ياركەن اۋدانى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ بويىنشا كوتەرمەگە الۋ - بايلانىس جاساۋ، كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ جاۋاپكەرشىلىگىن ناقتىلاندىردى
ءۇي سايىن كومەكشى، وتباسى سايىن تابىس بار بولدى
حالىق گازەتىنىڭ تىلشىلەرى ياڭ ميڭفاڭ، لي يانان، حان ليچۇن
ياركەن اۋدانى جاڭا وستەڭ اۋىلى قوسوستەڭ قىستاعىنداعى كەدەي وتباسى قادىر ياسىن ءوزىنىڭ كوكونىس اتىزىندا قىزاناقتاردى سۋارۋدا. اناداي جەردە كوكتەم باسىندا ەككەن بارقىت شوپتەر جايقالا اشىلىپ، جيناپ الۋ الدىندا تۇر.
قادىر اۋىل كادرى ايشامگۇل تۇراپقا: ”مايسانىڭ ءوسۋى جاقسى، ءبىر مۋ جەردەن 3000 يۋان كىرىس كىرگىزۋىمدە ماسەلە جوق“، - دەدى.
جىل باسىنان بەرى ياركەن اۋدانى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىن باسى - قاسىندا قاداعالاپ، كوتەرمەگە الۋ - بايلانىس جاساۋ، كومەكتەسىپ - سۇيەمەلدەۋ جاۋاپكەرشىلىگىن ناقتىلاندىردى، كادرلار وتباسىلارىن ءبولىپ كوتەرمەگە الىپ كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ تەبىنىن ارتتىردى.
”بيىل قىستاق جىلىجايدا مايسا جەتىلدىرۋگە ۇيىمداستىرىپ، تەحنيكتەردى جەتەكشىلىك ەتۋگە ۇسىنىس ەتتى، سەن كەدەي وتباسىسىڭ، ساياسات بويىنشا ساعان مايسا تەگىن تاراتىلادى، جاقسى باپتاپ وسىرسەڭ، زاۆود تىكەلەي ۇيىڭە كەلىپ ساتىپ الادى“، تاياۋدا ايشامگۇل قادىردىڭ وتباسىنا بارىپ احۋال ۇعىسقاندا، ونىڭ قىزاناق، الدە بارقىت ءشوپ ەگۋ جونىندە بايلامعا كەلە الماي داعدارىپ تۇرعاندىعىن بايقادى، ”شىنىمەن جاقسى باپتاي الماساڭ، مەن ساعان قوسىمشا قاراجات بەرەيىن“.
”ەندەشە، مەن سىناپ كورەيىن! 2 مۋعا بارقىت ءشوپ، 2 مۋعا كوكونىس ەگەيىن“، قادىر وسىلايشا بەكىمگە كەلەدى.
ءبىر ايدان استام ۋاقىت وتە شىقتى، قادىر جاڭا داقىلداردى ەگۋدىڭ ونشالىقتى قيىن ەمەستىگىن، تەك باپتاپ - باسقارۋدىڭ بۇرىنعىدان ءسال كۇردەلى ەكەندىگىن بايقادى. ”بيىل، ءسوز جوق، كەدەيلىك قالپاعىن الىپ تاستايمىن. كەلەسى جىلى تاعى دا ەگەمىن، ءوزىم مايسا ساتىپ الامىن، ماعان تەگىن بەرمەي - اق قويىڭدار“.
ياركەن قاشقار ايماعىنا قاراستى، ”ءۇش رايون، ءۇش وبلىستاعى“ اۋىر كەدەي وڭىرلەردىڭ اراسىنداعى ءبىر اۋدان، كەدەي حالىق كوپ، كەدەيلىكتەن ارىلۋدىڭ قيىندىعى زور. 2019 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن، تۇتاس اۋداندا 173 قىستاق، 10 مىڭ 323 وتباسى، 35 مىڭ 446 ادام كەدەيلىكتەن ارىلا المادى، بۇل جەكە - جەكە شينجياڭنىڭ ۇشتەن ءبىرىن، تورتتەن ءبىرىن جانە بەستەن ءبىرىن ۇستادى.
”شايقاستى باسى - قاسىندا قاداعالاپ، ءبىز ءبىر قىستاقتا ءبىر جوبا، ءبىر وتباسىندا ءبىر شارا بولۋداي كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ امالىن قولدانىپ، ءۇي سايىن كومەكشى، وتباسى سايىن تابىس بولۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، بارلىق كەدەي حالىقتىڭ دەر كەزىندە كەدەيلىكتەن ارىلۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋگە سەرت بەردىك“، - دەدى ياركەن اۋداندىق پارتكومنىڭ شۋجيى فان باۋجۇن.
ياركەن اۋدانى ءار دارەجەلى كادرلار مەن ۇكىمەت قىزمەتكەرلەرىن ۇيىمداستىرىپ، ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان بارلىق كەدەي وتباسىلارىن تۇيىندەر بويىنشا كوتەرمەگە الىپ، بايلانىس جاساپ، كومەكتەسىپ - سۇيەمەلدەپ، قابىلەتى مىعىم، تاجىريبەسى مول كادرلاردى كەدەيلىكتەن ارىلماعان 10 نەشە مىڭنان استام وتباسىنداعى بۇقارانى جۇپ قۇراپ، كومەكتەسىپ - سۇيەمەلدەۋگە ورنالاستىردى. كەدەيلىكتەن ارىلعان وتباسىلارى جونىندە وتباسىن كوتەرمەگە العان كادرلاردان كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ ۇلكەن ساندى مالىمەت تۇعىرىنان پايدالانىپ، قايتالاي كەدەيلەسۋ حاۋىپ - قاتەرىن ءبىر - بىرلەپ تەكسەرۋدى تالاپ ەتتى.
جاعا ارىق اۋىلى لاڭگار قىستاعىنداعى نۇرنيسا سادىق وتباسى تاياۋدا ەكىنشى قايتارا ەگىلگەن ساۋمالدىقتى جيناپ الدى، قازىر جاڭادان كوشىرىپ ەككەن باس پيازدىڭ مايساسى كوكتەپ شىعىپ كەلەدى، ”كوكونىس ەككەندە ءبىر جىلدا 3 مارتە ءونىم الۋعا بولادى، كاسىپورىن ساتىپ الادى، ساتىلۋ ارناسىنان قام جەمەيمىز“، وتباسىلاردى كوتەرمەگە العان كادرلار نۇرنيسانىڭ ەگىمشىلىك قۇرىلىمىن رەتتەۋىنە كومەكتەسىپ قالماستان، ونىڭ شاعىن دۇكەن اشۋىنا دا قولداۋ كورسەتتى. ۇلىم كومەكشى ساقشى، وتباسىمىزدا ەڭبەك قۋاتى بار 3 ادامنىڭ بارلىعىندا ىستەيتىن جۇمىس بار.
”دالمە - ءدال كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ دەگەنىمىز ءاربىر وتباسىنىڭ ناقتى احۋالىنا قاراي دارالىق ەرەكشەلىككە يە كەدەيلىكتەن ارىلتۋ جوباسىن جاساپ، ولارعا ۇيلەسەتىن جول تابۋ“، - دەدى ياركەن اۋداندىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى شيڭ باۋشين.
شيڭ باۋشين بەسكەنت قالاشىعىنداعى 3 قىستاقپەن بايلانىس جاساۋعا جاۋاپتى. تاياۋدا تومەنتوقىمارىق قىستاعىندا وتباسىلارىن ارالاپ احۋال ۇعىسۋ كەزىندە، كەدەي وتباسى مامەت تۇرسۇن: ”مەن 50 مىڭ يۋان قارىز اقشا الىپ سيىر باعۋدى ويلاپ وتىرمىن، كومەك كورسەتە الاسىز با؟“، - دەپ سۇرادى.
”سەن بۇرىن سيىر باعىپ كورگەن بە ەدىڭ؟ باعا الاسىڭ با؟ قارىزدى ۋاعىندا قايتارا الاسىڭ با؟“، - دەپ سۇرادى شيڭ باۋشين.
مامەتتىڭ سالىندىسى سۋعا كەتىپ بارا جاتقاندىعىن كورگەن شيڭ باۋشين: ”مەن سەنىڭ مانتيورلىقتان حابارىڭ بار ەكەندىگىن بىلەمىن، تاياۋ ماڭداعى دالي بازارى وسى ەكى كۇندە قىزمەتكەر قابىلداپ جاتىر، سەن الدىمەن سوندا بارىپ ىستە، قولىڭ بوساعان كەزدە باسقالاردان باعىمشىلىق تەحنيكاسىن ۇيرەن، ونان كەيىن سيىر باعۋدى ويلاسىپ كور، سەن بۇعان قالاي قارايسىڭ؟“، - دەدى.
مامەت مۇنى ءجون ساناپ، ەرتەڭىندە - اق جۇمىسقا بارىپ، 2500 يۋان ايلىق ەڭبەكاقى الاتىن بولدى. شيڭ باۋشين مامەتكە تاعى 100 كەپتەر بالاپانىن ساتىپ الىپ بەردى.
”كەپتەر باعۋ سيىر باعۋدان وڭاي، وزىندىك قۇنى دا تومەن، وعان جۇمىس ىستەگەن كىرىسىڭدى قوسقاندا بيىل كەدەيلىكتەن ارىلۋىڭدا ماسەلە جوق“، مامەتتىڭ سەنىمى قازىر ءتىپتى دە ارتا ءتۇستى.
(«حالىق گازەتىنىڭ» 6 - ايدىڭ 9 - كۇنگى سانىندا جاريالانعان)
