نەداۋىر كەڭەيتىلەدى ءارى اقى مولشەرى كورنەكتى تومەندەتىلەدى. ۇلكەن ساۋدا بانكەلەرىنىڭ شاعىن، ۇساق كاسىپورىندارعا بەرەتىن جالپىلىق تيىمدىلىك سيپاتتى قارىز اقشاسىنىڭ ارتۋ قارقىنى ％40تەن جوعارى بولۋى ءتيىس. كاسىپورىنداردىڭ زايوم ارقىلى قارجى قۇراۋ اياسىن كەڭەيتۋىنە قولداۋ كورسەتىلەدى. باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتىپ، قارجىنى ”قۇر اينالىمعا سالىپ“ ارالىقتان پايدا تابۋدان ساقتانۋ كەرەك. فينانس قۇرىلىمدارى قارىز اقشا العان كاسىپورىندارمەن بىرگە ءومىر ءسۇرىپ، ورتاق كوركەيۋى، بانكەلەردىڭ ۇيلەسىمدى پايدا بەرۋىنە دەم بەرۋى كەرەك. بازار سۋبيەكتىن قورعاۋ ءۇشىن، ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ قارىز اقشا الۋداعى قولجەتىمدىلىگىن، ءسوز جوق، كورنەكتى جوعارىلاتىپ، جالپىلىق قارجى قۇراۋدىڭ وزىندىك قۇنىن، ءسوز جوق، كورنەكتى تومەندەتۋ كەرەك.
جۇمىستانۋ ءتۇرلى جولدارمەن ورنىقتىرىلادى جانە كەڭەيتىلەدى. ءتۇيىندى كاسىپ، ءتۇيىندى شوعىردى جۇمىستاندىرۋعا قولداۋ كورسەتۋ كۇشەيتىلەدى. بيىل جوعارى مەكتەپ بىتىرەتىن وقۋشى 8 ميلليون 740 مىڭ ادامعا جەتەدى، بازارلانعان، قوعامدانعان جۇمىستاندىرۋدى جەبەۋدە جوعارى مەكتەپتەر مەن قاراستى جەرلەردەگى ۇكىمەتتەر جۇمىستاندىرۋ جونىنەن ۇزبەي قىزمەت وتەۋلەرى كەرەك. ارميادان قايتقان اسكەريلەردى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتۋ ويداعىداي ىستەلەدى. ديقان جۇمىسكەرلەردىڭ جۇمىستانعان جەرىندە جۇمىستاندىرۋعا قىزمەت وتەۋدەن تەڭ يگىلىكتەنۋ ساياساتى اتقارىلادى. مۇگەدەكتەر، بىردە - ءبىر ادامى جۇمىستانباعان وتباسىلار سياقتى قيىنشىلىعى بار توپتىڭ جۇمىستانۋىنا كومەك بەرىلەدى. ەلىمىزدە ۇساق - تۇيەك جۇمىس تاۋىپ ىستەيتىندەردى قامتىعان يكەمدى جۇمىستانعاندار سانى نەشە ءجۇز ميلليونعا جەتەدى، بيىل تومەن كىرىستەگىلەرگە قوعامدىق قامسىزداندىرۋ وتەمىن ەرىكتى كەشىكتىرىپ تاپسىرۋ ساياساتى اتقارىلادى، جۇمىستاندىرۋعا ساياتىن اكىمشىلىك ءىس اقى تۇگەلدەي كۇشىنەن قالادى. كۋرستان وتكىزۋ ارقىلى جۇمىس ورنىن ورنىقتىرۋعا قارجىلاي كومەك بەرىلەدى، بيىل جانە كەلەر جىلى كاسىپتىك تەحنيكالىق كۋرستان وتكىزۋ بويىنشا 35 ميلليوننان استام ادام - رەت تاربيەلەپ، جوعارى دارەجەلى كاسىپتىك مەكتەپتەرگە 2 ميلليون وقۋشى كەڭەيتىپ قابىلداپ، ءتىپتى دە كوپ ەڭبەكشىلەردىڭ ونەرىن ءوسىرىپ، جۇمىسقا جاقسى ورنالاسۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.
02
رەفورما ارقىلى بازار سۋبيەكتىلەرىنىڭ ومىرشەڭدىگىن قاۋلاتىپ، دامۋدىڭ جاڭا قوزعاۋشى قۋاتى ارتتىرىلادى
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: قيىنشىلىق پەن سىن - سايىس قانشا زور بولعان سايىن رەفورمانى سولعۇرلىم تەرەڭدەتىپ، تۇزىلىستىك، مەحانيزمدىك كەدەرگىلەردى الاستاپ، ىشكى دامۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشىن تاسقىنداتۋ كەرەك.
”ۇكىمەت قۇرىلىمدارىن ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ مەن باسقارۋدى ۇشتاستىرۋ، قىزمەت وتەۋدى ساپالىلاندىرۋ“ رەفورماسى تەرەڭدەتىلەدى. ۇدايىلانعان ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جاعدايىندا، شارالاردى رەتتەپ، راسمياتتاردى ىقشامداپ، جۇمىستى، ءوندىرىستى، بازاردى، كاسىپتى جاپپاي قالپىنا كەلتىرۋ جەبەلەدى. ءتىپتى دە كوپ قىزمەت وتەۋ ىستەرىن ءبىر توراپتا ءبىتىرۋ ىلگەرىلەتىلىپ، كاسىپورىن قۇرۋدىڭ تۇتاس بارىسىن توراپتا ءبىتىرۋ جۇزەگە اسىرىلادى. شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ، جەكەشە ونەركاسىپشىلەر مەن ساۋداگەرلەردىڭ تيجارات جۇرگىزۋ ورىندارىن تىزىمگە الدىرۋ شەكتەمەسى جەڭىلدەتىلىپ، ءتۇرلى شارۋاشىلىق قۇرۋشىلاردىڭ تىركەلىپ تيجارات جۇرگىزۋىنە، سۇيەمەلدەۋ ساياساتىنان دەر كەزىندە يگىلىكتەنۋىنە قولايلىلىق جاراتىلادى. ءىرى، ورتاشا، شاعىن كاسىپورىنداردىڭ توعىسا دامۋىنا قولداۋ كورسەتىلىپ، ءادىل باقىلاۋ - باسقارۋ ارقىلى ءادىل باسەكە قورعالىپ، بازارلانعان، زاڭمەن باسقارىلاتىن، حالىقارالانعان ساۋدا ورتاسى ۇزدىكسىز قالىپتاستىرىلادى.
ماڭىزدى فاكتورلاردى بازارلاندىرىپ ورنالاستىرۋ رەفورماسى ىلگەرىلەتىلەدى. ورتاشا، شاعىن بانكەلەردىڭ كاپيتالىن تولىقتىرۋىنا جانە باسقارۋدى كەمەلدەندىرۋىنە دەم بەرىلىپ، ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىندار اناعۇرلىم ويداعىداي قىزمەت وتەۋمەن قامدالادى. شارۋاشىلىق قۇرۋ سەكتورىنا رەفورما جاسالادى ءارى تىركەۋ تۇزىمىنە تۇيىندە سىناق جۇرگىزىلەدى. قامسىزداندىرۋ ارقىلى قامتاماسىزداندىرۋ فۋنكتسياسى كەڭەيتىلەدى. ولكە دارەجەلى ۇكىمەتتەرگە قۇرىلىسقا پايدالانىلاتىن جەر جونىنەن اناعۇرلىم زور ءوزىن - ءوزى باسقارۋ ۇقىعى بەرىلەدى. دارىن يەلەرىنىڭ اۋىس - كۇيىسى جەبەلىپ، تەحنيكا جانە ساندى مالىمەت بازارى جەتىلدىرىلىپ، ءتۇرلى ماڭىزدى فاكتورلاردىڭ كومەسكى قۋاتى ساۋلەلەندىرىلەدى.
مەملەكەت مەنشىگىندەگى مال - مۇلىك پەن مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىندار رەفورماسىنىڭ ونىمدىلىگى ارتادى. مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىندار رەفورماسىنىڭ 3 جىلدىق ارەكەتى اتقارىلادى. مەملەكەت مەنشىگىندەگى مال - مۇلىكتى باقىلاۋ - باسقارۋ ءتۇزىلىسى كەمەلدەندىرىلىپ، ارالاس مەنشىك ءتۇزىمى رەفورماسى تەرەڭدەتىلەدى. قوعامدىق فۋنكتسيادان ايىرۋ جانە تاريحتان قالعان ماسەلەلەردى شەشۋ نەگىزىنەن ورىندالادى. مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىنداردىڭ نازارى نەگىزگى جاۋاپكەرشىلىككە، نەگىزگى كاسىپكە شوعىرلاندىرىلىپ، بازارلانعان شارۋاشىلىق مەحانيزمى اقاۋسىزداندىرىلىپ، وزەكتى باسەكەلىك قۋاتى جوعارىلاتىلادى.
حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋ ورتاسى جاقسارتىلادى. حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ ءوندىرىس فاكتورلارى مەن ساياساتتىق قولداۋعا تەڭ تۇرعىدان يە بولۋىنا كەپىلدىك ەتىلەدى، كاسىپورىن سيپاتىمەن بايلانىستىرىلعان ۇيلەسىمسىز بەلگىلەمەلەر اداقتالىپ، كۇشىنەن قالدىرىلادى. ۇكىمەت قۇرىلىمدارىنىڭ حالىقتىق كاسىپورىندار مەن ورتاشا، شاعىن كاسىپورىندارعا بەرەتىن كەشەۋىلدەتىلگەن اقشاسى شەكتى مەرزىم ىشىندە قايتارىلادى. ۇكىمەت پەن ساۋدا اراسىندا ەتەنە، پاك قاتىناس ورناتىلىپ، جالپىلىق مەنشىككە جاتپايتىن شارۋاشىلىقتىڭ اقاۋسىز دامۋى جەبەلەدى.
جاساۋ كاسىبىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتۋىنا دەم بەرىلىپ، جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋى جەبەلەدى. جاساۋ كاسىبىنە بەرىلەتىن ورتا، ۇزاق مەرزىمدى قارىز اقشا زور مولشەردە ارتتىرىلادى. ونەركاسىپ ينتەرنەتى دامىتىلىپ، زەردەلى جاساۋ ىلگەرىلەتىلەدى. ەلەكتروندى ساۋدا، توراپتىق ساتىپ الۋ، توراپتا قىزمەت وتەۋ سياقتى جاڭا كاسىپ قالىبى ىندەتكە قارسى تۇرۋدا ماڭىزدى رول اتقاردى، مۇنداي قولداۋ ساياساتتارى ۇزدىكسىز شىعارىلىپ، ”ينتەرنەت +“ جاپپاي ىلگەرىلەتىلىپ، سيفرلى ەكونوميكانىڭ جاڭا باسىمدىعى قالىپتاستىرىلادى.
عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ تىرەكتىك قۋاتى ارتتىرىلادى. نەگىزدىك زەرتتەۋ مەن قولدانىلمالى نەگىزدىك زەرتتەۋگە ورنىقتى قولداۋ كورسەتىلىپ، كاسىپورىنداردىڭ زەرتتەۋ - اشۋ قوسىلىمىن ارتتىرۋىنا جەتەكشىلىك ەتىلەدى. مەملەكەتتىك تاجىريبەحانا قۇرۋ جەدەلدەتىلىپ، مەملەكەتتىڭ ءتۇيىندى تاجىريبەحانا جۇيەسى قايتا قۇرىلىپ، قوعامدىق زەرتتەۋ - اشۋ قۇرىلىمدارى دامىتىلادى. عىلىم - تەحنيكا سالاسىنداعى حالىقارالىق سەلبەستىك تەرەڭدەتىلەدى. ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىن قورعاۋ كۇشەيتىلەدى. ءتۇيىندى نىسانداردان قامال الۋدا ”باسەكە سايىسىنا شاقىرىپ“، كىم ىستەي السا، سوعان ىستەتۋ اتقارىلادى.
كوپ بولىپ شارۋاشىلىق قۇرۋ، جالپى جۇمىلىپ جاڭالىق اشۋ ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىلەدى. شارۋاشىلىق قۇرۋعا قارجى قوسۋ دامىتىلىپ، شارۋاشىلىق قۇرۋدىڭ كەپىلدىك قارىز اقشاسى ارتتىرىلادى. جاڭا كەزەكتى جاپپاي جاڭالىق اشۋ رەفورما سىناعى تەرەڭدەتىلىپ، كوپ بولىپ شارۋشىلىق قۇرۋ، جالپى جۇمىلىپ جاڭالىق اشۋدان ۇلگى كورسەتۋ بازالارىنان ءبىر توبى تىڭنان قۇرىلىپ، كەشىرىمشىلدىكپەن، ۇقىپتىلىقپەن باقىلاپ - باسقارۋدان جازباي، تەكشە ەكونوميكاسى، ورتاق يگىلىكتەنەتىن ەكونوميكا دامىتىلىپ، قوعامنىڭ جاسامپازدىق قۋاتى اناعۇرلىم جانداندىرىلادى.
03
ىشكى سۇرانىمدى ۇلعايتۋ ستراتەگياسى اتقارىلىپ، ەكونوميكانىڭ دامۋ تاسىلىندە جەدەل بۇرىلىس جاساۋ ىلگەرىلەتىلەدى
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: ەلىمىزدە ىشكى سۇرانىمنىڭ كومەسكى كۇشى زور، قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى تەرەڭدەتىپ، حالىق تۇرمىسىن باعدار ەتۋدى كورنەكتىلەندىرىپ، تۇتىنۋدى ارتتىرۋ مەن قارجى قوسۋ اياسىن كەڭەيتۋدىڭ ۇتىمدى ۇشتاسۋىنا، ءبىرىن - ءبىرى جەبەۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.
تۇتىنۋدىڭ قايتادان ارتۋى جەبەلەدى. جۇمىستانۋدى ورنىقتىرىپ، كىرىستىڭ ارتۋىن جەبەۋ، حالىقتىڭ نەگىزگى تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ ارقىلى تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋ تىلەگى مەن قابىلەتى ارتتىرىلادى. اس - سۋ، ساۋدا سارايى، مادەنيەت، ساياحات، وتباسىلىق قىزمەت وتەۋ سياقتى تۇرمىستىق قىزمەت وتەۋ كاسىبىنىڭ قالپىنا كەلۋىنە، دامۋىنا قولداۋ كورسەتىلىپ، جەلىدە جانە جەلىدەن تىس توعىسۋ جەبەلەدى. قارتتاردى كۇتىمدەۋ، بالالاردى اماناتپەن باعىپ - قاعۋ جونىنەن قىزمەت وتەۋ دامىتىلادى. جاياۋلار كوشەسى وزگەرتىپ جاڭارتىلادى. ەلەكتروندى ساۋدانىڭ، جەدەل جەتكىزۋدىڭ اۋىل - قىستاقتارعا كىرۋىنە قولداۋ كورسەتىلىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ تۇتىنۋ اياسى كەڭەيتىلەدى. تۇتىنۋ ارناسى كوپ ءتۇرلى شارالارمەن كەڭەيتىلىپ، بۇقارانىڭ كوپ نەگىزدەنگەن قاجەتىنە ۇيلەستىرىلەدى.
ۇتىمدى قارجىلاندىرۋ كەڭەيتىلەدى. بيىل جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەر ءۇشىن 3 تريلليون 750 ميلليارد يۋان ارناۋلى زايوم ورنالاستىرىلماق، بۇل وتكەن جىلداعىدان ءبىر تريلليون 600 ميلليارد يۋان ارتادى، ارناۋلى زايوم مولشەرى جوعارىلاتىلىپ، نىسان كاپيتال قورىنىڭ سالىستىرماسى ەتىلەدى، ورتالىقتىڭ مەجە ەسەبى كولەمىندە 600 ميلليارد يۋان قارجى ورنالاستىرىلادى. بۇل ءارى تۇتىنۋدى جەبەپ، حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ، ءارى قۇرىلىمدى رەتتەپ، تەبىنىن ارتتىرۋ سىندى ”ەكى جاڭا، ءبىر وزەك“ قۇرىلىسىنا ءتۇيىندى تۇردە قولداۋ كورسەتىلەدى، باستىلارى مىنالار: جاڭاشا نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ، جاڭا بۋىن ينفورماتسيا تورابىن دامىتۋ، 5Gدىڭ قولدانىلۋ اۋماعىن كەڭەيتۋ، ەلەكتر زارياتتاۋ قۇرىلعىلارىن ورناتۋ، جاڭا ەنەرگيالى اۆتوكولىكتەردى جالپىلاستىرۋ، جاڭا تۇتىنۋ سۇرانىسىنا دەم بەرىپ، كاسىپ سالالارىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتۋىنا كومەكتەسۋ. جاڭاشا قالا - قالاشىقتاندىرۋ قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، اۋدان قالاشىقتارىنىڭ الەۋمەتتىك قۇرىلعىلارى مەن قىزمەت وتەۋ قابىلەتىن بارىنشا جوعارىلاتىپ، ديقانداردىڭ كۇن سايىن ارتىپ كەلە جاتقان اۋدان قالاشىعىنا بارىپ جۇمىستانۋ، قونىستانۋ سۇرانىسىنا ساي كەلۋ. قالا - قالاشىقتارداعى 39 مىڭ كونە الەۋمەتتىك اۋماقتى جاڭالاۋ جۇمىسى باستالادى، ليفت ورناتۋعا قولداۋ كورسەتىلەدى، تاماقتانۋ، تازالىق سياقتى كوپ تۇردەگى الەۋمەتتىك اۋماققا قىزمەت وتەۋ دامىتىلادى. قاتىناس، سۋ يگىلىگى سياقتى كەلەلى ينجەنەريالىق قۇرىلىستار كۇشەيتىلەدى. مەملەكەتتىڭ تەمىر جول قۇرىلىسىنىڭ كاپيتال قورى 100 ميلليارد يۋان ارتادى. بازارلانعان قارجى قوسۋ، قارجى قۇراۋ مەحانيزمى اقاۋسىزداندىرىلىپ، حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ تەڭ تۇرعىدان قاتىناسۋىنا قولداۋ كورسەتىلەدى. نىسانداردى جاقسى تاڭداۋعا، زارداپ قالدىرماۋعا، قارجى قوسۋدىڭ ونىمدىلىگىن ۇزدىكسىز ساۋلەلەندىرۋگە مۇمكىندىك جاسالادى.
جاڭاشا قالا - قالاشىقتاندىرۋ ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىلەدى. ورتالىق قالالار مەن قالالار شوعىرىنىڭ جالپىلىق جەتەكتەۋ رولى ساۋلەلەندىرىلىپ، كاسىپ سالالارى جەتىلدىرىلىپ، جۇمىستانۋ ارتادى. ”ءۇي ساۋدالاۋعا ەمەس، تۇرۋعا ارنالعان“ ۇستانىمىنان جازباي، قالاعا قاراي شارا قولدانىپ، قورا - جاي بازارىنىڭ ورنىقتى، اقاۋسىز دامۋى جەبەلەدى. حالىققا قولايلى قۇرىلعىلار كەمەلدەندىرىلىپ، قالانىڭ كاسىپتەنۋگە، قونىستانۋعا اناعۇرلىم ىڭعايلى بولۋىنا مۇمكىندىك جاسالادى.
وڭىرلىك دامۋ ستراتەگياسى جەدەل تياناقتاندىرىلادى. باتىس بولىكتى قاۋىرت اشۋ، شىعىس سولتۇستىكتى جاپپاي گۇلدەندىرۋ، ورتا بولىكتەگى رايونداردى كوركەيتۋ، شىعىس بولىكتى الدىمەن دامىتۋ ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىلەدى. بەيجيڭ - تيانجين - حىبەيدىڭ سايكەسە دامۋى، گۋاڭدۇڭ - شياڭگاڭ - اۋمىن ۇلكەن شىعاناق رايونى قۇرىلىسى، چاڭجياڭ اتىراۋىنىڭ ءبىر تۇلعالانىپ دامۋى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىلەدى. چاڭجياڭ ەكونوميكالىق بەلدەۋىن جاپپاي قورعاۋدى ورتاق يگەرۋگە دەم بەرىلەدى. حۋاڭحى وزەنى الابىنىڭ ەكولوگياسىن قورعاۋ جانە جوعارى ساپالى دامۋ پىلانى باعدارلاماسى جاسالادى. چىڭدۋ - چۇڭچيڭ ءوڭىرىنىڭ قوس قالا ەكونوميكالىق شەڭبەر قۇرىلىسى ىلگەرىلەتىلەدى. بايىرعى توڭكەرىستىك بازالاردىڭ، ۇلتتىق وڭىرلەردىڭ، شەكارا وڭىرلەردىڭ، كەدەي وڭىرلەردىڭ جەدەل دامۋى جەبەلەدى. تەڭىز - مۇحيت ەكونوميكاسى دامىتىلادى.
حۋبەيدىڭ دامۋىن قولداۋ جونىندەگى ءبىرقىدىرۋ ساياساتتار ويداعىداي اتقارىلىپ، جۇمىستانۋدى، حالىقتىڭ نەگىزگى تۇرمىسىن، اينالىمدى قامتاماسىزداندىرۋىنا قولداۋ كورسەتىلىپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق ءتارتىبىنىڭ جاپپاي قالپىنا كەلۋى جەبەلەدى.
ەكولوگيالىق ورتانى وڭاۋ ونىمدىلىگى جوعارىلاتىلادى. لاستانۋدى زاڭ بويىنشا، عىلمي، دالمە - ءدال جونگە سالۋ كورنەكتىلەندىرىلەدى. ءتۇيىندى وڭىرلەردىڭ اتموسفەراسىنىڭ لاستانۋىن وڭاۋدان قامال الۋ تەرەڭدەتىلەدى. لاس سۋلاردى، قوقىر - قوقىستاردى ءبىر جايلى ەتۋ قۇرىلعىلارى قۇرىلىسى كۇشەيتىلەدى. قاتەرلى حيميالىق بۇيىمداردى وندىرەتىن كاسىپورىنداردى كوشىرۋ، جاڭالاۋ تەزدەتىلەدى. ەنەرگيا ۇنەمدەلەتىن، ورتاعا زالالسىز كاسىپتەر ۇلعايتىلادى. جابايى حايۋاناتتاردى زاڭسىز اۋلاۋ، ءولتىرۋ جانە ساۋدالاۋ ارەكەتى قاتاڭ جازاعا تارتىلادى. ماڭىزدى ەكولوگيالىق جۇيەنى قورعاۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ كەلەلى ينجەنەرياسى اتقارىلىپ، ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسى جەبەلەدى.
ەنەرگيا حاۋىپسىزدىگى قامتاماسىزداندىرىلادى. كومىردى تازا، ءونىمدى پايدالانۋ ىلگەرىلەتىلىپ، تۋىندامالى ەنەرگيا دامىتىلىپ، مۇناي، تابيعي گاز، ەلەكتر ءوندىرۋ، قامداۋ - ساتۋ جۇيەسى كەمەلدەندىرىلىپ، ەنەرگيا زاپاسىن ساقتاۋ قۋاتى جوعارىلاتىلادى.
04
كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتىلىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنان مول ءونىم الۋ، ديقانداردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋ جەبەلەدى
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جانە اۋىل - قىستاقتاردى گۇلدەندىرۋ شارالارى تياناقتاندىرىلىپ، ماڭىزدى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىمەن قامداۋ قامتاماسىزداندىرىلىپ، ديقانداردىڭ تۇرمىس دەڭگەيى جوعارىلاتىلادى.
كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە باتىل قول جەتكىزىلەدى. قالعان كەدەي اۋداندار مەن كەدەي قىستاقتاردىڭ قامال الۋ تەبىنى ارتتىرىلىپ، سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەيتىن ەڭبەككۇشتەر جۇمىستانعان جەرىندە جۇمىس ورنىن ورنىقتىرۋ ارقىلى جۇمىستاندىرىلادى. تۇتىنۋ ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قيمىلى ورىستەتىلىپ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ كاسىبىنىڭ قالپىنا كەلۋىنە، دامۋىنا قولداۋ كورسەتىلەدى. كەدەيلەردى قونىس اۋدارتىپ سۇيەمەلدەۋدىڭ سوڭعى سۇيەمەلدەۋ جۇمىسى كۇشەيتىلەدى. شىعىس، باتىس بولىكتەردىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ سەلبەستىگى مەن ورتالىقتاعى ورىنداردىڭ كەدەيلەردى تۇيىندەردە سۇيەمەلدەۋى تەرەڭدەتىلەدى. ەڭ تومەنگى شەكتەن تۇسىرمەي قامتاماسىزداندىرۋ كۇشەيتىلەدى. كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدى جاپپاي تەكسەرۋ ويداعىداي جۇرگىزىلەدى. كەدەيلىكتەن ارىلتۋدىڭ اۋىل - قىستاقتاردى گۇلدەندىرۋمەن ءونىمدى ۇشتاسۋى ۇزبەي ىلگەرىلەتىلىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلعان بۇقارانىڭ بايۋعا قادام تاستاۋىنا بارىنشا كۇش سالىنادى.
اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىسى كۇش سالا ويداعىداي ىلگەرىلەتىلەدى. استىق ەگىلەتىن جەر اۋماعى مەن ءونىم مولشەرى ورنىقتىرىلىپ، قايتا ەگۋ كورسەتكىشى، كۇرىشتىڭ ەڭ تومەنگى ساتىپ الۋ باعاسى جوعارىلايدى، استىقتى مول وندىرەتىن اۋداندارعا بەرىلەتىن سيلىق ارتتىرىلادى، اۋىر دەرت - دەربەزدەن بارىنشا ساقتانادى. ەگىستىك جەردى زاڭعا، بەلگىلەمەگە قايشى يەمدەنىپ الۋ ارەكەتى جازاعا تارتىلادى، 80 ميلليون مۋ جوعارى ولشەمدى ەگىس اتىزى تىڭنان سالىنادى. اۋىل - قىستاق رەفورماسى تەرەڭدەتىلەدى. شوشقا ءوندىرىسى قالپىنا كەلتىرىلەدى. ”استىققا“ ولكە باستىعى جاۋاپتى بولۋ ءتۇزىمى مەن ”كوجە - قاتىققا“ قالا باستىعى جاۋاپتى بولۋ ءتۇزىمى نىعايتىلادى. بىزدە ءبىر ميلليارد 400 ميلليون جۇڭگولىقتىڭ ىشەر اسىنا قاپتال جەتەتىن قاۋقار بار، ونى، ءسوز جوق، ءوز قولىمىزدا مىقتى يگەرۋىمىز كەرەك.
ديقانداردىڭ جۇمىستانۋ، كىرىسىن ارتتىرۋ ارناسى كەڭەيتىلەدى. ديقانداردىڭ جاقىن ماڭدا جۇمىستانۋىنا، شارۋاشىلىق قۇرۋىنا قولداۋ كورسەتىلىپ، جىلۋ اتاۋدان گورى جۇمىس تاۋىپ بەرۋ كولەمى كەڭەيتىلىپ، اۋىلىنا قايتقان ديقان جۇمىسكەرلەردىڭ جۇمىس تاۋىپ ىستەۋىنە، كىرىس كىرگىزۋىنە مۇمكىندىك جاسالادى. ۇيلەسىمدى كولەمدەگى تيجارات سۋبيەكتىلەرى سۇيەمەلدەنىپ، ديقانداردىڭ قوعامدانعان قىزمەت وتەۋى كۇشەيتىلەدى. ارناۋلى زايوم ۇسىنىلىمى ارتتىرىلىپ، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىق قۇرىلعىلارىنا، اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ينجەنەرياسىنا جانە قونىستانۋ ورتاسىن وڭاۋعا قولداۋ كورسەتىلىپ، ديقانداردىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس شارت - جاعدايى ۇزدىكسىز جاقسارتىلادى.
05
اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدە سىرتقا ەسىك اشۋ ىلگەرىلەتىلىپ، سىرتقى ساۋدانىڭ، شەتەل قارجىسىنىڭ نەگىزگى جۇلگەسى ورنىقتىرىلادى
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: سىرتقى ورتاداعى وزگەرىس الدىندا، سىرتقا ەسىك اشۋ اياسىن تاباندىلىقپەن كەڭەيتىپ، كاسىپ تىزبەگىن، ۇسىنىم تىزبەگىن ورنىقتىرىپ، ەسىك اشۋ ارقىلى رەفورمانى، دامۋدى جەبەۋ كەرەك.
سىرتقى ساۋدانىڭ نەگىزىنەن ورنىقتى بولۋى جەبەلەدى. كاسىپورىنداردىڭ تاپسىرىستى ارتتىرۋىنا، جۇمىس ورنىن ورنىقتىرۋىنا، جۇمىستانۋدى قامتاماسىزداندىرۋىنا قولداۋ كورسەتۋ ارقاۋ ەتىلىپ، سەنىمدى قارىز ۇسىنىلىمى ارتتىرىلىپ، ەكسپورت سەنىمدىلىگى قامسىزداندىرۋىنىڭ قامتۋ اياسى كەڭەيتىلىپ، يمپورت - ەكسپورتتىڭ ۇيلەسىمدى وزىندىك قۇنى تومەندەتىلىپ، ەكسپورت ونىمدەرىنىڭ شەكارا ىشىندە ساتىلۋىنا قولداۋ كورسەتىلەدى. شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا سياقتى جاڭا كاسىپ قالىبىنىڭ دامۋى جەدەلدەپ، حالىقارالىق زات تاسىمال قۋاتى جوعارىلايدى. جاڭا كەزەكتى قىزمەت وتەۋ ساۋداسىنىڭ جاڭالىق اشا دامۋىن تۇيىندە سىناق ەتۋ ىلگەرىلەتىلەدى. 3 - كەزەكتى يمپورت كورمەسى ءساتتى ۇيىمداستىرىلىپ اشىلادى، يمپورت بەلسەنە ۇلعايتىلىپ، دۇنيەگە بەت العان ءتىپتى دە جوعارى دەڭگەيدەگى ءىرى بازارلار دامىتىلادى.
شەتەل قارجىسىنان بەلسەنە پايدالانىلادى. شەتەل قارجىسىن ەنگىزۋدەگى رۇقسات ەتىلمەيتىن تۇرلەر ءتىزىمى نەداۋىر قىسقارىپ، شەكارا اتتاعان قىزمەت وتەۋ ساۋداسىنداعى رۇقسات ەتىلمەيتىن تۇرلەر ءتىزىمى شىعارىلادى. ەركىن ساۋدا سىناق رايوندارىنا رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋ جونىنەن ءتىپتى دە ۇلكەن ءوزىن - ءوزى باسقارۋ ۇقىعى بەرىلىپ، حاينان ەركىن ساۋدا كەمەجاي قۇرىلىسى تەزدەتىلەدى، ورتا، باتىس بولىكتەگى وڭىرلەردەن ەركىن ساۋدا سىناق رايوندارى، جالپىلىق قورعامالى باجى رايوندارى قۇرىلىپ، قىزمەت وتەۋ كاسىبىن كەڭەيتۋ، اشىق ۇستاۋ جالپىلىق سىناق تۇيىندەرى ارتتىرىلادى. ىشكى - سىرتقى قارجىلىق كاسىپورىنداردىڭ بارىنە تەڭ قارايتىن، ءادىل باسەكەلەسەتىن بازار ورتاسى قالىپتاستىرىلادى.
”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ جوعارى ساپادا بىرگە كوركەيتىلەدى. بىرگە اقىلداسۋعا، بىرگە قۇرۋعا، تەڭ يگىلىكتەنۋگە تاباندى بولىپ، بازار پرينسيبى مەن حالىقارادا ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ەرەجەگە بويسۇنىپ، كاسىپورىن سۋبيەكتىلەرىنىڭ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، ءوزارا تيىمدىلىك جاساپ، پايدا جەتكىزۋ سەلبەستىگى ورىستەتىلەدى. سىرتقا قارجى قوسۋدىڭ اقاۋسىز دامۋىنا جەتەكشىلىك ەتىلەدى.
ساۋدا مەن قارجى قوسۋدىڭ ەركىن، قولايلى بولۋى ىلگەرىلەتىلەدى. كوپ جاقتىلى ساۋدا ءتۇزىلىسى باتىل قورعالىپ، دۇنيە جۇزىلىك ساۋدا ۇيىمى رەفورماسىنا بەلسەنە ات سالىسادى. وڭىرلىك جان - جاقتىلى ەكونوميكالىق سەرىكتەستىك قاتىناسى كەلىسىمىن جاساسۋعا دەم بەرىلىپ، جۇڭگو - جاپونيا - كورەيا ەلدەرىنىڭ ەركىن ساۋدا كەلىسسوزى ىلگەرىلەتىلەدى. جۇڭگو مەن ا ق ش - تىڭ ءبىرىنشى كەزەڭدەگى ەكونوميكا - ساۋدا كەلىسىمى ورتاق تياناقتاندىرىلادى. جۇڭگو ءارقايسى ەلمەن بولعان ەكونوميكا - ساۋدا سەلبەستىگىن كۇشەيتىپ، ءوزارا پايدا جەتكىزىپ تەڭ يگىلىكتەنۋدى جۇزەگە اسىرۋعا كۇش سالادى.
06
حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ مەن جاقسارتۋ ارقاۋ ەتىلىپ، قوعامدىق ىستەر رەفورماسى مەن دامۋى ىلگەرىلەتىلەدى
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: قيىنشىلىق الدىندا، حالىقتىڭ نەگىزگى تۇرمىسىنىڭ تومەنگى شەگىن باتىل يگەرىپ، كوپتىڭ كوكەيىندەگى ىستەردى كۇش سالا ويداعىداي ىستەۋ كەرەك.
الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى قۇرىلىسى كۇشەيتىلەدى. ءومىر بارىنەن قىمبات دەگەننەن اۋىتقىماي، اۋرۋدان ساقتانۋ جانە ونى تىزگىندەۋ تۇزىلىسىنە رەفورما جاساپ، جۇقپالى اۋرۋلاردى تىكە مالىمدەۋ جانە ساقتاندىرۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، ىندەت جاعدايى جونىندەگى ينفورماتسيالاردى دەر كەزىندە، اشىق، جاريا جاريالاۋ كەرەك. ىندەتكە قارسى تۇرۋدا ەرەكشە زايومدى ويداعىداي پايدالانىپ، ۆاكسينا، ءدارى - دارمەك جانە تەز تەكسەرۋ - ولشەۋ تەحنيكاسىن زەرتتەۋ - اشۋ ۇسىنىلىمىن مولايتىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ، قۇتقارۋ، ەمدەۋ جاعىنداعى مەديتسينالىق قۇرىلعىلاردى، جىلجىمالى تاجىريبەحانالاردى كوبەيتىپ، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋگە قاجەتتى زاتتىق ماتەريالدارمەن قامتاماسىزداندىرۋدى كۇشەيتىپ، نەگىزگى ساتىلاردىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ، جۇقپالى اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋىن كۇشەيتۋ كەرەك. وتانشىلدىق تازالىق قيمىلىن ىشكەرىلەي ورىستەتۋ كەرەك. ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قۋاتىن بارىنشا ارتتىرىپ، ىندەتتىڭ قايتادان ورشۋىنەن باتىل ساقتانىپ، حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن باتىل قورعاۋ كەرەك.
نەگىزگى ەمدەۋ جونىنەن قىزمەت وتەۋ ورەسى جوعارىلاتىلادى. تۇرعىنداردىڭ ەمدەلۋىن قامسىزداندىرۋعا جان باسىنا قازىنادان قوسىلاتىن كومەك قاراجات ولشەمى 30 يۋان ارتادى، امبولاتوريالىق تەكسەرىلۋ قاراجاتىن ولكەلەر ارا تىكەلەي ەسەپتەن كوتەرۋ تۇيىندە سىناق ەتىلەدى. ىندەتتىڭ ىقپالىنا ۇشىراعان ەمدەۋ قۇرىلىمدارىنا دەمەۋ بەرىلەدى. جۇڭگوشا ءدارى - دارمەك ىستەرىن كوركەيتۋ، دامىتۋ جەبەلەدى. ازىق - تۇلىك، ءدارى - دارمەكتى باقىلاپ - باسقارۋ قاتايتىلىپ، حاۋىپسىزدىككە شىنايى كەپىلدىك ەتىلەدى.
وقۋ - اعارتۋدى ءادىل دامىتۋعا، ساپاسىن كوتەرۋگە دەم بەرىلەدى. ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەردىڭ ءبىلىم بەرۋ، وقىتۋ جانە ورتا، جوعارى مەكتەپتەرگە ەمتيحان بەرۋ قىزمەتى ءتارتىپتى ۇيىمداستىرىلادى. اۋىل - قالاشىقتارداعى جاتاقتى مەكتەپتەر مەن اۋدان قالاشىعىنداعى مەكتەپتەر قۇرىلىسى كۇشەيتىلىپ، ەرەكشە وقۋ - اعارتۋ، جالعاستى ءبىلىم بەرۋ ويداعىداي جۇرگىزىلىپ، حالىقتىق وقۋ - اعارتۋعا قولداۋ كورسەتىلىپ جانە ارناعا ءتۇسىرىلىپ، حالىق باسقارۋىنداعى بالاباقشالاردىڭ قيىنشىلىعىن شەشۋگە جاردەم بەرىلەدى. بىرەگەي داشۋە جانە بىرەگەي پاندەر قۇرىلىسى ىلگەرىلەتىلەدى. جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ اۋىل - قىستاقتار مەن كەدەي وڭىرلەرگە باعىتتالعان وقۋشى قابىلداۋ كولەمى كەڭەيتىلەدى. الداعى ۋاقىتتا ۇسىنىلىم قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرىپ، بارلىق وتباسىلار مەن بالالاردى وقۋ - اعارتۋ بايلىعىنان يگىلىكتەندىرىپ، ولارعا ءتىپتى دە نۇرلى بولاشاق جاراتۋ كەرەك.
حالىقتىڭ نەگىزگى تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ تەبىنى ارتتىرىلادى. زەينەتكەرلەردىڭ نەگىزگى زەينەتاقىسى جوعارىلاتىلىپ، قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ نەگىزدىك زەينەتاقىسىنىڭ ەڭ تومەنگى ولشەمى جوعارىلاتىلادى. بۇكىل ەل بويىنشا 300 ميلليونعا جۋىق ادام زەينەتاقى الادى، ونىڭ ۋاعىندا، تولىق تاراتىلۋىنا، ءسوزسىز، كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. ارميادان قايتقان اسكەريلەرگە قامقورلىق جاساۋ - ورنالاستىرۋ ءتۇزىمى كەمەلدەندىرىلەدى. قىزمەت ۇستىندە قازا بولعاندارعا قامقورلىق قاراجاتىن بەرۋ ويداعىداي ىستەلەدى. جۇمىسسىزدىق قامسىزداندىرۋىنىڭ قامتاماسىزداندىرۋ كولەمى كەڭەيتىلىپ، قامسىزداندىرۋعا قاتىناسقانىنا ءبىر جىل تولماعان ديقان جۇمىسكەر قاتارلى جۇمىسسىزدار تۇگەلدەي تۇراقتاپ تۇراتىن جەرىندەگى قامتاماسىزداندىرۋ كولەمىنە الىنادى. ەڭ تومەنگى تۇرمىستىق قامتاماسىزداندىرۋ كولەمى كەڭەيتىلىپ، قالا، اۋىلدارداعى قيىنشىلىعى بار وتباسىلاردىڭ قامتاماسىزداندىرۋعا تيىستىلەرى مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا قامتاماسىزداندىرىلادى، قالا - قالاشىقتاعى شارتى تولاتىن جۇمىسسىزدار مەن اۋىلىنا قايتقاندار ەڭ تومەنگى تۇرمىستىق قامتاماسىزداندىرۋعا دەر كەزىندە ەنگىزىلەدى. اپات، اۋرۋ سەبەبىنەن ۋاقىتتىق قيىنشىلىققا تاپ بولعانداردىڭ بارىنە كومەك بەرۋ كەرەك. بارلىق قيىنشىلىعى بار بۇقارانىڭ نەگىزگى تۇرمىسىن شىنايى قامتاماسىزداندىرۋ كەرەك، حالىقتىڭ نەگىزگى تۇرمىسىن ورنىقتىرۋدىڭ اناعۇرلىم كوپ جۇمىسسىز قالعانداردىڭ قايتالاي جۇمىستانۋى، باتىلدىقپەن شارۋاشىلىق قۇرۋى جونىنەن دە كۇش قوساتىنى داۋسىز.
بۇقارانىڭ رۋحاني مادەنيەت تۇرمىسى بايىتىلادى. سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسى جەتىلدىرىلىپ جانە امالياتتا ايگىلەنىپ، فيلوسوفيالىق قوعامدىق عىلىم، اقپارات - باسپا ءسوز، راديو، كينو، تەلەۆيزيا، مادەني مۇرا ىستەرى دامىتىلادى. الەۋمەتتىك مادەنيەتتىك قىزمەت وتەۋ كۇشەيتىلىپ، بەيجيڭ قىسقى وليمپياداسى جانە قىسقى مۇگەدەكتەر وليمپياداسى ۇيىمداستىرىلىپ وتكىزىلەدى، جالپى حالىقتىق دەنە شىنىقتىرۋ دارىپتەلىپ، تۇتاس قوعامنىڭ ومىرشەڭدىككە تولى بولۋىنا، العا ۇمتىلۋىنا، ىزگىلىككە تالپىنۋىنا مۇمكىندىك جاسالادى.
قوعامدىق باسقارۋ كۇشەيتىلەدى جانە وندا جاڭالىق اشىلادى. الەۋمەتتىك اۋماقتاردىڭ قىزمەت وتەۋ فۋنكتسياسى كەمەلدەندىرىلەدى. قوعامدىق ۇيىمدار، ادامگەرشىلىك كومەك، ەرىكتى قىزمەت وتەۋ، قايىرىمدىلىق ىستەرىنىڭ اقاۋسىز دامۋىنا قولداۋ كورسەتىلەدى. ايەلدەردىڭ، بالالاردىڭ، قارتتاردىڭ، مۇگەدەكتەردىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسى قامتاماسىزداندىرىلادى. ارىز - ارمان ءتۇزىمى كەمەلدەندىرىلىپ، زاڭدىق كومەك بەرۋ كۇشەيتىلىپ، بۇقارانىڭ ورىندى ارىز - ارمانى دەر كەزىندە شەشىلەدى. مەملەكەت بويىنشا حالىق سانىن 7 - رەت جاپپاي تەكسەرۋ ورىستەتىلەدى. مەملەكەتتىڭ حاۋىپسىزدىك قۋاتى قۇرىلىسى كۇشەيتىلەدى. ءتۇرلى قىلمىستارعا زاڭ بويىنشا سوققى بەرىلىپ، اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدەگى تىنىش جۇڭگو قۇرىلادى.
ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگى جاۋاپكەرشىلىگى كۇشەيتىلەدى. تاسقىن - سەل، ءورت، جەر سىلكىنىسى سياقتى اپاتتاردان ساقتانۋ كۇشەيتىلىپ، اۋا رايى جونىنەن قىزمەت وتەۋ ويداعىداي ىستەلىپ، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدەگى قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ جانە اپاتتان ساقتانۋ، اپاتتى ازايتۋ قۋاتى جوعارىلاتىلادى. ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگىن ارناۋلى جونگە سالۋ اتقارىلادى. اۋىر، ەرەكشە اۋىر شىرعالاڭداردىڭ تۋىلۋى باتىل تەجەلەدى.
07
ۇكىمەت قۇرىلىسى
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: جاپالى دا اۋىر مىندەت الدىندا، ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەر يدەيادا، ساياسيدا، ارەكەتتە شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىمەن سانالى تۇردە وسكەلەڭ ءبىر اۋىزدىلىقتى ساقتاپ، حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىن امالياتتا ايگىلەپ، پارتيانى جاپپاي قاتاڭ جونگە سالۋ تالابىن تياناقتاندىرىپ، اكىمشىلىكتى زاڭ بويىنشا جۇرگىزۋگە، ۇكىمەت ىستەرىن جاريا ۇستاۋعا تاباندى بولىپ، جونگە سالۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋى كەرەك. دارەجەلەس حالىق قۇرىلتايلارىنىڭ جانە ولاردىڭ تۇراقتى كوميتەتتەرىنىڭ باقىلاۋىن زاڭ بويىنشا قابىلداپ، حالىق ساياسي كەڭەسىنىڭ دەموكراتيالىق باقىلاۋىن سانالىلىقپەن قابىلداپ، قوعامنىڭ جانە جۇرتشىلىق پىكىرىنىڭ باقىلاۋىن ىرىقتىلىقپەن قابىلداۋى كەرەك. قازىنالىق باقىلاۋدى كۇشەيتۋى كەرەك. جۇمىسشى ۇيىمى، كوممۋنيستىك جاستار وداعى، ايەلدەر بىرلەستىگى سياقتى بۇقارالىق ۇيىمداردىڭ رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋى كەرەك. ۇكىمەت قىزمەتكەرلەرى زاڭنىڭ، باقىلاۋ - تەكسەرۋدىڭ جانە حالىقتىڭ باقىلاۋىن سانالىلىقپەن قابىلداۋى كەرەك. ۇكىمەتتىڭ پاكتىك قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، شىرىكتەسۋدى باتىل جازالاۋى كەرەك.
ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەر شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەۋگە باستان - اياق تاباندى بولىپ، سوتسياليزمنىڭ العاشقى ساتىسى سىندى نەگىزگى مەملەكەت جاعدايىن مىقتى يگەرىپ، وبيەكتيۆتىك زاڭدىلىققا بويسۇنىپ، بارلىق ىستە ءىس جۇزىندىكتى نەگىزگە الىپ، ءوز ىستەرىن ويداعىداي ىستەۋدى تياناق ەتۋ كەرەك. ”ءتورت بۇرىس ستيلدى“ بارىنشا تۇزەتىپ، نەگىزگى ساتىداعى قالىڭ كادرلاردىڭ ءىس تىندىرىپ، شارۋاشىلىق قۇرۋداعى قول - اياعىن فورماشىلدىقتىڭ شىرماۋىنان قۇتىلدىرىپ، مىندەتىنەن تايسالمايتىندار ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، مىندەت وتەۋشىلەردىڭ مىندەتىن تولىق ادا ەتۋىنە مۇمكىندىك بەرۋ كەرەك. حالىق بۇقاراسىنا مىقتاپ سۇيەنىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ العاشقى جاسامپازدىق رۋحىنا قۇرمەت ەتىپ، رەفورما جاساۋدى، ەسىك اشۋدى اناعۇرلىم زور تەبىنمەن ىلگەرىلەتىپ، قوعامنىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن تاسقىنداتىپ، بارشا جۇرتشىلىقتىڭ اقىل - پاراساتى مەن كۇش - قۋاتىن ۇيىستىرۋ كەرەك، بۇل ءبىزدىڭ بارلىق قيىنشىلىقتار مەن سىن - سايىستاردى جەڭىپ شىعۋىمىزدىڭ ءتۇپ نەگىزى. قالىڭ كادرلار قيىنشىلىقتان تايسالماي، ناقتى ءىس ىستەۋدەن جازباي، كوپ كوڭىلىن توعىستىرىپ، كۇش - قۋاتتى شوعىرلاندىرا وتىرىپ دامۋدى مىقتى يگەرىپ، حالىقتىڭ تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. ءبىز حالىق بۇقاراسىمەن باستان - اياق جاپا - ماشاقاتتا بىرگە بولىپ، قايراتتانا العا باسساق بولعانى، جۇڭگو حالقىنىڭ تاماشا تۇرمىسقا تالپىنۋ تىلەگى، ءسوز جوق، جۇزەگە اسادى.
بيىل ”14 - بەسجىلدىق“ پلاندى ويداعىداي جاساپ، ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىنىڭ جاڭا ساپارىن باستاۋدىڭ ۇلى جوباسىن جاساۋىمىز كەرەك.
08
ۇلتتىق وڭىرلىك اۆتونوميا ءتۇزىمى، ءدىن جانە شەتەلدەگى چياۋباۋ باۋىرلاستار قىزمەتى
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: ءبىز ۇلتتىق وڭىرلىك اۆتونوميا تۇزىمىنە تاباندى بولىپ جانە ونى كەمەلدەندىرىپ، از ۇلتتار مەن ۇلتتىق وڭىرلەردىڭ جەدەل دامۋىنا قولداۋ كورسەتىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋىمىز كەرەك. پارتيانىڭ ءدىن قىزمەتى جونىندەگى نەگىزگى باعىتىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، ءدىن سالاسىنداعى قايراتكەرلەر مەن دىنگە سەنەتىن بۇقارانىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدى جەبەۋدەگى بەلسەندى رولىن ساۋلەلەندىرۋىمىز كەرەك. شەتەلدەگى چياۋباۋ باۋىرلاستار وتاننىڭ اركەز ويىندا، ولار دۇنيەنى تۇتاستىراتىن ماڭىزدى كوپىر، چياۋباۋلار مەن ولاردىڭ ءۇي ىشىندەگىلەردىڭ وزىندىك ابزالدىلىعىن جاقسى ساۋلەلەندىرىپ، جۇڭحۋا ۇلاندارىنىڭ ۇيىسۋ قۋاتى مەن بەرەكەلىلىگىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، بىرگە شۇعىلالى تابىستار جاراتۋىمىز كەرەك.
09
مەملەكەت قورعانىسى مەن ارميا قۇرىلىسى
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: بىلتىردان بەرى، مەملەكەت قورعانىسى مەن ارميا قۇرىلىسىندا ماڭىزدى ىلگەرىلەۋشىلىكتەر بولدى، حالىق ارمياسى ىندەتتەن ساقتانۋ جانە ونى تىزگىندەۋ بارىسىندا پارتيانىڭ قولباسشىلىعىنا قۇلاق اسۋ، بۇيرىق تۇسكەن زامان اتتانىسقا كەلۋ، اۋىر مىندەتتى باتىلدىقپەن ارقالاۋ سىندى تاماشا ستيلىن ايگىلەدى. شي جينپيڭنىڭ ارميانى قۇدىرەتتەندىرۋ يدەياسىن، جاڭا داۋىردەگى اسكەري ىستەر ستراتەگيالىق باعىتىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، ارميانى ساياسي جولمەن قۇرۋعا، رەفورما ارقىلى، عىلىم - تەحنيكا ارقىلى، دارىندىلار ارقىلى قۇدىرەتتەندىرۋگە، زاڭمەن جونگە سالۋعا تاباندى بولۋ كەرەك. پارتيانىڭ حالىق ارمياسىنا شارتسىز باسشىلىعىنا تاباندى بولىپ، اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى جاۋاپتى بولۋ ءتۇزىمىن قاتاڭ تياناقتاندىرۋ كەرەك. مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعىن، حاۋىپسىزدىگىن، دامۋ مۇددەسىن باتىل قورعاۋ كەرەك. ارميا قۇرىلىسىن دامىتۋدىڭ ”13 - بەسجىلدىق“ پلانىن تياناقتاندىرۋدان قامال الۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزىپ، ارميا قۇرىلىسىنىڭ ”14 - بەسجىلدىق“ پلانىن جاساۋ كەرەك. مەملەكەت قورعانىسى مەن ارميا رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، ارتقى شەپ جانە جابدىقپەن قامتاماسىزداندىرۋ قۋاتىن جوعارىلاتىپ، مەملەكەت قورعانىسى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشا دامۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. مەملەكەت قورعانىسىندىق جۇمىلدىرۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، ارميا مەن ۇكىمەتتىڭ، ارميا مەن حالىقتىڭ ىنتىماعىن باستان - اياق مىزعىماستاي ەتىپ بەكەمدەۋ كەرەك.
10
شياڭگاڭ، اۋمىن، تايۋان قىزمەتى
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: ءبىز”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“، ”شياڭگاڭدى شياڭگاڭدىقتار باسقارۋ“، ”اۋمىندى اۋمىندىقتار باسقارۋ“، وسكەلەڭ اۆتونوميا باعىتىن جاپپاي دۇرىس دايەكتىلەندىرىپ، ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنىڭ مەملەكەت حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋ زاڭ - تۇزىمدەرى مەن اتقارۋ مەحانيزمىن قۇرىپ جانە كەمەلدەندىرىپ، ەرەكشە اكىمشىلىك رايون ۇكىمەتىنىڭ نەگىزگى زاڭ - تۇزىمدىك جاۋاپكەرشىلىگىن تياناقتاندىرامىز. شياڭگاڭنىڭ، اۋمىننىڭ ەكونوميكانى دامىتىپ، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتىپ، مەملەكەتتىڭ دامۋ كەلەلى جاعدايىمەن اناعۇرلىم ويداعىداي توعىسىپ، شياڭگاڭ مەن اۋمىننىڭ باياندى گۇلدەنۋى مەن ورنىقتىلىعىن ساقتاۋىن قولدايمىز.
ءبىز تايۋان قىزمەتى جونىندەگى كەلەلى باعىت - ساياساتتارعا تاباندى بولىپ، ”تايۋاندى دەربەستەندىرۋ“ بولشەكتەۋشىلىك ارەكەتتەرىنە باتىل قارسى تۇرامىز جانە ونى شەكتەيمىز. ەكى جاعالاۋدىڭ اۋىس - كۇيىسى مەن سەلبەستىگىن جەبەۋدەگى، ەكى جاعالاۋدىڭ توعىسپالى دامۋىن تەرەڭدەتۋدەگى، تايۋاندىق باۋىرلاستاردىڭ باعى مەن باقىتىن قامتاماسىزداندىرۋداعى تۇزىمدىك ورنالاستىرۋلار مەن ساياساتتىق شارالاردى كەمەلدەندىرىپ، ”تايۋاندى دەربەستەندىرۋگە“ قالىڭ تايۋاندىق باۋىرلاستارمەن ىنتىماقتاسا وتىرىپ بىرگە قارسى تۇرىپ، بىرلىككە كەلۋدى جەبەيمىز، ءبىز، ءسوز جوق، ۇلتتىڭ گۇلدەنۋىنىڭ جارقىن بولاشاعىن جاراتا الامىز.
11
ديپلوماتيالىق قىزمەت
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ داعدارىسى، ەكونوميكانىڭ اۋىر دارەجەدە قۇلدىراۋى سياقتى الەمدىك سىن - سايىستارعا توتەپ بەرۋدە ءار ەل قول ۇستاسا ورتاق العا باسۋى كەرەك. جۇڭگو ىندەتتەن ساقتانۋ جاعىنداعى ءار ەلمەن بولعان سەلبەستىگىن كۇشەيتىپ، دۇنيە جۇزىلىك ەكونوميكانىڭ ورنىقتىلىعىن جەبەپ، بۇكىل جەر شارىندىق جونگە سالۋدى ىلگەرىلەتىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىن وزەك ەتكەن حالىقارالىق جۇيە مەن حالىقارالىق زاڭدى نەگىز ەتكەن حالىقارالىق ءتارتىپتى قورعاپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتەدى. جۇڭگو بەيبىت دامۋ جولىنان اۋىتقىماي، ەسىكتى ايقارا اشۋ بارىسىندا ءار ەلمەن دوستىق سەلبەستىكتى تەرەڭدەتەدى، جۇڭگو قاشاندا دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن ورنىقتىلىعىن، دامۋى مەن گۇلدەنۋىن جەبەيتىن ماڭىزدى كۇش بولادى.
12
بۇگىنگى جۇڭگو حالقىندا ءارقانداي سىن - سايىستاردى جەڭەتىن مىزعىماس ەرىك - جىگەر جانە قابىلەت بار
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساعاندا بىلاي دەدى: جۇڭحۋا ۇلتى ەجەلدەن جاپا - ماشاقاتتان، حاۋىپ - قاتەردەن قورىققان ەمەس، بۇگىنگى جۇڭگو حالقىندا ءارقانداي سىن - سايىستاردى جەڭەتىن مىزعىماس ەرىك - جىگەر جانە قابىلەت بار. ءبىز شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە اناعۇرلىم تىعىز ىنتىماقتاسىپ، جۇڭگوشا سوتسياليزم ۇلى تۋىن بيىك ۇستاپ، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، قيىنشىلىقتان تايسالماي، قايراتتانا العا ۇمتىلىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى جانە ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، تۇتاس جىلدىق نىسانا - مىندەتتەردى قۇلشىنا ورىنداپ، ەلىمىزدى باي، قۇدىرەتتى، دەموكراتيالى، وركەنيەتتى، جاراسىمدى، كورىكتى سوتسياليستىك وسىزاماندانعان قۇدىرەتتى ەل ەتىپ قۇرىپ شىعۋ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋ جولىندا قاجىماي - تالماي كۇرەس جۇرگىزەيىك!
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 5 - ايدىڭ 22 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
