شينحۋا اگەنتتىگى شولۋى
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى جۋ چاۋ
جەرگىلىكتى ۋاقىت 6 - ايدىڭ 17 - كۇنى امەريكا جاق ايتىلمىس ”2020 - جىل ۇيعۇر ادامدىق ۇقىقتارى ساياسات زاڭ جوباسىنا“ قول قويىپ زاڭ ساناتىندا قابىلدادى، بۇل − جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە دورەكىلىكپەن كيلىگۋ ارەكەتى ءارى ”قوس ولشەم“ سايقالدىعى.
امەريكا ساياساتپازدارىنىڭ نازارىندا، وسى ايتىلمىس زاڭ جوبا − جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگۋدىڭ، جۇڭگونىڭ دامۋىن اۋىزدىقتاۋدىڭ تاعى ءبىر ”قۇرالى“. ءبىراق، دۇنيە حالىقتارىنىڭ نازارىندا، امەريكا جاقتىڭ ابدەن توزىعى شىققان وسى ”ەسكى ويىنى“ امەريكا ۇلگىسىندەگى جالعان ”قوس ولشەمدى“ تاعى ءبىر رەت پاش ەتكەننەن باسقا دانەڭە ەمەس.
وسى ايتىلمىس زاڭ جوبا جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ ادامدىق ۇقىق جاعدايىنا قاساقانا پالە جاۋىپ، جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ ساياساتىنا سۇرقيالىقپەن سوقتىعىپ، حالىقارالىق زاڭ مەن حالىقارالىق قارىم - قاتىناستىڭ نەگىزگى ولشەمىن كوپە - كورنەۋ اياققا تاپتاپ، جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە دورەكىلىكپەن كيلىكتى، مۇنىڭ استارىندا امەريكا جاقتىڭ كانىگى قىرعي قاباقتىق ويى مەن يدەولوگيالىق سىڭار جاقتىلىعى جاتىر. ۆاشينگتوندىق كەيبىر ساياساتكەرلەر ەكى ءسوزىنىڭ بىرىندە ”ۇيعۇر ادامدىق ۇقىقتارىن“ ايتىپ، بۇل ماسەلەگە ءوز ءۇيىنىڭ شارۋاسىنداي ”قانىق ەكەنىن“ كورسەتتى. الايدا وسىلاردىڭ اراسىندا شينجياڭعا بارىپ، شينجياڭنىڭ دامۋى مەن وزگەرىستەرىنە سىڭار جاقتى كوزقاراسسىز كۋا بولعان قانشاۋى بار؟ ولاردىڭ جۇڭگو جاققا سوقتىعۋعا پايدالانعان ساندى مالىمەتتەرىنىڭ قانشاۋىن ”امەريكا ۇلگىسىندەگى قۇن كوزقاراسىن“ ۇستانعان اقپارات قۇرالدارى ويدان شىعارعان، ولار قانشالىق ساراپتان وتكەن؟ ولاردىڭ ەل ىشىندەگى از ۇلت تەكتىلەرگە قاراتقان تامىرى تەرەڭدە جاتقان كەمسىتۋى مەن سىڭار جاقتى كوزقاراسى كوپ جاعدايدا وزدەرى ايتاتىن ”ادامدىق ۇقىقپەن“ قابىسا كەتەدى، ولاردىڭ سوناۋ شالعايدا جاتقان قاۋىمنىڭ ”ادامدىق ۇقىعىنا“ شىنايى كوڭىل بولەتىندىگىنە سەنۋگە قانشا اڭقاۋ ادام بولسا دا باتىلدىق ەتە الا ما؟
امەريكانىڭ ”ۇيعۇر ادامدىق ۇقىقتارىن“ دابىرالاۋىنىڭ ماقساتى تەك وسىنى جەلەۋ ەتىپ جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگىپ، جۇڭگونىڭ ۇلت قاتىناسىنا ىرتكى سالۋ، تۇپكى ويى جۇڭگونى ءبۇلدىرۋ، بىلىقتىرۋ ەكەندىگىن اڭعارلى جاندار تۇگەل بىلەدى. امەريكانىڭ مۇنداي ارەكەتتەرىنىڭ مىسالدارى بۇرىننان بار. وزىنە قاجەت بولعاندا ليبيا، سيريا، يراقتاردىڭ ادامدىق ۇقىقتارى ”كوڭىل بولەتىن“ وبيەكتىلەرى بولدى، ال وسى ەلدەر ازاپ - توزاپقا باتقان سوڭ، امەريكا ەكى قولىن سەرمەپ كەتە باردى، كوز قىرىن دا سالمادى.
شينجياڭ − جۇڭگونىڭ شينجياڭى، ورتالىق ۇكىمەتتەي سول جەردىڭ گۇلدەنۋى مەن ورنىقتىلىعىنا جانە حالىقتىڭ ءتۇبىرلى قۇت - ىرىسىنا اناعۇرلىم كوڭىل بولگەن ەشكىم جوق. شينجياڭ كەزىندە ۇشقارىلىقتىڭ، زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك، بولشەكتەۋشىلىك ارەكەتتەردىڭ زيانىنا قاتتى ۇشىراپ، حالىقتىڭ ءومىرى مەن مال - مۇلكىنىڭ حاۋىپسىزدىگى اۋىر قاتەرگە تاپ بولدى. جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋدا ءبىر قىدىرۋ شارالاردى قولدانۋىمەن، ۇلتتاردىڭ تەرەزەسى تەڭ، ىنتىماقتى، دىندەر جاراسىمدى دا ۇيلەسىمدى، حالىقتىڭ تۇرمىسى تىنىش تا بەرەكەلى بولدى. حالىقارالىق قوعام جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ ساياساتىنا جاپپاي بەلسەندى باعا بەردى. نە ءۇشىن تەك امەريكا عانا مۇنى كورسە دە كورمەسكە سالادى؟
امەريكا ۇكىمەتى سوڭعى جىلدارى ”جۇڭگودان حاۋىپ تونەدى“ دەگەندى ورشەلەنە اسىرەلەدى ءارى وسىنى جەلەۋ ەتىپ جۇڭگوعا جان - جاقتى قىسىم جاساۋداي تەگەۋرىندى ساياسات قولداندى. شينجياڭعا ساياتىن، شيزاڭعا ساياتىن، شياڭگاڭعا ساياتىن، ەكونوميكا - ساۋدا، سونداي - اق قازىرگى جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋستىڭ توركىنى ماسەلەسىندە، امەريكا جاق جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگەتىن، جۇڭگو جاقتىڭ مۇددەسىنە زيان جەتكىزەتىن ءبىر قىدىرۋ قاتە ءسوز - ارەكەتتەردى قولداندى. مۇنىڭ ءتۇبىرلى سەبەبى − امەريكا جاق ءالى دە ”نولدىك جيىنتىق ويىنى“ سىندى مەشەۋ يدەيانى ۇستاندى، بۇل تۇبىندە ءداۋىر جاعىنان قاتاردان قالادى.
شينجياڭنىڭ ءىسى بۇكىلدەي جۇڭگونىڭ ىشكى ءىسى، ءارقانداي شەتەلدىڭ كيلىگۋىنە استە جول قويمايمىز. امەريكا جاقتىڭ ەندىگارى مۇنداي ”قوس ولشەم“ سايقالدىعىنا باسپاۋىن ەسكەرتەمىز!
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 - ايدىڭ 18 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
