شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى سۇڭ ۋيگو
بايىنعولين وبلىسى تىلشىلەر پۋنكتىنەن جوۋ حايشيا
شينجياڭنىڭ ەرەكشە كەپتىرىلگەن جەمىستەرىن اۋىزعا الار بولساق، چارقىلىقتىڭ شىلانى اسا ماڭىزدى ورىن يەلەيدى؛ چارقىلىقتىڭ شىلانى تۋرالى ءسوز قوزعالسا، جاڭ ياپيڭ دەگەن ەسىمدى اۋىزعا الماي تۇرا المايمىز.
6 - ايدىڭ 9 - كۇنى ءتىلشى پەنسياعا شىققانىنا كوپ جىل بولعان جاڭ ياپيڭگە جولىقتى، 68 جاستاعى ول ءوزىنىڭ شىلانعا دەگەن ىقىلاسىن اڭگىمەلەدى.
دالمە - ءدال شارا بەلگىلەپ، كەدەيلىكتى تامىرىنان جۇلدى
چارقىلىق اۋدانىندا جاڭ ياپيڭدى بۇقارا جاقىن تارتىپ ”شىلانشى شۋجي“ دەپ اتاپ كەتكەن، ول 2000 - جىلدان باستاپ شىلانمەن اينالىسىپتى.
2000 - جىلى 4 - ايدا جاڭ ياپيڭ چارقىلىق اۋدانىنا اۋداندىق پارتكوم شۋجيى بولىپ تاعايىندالادى، كوز الدىنداعى اۋداننىڭ كۇيى مىناداي ەدى: 1999 - جىلى بۇكىل اۋداننىڭ قازىنالىق كىرىسى 7 ميلليون 420 مىڭ يۋان، ەگىنشى - مالشىلاردىڭ كىسى باسىندىق تازا كىرىسى 1869 يۋان؛ كوكتەمدە قۇمدى بوران كوپ سوعىپ، جازعىتۇرىم سوقپا اياز تۇراتىن، ەگىنشى - مالشىلاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋ قيىن ەدى. بۇل اۋداندى كەزىندە بىرەۋلەر ەكىنشى ”كروران“ بولادى دەپ بولجاعان.
چارقىلىق اۋدانىنىڭ كەدەيلىك تامىرىن قايتكەندە جۇلىپ تاستاۋعا بولادى؟ جاڭ ياپيڭ چارقىلىق اۋدانىنىڭ ءىس جۇزىندىك جاعدايىنا ۇيلەسەتىن قامال بۇزۋ جولىن قاراستىرا باستايدى.
ءبىر رەتكى تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بارىسىندا شىلان اعاشى سىندى قۋاڭشىلىققا ءتوزىمدى، قۇنارسىز جەرگە ءتوزىمدى، جارىقتى، ىستىقتى ۇناتاتىن جەمىس اعاشى ونىڭ نازارىن بىردەن اۋدارادى، ونىڭ ۇستىنە شىلان اعاشىنىڭ ءار جىلعى 4 - ايدان 5 - ايعا دەيىنگى قۇمدى بوران اۋا رايى ءوتىپ كەتكەن مەزگىلدە گۇل اشاتىندىعى ونى ءتىپتى جەلپىندىردى. ”جەمىس پاتشاسى“، ”اعاش تەكتى ازىق“ دەپ اتالعان شىلان اسا جوعارى نارلىك قۋاتقا يە، ساقتاۋعا، تاسۋعا قولايلى، بەينە چارقىلىق اۋدانىنا ارنايى بۇيىرتىپ جاسالعان جەمىس سەكىلدى.
تەرەڭ تولعانۋ جانە ىشكەرىلەي دالەلدەۋ ارقىلى چارقىلىق اۋداندىق پارتكوم شىلان شارۋاشىلىعىن زور كۇشپەن دامىتۋدى ۇيعارادى.
”جەمىس پاتشاسى“ كىرىستى ارتتىردى
2001 - جىلى چارقىلىق اۋداندىق پارتكوم مەن اۋداندىق ۇكىمەت «چارقىلىقتىڭ شىلان شارۋاشىلىعىن دامىتۋ باعدارلاماسىن» جاريالايدى، شىلان عىلىم - تەحنيكالىق قىزمەت وتەۋ ورتالىعى دا ءدال ۋاعىندا قۇرىلىپ، چارقىلىق اۋدانىنىڭ شىلان شارۋاشىلىعى وسىدان باستاپ دامۋ شىمىلدىعىن اشادى.
چارقىلىق اۋدانى سۇرى شىلاندى نەگىزگى ەگۋ ءتۇرى ەتىپ تاڭدايدى، ەگىلگەن شىلان 5 جىلدا جەمىس بەرەتىن بولىپ، وسى 5 جىلدا ەشقانداي كىرىس بولمايدى ەكەن، بۇل جونىندە سەنىمى بولماعان شارۋالار بىلدىرمەي شىلان مايسالارىن جۇلىپ تاستايدى، دەسەدە، باسىم كوپ شارۋالار تاباندىلىق ىستەۋگە بەكيدى.
تىكەنلىك اۋىلى بۇلاق قىستاعىنىڭ تۇرعىنى گو كاي قاتارلى ءبىر توپ شارۋا 2005 - جىلعا دەيىن شىدايدى. بۇل جىلى گو كايدىڭ 4 مۋ جەرىندەگى شىلاننان 60 مىڭ يۋان كىرىس كىرىپ، مۋ باسىندىق كىرىسى 15 مىڭ يۋانعا جەتەدى. گو كايدىڭ كىرىسىن كورگەندە ءارقايسى اۋىل - قالاشىقتاعى شارۋالار ىركەس - تىركەس شىلان مايساسىن ساتىپ الىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ شىلان ەگۋ تەحنيكاسىن ۇيرەنۋ بەلسەندىلىگى بۇرىن بولىپ كورمەگەن دارەجەدە جوعارى ورلەۋگە جەتەدى.
جاڭ ياپيڭ دە قاراپ جاتپايدى، ول بۇكىل اۋدانداعى كادرلارمەن بىرگە اتىز باسىنا بارىپ شارۋالارعا ساباق ءوتىپ، تەحنيكالىق جاقتان ۇلگى كورسەتەدى، سونىمەن قاتار، شىلان شارۋاشىلىعىن دامىتۋ باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ باستىعى جانە شىلاندى دەرت - دەربەزدەن، زياندى جاندىكتەردەن ساقتاۋ - تىزگىندەۋ باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ باستىعى مىندەتىن 8 جىل وتەيدى.
شىلان شارۋاشىلىعىنان سۇبەلى ناتيجە جارىققا شىقتى: 2019 - جىلى چارقىلىق اۋدانىنداعى ەگىنشى - مالشىلاردىڭ كىسى باسىندىق تازا كىرىسى 37 مىڭ 131 يۋانعا جەتىپ، 2000 - جىلداعىنىڭ 16 ەسەسىندەي بولادى. مۇندا شىلاننىڭ ءونىم قۇنى چارقىلىق اۋدانىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق ءونىم قۇنىنىڭ ％75ىنەن استامىن يەلەپ، ەگىنشى - مالشىلاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋداعى نەگىزگى قاينارعا اينالادى.
پەنسياعا شىققاننان كەيىن تاجىريبەسىن ۇيرەتتى
2016 - جىلى 3 - ايدا جاڭ ياپيڭ پەنسياعا شىقتى. ول پەنسياعا شىققاننان كەيىن دە بوس وتىرماي، ءتىپتى كوپ ۋاقىتىن شىلان شارۋاشىلىعىن دامىتۋدى زەرتتەۋگە جۇمسادى.
سوڭعى جىلدارى، شىلاننىڭ ساتىلىمىندا قۇلدىراۋ جاعدايى جارىققا شىقتى. بازارداعى تولقۋ شارۋالاردىڭ تابانسىزدىق ىستەۋىنە مۇرىندىق بولدى: ەندى شىلان ەكسەك كىرىس كىرگىزە المايتىن بولدىق پا؟ چەرچەن اۋدانى ءدال وسىنداي ماسەلەگە ءدوپ كەلدى. 2015 - جىلى چەرچەندەگى شىلاننىڭ مۋ باسىندىق جارتىلاي كەپتىرىلگەن شىلان ءونىمى نەبارى 160 كيلوگرام عانا بولىپ، ەگۋ ءونىمى وتە تومەن بولدى. 2016 - جىلى 10 - ايدا چەرچەن اۋداندىق پارتكومنىڭ شۋجيى شۇي كاي جاڭ ياپيڭنەن كومەك سۇرايدى.
ءبىر اپتادان كەيىن، جاڭ ياپيڭ جانە حىنان شينجىڭ قالاسى شىلان زەرتتەۋ ورنىنىڭ ورىنباسار باستىعى سۇن ۋىنچي، چارقىلىق اۋداندىق عىلىم - تەحنيكا مەكەمەسىنىڭ بۇرىنعى باستىعى ۋاڭ شينحى سىندى 3 ادامدىق ماماندار گرۋپپاسى چەرچەنگە جەتەدى. ماماندار گرۋپپاسى سول جەردى ارالاۋ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋ ارقىلى ءتۇپ ارالىعى وتە ءجيى، قاتار ارالىعى وتە تار، اعاشىنىڭ بيىكتىگى وتە الاسا سياقتى ماسەلەلەردىڭ شەشۋ ءادىسىن ورتاعا قويادى ءارى قاتىستى تەحنيكالىق تاربيەلەۋ ورىستەتەدى. جاڭ ياپيڭ تاعى چەرچەن اۋدانىنا «چەرچەن اۋدانى شىلاننىڭ ساپاسىن جوعارىلاتۋ، ءونىمىن ارتتىرۋ، ءوسىرۋ، جاڭالاۋدى قاراپايىمداستىرۋ، ساپالىلاندىرۋ، شەشۋشى تەحنيكالىق بارىسى»، «چەرچەن اۋدانىنىڭ ورگانيكالىق شىلان باعىن ءوتىنىش ەتۋ ولشەمى» سياقتى كوپتەگەن تەحنيكالىق ولشەم مەن ەگۋ بارىسىن دايىندايدى.
شۇي كاي جاڭ ياپيڭنىڭ چەرچەن اۋدانىنىڭ شىلان شارۋاشىلىعىنا قوسقان ۇلەسىن ”ەڭبەگى ەرەن“ دەپ باعالايدى: ”قازىر چەرچەن اۋدانىنىڭ ورگانيكالى شىلان بويىنشا سىپاتتالعان جەر اۋدانى 50 مىڭ مۋدان اسىپ، ورگانيكالىق شىلاننىڭ ەڭ جوعارى مۋ باسىندىق ءتۇسىمى 500 كيلوگرامعا تايادى، شىلان باعىنىڭ جالپىلىق ءتۇسىمى 300 كيلوگرامنان جوعارى بولىپ، نەشە جىلدىڭ الدىنداعى شارۋالاردىڭ سەنىمى جەتەرسىز بولۋ جاعدايىندا بۇكىلدەي بۇرىلىس بولدى. 2019 - جىلى بۇكىل اۋدانداعى ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسىلارىنىڭ كىسى باسىندىق كىرىسى 15 مىڭ يۋانعا جەتتى، مۇندا شىلاننان كىرگەن كىرىس ％40تەن استامىن يەلەدى“.
