تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ عىلىم - تەحنيكالىق تىرەگىن كۇشەيتەيىك

− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماماندار، وقىمىستىلار اڭگىمە ماجىلىسىندە سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ جونىندە

 حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى

  عىلىم - تەحنيكا − ادامزاتتىڭ اۋرۋمەن كۇرەسەتىن وتكىر قارۋى، ادامزاتتىڭ ۇلكەن اپاتتاردى، ۇلكەن ىندەتتەردى جەڭىپ شىعۋى عىلىمنىڭ دامۋىنان جانە تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدان قول ۇزە المايدى. 6 - ايدىڭ 2 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ ماماندار، وقىمىستىلار اڭگىمە ءماجىلىسىن باسقارىپ اشقاندا بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق سالاسىنداعى عىلىم - تەحنيكالىق ۇسىنىلىمدى ارتتىرىپ، كۇشتەردى شوعىرلاندىرا وتىرىپ وزەكتى تەحنيكادا قامال الىپ، جاڭاشا مەملەكەتتىك ءتۇزىلىستىڭ باسىمدىعىن ساۋلەلەندىرۋ كەرەك. عىلمي زەرتتەۋ دارىندىلارىن دامىتۋ ءتۇزىلىس - مەحانيزم رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، ستراتەگيالىق عالىمدار مەن جاڭالىق اشۋ تيبىندەگى عىلىم - تەحنيكالىق دارىندىلاردى بايقاۋ، جەتىلدىرۋ، ىنتالاندىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، اناعۇرلىم كوپ ۇزدىك دارىندىلاردى عىلمي زەرتتەۋ قوسىنىنا كىرۋگە باۋراپ، ولاردىڭ اعالاپ العا شىعۋىنا شارت - جاعداي ازىرلەۋ كەرەك.

  توسىن تۋىلعان جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى الدىندا، جۇڭگو 2 شايقاس شەبىندە ىندەتكە قارسى كۇرەستى تەڭ ورىستەتتى، ءبىرى، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ ءبىرىنشى شەبى، ەندى ءبىرى، عىلمي زەرتتەۋ جانە زاتتىق ماتەريال ءوندىرىسى. ءبىز جالپىلىق مەملەكەت قۋاتىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاي وتىرىپ پايدالانىپ، عىلىم - تەحنيكالىق العاباسارلىققا تىعىز ارقا سۇيەپ، عىلىم - تەحنيكالىق اتوي سالۋ شايقاسىن جۇرگىزىپ، ءبىر اپتاعا جەتپەيتىن ۋاقىتتا جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋستىڭ تۇتاس گەن گرۋپپاسى قاتارىن تۇراقتاندىرىپ ءارى ۆيرۋستىڭ ۋلى ءتۇبىرىن اجىراتىپ الىپ، كوپ ءتۇرلى تەكسەرۋ - ولشەۋ سىناق ونىمدەرىن دەر كەزىندە شىعارىپ، ءبىر توپ ءونىمدى ءدارى - دارمەك جانە ەمدەۋ جوباسىن جەدەل سارالاپ تاڭداپ، كوپ تەحنيكالىق جەلىدەگى ۆاكسينا زەرتتەۋ - اشۋ كلينيكالىق سىناق كەزەڭىنە ءوتتى. جاقىندا ۋحاندا تەك 19 كۇن ىشىندە 9 ميلليون 900 مىڭعا جۋىق ادامعا نۋكلەين قىشقىلى تەكسەرۋىن جۇرگىزۋدى شوعىرلى تۇردە ورىنداپ، سالاماتتىق كودى، ينفرا قىزىل ساۋلەمەن دەنە تەمپەراتۋراسىن ولشەگىش، ەمدەۋ - كۇتىمدەۋگە كومەكشى روبوت، 5G قاشىقتان بىرلەسىپ دياگنوز قويۋ سياقتى سيفرلى تەحنيكالاردىڭ قولدانىلۋى ىندەتتى قاداعالاۋ - تالداۋ، ۆيرۋستىڭ تەگىن انىقتاۋ، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جانە قۇتقارۋ - ەمدەۋ، بايلىقتى سەپتەۋ - ۇلەستىرۋ سياقتى جاقتاردا ماڭىزدى رول اتقاردى. عىلمي زەرتتەۋ، كلينيكا، ساقتانۋ - تىزگىندەۋ ءبىرىنشى شەبى ءوزارا سايكەسىپ، ءوندىرىس، وقۋ - وقىتۋ، زەرتتەۋ ءار جاقتان تىعىز سەلبەسىپ، بۇكىل ەلدەگى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ توسقاۋىل شايقاسىنىڭ كەلەلى ستراتەگيالىق جەتىستىككە جەتۋىنە پارمەندى عىلىم - تەحنيكالىق تىرەك ازىرلەدى. «ليۋيەداۋ» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى ريچارد حورتون ايتقانداي: جۇڭگونىڭ شيپاگەرلەرى مەن عالىمدارى ەڭ ەگەي ۇلەس قوستى.

  ادامزات ىندەتتى تۇبىندە جەڭىپ شىعادى، ءبىراق، توسىن تۋىلاتىن ەلەۋلى الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ وقيعاسى ادامزات ءۇشىن وسىمەن اقىرلاسپايدى. ”توسىن جاعدايعا دايىن بولۋ مەملەكەتتى جونگە سالۋدىڭ داعدىلى جولى“. ءبىز، ءسوز جوق، مىنانى تەرەڭ تاني ءبىلۋىمىز كەرەك، ەلەۋلى جۇقپالى اۋرۋ مەن بيولوگيالىق حاۋىپسىزدىك حاۋىپ - قاتەرى مەملەكەتتىڭ حاۋىپسىزدىگىنە جانە دامۋىنا ساياتىن، قوعامدىق كەلەلى جاعدايدىڭ ورنىقتىلىعىنا ساياتىن ەلەۋلى حاۋىپ - قاتەر جانە سىن - سايىس سانالادى، ءومىردىڭ حاۋىپسىزدىگى مەن بيولوگيالىق حاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى كەلەلى عىلىم - تەحنيكالىق جەتىستىكتەر دە مەملەكەتتىڭ ماڭىزدى قارۋى بولىپ تابىلادى، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەن الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ بويىنشا شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ جۇيەسى مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق جۇيەسىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى ەسەپتەلەدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق سالاسىنداعى ەلەۋلى حاۋىپ - قاتەردەن ءاردايىم ساقتانىپ، قۋاتتى الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن ورناتۋدىڭ ايرىقشا ماڭىزدى ءبىر جاعى − عىلىم - تەحنيكالىق تىرەكتى كۇشەيتۋ. بيولوگيالىق حاۋىپسىزدىكتى مەملەكەتتىڭ جالپى تۇلعالىق حاۋىپسىزدىگىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى ەتىپ، بەيبىت زامان مەن شايقاس كەزىن بىرلەستىرۋگە، الدىن الۋ مەن شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى بىرلەستىرۋگە، عىلمي زەرتتەۋ مەن ەمدەۋ - قۇتقارۋدى، ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى بىرلەستىرۋگە تاباندى بولىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەن الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋعا قاتىستى عىلمي زەرتتەۋدەن قامال الۋ جۇيەسىن جانە قابىلەت قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ كەرەك. ءار جاقتاعى عىلمي زەرتتەۋ كۇشتەرىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، جۇيەلى تۇردە توتەپ بەرۋ قابىلەتىن جانە دەڭگەيىن ءوسىرۋ كەرەك. ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ مەن بولجامپازدىق ورنالاستىرۋدى كۇشەيتىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ، الدىن الا ساقتاندىرۋ، بولجاۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، ينفورماتسيالاردى دەر كەزىندە، ءونىمدى تۇردە جيناپ، دەر كەزىندە توتەپ بەرۋ شارالارىن قولدانۋ كەرەك. ىندەتتىڭ تارالۋى شۇعىل كۇيگە وتكەننەن كەيىنگى عىلمي زەرتتەۋدەن قامال الۋ سياقتى جاقتاردا قولباسشىلىق ەتۋ، ارەكەتتەنۋ، قامتاماسىزداندىرۋ جۇيەسىن زەرتتەپ، ورناتىپ، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ ارەكەت باعدارناماسىن جايشىلىقتا ويداعىداي جاساپ، شۇعىل جاعدايدا دەرەۋ ىسكە قوسۋ كەرەك.

  جاڭالىق اشۋ − دامۋعا جەتەكشىلىك ەتۋدىڭ ءبىرىنشى قوزعاۋشى كۇشى، عىلىم - تەحنيكا − قينشىلىقتى جەڭۋدىڭ پارمەندى قارۋى. ءتۇزىلىس - مەحانيزم جاعىندا عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋ جانە شۇعىل جاعدايعا، وزگەرىسكە توتەپ بەرۋ قابىلەتىن كۇشەيتىپ، شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكادان قامال الۋدىڭ جاڭاشا مەملەكەتتىك ءتۇزىلىسىن جەدەل ورناتىپ، ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، وسال تۇستاردى كۇشەيتىپ، ساڭىلاۋلاردى بىتەپ، عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋدىڭ جۇيەلىك قابىلەتىن جوعارىلاتۋ كەرەك. حالىق سانى جانە سالاماتتىق، بيولوگيالىق حاۋىپسىزدىك سياقتى سالالارداعى عىلمي زەرتتەۋ كۇشتەرىنىڭ ورنالاسۋىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، تىرشىلىك عىلىمى، بيوتەحنيكا، ەمدەۋ، ءدارى - دارمەك جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ، مەديتسينالىق جابدىقتار سياقتى سالالارداعى مەملەكەتتىك ءتۇيىندى عىلمي زەرتتەۋ جۇيەلەرىن بىرىكتىرىپ، مەملەكەتتىك كلينيكالىق مەديتسينا زەرتتەۋ ورتالىقتارىنان ءبىر توبىن ورنالاستىرىپ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق سالاسىنداعى عىلىم - تەحنيكالىق ۇسىنىلىمدى ارتتىرىپ، تىرشىلىك عىلىمى سالاسىنداعى نەگىزدىك زەرتتەۋلەر مەن ەمدەۋ جانە سالاماتتىققا قاتىستى شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكالاردا سەرپىلىس جاساۋدى كۇشەيتىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەن الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى ستراتەگيالىق عىلىم - تەحنيكا كۇشتەرى مەن ستراتەگيالىق زاپاس قور قابىلەتىن جەدەل جوعارىلاتۋ كەرەك. جۇڭي مەن باتىس شيپاگەرلىگىن بىرلەستىرۋ، جۇڭي دارىلەرى مەن باتىس دارىلەرىن قاتار قولدانۋ وسى رەتكى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدەگى ءبىر ۇلكەن ەرەكشەلىك ءارى جۇڭي شيپاگەرلىك - دارىگەرلىگىنىڭ جاۋھارىنا مۇراگەرلىك ەتۋدىڭ، تۋراشىلدىقتى ساقتاپ، جاڭالىق اشۋدىڭ جاندى امالياتى. كلاسسيكالىق شيپاگەرلىك كىتاپتاردىڭ جاۋھارلارىن ەكشەپ الۋدى جانە اشۋدى كۇشەيتىپ، عىلمي زەرتتەۋدىڭ تىرەك تۇعىرلارىنان ءبىر توبىن قۇرىپ، جۇڭي دارىلەرىن تەكسەرۋ - باعالاۋ، تەكسەرۋ - بەكىتۋ مەحانيزمىنە رەفورما جاساپ جانە ونى كەمەلدەندىرىپ، جۇڭي شيپاگەرلىگىنىڭ جاڭا دارىلەرىن زەرتتەپ اشۋدى جانە كاسىپ سالالاندىرا دامىتۋدى جەبەپ، جۇڭي شيپاگەرلىگى - دارىگەرلىگى قىزمەت وتەۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، جۇڭي شيپاگەرلىگى - دارىگەرلىگى ەرەكشەلىگىندەگى دارىندىلار قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، جۇڭي شيپاگەرلىگىمەن اۋرۋدىڭ الدىن الۋ جانە ونى ەمدەۋدىڭ جوعارى دەڭگەيلى، مەملەكەتتىك قوسىنىن قالىپتاستىرۋ كەرەك. عىلمي زەرتتەۋ دارىندىلارىن دامىتۋ ءتۇزىلىس - مەحانيزم رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، دارىندىلاردىڭ جەتىلۋىنە پايدالى تاربيەلەۋ مەحانيزمىن، اركىمنىڭ ءوز قابىلەتىن تولىق ىسكە قوسۋىنا ءتيىمدى پايدالانۋ مەحانيزمىن، باسەكەلەسە وتىرىپ جەتىلۋگە، اركىم ءوز قابىلەتىن كورسەتۋگە ءتيىمدى ىنتالاندىرۋ مەحانيزمىن، دارىندىلاردىڭ اعالاپ العا شىعۋىنا ءتيىمدى باسەكە مەحانيزمىن جەدەل قالىپتاستىرىپ، دارىندىلار جەتىلەتىن قۇنارلى توپىراقتى ويداعىداي نارلەندىرىپ، دارىندى نەگىزىنىڭ اناعۇرلىم جەتىلۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.

  باس شۋجي شي جينپيڭ: ”حالىقتىڭ قاجەتى مەن جان ايعايى − عىلىم - تەحنيكالىق العا باسۋدىڭ جانە جاڭالىق اشۋدىڭ ءداۋىر ءۇنى“ دەپ باسا دارىپتەگەن بولاتىن. حالىق ويلاعاندى ويلاۋعا، حالىق اسىققانعا اسىعۋعا تاباندى بولىپ، نازاردى ەلەۋلى اۋرۋدان ساقتانۋ - تىزگىندەۋ، ازىق - تۇلىك، ءدارى - دارمەك حاۋىپسىزدىگى سياقتى ماڭىزدى حالىق تۇرمىسى ماسەلەلەرىنە شوعىرلاندىرىپ، الەۋمەتتىك عىلىم - تەحنيكالىق قامداۋدى زور مولشەردە ارتتىرىپ، الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ عىلىم - تەحنيكالىق تىرەگىن كۇشەيتسەك، ءسوز جوق، حالىقتىڭ اناعۇرلىم جايلى قونىس ورتاسىنان، اناعۇرلىم جاقسى ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەت وتەۋىنەن، اناعۇرلىم الاڭسىز بولاتىن ازىق - تۇلىك، ءدارى - دارمەكتەن يگىلىكتەنۋىنە مۇمكىندىك جاساپ، حالىقتىڭ تۇرمىسىن ونان ارى تاماشا ەتە الامىز.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.