شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇرىمجىدەن بەرگەن حابارى (تىلشىلەر ديڭ جيانگاڭ، حاۋ يۇي). مادەنيەت ەسكەرتكىشتەرى مەن بايىرعى جۇرتتارعا باي بولعاندىقتان، حوتاننىڭ ”جىبەك جولىنداعى ماڭىزدى قالا“ دەگەن ادەمى اتى بار. بۇگىندە تاكلاماكان ءشولىنىڭ وڭتۇستىك جيەگىندەگى حوتان قالاسىنا بارساڭىز، زامانالىق ءسان مەن مۇندالايدى: ءمولدىر سۋلى، جاسىل جەلەكتى قالادا اسەم كيىنگەن جايدارى قالا تۇرعىندارى شيراقى دا كوڭىلدى.
شينجياڭنىڭ ەڭ وڭتۇستىك شەتىنە ورنالاسقان حوتان قالاسىنىڭ سوڭعى جىلدارداعى وزگەرىستەرى سىرتتان كەلگەندەردى ەرىكسىز تاڭ قالدىرادى. جاڭادان بوي كوتەرگەن عيماراتتار بايىرعى قالانىڭ ەڭسەسىن كوتەردى؛ رەتتى دە كوركەم كوشەلەردە جەڭىل اۆتوموبيلدەر، موتوتسيكلدەر ارى - بەرى توقتاۋسىز زۋلايدى؛ ەلەكتروسيكل مىنگەن، سارى جەيدە كيگەن تاماق جەتكىزۋشى ۇيعۇر جىگىتتەر كولىكتەر اراسىنان ەركىن زىمىراپ وتەدى. بۇكىل قالادان جالىندى ومىرشەڭ كۇش قاۋلايدى.
قالانى كەسىپ وتەتىن يۇيچۋان كولى كورىنىستى قۇرىلىستاردى، سۋلاردى، جاسىل باۋ - باقتى ءبىر تۇلعالاندىرعان. جازدا كول بويىندا تەرەك - جىڭعىلدار جاسىل جەلەك جامىلىپ، ءموپ - ءمولدىر سۋ ايدىنى تۇڭعيىق گۇلىمەن كومكەرىلىپ، قۇستار كول بەتىندە سايران سالادى. ىمىرت جامىلىپ كەش كىرىسىمەن شامدار جاينايدى، قالانىڭ شام جارىعى كول بەتىنە تۇسەدى، كول بويىنا سەيىلدەۋگە، دەنە شىنىقتىرۋعا كەلگەن ادامداردىڭ اياعى ۇزىلمەيدى. بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا عانا بۇل جەر جابايى شوپتەر قاپتاعان ساسىق ارىق بولاتىن.
كەپتەر تار كوشەسى − حوتان قالاسىنىڭ كونە قالا رايونىنداعى نەگىزگى كوشە، بۇرىن تۇرعىندار كەپتەر سياقتى ءۇي قۇستارىن ساتۋمەن تىرشىلىك ەتەتىن، سول ءۇشىن دە ”كەپتەر تار كوشەسى“ دەپ اتالعان. 4 جىلدىق جاڭالاپ وزگەرتۋ ارقىلى كەزىندە بىلىعىپ جاتاتىن لاس كەپتەر تار كوشەسى قالانىڭ تانىسقىسىنا اينالدى، ءداستۇرلى تۇرعىن ۇيلەر، ەرەكشە دۇكەندەر، قولونەر بۇيىمدارى جانە ءداستۇرلى ۇلتتىق سالت - سانا سياقتىلاردىڭ ءبارى وسى جەردەن تابىلادى.
قازىر كەپتەر تار كوشەسىن نەگىز ەتكەن حوتان قالاسىنىڭ تۋانچىڭىن وزگەرتىپ جاڭالاۋ نىسانى ءجۇرىلۋ ۇستىندە، بۇعان جالپى 317 ميلليون يۋان قارجى سالىنعان. تۋانچىڭدى وزگەرتىپ جاڭالاۋ قولباسشىلىق شتابىنىڭ باس ينجەنەرى اباباكىر توقسۇن بىلاي دەدى: ”ءبىر كوشەگە ءبىر جوبا، ءبىر وتباسىنا ءبىر جوبا“ سىندى وزگەرتىپ جاڭالاۋ ۇستانىمىنا ساي، ءاربىر كوشەنىڭ، ءاربىر وتباسىنىڭ وزىنە ءتان ەرەكشەلىگى بار، سونىمەن بىرگە ورگانيكالى تۇردە توعىستىرىلعان. ونى ارالاساڭىز جىبەك جولىنىڭ كەسكىن كەلبەتىن كورگەندەي بولاسىز ءارى وسى زامانعى ساياحاتتىڭ قولايلىلىعىن سەزىنەسىز.
اتاعى زور حوتان كەشكى بازارى دا ىس - ءتۇتىن قاپتاعان بەينەسىن وزگەرتۋدە. ەڭ العاشىندا جول شەتىندەگى جايماشىلار وزدىكتەرىنەن قالىپتاستىرعان وسى بازار توبەسى اشىق جەردە تيجارات جۇرگىزۋدەن جەلگە قالقا بولاتىن قالتقى ىشىندە تيجارات جۇرگىزۋگە ويىسىپ، جىلىنۋ، اۋا الماستىرۋ جۇيەسى سەپتەلىپ، ءاربىر جايما ورنىنا ءتۇتىن سورۋ - تازارتۋ جۇيەسى ورناتىلىپ، ءتورت ماۋسىمدا بىردەي جۇمىس جۇرگىزۋ ىسكە اسىرىلدى. بۇل عانا ەمەس، كەشكى بازار ازىق - تۇلىك حاۋىپسىزدىگى مەن تازالىقتى باقىلاۋ - باسقارۋدى دا كۇشەيتىپ، ءان - ءبي نومىرلەرىن ورىندايتىن كاسىپتىك ۇيىرمەلەردى ەنگىزدى. قازىر حوتان قالاسى مەملەكەتتىك 3A دارەجەلى كورىنىس وڭىرىنە، شينجياڭدا ءتۇيىندى تۇردە قالىپتاستىرىلعان 10 ءىرى ۇلتتىق سالت - سانا مادەنيەت ساياحاتى ماركاسىنىڭ بىرىنە اينالىپ وتىر. ءار كۇنى كەشتە كەشكى بازاردا شامدار جايناپ، ءان - جىر قالىقتاپ، ءار الۋان ءدامدى تاعامداردىڭ ءيىسى مۇرىن جارادى، جەر - جەردەن كەلگەن ساياحاتشىلار مەن جەرگىلىكتى تۇرعىندار ءبىر داستارقاندا تاماق ءىشىپ، بىرگە شاتتىققا بولەنەدى.
”حوتاندا ەڭ كوبى قايسى دۇكەن ەكەنىن بىلەسىز بە؟“. ىشكى وڭىردەن داشۋە تاۋىسىپ اۋىلىنا ورالىپ قىزمەتكە ورنالاسقان ءازىمات اركىن بىلاي دەدى: سوڭعى جىلدارى قالا رايونىندا ەڭ مولايعانى ەڭلىك بۇيىمدارى دۇكەنى بولدى، بۇل ايەلدەردىڭ سۇلۋلىققا دەگەن تالپىنىسىنىڭ كۇن سايىن ارتا تۇسكەنىن تۇسىندىرەدى. حوتان قالاسىنىڭ كوشەلەرىن ارالاعانىمىزدا، كوزىمىزگە ەڭ كوپ ۇشىراعانى ەڭلىك بۇيىمدارى دۇكەنى بولدى. ءبىر دۇكەنگە كىرگەنىمىزدە كىرپىگىن بوياعان، قۇلاعىنا كىشكەنە سىرعا تاققان، شاشىن بۋعان ايەل ساتۋشى الدىمىزدان كۇلىمدەي قارسى الدى.
ءازىمات بىلاي دەدى: مەملەكەت وڭتۇستىك شينجياڭعا ۇسىنىلىمدى ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، قالانىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلارىن جاقسارتىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمى مەن باقىت سەزىمىن جوعارىلاتىپ قانا قويماي، ادامداردىڭ وسى زامانعى، جاڭاشا تۇرمىسقا دەگەن تالپىنىسىن دا تاسقىنداتتى.
