تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   انار گۇلى قىپ - قىزىل بولىپ اشىلدى

انار گۇلى قىپ - قىزىل بولىپ اشىلدى

− رايونىمىزدىڭ ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى ىستەرى قارىشتاپ دامىدى

شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى ميھىرگۇل عوپۇر

    قاشقار بايىرعى قالاسىنداعى ”100 جىلدىق شايحانادا“ ءار ۇلت ساياحاتشىلارى مەن سول جەردەگى شاي ىشۋشىلەر شاي ءىشىپ تىنىعۋدا (سۋرەت 5 - ايدىڭ 17 - كۇنى تۇسىرىلگەن). سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى جاۋ گى تۇسىرگەن

  تاريح پاراعىن اشساق، شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىندا ۇلتتار ىنتىماعى تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ ۇزبەي تاسقىنداپ جاتقاندىعىن كورەمىز.

  وتكەن عاسىردىڭ 50 - جىلدارىندا بەيجيڭگە قۇربان تۇلىمنىڭ ەسەگىنە ءمىنىپ ماۋ جۋشيگە امانداسا بارعان اسەرلى اڭگىمە وتاننىڭ بايتاق دالاسىنا كەڭىنەن تارادى. بۇگىنگى تاڭدا قۇربان نياز، جۋاڭ شىحۋا، ءانيپا الىماحۇن، يوۋ لياڭيىڭ، بۇرماحان مولدو... ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ تيپتەرى ارت - ارتىنان شىعىپ، ۇلتتار ىنتىماعى رايى جاراسىمدى دا قويۋ بولىپ، تيانشان پەرزەنتتەرىنىڭ ىنتىماقتاسا قول ۇستاسىپ، دوڭگەلەك داۋلەتتىلىككە بىرگە قادام تاستاۋداي تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىگىن جاندى بەينەلەدى.

  پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان، اسىرەسە، ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ماجىلىسىنەن بەرى، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعى قىزمەتىن جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن، اسىرەسە، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن دايەكتىلەندىرۋ، تياناقتاندىرۋ وسكەلەڭ تۇرعىسىنا قويىپ وي جۇگىرتىپ جانە جوسپارلاپ، ۇلتتاردىڭ كەڭىنەن ارالاسۋىن، جالپى بەتتىك توعىسۋىن، تەرەڭدەي ىشتەسۋىن ۇزدىكسىز جەبەپ، ”ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى“ جانە ۇلتتار ىنتىماعى بىرلەسكەن قيمىلىن ۇدايىلاندىرا ورىستەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى ۇگىت تاربيەسى جانە وزات ورىن قۇرۋ قىزمەتىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، ماركسيزمدىك ”بەس كوزقاراس“ تاربيەسىن كۇش سالا ورىستەتىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىن ”ءۇشتىڭ ءبىر - بىرىنەن ايرىلا الماۋ“ يدەياسىن بەرىك ورناتىپ، ”بەستى شىنايى مويىنداۋدى“ ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋعا جەتەكتەدى، ۇلتتار ىنتىماعى گۇلى شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ جۇرەگىنە تەرەڭ تامىر تارتىپ، قاۋلاپ ءوسىپ، مول جەمىس بەردى.

  ۇلتتار ىنتىماعى بارلىق جەردە گۇل اشتى

  ءۇرىمجى قالاسى شۇيموگوۋ رايونى ۋحۋا شاعىن اۋماعى ۇلتتار ىنتىماعى اۋلاسىنا كىرگەندە، 40 نەشە جىلدىق ءبىر ءتۇپ جيدە اعاشى ءتىلشىنىڭ كوزىنە وتتاي باسىلدى، تۇرعىندار ونى ”جۇرەكتەستەر اعاشى“ دەپ اتاسادى. اعاش ءدىڭى اينالا، قاباتتاسا ءوسىپ، ءبىر - بىرىمەن بىتە قايناسىپ، قۇددى وسىندا تۇرمىس كەشىرىپ جاتقان ۇيعۇر، حانزۋ، قازاق، حۇيزۋ سياقتى كوپ ۇلت تۇرعىندارىنىڭ ءوزارا قارايلاسىپ، ءبىر - بىرىنە ەتەنە - سۇيەنىش بولىپ بىرگە تۇرمىس كەشىرىپ جاتقانىنان اۋمايدى.

  ”شينجياڭنىڭ ءارقانداي جەرىنەن ءار ۇلتتىڭ بىرگە ۇيرەنىپ، بىرگە قىزمەت ىستەگەن كورىنىسىن كورۋگە بولادى. ءار ۇلت بۇقاراسى ەسىكتەس كورشى، ىرگەلەس كورشى بولىپ، ۇلتتار ىنتىماعى بارلىق جەردە گۇل اشتى، مەزگىل سايىن گۇل اشتى“، - دەدى اۋلاداعى 66 جاستاعى تۇرعىن نۇرسامەت ابدۇل شىن جۇرەكتەن.

  شينجياڭ ەجەلدەن كوپ ۇلت بىرگە قونىستانعان ءوڭىر، پامير ۇستىرتىنەن جوڭعار ويپاتىنا دەيىن، التاي تاۋىنىڭ ەتەگىنەن تارىم وزەنى الابىنا دەيىن ءار ۇلت حالقى بىرگە شات - شادىمان بولعان كورىنىستى كەزكەلگەن جەردەن كورۋگە بولادى.

  ۇلتتار ىنتىماعى قۇددى اۋا مەن كۇن نۇرى سەكىلدى، ونىڭ يگىلىگىن سەزىنە بەرمەگەنىمىزبەن ودان ايرىلساق ءومىر ءسۇرۋىمىز قيىنعا سوعادى. باس شۋجي شي جينپيڭ ”ۇلتتار ىنتىماعى ءار ۇلت حالقىنىڭ جان تامىرى“، ”ۇلتتار ىنتىماعى دامۋدىڭ، العا باسۋدىڭ ىرگە تاسى“ دەپ كوپ رەت باسا دارىپتەدى.

  اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى ىستەرىن نەگىزدىك سيپاتتى ءىس ەتىپ مىقتاپ يگەرىپ، تىڭعىلىقتى يگەرىپ، ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى قىزمەتىن تۇزىمدەندىرۋدى، ولشەمدەندىرۋدى، زاڭمەن جونگە سالۋدى كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، پارتكوم باسشىلىق ەتەتىن، ۇكىمەت جاۋاپتى بولاتىن، تاراۋلار سەلبەسە سايكەسەتىن، جالپى قوعام كەڭىنەن ات سالىساتىن ۇلتتار ىنتىماعى قىزمەتى جاعدايىن قالىپتاستىردى. ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى وزات ورىن قۇرۋ قىزمەتىن جالپى بەتتىك، ىشكەرىلەي، ۇزدىكسىز ورىستەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى وزات ورىن قۇرۋ قىزمەتىنىڭ ورگاندارعا ەنگىزىلۋىن، كاسىپورىندارعا ەنگىزىلۋىن، اۋىل - قىستاقتارعا ەنگىزىلۋىن، الەۋمەتتىك اۋماقتارعا ەنگىزىلۋىن، مەكتەپتەرگە ەنگىزىلۋىن، كازارماعا ەنگىزىلۋىن، تۋان الاڭىنا، ليان - دۇيلەرگە ەنگىزىلۋىن، ءدىني قيمىل ورىندارىنا ەنگىزىلۋىن، كورىنىس رايوندارىنا ەنگىزىلۋىن، تەرەزەلىك ورىندارعا ەنگىزىلۋىن ىلگەرىلەتىپ، بارلىق ادام ۇلتتار ىنتىماعىن سۇيەتىن، بارلىق ىستە ۇلتتار ىنتىماعى دارىپتەلەتىن، بارلىق جەردە ۇلتتار ىنتىماعى ايگىلەنەتىن قويۋ راي قالىپتاستىردى.

  قازىر رايونىمىزدا مەملەكەتتىك ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى وزات ورىن قۇرۋدان ۇلگى كورسەتەتىن وبلىستان (ايماق، قالا) 9ى، مەملەكەتتىك ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى وزات ورىن قۇرۋدان ۇلگى كورسەتەتىن ورىننان 59ى، مەملەكەتتىك ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى تاربيە بازاسىنان 14ى بار، 1338 (رەت) ورىن، 2315 (رەت) ادام جەكە - جەكە داڭقپەن مەملەكەتتىك جانە اۆتونوميالى رايوندىق ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى ورىن، ۇلگىلى جەكە بولدى.

  ارالاسۋ، ىشتەسۋ، توعىسۋ بىرىككەن كۇش ۇيىستىردى

  6 - ايداعى اقتاۋ اۋدانىندا جەمىس - جيدەكتەردىڭ حوش ءيىسى اڭقىپ، گۇلدەر جايقالا اشىلدى، اۆتونوميالى رايوندىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتى، باقىلاۋ - تەكسەرۋ كوميتەتى ورگانىنىڭ كادر - قىزمەتكەرلەرى پىلال اۋىلىنا تاعى كەلىپ تۋىستارىمەن قايتا قاۋىشتى. تۋىستارىنا ساياسات سويلەگەن، ءوندىرىس، تۇرمىس زاتتىق ماتەريالدارىن جەتكىزگەن، ءىس جۇزىندىك قيىنشىلىقتارىن شەشۋگە كومەكتەسكەن، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شەشۋشى شايقاسىن جۇرگىزگەن اسەرلى كورىنىستەر وسىندا ارت - ارتىنان قاناتىن جايدى.

  تۋىسى ەركىن ساماردىڭ ۇيىنە كىرگەن جەردەن جۇپتاسىپ تۋىستاسقان كادر مىڭ شينحۋا كۇن ەنەرگيالى، جىلجىمالى ۇلگىدەگى LED شىراعىنان ەكەۋ ۇسىنىپ، ەركىننىڭ قىزىن جاقسى ۇيرەنۋگە شابىتتاندىردى، ”بۇل شىراقتىڭ بالانىڭ بولاشاعىن نۇرلاندىرۋىن ءۇمىت ەتەمىن“، - دەدى مىڭ شينحۋا كۇلە سويلەپ.

  ەركىن، باستىسى، باعىمشىلىققا سۇيەنىپ تىرلىك كەشىرەدى، ايەلى قىستاق كوميتەتىنىڭ اسحاناسىندا اسپاز، بالالارى تۇگەلدەي وقۋدا، وتباسى ەكونوميكاسى ونشا باردام ەمەس. تۇرمىس شارت - جاعدايىن جاقسارتۋ ءۇشىن، مىڭ شينحۋا وعان قوسىمشا ۋاقىتتىق جۇمىسشىلىق قىزمەت تاۋىپ بەردى.

  ”وسىنشاما جاقسى تۋىستى پارتيا قاسىمىزعا اكەپ بەرىپ، ءبىزدىڭ قيىنشىلىقتارىمىزدى شىن نيەت، ادال جۇرەكپەن شەشىپ وتىر، ءبىز ونان ارى قۇلشىنىپ، بارعان سايىن جاقسى كۇن كورۋىمىز كەرەك“، - دەدى ەركىن.

  ”ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى“ جانە ۇلتتار ىنتىماعى بىرلەسكەن دوستىق قيمىلىنىڭ ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىلۋىنە ساي، شينجياڭدا ءار ۇلت كادر - بۇقاراسى ءوزارا بارىپ - كەلىپ، ەتەنە سۇيىسپەنشىلىكپەن ارالاسقان اسا تاماشا جاعداي قالىپتاسىپ، تيانشاننىڭ وڭتۇستىگى مەن سولتۇستىگىندەگى كوركەم كورىنىسكە اينالدى.

  اۆتونوميالى رايون ۇلتتار ىنتىماعىن ەڭ ۇلكەن بۇقارالىق قىزمەت ەتۋدەن جازباي، بۇكىل رايوندا ”ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى“ جانە ۇلتتار ىنتىماعى بىرلەسكەن دوستىق قيمىلىن ورىستەتۋدى ورنالاستىردى. قازىر ءاربىر كادر - قىزمەتكەردىڭ ءبارىنىڭ جۇپتاسقان تۋىسى بار، اۋەلى، شينجياڭعا كومەككە كەلگەن كادرلاردىڭ دا شينجياڭدىق تۋىسى بار. سونىمەن بىرگە، ءارقايسى تاراۋلار، ءارقايسى ورىندار ۇلتتار ىنتىماعى بىرلەسكەن دوستىق قيمىلىن مەرزىم سايىن وتكىزىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن كۇندەلىكتى تۇرمىستا، قىزمەتتە، ۇيرەنۋدە تياناقتاندىرىپ، ءار ۇلت كادر - بۇقاراسىنىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەدى.

  رايونىمىزداعى ميلليونداعان كادر - قىزمەتكەر ءار ۇلت نەگىزگى ساتى بۇقاراسىمەن جۇپ قۇراپ تۋىس بولىپ، بۇقارانىڭ ءبىتىرۋدى ەڭ ءۇمىت ەتەتىن، ءبىتىرۋدى كوكسەپ وتىرعان، كوز الدا بىتىرۋگە بولاتىن ىستەردى شەشۋىنە قولدان كەلگەنىنشە كومەكتەستى، ولاردىڭ شىن ىقىلاسپەن حالىق ءۇشىن ىستەگەن تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىگى، شىنايى يگەرىپ، ناقتى ىستەگەن تاڭداۋلى ستيلى، ءار ۇلت بۇقاراسىنا پارتيانىڭ قامقورلىعى مەن مەيىرىن تەرەڭىنەن سەزدىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن ۇزدىكسىز ورناتىپ، اناعۇرلىم تاباندىلىقپەن ”ءۇش ءتۇرلى كۇشكە“ قارسى تۇرۋعا، وتان تۇتاستىعىن قورعاۋعا، ۇلتتار ىنتىماعىن قورعاۋعا جەبەپ، ”جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى، ءبىر نيەتپەن جۇڭگو ارمانىن سومداۋ“ سىندى قۋاتتى وڭ ەنەرگيا قالىپتاستىردى.

  بيىل 5 - ايعا دەيىن بۇكىل رايونداعى ءار دارەجەلى جۇپ قۇراپ تۋىستاسقان كادر - قىزمەتكەرلەر بۇقارادان جالپى 145 ميلليوننان استام وتباسى رەت حال سۇراپ، ءبىر ميلليارد 33 ميلليون يۋانعا جۋىق اقشا، 53 ميلليون 740 مىڭنان استام زات جىلۋعا اتاپ، 20 ميلليون 300 مىڭنان استام ناقتى ءىس، جاقسى ءىس ىستەدى.

  ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى قىزمەتىنىڭ تابىستارى تەلەگەي

  پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى تۇتاس رايونىمىزدا جوعارىدان تومەنگە دەيىن ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى قىزمەتىن نەگىزدى بەكەمدەۋ ينجەنەرياسى، جان تامىر ينجەنەرياسى رەتىندە قاراپ، ءبىر نيەتپەن كۇش بىرىكتىرىپ كۇش سالا ىلگەرىلەتتى.

  1983 - جىلدان باستاپ، اۆتونوميالى رايون ءار جىلدىڭ 5 - ايىن ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى تاربيە ايى ەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى تاربيەسى قيمىلدارىن شوعىرلى ورىستەتىپ، ۇلتتاردىڭ ۇلى ىنتىماعىنىڭ نەگىزىن ۇزدىكسىز بەكەمدەدى. 2016 - جىلى 1 - ايدىڭ 1 - كۇنى «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى قىزمەتى ەرەجەسىن» رەسمي اتقارىپ، ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنىڭ زاڭمەن جونگە سالۋ نەگىزىن بەكەمدەدى.

  شينجياڭ ۇلتتىق وڭىرلىك اۆتونوميا زاڭىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، ءار ۇلتتىڭ تەپە - تەڭ ۇقىقتان، بورىشتان يگىلىكتەنۋىن جانە ادا ەتۋىن زاڭ بويىنشا قامتاماسىز ەتتى، اسىرەسە، ءار ۇلت حالقىنىڭ مەملەكەتتىڭ ساياسي تۇرمىسىنا جانە الەۋمەتتىك ىستەرگە تەرەزەسى تەڭ تۇرعىدا قاتىناسۋ ۇقىعىن قامتاماسىز ەتتى. اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ وتكەن كەزەكتەردەگى مەڭگەرۋشىسى، ۇكىمەت ءتوراعاسى، ساياسي كەڭەستىڭ ءتوراعاسى مىندەتتەرىن بۇكىلدەي از ۇلت كادرى ارقالاعان؛ اۆتونوميالى وبلىستىڭ باستىعى، اۆتونوميالى اۋداننىڭ اكىمى مىندەتىن بۇكىلدەي وڭىرلىك اۆتونوميا جۇرگىزگەن ۇلتتىڭ ازاماتى ارقالاعان. از ۇلت كادرلارىن باۋلۋ، از ۇلت كادرلارىن ىستەتۋ قىزمەتىن پارتيانىڭ ۇلت ساياساتىن جاپپاي دايەكتىلەندىرۋدىڭ، تياناقتاندىرۋدىڭ ماڭىزدى مازمۇنى ەتۋگە تاباندى بولىپ، ءبىر توپ ۇزدىك از ۇلت كادرلارىن تاربيەلەپ جەتىلدىردى.

  اۆتونوميالى رايون ەلەۋلىسىن ەستە ۇستاپ، ەلەۋسىزىنەن باستاپ كىرىسىپ، مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ جانە ءوز ۇلتىنىڭ ءتىلى قاتار قولدانىلاتىن قوس ءتىل وقىتۋىن ۇزدىكسىز قانات جايدىرىپ، ءار ۇلتتىڭ ءتىلى ءبىر، ءدىلى ءبىر بولۋىن جەبەدى. كىرىككەن قوعامدىق قۇرىلىم جانە الەۋمەتتىك ورتانى ورنىقتى ىلگەرىلەتىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ىنتىماقتاسا ءوزارا كومەكتەسەتىن جان تەبىرەنتەرلىك جاعدايىن قالىپتاستىردى. حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، حالىققا پايدالى، حالىققا ءتيىمدى جاقسى ىستەردى ۇزدىكسىز ويداعىداي ىستەپ، دامۋدى حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋ بارىسىندا، جەرگىلىكتى ورىنعا تيىمدىلىك جەتكىزۋ بارىسىندا، ۇلتتار ىنتىماعىن نىعايتۋ بارىسىندا بۇلجىماي تياناقتاندىرىپ، حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزۋ ينجەنەرياسىن كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنا پارتيانىڭ قامقورلىعى مەن وتان ۇلى شاڭىراعىنىڭ مەيىرىمىن شىنايى سەزىندىردى.

  ۇلتتار ىنتىماعىن نىعايتاتىن ءبىر قىدىرۋ اسەرلى امالياتتار ارقىلى ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ رايىن ونان ارى قويۋلاتىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ىنتىماقتى دارىپتەۋ، ورنىقتىلىقتى جەبەۋ، دامۋعا ۇمتىلۋ تىلەگى بارعان سايىن كۇشەيىپ، تىزە قوسا العا ىلگەرىلەيتىن قۇدىرەتتى وڭ ەنەرگيانى تۋىنداتىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋعا بەرىك نەگىز قالادى.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.