ەگەر كوك رەڭدى ۇناتساڭىز، شينجياڭداعى بۇل اراعا كەلىڭىز
قانىق كوك، كوگىلدىر، كوكشىلتىم، اشىق كوك، قارا كوك…
بۇل ارادا ادامعا ەڭ تەرەڭ اسەر قالدىراتىنى
بەينە ەرتەگى الەمى ىسپەتتى كوك رەڭدەر بولىپ،
تۇتاس كوشەنىڭ جالپى ارناسى تۇگەلدەي رومانتيكالى كوك رەڭمەن اشەكەيلەنگەن.
بۇل ارا ↓↓↓
قازانشى
ۇلتتىق سالت-ساناسى قويۋ،
مادەنيەت قاينارى تەرەڭ بولعان
قيالداعى كوك رەڭدى الەم.
قۇلجا قالاسىندا
” اتى جەلىدە ايگىلى“ تاماشالاۋعا تاتيتىن ٴبىر جەر بار،
وراتى كەلسە ٴسوزسىز بارىپ قايتىڭىز!
ول مىنە قۇلجا كونە قالاسىنا ورنالاسقان قازانشى ۇلتتىق سالت - سانا قىستاعى،
قانەكي، تومەندە قالانىڭ ” سىرلى الابىن“بىرگە تاماشالايىق!
جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ ايتۋىنشا،
ۇيعۇر ۇلتى ەڭ العاش وڭتۇستىك شينجياڭنان وسى اراعا كوشىپ كەلگەندە،
كوپ ساندىسى ٴداستۇرلى قولونەر كاسىبىمەن تىرلىك كورگەن،
سونداي- اق دەنى قازان قۇيۋدى كاسىپ ەتكەن،
ال بۇل ارا ايتىلعان ” قازانشى “ دەگەنىمىز قازان قۇيۋدى كاسىپ ەتكەن جانداردى مەڭزەيدى ەكەن.
قازان كاسىبىنىڭ ورنىن الدەقاشان ماشينالاسقان ٴوندىرىس باسقانىمەن،
بۇل ارادا ٴالى دە ٴبىر سىپىرا ٴداستۇرلى قولونەر تۇرلەرى ساقتالعان،
مىسالى، ەرتوقىم، تەمىرشىلىك، اعاش ويما جاساۋ سياقتىلار.
شينجياڭدا وڭتۇستىكتە قاشقارداعى كونە قالا تۇراعى بار بولسا،
سولتۇستىكتە ىلەدەگى قازانشى بار دەيدى.
شينجياڭنىڭ سولتۇستىگىندەگى ٴىرى ەكولوگيالىق، گۋمانيتارلىق كورىنىس ءوڭىرى بولعان قازانشى ۇلتتىق سالت - سانا ساياحات ٴوڭىرى — قالا وبرازىنىڭ تەرەزەسى ٴارى ۇلتتىق سالت - سانانىڭ جاندى بەينەسى.
بۇل ارا شاتتىققا تولى، كورىنىسى كوركەم، دەسەدە وزگەشەلىگىن جويماعان.
بۇل ارادا ۇيعۇر، حانزۋ، حۇيزۋ،
وزبەك، قازاق قاتارلى ۇلتتار ۇزاق ۋاقىت مەكەندەگەن،
كوشەسىن ارالاساڭىز،
الۋان ٴتۇرلى توعىسقان مادەنيەتتىڭ قىزىعىنا باتاسىز.
تاق-تاق جەلگەن ات جەككەن اربالار كوك ٴتۇستى تار كوشەلەردەن وتۋدە...
ٴۇيىنىڭ الدىنداعى ورىندىقتا وتىرعان قاريا ەسىكتىڭ الدىنان ارلى - بەرلى قايشالىسقان ساياحاتشىلارعا جىم – جىرت كوز تاستاۋدا...
بالالار وقۋدان قايتقان جولىندا ءبىرىن-ءبىرى قۋالاپ اسىر سالۋدا ...
كوز جەتەر جەردىڭ بارىندە قىزۋ مەرەيلى، جۇزىنەن كۇلكى ەسكەن جاندار كورىنەدى،
ٴار شاڭىراقتىڭ ەسىك الدى جاسىل جەلەك جامىلىپ، گۇلدەر قۇلپىرا اشىلعان.
كەز كەلگەن ٴبىر اۋلانىڭ قاقپاسىن اشساڭىز،
اۋلا ىشىندەگى الۋان رەڭدى گۇل كوزگە شالىنىپ،
بەينە ءبىر گۇل باقشاعا كىرگەندەي بولاسىز.
ٴجۇزىم سورەسى استىندا ازىراق تىنىعىپ،
اعاشقا ىلىنگەن الپەنشەككە وتىرىپ تەڭسەلسەڭىز،
ٴبىر شىنى شاي ٴىشىپ نە بالمۇزداق جەپ،
كەپتەردىڭ قۇيعىتا ۇشقانىن تاماشالاساڭىز،
تۇستەن كەيىنگى ماجاۋراۋدان سەرگىپ، راحاتتانىپ قالاسىز.
سونىمەن ءبىر ۋاقىتتا، سۇلۋ بويجەتكەن” گۇلي“بايانداعان قازانشى كوشەسىنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلۋدان گۇلدەنۋگە دەيىنگى اڭگىمەسىن ەستىپ، ٴداۋىردىڭ وزگەرىسىن سەزىنەسىز.
كوشە بويىنداعى تالاي جىلداردىڭ سىنىن وتكەرگەن عاسىرلىق كونە ۇيلەر دە
ساياحاتشىلارعا ءوزىنىڭ وتكەنى مەن بۇگىنىن جىم - جىلاس بايانداپ تۇرعانداي.
بۇل ارادا قادامىڭىزدى باياۋلاتساڭىز،
ۋاقىتتىڭ زىمىراپ وتكەنىن سەزبەي قالاسىز.
بۇل ارادا مەيلى قاي جەرگە بارىڭىز، كوزىڭىزگە كوك رەڭ شالدىعادى،
كوك رەڭدى قازانشىنى كورىپ، كوز ايدىن بولدىڭىز با؟
اۋدارعان: قادىر ماقان
