شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى جاۋ شييا
وقۋ - اعارتۋ − كەدەيلىكتىڭ ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسۋىن ءۇزۋدىڭ ءتۇبىرلى شاراسى ءارى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ نەگىزىن بەكەمدەۋدىڭ شەشۋشى ءتۇيىنى. وقۋدان قول ءۇزۋدى تىزگىندەپ، وقۋدى قامتاماسىز ەتتى، ونەرگە باۋلىدى، قارجىلاي كومەكتەسۋمەن تولىق قامتىدى... جۋىق جىلداردان بەرى رايونىمىز كەدەي وڭىرلەردەگى مىندەتتى وقۋ - اعارتۋى ءالسىز مەكتەپتەردىڭ نەگىزگى وقىتۋ شارت - جاعدايىن جاپپاي جاقسارتىپ، مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدى قامتاماسىز ەتۋ تورىن ءجيى، بەرىك توقىدى، وقۋ - اعارتۋ ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدى ورىستەتۋدىڭ ارقاسىندا، اناعۇرلىم كوپ كەدەي وقۋشى وقۋىن ءبىتىرىپ، ”وقيتىن وقۋ بولۋدان“ ”جاقسى وقۋعا“ قاراي قادام تاستادى، وقۋ - اعارتۋ ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدىڭ كوركەم كارتيناسى تيانشاننىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىندە كەڭىنەن جايىلدى.
بىركەلكى دامىدى، وقۋ ساپاسى كوتەرىلدى
6 - ايدىڭ 10 - كۇنى توقسۋ اۋدانى ليشۇي باستاۋىش مەكتەبىندە 4 - جىلدىقتىڭ ءتىل - ادەبيەت وقىتۋشىسى شيا يىڭجيە كلاستاردىڭ بارىندەگى بالالارعا «تەمىر تاياقتى تەبەنگە اينالدىرۋدى» ءوتىپ، دىبىس، بەينە ەكران ارقىلى وقۋشىلارمەن ءوزارا ىقپالداسپ، ارىپتەردى، سوزدەردى ءتۇسىندىردى.
ليشۇي باستاۋىش مەكتەبى اقسۋ قالاسىنان 200 نەشە كيلومەتر قاشىقتىقتا، شەت - شالعاي ورنالاسقانىمەن، جەرگىلىكتى ورىننىڭ ينتەرنەتتىك ينفورماتسيالاندىرۋ تۇعىرى قۇرىلىسىنىڭ ارقاسىندا، وقۋشىلار مول ۇيرەنۋ بايلىعىنا يە بولدى. بۇل ارادا بالالار بۇلتتىق تۇعىر ارقىلى سوناۋ شالعايداعى جىجياڭنىڭ ليشۇي قالاسىنداعى باستاۋىش مەكتەپتەرمەن ۇقساس ساباق تىڭدايدى، ”كەڭىستىك ساباقحاناسى“ ارقىلى وقىتۋشىلار شينجياڭنىڭ ءىشى - سىرتىنداعى ايگىلى وقىتۋشىلارمەن بىرگە وقىتۋدى زەرتتەۋ قيمىلدارىن ورىستەتە الادى.
كەڭ جولاقتى ينتەرنەت جەلىسى مەكتەپتەرگە، ساپالى بايلىقتار كلاستارعا جەتكىزىلدى، بۇلتتىق ساباقحانادان بارلىق ادام يگىلىكتەندى. بەرتىنگى بىرنەشە جىلدا توقسۋ اۋدانى ىلگەرىندى - كەيىندى 64 ورتا، باستاۋىش مەكتەپكە وپتيكالىق كەڭ جولاق جالعاپ، راديو جۇيەسىن قۇرىپ، اۋىل - قىستاق مەكتەپتەرى وقىتۋ، وقىتۋ - زەرتتەۋ، وقىتۋشىلاردى تاربيەلەۋ سياقتى جاقتاردا ينفورماتسيالاندىرۋمەن تولىق قامتۋدى جۇزەگە اسىردى.
”بىلتىردان بەرى توقسۋ اۋدانى 180 ميلليون يۋان قارجى قوسىپ، وقۋ - اعارتۋ نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىنىڭ سەرپىنىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، مەكتەپتەردى جاڭادان سالۋ، كەڭەيتىپ سالۋ ارقىلى 1890 وقۋشىنىڭ وقۋعا ءتۇسۋى قيىن بولۋ ماسەلەسىن شەشتى“، - دەدى توقسۋ اۋداندىق وقۋ - اعارتۋ، عىلىم - تەحنيكا مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى گو چياڭ. توقسۋ اۋدانى باستان - اياق وقۋ - اعارتۋدى الدىمەن دامىتۋ ستراتەگياسىنا تاباندى بولىپ، قوعامدىق ورتاق تانىمدى ءونىمدى ۇيىستىرىپ، وقۋ - اعارتۋدىڭ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋداعى نەگىزدىك، جەتەكشى، جالپى جاعداي سيپاتتى رولىن كورنەكتىلەندىردى.
وقىتۋ شارت - جاعدايىن جاقسارتۋ قالا مەن اۋىلدىڭ وقۋ - اعارتۋ پارقىن ازايتۋداعى العاشقى قادام عانا، وقۋ - اعارتۋدىڭ بىركەلكى دامۋى وقىتۋشى، وقىتۋدى باسقارۋ سياقتى جۇمساق كۇشتەر جاعىنان كوبىرەك بەينەلەنەدى. بەرتىنگى جىلدارى اقسۋ قالاسى، سانجى قالاسى وقۋ - اعارتۋ توپتارىنىڭ قالا مەن اۋىلدا ءبىر تۇلعالاندىرىپ وقىتۋ جۇرگىزۋدى، ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەردى بىرلەستىرىپ، ماتاپ دامىتۋدى جولعا قويۋ ارقىلى ۇستانىم جەتكىزىپ، وقىتۋ جەتكىزىپ، باسقارۋ جەتكىزىپ، ساپالى مەكتەپتەرگە ەگىن، مال شارۋاشىلىق رايوندارىنداعى ءالسىز مەكتەپتەردى جەتەكتەتكىزىپ، مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدىڭ ساپالى، بىركەلكى دامۋىن جان - جاقتى ىلگەرىلەتتى.
”وقۋ - اعارتۋدى الدىمەن دامىتۋ“ ۇستانىمى وقۋ - اعارتۋ ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ونىمدىلىگىن اناعۇرلىم كۇشەيتىپ، حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزۋگە ءتىپتى دە جاقسى جاۋاپ بەردى. رايونىمىز كەدەي وڭىرلەردى ماڭىزدى ءتۇيىن ەتىپ، وقۋشى وتە كوپ كلاستاردى كۇش سالا ازايتىپ، اۋىل - قالاشىقتارداعى جاتاقتى مەكتەپ پەن اۋىل - قىستاقتارداعى شاعىن كولەمدى مەكتەپ قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، اۋىل - قىستاق مەكتەپتەرىندە وقىتۋدى ينفورماتسيالاندىرۋ قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ مەكتەپتەرىنىڭ وقىتۋ شارت - جاعدايىن كورنەكتى جاقسارتتى، وقۋ - اعارتۋ، وقىتۋ ساپاسى ورنىقتى جوعارىلادى. بيىل جىل سوڭىنان بۇرىن بۇكىل رايونىمىز اۋدان كولەمىندەگى مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدىڭ دامۋىن نەگىزىنەن بىركەلكىلەندىرۋ نىساناسىن جۇزەگە اسىرادى.
كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋ ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەدى، وقۋ ارقىلى ونەرىن جەتىلدىردى
لوپ اۋدانى مينيۋە كىلەم يمپورت - ەكسپورت شەكتى سەرىكتەستىگىندەگى 21 جاستاعى كىلەم جوبالاۋشى ميھىرنيسا مامەتيمىن جايدارى، وزىنە سەنىمى كۇشتى، قىزمەتتە اسا ۇقىپتى. 2 جىلدىڭ الدىندا ول كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋ ارقىلى ءوزىنىڭ ارمانىن جۇزەگە اسىرىپ قالماستان، تاعى وتباسىنداعىلاردىڭ كەدەيلىكتەن ارىلۋىنا كومەكتەسەتىندىگىن ويلاپ كورمەگەن ەدى.
ميھىرنيسا لوپ اۋدانى دول اۋىلى باشارىق قىستاعىنداعى ءبىر كەدەي وتباسىنان كەلگەن، لوپ اۋداندىق كاسىپتىك - تەحنيكالىق مەكتەبىنىڭ كىلەم توقۋ كاسىبىنەن وقۋ بىتىرگەن. 2018 - جىلى پراكتيكا ىستەگەن كەزىندە ول ءبىر سەرىكتەستىكپەن كەلىسىم جاساستى. ميھىرنيسا تۇرعان بۇل سەرىكتەستىك اۆتونوميالى رايوننىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىن كاسىپ سالالاندىرۋداعى ءتۇيىندى، جەتەكشى كاسىپورنى. ول وسىندا قىزمەت ىستەگەندىگىن ايرىقشا قاستەرلەيدى.
”ءبىر ايدا 3500 يۋان ەڭبەكاقى الامىن، وتباسىمىزدا مەنىڭ كىرىسىم ەڭ كوپ“. وتباسىنىڭ جاعدايىن جاقسارتۋدى العاشقى ماقسات ەتكەن ميھىرنيسانىڭ ارمانىنا بۇل كۇندەر تاعى تىڭ ارمان قوسىلدى: ياعني الداعى بىرنەشە جىلدا ءوزى جوبالاعان كىلەمدەردى بۇكىل ەلىمىزدىڭ جەر - جەرىندە ساتۋ.
ءبىر ادامدى كاسىپتىك - تەحنيكالىق جاقتان تاربيەلەپ، ءبىر ادامدى جۇمىستاندىرىپ، ءبىر وتباسىن كەدەيلىكتەن ارىلتتى. رايونىمىز ”بارلىق ادامنىڭ وقيتىن وقۋى بولۋ، ءبارىنىڭ ونەرى بولۋ، وتباسىلارىنىڭ ءبارىنىڭ ءۇمىتى بولۋ“ سىندى وقۋ - اعارتۋ ارقىلى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جاعدايىن كۇش سالا قالىپتاستىرىپ، كەدەي وتباسىلارىنىڭ ”كەدەيلىك تامىرىن“ ءۇزىپ تاستاۋىن دەمەدى. اۆتونوميالى رايون نازاردى كەدەي وڭىرلەرگە، كەدەي حالىققا شوعىرلاندىرىپ، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 4 ايماق - وبلىستى ماڭىزدى ءتۇيىن ەتىپ، كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋدىڭ كوتەرىمدىلىك قۋاتىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، قاشقار ايماعى، قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىسى سياقتى جەرلەردەگى جوعارى دارەجەلى كاسىپتىك مەكتەپتەر قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتتى. سونىمەن بىرگە، جەر - جەر كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋعا وقۋشى قابىلداۋ سەرپىنىن كۇشەيتىپ، كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋدىڭ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدى دەمەۋدەگى رولى كورنەكتىلەندى.
بۇدان سىرت، كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋ ارقىلى كەدەيلەردى دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋ اياق الىسىن جەدەلدەتۋ ءۇشىن، رايونىمىز ”قان بەرۋ“ مەن ”قان جاساۋعا“ قاتار ءمان بەرىپ، ىركەس - تىركەس 10 ولكە، قالاداعى 124 كاسىپتىك مەكتەپتى وڭتۇستىك شينجياڭداعى 4 ايماق - وبلىستاعى كاسىپتىك مەكتەپتەرگە باعىتتامالى كومەكتەسۋگە سايكەستىرىپ، رايونىمىزداعى ساپالى 25 مەكتەپتى وڭتۇستىك شينجياڭداعى 4 ايماق - وبلىستاعى ورتا دارەجەلى كاسىپتىك مەكتەپتەرگە كومەكتەسۋگە، ولاردى سۇيەمەلدەۋگە ۇيىمداستىرىپ، ”باعىتتامالى كومەكتەسۋ“ مەن ”باعىتتامالى كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋدىڭ“ وڭتۇستىك شينجياڭ كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋىندا تولىق قامتىلۋىن جۇزەگە اسىردى.
دالمە - ءدال قارجىلاي كومەكتەستى، وقۋ قامتاماسىزداندىرىلدى
”بالالاردىڭ وقۋىنا كومەك قاراجات بەرىلدى، ءبىز دە قايراتتانىپ، قۇلشىنا كۇرەس جاساپ، بالالارعا جاقسى ونەگە بولۋىمىز كەرەك“. مەملەكەتتىڭ قارجىلاي كومەكتەسۋ ساياساتىنا ايالداعاندا، اقشي اۋدانى قارابۇلاق اۋىلى ماركەش قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ءابىلعازى مامەتجۇما العىسىن جاۋدىردى.
ءابىلعازى وتباسىنىڭ تۇراقتى كىرىسى جوق، 2 بالاسى دا جاتاقتى مەكتەپتە وقيدى، وتباسىنىڭ ەكونوميكالىق اۋىرتپالىعى نەداۋىر اۋىر. بىلتىر مەكتەپ جاعداي ۇعىسقاننان كەيىن، قاتىستى بەلگىلەمەلەر بويىنشا اپەكەلى - ءىنىلى ەكەۋىنە ”دالمە - ءدال قارجىلاي كومەكتەسىپ“، ولارعا مەرزىم سايىن كەدەي وقۋشىلارعا بەرىلەتىن كومەك اقشاسىن بەرىپ، ءبىر ءۇيلى جاننىڭ ەكونوميكالىق اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتتى.
”بىردە - ءبىر وقۋشىنى وتباسىنىڭ ەكونوميكالىق قيىنشىلىعى سەبەپتى وقۋدان قالدىرماۋ“ پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ بەرگەن ايبىندى ۋادەسى. قازىر رايونىمىزدا وقۋشىلارعا قارجىلاي كومەكتەسۋ قىزمەتى مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەدەن اسپيرانتتىق وقۋ - اعارتۋعا دەيىنگى ءاربىر وقۋ كەزەڭى، ۇكىمەت باسقارۋىنداعى، حالىق باسقارۋىنداعى مەكتەپتەر، وتباسىندا ەكونوميكالىق قيىنشىلىعى بار وقۋشىلار سياقتى ”ءۇشتى تولىق قامتۋدى“ جۇزەگە اسىردى.
بۇدان سىرت، بۇكىل شينجياڭدا اۆتونوميالى رايون، ايماق (وبلىس، قالا)، اۋدان (قالا، رايون) جانە مەكتەپ سىندى 4 دارەجەلى وقۋشىلارعا قارجىلاي كومەكتەسۋدى باسقارۋ جۇيەسى دە ورناتىلىپ، ”دالمە - ءدال قارجىلاي كومەكتەسۋ“ ۇستانىمىن وقۋشىلارعا قارجىلاي كومەكتەسۋ قىزمەتىنىڭ تۇتاس بارىسىنا ءسىڭىرىپ، قارجىلاي كومەكتەسۋ وبيەكتىنىڭ دالمە - ءدال بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسىلارىنداعى وقۋشىلار، جەتىم، مۇگەدەك وقۋشىلار، ەڭ تومەنگى تۇرمىسى قامتاماسىز ەتىلەتىن وتباسىلارىنىڭ پەرزەنتى سياقتى 7 تۇردەگى ادامدى قارجىلاي كومەكتەسۋ كولەمىنە ەنگىزدى. ساناققا قاراعاندا، بىلتىر رايونىمىز جيىنى 7 ميلليارد 620 ميلليون يۋان قارجىلاي كومەكتەسۋ قارجىسىن بوساتىپ، وقۋشىلار 4 ميلليون 806 مىڭ ادام - رەت يگىلىكتەنگەن.
ستەرەولدى قارجىلاي كومەكتەسۋ ساياساتى كەدەي وتباسىلارىنىڭ پەرزەنتتەرىن جاقسى وقىتىپ، قاتاردان قالدىرماي، كەدەي وتباسىلارىنا مەيىر جەتكىزۋمەن بىرگە، ولاردىڭ تاماشا تۇرمىسقا تالپىنۋ سەنىمى مەن ءۇمىتىن دە كۇشەيتتى.
