تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ۇلتتىڭ گۇلدەنۋى جولىندا ەرجۇرەك قۇرباندار شەجىرەسى

ۋاڭ شىڭ: تەك بۇقاراعا كوبىرەك ناقتى ءىس ىستەپ بەرسەك بولدى

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ شىجياجۋاڭنان بەرگەن حابارى (تىلشىلەر لي جيۋي، چي لەيجيە). ”يگەرىلمەي تىڭ قالدى، ورىلىپ بولماي ءشوپ قالدى، ساباۋ قامشىلى بويداقتار، كوشەلەرگە توپتالدى ...“ بۇل مەملەكەتتىك تاڭداۋلى كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسى ۋاڭ شىڭنىڭ حىبەي ولكەسى نەيچيۋ اۋدانى ليۋلين قالاشىعى شيشىحى قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى بولىپ العاش سايلانا قالعان كەزىندەگى قىستاقتىڭ بەينەسى ەدى. شيشىحى قىستاعى تايحاڭشان تاۋىنىڭ ادىرلى وڭىرىنە ورنالاسقان، سۋ از، توپىراق تاپشى، قۋاڭشىلىق پەن تاسقىن الما - كەزەكتەسىپ، قۇمداۋىت بەتكەي مەن قۇنارسىز جەردە ”جاراتىلىستىڭ جايىمەن عانا ءونىم الاتىن“ قىستاق تۇرعىندارى ”كەدەيلىك“ تاعدىرىنان قاشىپ قۇتىلا المايتىنداي ەدى.

  ۋاڭ شىڭ، 1955 - جىلى 11 - ايدا دۇنيەگە كەلگەن. 1975 - جىلى جازدا، 20 جاستاعى ول ءوزىنىڭ ”كەدەي“ تاعدىرىن وزگەرتەتىن ورايعا يە بولدى: باۋديڭ شۋەيۋانىنىڭ وقۋعا قابىلداۋ ۇقتىرۋ قاعازى وعان ”التىن بالىقتىڭ ايداعارعا اينالۋىنداي“ ومىرلىك وراي الىپ كەلدى. الايدا ول ويلاماعان تاڭداۋ جاسادى: وسىندا قالىپ، قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى بولدى.

  ”قىستاق ءارى كەدەي، ءارى بىلىققان، ’كوز ىلەسپەس جىلدامدىقپەن‘ تۇپ - تۋرا 13 ياچەيكا شۋجيى اۋىستى، نە دەگەن اقىماق؟“ سول كەزدە، كوپتەگەن ادام ونىڭ تاڭداۋىن تۇسىنە قويمادى، ونىڭ قابىلەتىنە دە سەنبەدى.

  ”ءبارى شيشىحى قىستاعى بايىمايدى دەسەدى، تاپ وسىنداي قۇراپيلىققا سەنبەيمىن!“ ۋاڭ شىڭ كەدەيلىكتىڭ تامىرىنا بالتا شاباتىن العاشقى باستامانى جوسپارلاي باستايدى: ”شيشىحىنىڭ كەدەيلىگى سۋدان، سۋدىڭ تەتىگىن تاپساق، ءبارىنىڭ تەتىگى تابىلادى. سۋ يگىلىگى ىستەرىن جۇرگىزەم دەسەڭ، قۇمداۋىت بەتكەيدى سۋمەن سۋارىلاتىن جەرگە اينالدىرۋ كەرەك، جۇرت سوندا عانا اپپاق مومى جەي الادى“.

  ونىڭ ايەلى ليۋ شياۋفىن ەسىنە الىپ:”سول كەزدە، ول ءوزى باس بولىپ، كورپە - جاستىعىن ارقالاپ بارىپ جۇمىس باسىندا شاتىردا جاتتى، اۋىلداستاردى باستاپ قۇدىق قازىپ، توسپا جاساپ، تاس تاسىپ، توعان سالدى، قارنى اشسا وت جاعىپ، ازىعىن جىلىتىپ جەپ، شولدەسە مۇز ەرىتىپ ءىشتى، قىستا كىرىسكەننەن كوكتەمگە دەيىن ىستەپ، اقىرى سۋ توسپاسى مەن سۋ جەتكىزەتىن توعان سالىپ شىعىپ، 300 مۋ اتىزدى وزگەرتىپ شىقتى“.

  وسىدان كەيىنگى 10 جىلدا، ۋاڭ شىڭ مەن اۋىلداستارى ادام كۇشىنە سۇيەنىپ ءبىر سۋ قويماسىن سالىپ، 10 ۇلكەن قۇدىق قازىپ، قىستاقتاعى جەردىڭ باسىم كوبىن سۋارىلاتىن جەرگە اينالدىردى، جەرگىلىكتى ەل تويىپ تاماقتانبايتىن، قامساۋ كيىم كيەتىن كۇندەرگە تۇبەگەيلى قوش ايتتى.

  كيىم ءبۇتىن، قارىن توقتىق ماسەلەسى شەشىلگەننەن كەيىن، ۋاڭ شىڭ تاعى ءبىر قىرپۋلى شارا كورسەتتى: مەكتەپ سالۋ، كوللەكتيۆ شارۋاشىلىقتى دامىتۋ.

  قىستاقتاعى بالالاردىڭ كورىمدەۋ وقىتۋ عيماراتىنان ءبىلىم الۋى ءۇشىن، ۋاڭ شىڭ موتوتسيكلگە ءمىنىپ، بولات ماتەريالدار، زاتتار ساتىپ اكەلدى؛ قارجىنى ۇنەمدەۋ ءۇشىن، ولار قۇمدان سالىپ، كەرپىش قۇيىپ، كەرپىش ورتەپ، دامىل تاپپاي جۇمىس باسىنا قاراي تاسىپ تۇردى... 1986 - جىلى 3 قاباتتىق وقىتۋ عيماراتى سالىندى، 30 نەشە جىلدان بەرى، بۇل مەكتەپتەن جۇزدەگەن ستۋدەنت اتتاندى.

  اۋىلداستاردىڭ قالتاسىن قامپايتا ءتۇسۋ ءۇشىن، ۋاڭ شىڭ كۇندى تۇنگە جالعاپ نىسانعا جۇگىردى: 1992 - جىلى چاڭشوۋگاڭ مينەرالدى سۋ سۋسىندىق زاۆودى رەسمي سالىنىپ، ءوندىرىس باستايدى، سول جىلى جىلدىق پايدا 260 مىڭ يۋان بولادى؛ 1994 - جىلدان كەيىن قىستاقتا ىلگەرىندى - كەيىندى حۇڭدوۋشا، لۇيدوۋشا، زاۋرىنباۋ، سۋانشيانلوۋ سياقتى ءوندىرىس جەلىلەرى قۇرىلىپ، قىشقىل شىلان ءدانىن مانەرلەۋ بازاسى سالىنىپ، جىلدىق پايداسى نەشە ميلليون يۋاننان استى؛ 1999 - جىلى قىستاقتا جەردى اينالىمعا سالۋ ءجۇرىلىپ، بايگو قوجالىعى جۇمىس باستادى؛ 2002 - جىلى بايگو قوجالىعى كەڭەيتىپ سالىنىپ، سۋ ءۇستى كوڭىل اشۋ ورتالىعى، كوكونىس جىلىجايى، شارۋالار ەكولوگيالىق تاعامجايى... سالىندى.

  نىساندار بارعان سايىن كوبەيدى، ۋاڭ شىڭ دا بارعان سايىن قاربالاستادى. 2014 - جىلى 2 - ايدىڭ 2 - كۇنى ۇزاق ۋاقىت شارشاۋدان اۋرۋعا شالدىعىپ، قىزمەتتىڭ ءبىرىنشى شەبىندە جىعىلىپ، شۇعىل قۇتقارۋ ءونىم بەرمەي، قايتىس بولادى. سول جىلى ول 59 جاستا ەدى.

  قازىر گۇلدەر جايناعان بايگو قوجالىعىنا جانعا جايلى كوكتەم شۋاعى سەبىلىپ تۇر. اۋىلداستار قارت شۋجي شيشىحىلىقتاردىڭ جاقسى كۇن كەشىرۋى ءۇشىن تيىقتاپ قايتىس بولدى، ول بولماسا، ساياحات ارقىلى بايۋىمىز مۇمكىن بە، بۇگىنگى باقىتتى تۇرمىسىمىز قايدان كەلەدى؟ دەسەدى. ۋاڭ شىڭنىڭ كۇلكى ۇيرىلگەن ءجۇزىن ۇمىتپاۋ ءۇشىن، ولار ۋاڭ شىڭنىڭ ءمۇسىنىن بايگو قوجالىعىنىڭ ءدال ورتاسىنا ورناتتى، كوپشىلىكتىڭ وتتاي ىستىق كوڭىل كوگىنە ءتىپتى ۇيالادى.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.

  • وسى كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى تۇڭعىش رەت نەگىزگى قوناق ولكەلەردى بەلگىلەدى
  • تاپسىرىس ونىمدەردى جەدەل ءوندىرىپ، قامداۋدى قامتاماسىز ەتتى
  • جىلدىق مىندەتتى ءساتتى ورىنداۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى
  • شينجياڭ جۇڭتاي توبى دۇنيە جۇزىندەگى 500 قۋاتتى كاسىپورىن قاتارىنا ءوتتى
  • جەل - جارىق ەنەرگياسى ءوزارا تولىقتىردى