تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ

سۋ دا وسىنداي ءتاتتى بولادى ەكەن

شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى ليۋ دۇڭلاي

  6 - ايدىڭ 17 - كۇنى ءپايزاۋات اۋدانى جامباز اۋىلى جوعارعى گال قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ابلا ساۋۇت (سولدان 2 - ) ءموپ - ءمولدىر ءتاتتى قۇبىر سۋىمەن شاي دەمدەپ، كورشىلەرىن كۇتىپ الدى، كوپشىلىكتىڭ جۇزىنەن شاتتىق لەبى ەستى. سۋرەتتى شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى شيە لۇڭ تۇسىرگەن

  وڭتۇستىك شينجياڭدا جاز كەلدى. 5 - ايدىڭ سوڭعى شەنىنەن باستاپ ءپايزاۋات اۋدانىنداعى 100 نەشە مىڭ وتباسىندا سۋ شۇمەگىن اشسا بولعانى، ءموپ - ءمولدىر سۋ سارقىراپ شىعا كەلەدى. ءپايزاۋات اۋدانىندا قالا، اۋىل اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ينجەنەرياسى بويىنشا رەسمي سۋ جەتكىزىلۋىنە بايلانىستى، تۇتاس اۋدانداعى 460 مىڭ ادام ۇرپاقتار بويى جالعاسقان سور سۋ ءىشۋ تاريحىنا جالپىلاي قوش ايتىستى. ءتاتتى ەكەن دەگەن ءسوز بۇكىل ءپايزاۋات اۋدانىنداعى ءار ۇلت كادر - بۇقاراسىنىڭ سۋ جونىندەگى ورتاق سەزىمىنە اينالدى.

  ”ۇكىمەت سۋ ساپاسىن جاقسارتۋ قىزمەتىن ەشقاشان توقتاتقان ەمەس“. ءپايزاۋات اۋداندىق قالا، اۋىل اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋ باس پۋنكتىنىڭ باستىعى: ”دەگەنمەن ءپايزاۋاتتا سۋ ساپاسىن جاقسارتۋ وتە قيىن بولدى!“ - دەدى.

  ەرتەدە كولشىك سۋىن ىشەتىن داۋىردە ۇكىمەت بۇقارانى كولشىك سۋىن زارارسىزداندىرۋعا، تازارتۋعا ۇيىمداستىردى؛ كەيىن جەر استى سۋى جەتكىزىلدى، ءبىراق سۋ ساپاسىن تەكسەرۋ ناتيجەسى ادامداردى قۋانتا قويمادى. ءپايزاۋات قىزىل داريانىڭ تومەنگى اعارىنا ورنالاسقان، جوعارعى اعاردان اعىپ كەلگەن بارلىق زاتتار وسىندا شوگىپ قالادى، بۇكىل اۋداننىڭ جەر استى سۋىندا كۇكىرت قىشقىل تۇزىنىڭ مولشەرى جالپى بەتتىك ولشەمنەن اسىپ كەتكەن، ءىشىنارا وڭىرلەردە فتورلى قوسىلىستار، ارسەن دە ولشەمنەن اسىپ كەتكەن.

  شالعايداعى ءپايزاۋات اۋدانىنىڭ سۋىن جاقسارتۋ ينجەنەرياسى بەيجيڭنىڭ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ كوڭىلىنەن كەتپەدى.

  2014 - جىلى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ءماجىلىسى اشىلىپ، مەملەكەت ءپايزاۋات اۋدانىنداعى بۇقارانىڭ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ماسەلەسىن مەملەكەتتىڭ ءتۇيىندى حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسىنىڭ قاتارىنا ەنگىزدى. وسى قيىن ماسەلەنى تۇبەگەيلى شەشۋ ءۇشىن، بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا تەحنيك قىزمەتكەرلەر ءپايزاۋات اۋدانىن جانە ونىڭ ماڭايىنداعى وڭىرلەردى شيىرلاپ شىقتى، تالاي - تالاي جوبالار قايتا - قايتا رەتتەپ، ادامدار مۇمكىندىگى بار بارلىق فاكتورلار جونىندە ايتىسىپ، سىناق جاساپ، ۇلگىسىن تۇرعىزىپ، وي قورىتتى.

  2019 - جىلى 5 - ايدا جان - جاقتى دايىندالۋ ارقىلى سۋ شىعارۋ، سۋ جەتكىزۋ، سۋ ۇلەستىرىپ قامداۋ سىندى 3 بولىمنەن قۇرالعان ءپايزاۋات اۋدانىنىڭ قالا، اۋىل اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ينجەنەرياسى رەسمي جۇمىس باستاپ، بۇكىل ءپايزاۋات اۋدانىنداعى 460 مىڭ حالىقتىڭ، سونداي - اق شينجياڭ ءوندىرىس - قۇرىلىس بيڭتۋانى ءپايزاۋات باس الاڭىنداعى 16 مىڭ كادر - قىزمەتشىنىڭ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ماسەلەسىن شەشتى. جالپى ءبىر ميلليارد 749 ميلليون يۋان قارجى قوسىلىپ، سول تۇستا مەملەكەتتە جەكە ءتۇر بويىنشا قوسىلعان قارجى سوماسى ەڭ كوپ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ينجەنەرياسى نىسانىنا اينالدى.

  100 كيلومەتر شالعايداعى مۇزتاۋ شوقىسى مۇزدىعىنىڭ قار سۋى جينالۋدان قالىپتاسقان گەز وزەنى وركەشتەنە اعىپ جاتاتىن، سۋى ەرەكشە ساپالى ەدى، سۋ شىعارۋ ينجەنەرياسى سول ارادان باستالىپ، تازارتىلعان سۋ 1827 كيلومەترلىك نەگىزگى، تارماق قۇبىر جەلىسى ارقىلى ءپايزاۋات اۋدانىنداعى مىڭداعان، 10 مىڭداعان وتباسىنا جەتكىزىلدى.

  4 - ايدىڭ 11 - كۇنى باس سۋ زاۆودىنىڭ ولشەمگە جەتكەن سۋىمەن قۇبىرلار تازارتىلدى؛ 4 - ايدىڭ 27 - كۇنى تۇتاس اۋدانداعى 12 اۋىل - قالاشىق جانە ءپايزاۋات باس الاڭى ارت - ارتىنان سىناق رەتىندە سۋمەن قامدالدى؛ 5 - ايدىڭ 20 - كۇنى ءتۇرلى كورسەتكىشتەرى مەملەكەتتىڭ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ولشەمىنە جەتكەن ءتاپ - ءتاتتى، ءموپ - ءمولدىر سۋ شۇمەكتەردەن اتىلىپ، تابيعي پارىقتارىمەن بارلىققا كەلگەن قىسىمى كۇشتى سۋ ءپايزاۋات اۋدانىنداعى نەشە ءجۇز مىڭ وتباسىنا اعىلدى.

  ءپايزاۋات اۋدانىندا قۋانىشى قوينىنا سيماي الاقايلاعان جۇرتتىڭ اراسىندا 15 مىڭ 300 كەدەي بار، ولار شينجياڭدا ەڭ سوڭعى بولىپ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ماسەلەسى شەشىلگەن شوعىر ەدى.

  2020 - جىلى 6 - ايدا شينجياڭ كەدەي حالىقتىڭ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگىن جاپپاي جۇزەگە اسىردى، وسى ءبىر ميلليون 600 مىڭ شارشى كيلومەتر توپىراقتا سۋعا قاتىستى جاڭا ءبىر ەستەمە باستالدى!

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.