تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ۇلتتىڭ گۇلدەنۋى جولىندا ەرجۇرەك قۇرباندار شەجىرەسى

”ات جالىنداعى كادر“ بي شىشياڭ: قارلى ۇستىرتتە وشپەس ەڭبەك قالدىردى

بي شىشياڭ (سولدان 1 -) ”جۇپ قۇراپ، تۋىس بولعان“ وتباسىنا امانداسۋدا. سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ چىڭدۋدان بەرگەن حابارى (تىلشىلەر ۋ شياۋيىڭ، كاڭ جينچيان). پەرزەنت رەتىندە، اكەسى حال ۇستىندە جاتقاندا ول جانىندا بولا المادى؛ جۇباي رەتىندە، ول ۇيىنە قارايلاسا المادى، ايەلى وپەراتسيا جاساتقاندا سەرىك بولا المادى؛ اكە رەتىندە، ول ۇلىنا كومەكتەسىپ قىزمەت ىزدەۋدەن باس تارتتى... مىنە بۇل ادام بي شىشياڭ، ول قارلى ۇستىرتتە 30 نەشە جىل قىزمەت ىستەدى، بۇقارا ونى ”ات جالىنداعى كادر“ دەپ اتادى.

  بي شىشياڭ، زاڭزۋ، 1982 - جىلى داشۋەدەن وقۋ بىتىرگەننەن كەيىن اۋىلى سىچۋان ولكەسى گانزى زاڭزۋ اۆتونوميالى وبلىسىنا قايتىپ كەلىپ قىزمەت ىستەدى، 1984 - جىلى 8 - ايدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولدى، كوزى تىرىسىندە سىچۋان ولكەسى گانزى وبلىستىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، ۇگىت ءبولىمىنىڭ باستىعى بولعان. 2013 - جىلى 12 - ايدىڭ 16 - كۇنى تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋ ءۇشىن اۋىلعا بارا جاتقان جولىندا، تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىكتىگى 4000 مەتردەن استام گاۋىرسى تاۋىندا كولىك اپاتىنا ۇشىراپ، جۇمىس ۇستىندە باقىتقا قارسى 53 جاسىندا قۇربان بولدى.

  بي شىشياڭ ءوز مەكەنىن قىزۋ سۇيەتىن، شەكسىز سۇيىسپەنشىلىگىمەن مەكەنىن گۇلدەندىرۋگە وكىنىشسىز ۇلەس قوستى. قاسىنداعى قىزمەتتەستەرى ول تۋرالى: قىزمەت قاجەت ەتەدى ەكەن، ۇيىم ونى قايدا جىبەرسە، ول سوندا تامىر تارتىپ، ەشقاشان كەيىس بىلدىرمەيتىن؛ مەيلى قانداي قىزمەت ىستەسىن، ول سول قىزمەتتىڭ ”قاس شەبەرىنە“ اينالاتىن دەيدى.

  1997 - جىلى، بي شىشياڭ گانزى وبلىستىق ساياحات مەكەمەسىنىڭ باستىعى بولىپ تاعايىندالعاندا، وبلىستا ءالى بىردە - ءبىر ورىندا اشىلىپ تيجارات جۇرگىزىپ تۇرعان كورىنىس ءوڭىرى جوق بولاتىن. تۇتاس وبلىستىڭ ساياحاتىن دامىتۋ جوسپارىن جاساۋ ءۇشىن، ول ۇنەمى اتپەن بيىك تاۋ، تەرەڭ شاتقالدارعا بارىپ ناقتى تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى. ول كەزدە گانزىنىڭ قاتىناس شارت - جاعدايى مەشەۋ بولعاندىقتان، باستى كولىك ات ەدى، كەيبىر جەرلەردەن، ءتىپتى، اتتىڭ ءوزى جۇرە المايتىندىقتان، جاياۋ جۇرۋگە تۋرا كەلەتىن. ادام شارشاپ، ات قاجىعان ماشاقاتتى جولدا اتتىڭ قۇيرىعىنان ۇستاپ ءبىر قادام، ءبىر قادامنان العا ىلگەرىلەيتىن. وسىلايشا، ول جەرگىلىكتى ورىنداعى جۇزدەن استام كورىنىس ءتۇيىنىن تەگىس ارالاپ، نەشە ونداعان ساياحاتتى دامىتۋ جوبا - جوسپارىن جاساپ، نەشە ءجۇز مىڭداعان ارىپتىك ماقالا جازدى.

  گانزى وبلىستىق ساياحات مەكەمەسىنىڭ باستىعى بولعان 11 جىلدا، بي شىشياڭ گانزىنىڭ تۇتاس وڭىرلىك ساياحاتىندا سونى ءورىس اشتى − حايلوگوۋ، داۋچىڭ ياديڭ قاتارلى ءبىر توپ ەكولوگيالىق مادەنيەت ساياحات كورىنىس ءوڭىرى حالىقارادا اتى ايگىلى كورىنىس ءوڭىرى بولىپ تۇلعالانىپ، ساياحات كاسىبى گانزى وبلىسىنىڭ تىرەكتى كاسىپ سالالارىنىڭ بىرىنە اينالدى.

  2010 - جىلى ”14 - ءساۋىر“ يۇيشۋداعى جەر سىلكىنىسىنىڭ اسەرى گانزى وبلىسى شىچۇي اۋدانى قاتارلى كوپتەگەن جەرلەردى شارپىدى، بي شىشياڭ قالدىق سىلكىنىس، تاۋ كوشكىنى قاتەرىن ەلەڭ قۇرلى كورمەستەن، تىزگىن ۇشىمەن اپاتقا ۇشىراعان وڭىرلەرگە بارىپ جەر سىلكىنىسىنە قارسى اتتانىپ، اپاتتان اراشالاۋ جۇرگىزدى. ءبىر جىلدا، ول شىچۇي اپات تۋىلعان وڭىرىنە 11 رەت، يۇيشۋ اپات تۋىلعان وڭىرىنە 6 رەت بارىپ، قالپىنا كەلتىرۋ، قايتا قۇرۋ جۇمىسىنا بار كۇشىمەن ات سالىستى. جەرگىلىكتى ورىندا ءار جولى اۋا رايى وزگەرگەندە نەمەسە تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىك جەرلەرگە بارعاندا بي شىشياڭنىڭ باسى جان شىداتپاي اۋىرىپ، ۇيقى ءدارىسىن ىشكەندە عانا ۇيقتايتىنىن كوپ ادام بىلە بەرمەيتىن.

  بي شىشياڭ ۇزاق جىلدار بويى نەگىزگى ساتىنى ارالاۋمەن بولدى. گانزى وبلىسىنىڭ ورىنباسار باستىعى مىندەتىن ارقالاپ تۇرعان كەزىندە، ”اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار“ قىزمەتىنە جاۋاپتى بولعان ول ورتا ەسەپپەن جىلىنا 80 مىڭ كيلومەتر جول جۇرسە، ءبىر جىلدىڭ 200دەن استام كۇنىندە ەگىنشىلىك، مالشىلىق ءوڭىر نەگىزگى ساتىسىندا بولدى. بي شىشياڭنىڭ باستاۋىندا، گانزى وبلىسىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق وندىرىسىندە ”ءۇرتىس 4 جىل ارتۋ“ جۇزەگە اسىپ، سولتۇستىك بولىك ەكولوگيانى، وڭتۇستىك بولىك ەرەكشە ونىمدەردى، شىعىس بولىك ونىمدىلىكتى نەگىز ەتكەن تۇتاس وبلىس اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جاڭا جاعدايى قالىپتاستى.

  ەجەلدەن بەتكە قاراپ جولدان تايمايتىن بي شىشياڭ بۇقارانى ءوز ءۇيىنىڭ ادامىنداي كوردى، بۇقارا دا ونى جان اشىرىنا بالادى. قىزمەت ىستەگەننەن بەرى، ۇستىرتتىك سۋىق مال شارۋاشىلىق وڭىرىنەن بيىك تاۋ، تەرەڭ شاتقالداعى ەگىن شارۋاشىلىق وڭىرىنە دەيىن، بي شىشياڭ قىستاقتارعا بارىپ، وتباسىلاردى ارالاپ، كەدەيلەرگە ءوز قالتاسىنان اقشا شىعارىپ كۇرىش، ماي، كورپە ساتىپ الىپ بەردى، ول جۇمىس ۇستىندە قۇربان بولعان كەزدە دە قالتاسىنان جەتىم بالاعا جاڭا كيىم الىپ بەرۋدى وزىنە ەسكەرتكەن تىلىكشە قاعاز شىقتى.

  بي شىشياڭ كوز جۇمعاننان كەيىن، ورتالىق كوميتەت ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى وعان ”مەملەكەتتىك تاڭداۋلى كوممۋنيست“ اتاعىن تولىقتاپ بەردى. ۇستىرتتەگى وسى كاڭبا ازاماتى دادۋحى وزەنىنىڭ جاعالاۋىنان ماڭگىلىك مەكەن تاۋىپ، ءوزى تەرەڭ سۇيگەن توپىراقتا ۇزاق ۇيقىعا كەتتى. ونىڭ ”سەن بۇقارانى تۋىسىڭداي كورسەڭ، ولاردىڭ جاپا - ماشاقات تارتقانىنا قالاي شىدايسىڭ؟“، ”مەنى باستىق دەمەڭدەر، ءبارىمىز ءبىر ءۇيلى جاندارمىز“ دەگەن سوزدەرى جۇرتتىڭ كوكەيىنە كۇنى بۇگىنگە دەيىن ۇيالاپ قالدى.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.