تاياۋدا ورتالىق راديو - تەلەۆيزيا باس ستانسياسىنا قاراستى CGTN جۇڭگو حالىقارالىق تەلەۆيزياسى حابار ارناسى «كورىكتى جۇڭگوداعى تابيعات — شينجياڭ التاي تاۋى: التاي سۋىرى» اتتى فيلمدى تاراتتى.
قۇجاتتى فيلىمدە ەكى سۋىر ”ەركىن سايىس“ى كورسەتىلدى،
تۇتاس بارىستا قيمىل تەز، وكشەلەي قۋىپ قيان-كەسكى جۇدىرىقتاسۋ، دوعاشا جۇدىرىق ۇرۋ، موينىنان قۇشاقتاپ الۋ، قۇشاقتاپ جىعىلۋ الما - كەزەك كورىنىپ، ولاردىڭ سۇيكىمدى بەينەسى ادامدى ەرىكسىز كۇلدىرەدى.
وسىنداي دورەكى دە مومىن سۋىرلاردى كورگەن توراپتاستار ولارعا ارت-ارتىنان القاۋ ايتتى.
سۋىر كەمىرگىشتەر تيىن تۇقىمداسى سۋىر تۋىسىنا جاتاتىن حايۋاناتتاردىڭ جالپى اتالۋى،
جەر تۇرتەتىن تىشقان دەپ تە اتالادى.
ەلىمىزدە سۋىردىڭ 4 ٴتۇرى جاسايدى،
مۇنىڭ ىشىندە ەڭ كوپ كەزىگەتىنى گيمالاي سۋىرى،
ولار گيمالاي تاۋى مەن چيڭحاي - شيزاڭ ۇستىرتىندەگى تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىكتىگى 3000-5500 مەتر كەلەتىن بيىك تاۋلى شالعىندى وڭىردە تىرشىلىك ەتەدى.
شينجياڭ، شيزاڭ، چيڭحاي، گانسۋ، يۇننان قاتارلى جەرلەردە گيمالاي سۋىرلارىن كەزدەستىرۋگە بولادى.
سۋىر تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىك وڭىرلەردە ارەكەت جاسايتىندىقتان،
گيمالاي سۋىرلارىنىڭ تەرىسى قالىڭ جانە ماي قاباتى ەرەپايسىز سەمىز كورىنەدى،
ونىڭ ۇستىنە، كىشكەنە قۇلاعى مەن قوزعالماي تىگىلگەن كوزىن كورسەڭىز قايران قالاسىز،
بۇنداي دەنەسىنىڭ ۇزىندىعى جارىم مەتر كەلەتىن”الىپ تىشقان“ ادامعا ٴبىر ٴتۇرلى مومىندىعى ايقىن اڭعارىلاتىن اسەر قالدىرادى.
ولار نەگىزىنەن ٴار ٴتۇرلى شوپتەردى ازىق ەتەدى،
ٴىن قازۋعا شەبەر ولار
كۇزدەن باستاپ قىسقى ۇيقىعا ٴىن دايىندايدى،
ال، سۋىرلار يەن تاستاعان ىندەر دە باسقا حايۋاناتتارعا ورىن دايىنداپ بەرەدى.
جاقىنعى جىلداردان بەرى،
ورتانى قورعاۋ تەبىنى ارتتىرىلعاندىقتان،
ولاردىڭ سانى بارىنشا ارتتى.
كوپ ادامدار سەمىز ٴارى ادامنان قورىقپايتىن سۋىردى كورىپ،
تاعات قىلا الماي الدىنا بارىپ سۋرەتكە تۇسەدى.
اۋەلى، ولاردى سيپايدى،
بۇل ٴبىر ٴتۇرلى اسا قاتەرلى ارەكەت.
ويتكەنى، سۋىر وبا تاياقشا باكتەرياسىن ىلەستىرە ٴجۇرىپ، وبا تاراتادى
ال، وبا ٴبىر ٴتۇرلى كۇشتى جۇقپالى اۋرۋ
بۇل اۋرۋ — ەلىمىزدەگى A تيپتى جۇقپالى اۋرۋلاردىڭ ٴبىرى
قاشىقتىقتان ەستەتيكا تۋىلاتىنىن استە ۇمىتپاڭىز!
اۋدارعان: قادىر ماقان
