شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى ليۋ شياڭ
اقتاۋ اۋدانى كۇنلۇن جيايۋان شاعىن اۋماعىندا قونىس جاڭالاعان بۇقارا شاعىن اۋماقتا سەيىلدەۋدە (6 - ايدىڭ 11 - كۇنى تۇسىرىلگەن). سۋرەتتى شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى وتكىر نيجات تۇسىرگەن
اقتاۋ اۋدانىنىڭ تاۋلى ءوڭىرىنىڭ كولەمى ％96تەن اسادى. اسقار تاۋلار ىلگەرى تاۋلى وڭىردەگى مالشىلاردىڭ كەدەيلىكتەن ارىلۋ جولىنا بوگەت بولعان ەدى.
ءبىر الاپتىڭ جەر - سۋى ءبىر الاپتىڭ ادامىن باعا المايدى، قايتۋ كەرەك؟ تاياۋ جىلداردان بەرى، كەدەيلەردى قونىس جاڭالاپ سۇيەمەلدەۋ شاراسىن قولدانۋ ارقىلى اقتاۋ اۋدانىنداعى 2557 وتباسىنداعى 10 مىڭنان استام كەدەي حالىق تاۋ قويناۋىنان ىركەس - تىركەس كوشىپ شىعىپ، جاڭا تۇرمىسقا قادام قويدى.
تاۋ قويناۋىنان قالاعا دەيىن
اقتاۋ اۋدان قالاشىعىنان جولعا شىعىپ 20 مينۋتتان كەيىن، سىلۋ جيايۋان شاعىن اۋماعى بەينە جايلى مەكەندەي تاۋ اراسىنداعى جازىقتان كورىندى.
جاڭا جول شىراقتار، مايدا اسفالت جول، اق ءتۇستى راشەتكالار، قاتار - قاتار سالىنعان عيماراتتاردىڭ الدى گۇل - شوپپەن كومكەرىلگەن... مامىرلاعان قومىز ۇنىنە ىلەسە، 6 - ايدىڭ كۇن شۋاعىندا بۇل اراداعى بارلىق دۇنيە قۇلپىرا ءتۇستى.
6 - ايدىڭ 26 - كۇنى وسى شاعىن اۋماقتىڭ 77 جاستاعى تۇرعىنى ابدۇباكىر مامەتتى كەزدەستىرگەنىمىزدە، ول كوز شىرىمىن الىپ ورىندىقتا قامسىز وتىرىپتى. دامىلسىز شىققان مۋزيكا داۋىسى قۇلاققا كەيدە باسەڭ، كەيدە جارقىن ەستىلەدى، ونىڭ جۇزىندە ريتىمگە ىلەسىپ بولماشى وزگەرىس تۋىلۋدا.
”بۇرىندارى تاۋ قويناۋىندا تۇرعان كەزىمدە قالاداعى قاريالاردىڭ باقىتتى تۇرمىس كەشىرىپ جاتقانىن ەستىپ، قاتتى اڭساۋشى ەدىم. قازىر ءوزىم دە وسىنداي تاماشا تۇرمىس كەشىرىپ جاتىرمىن“، - دەدى ابدۇباكىر.
ىلگەرى ابدۇباكىر تۇرمىس كەشىرگەن قىزىلتاۋ اۋىلى قاقپا قىستاعى تاۋ قويناۋىندا ەدى، ءبىر ءۇيلى جان تاس ۇيدە وتىراتىن، ويپاڭ دا دىمقىل بولاتىن. سۋدى تاسىپ اكەلەتىن، تاماقتى وتىنمەن ىستەيتىن، مال باعۋمەن كۇنەلتىپ، ءبىر جىلدا ماردىمدى اقشا تابا المايتىن.
دىمقىل ورتادا ۇزاق ۋاقىت تۇرعان ابدۇباكىر بۋىن قابىنۋ اۋرۋىنا شالدىعىپ، ەسىكتەن اتتاپ شىعۋىنىڭ ءوزى مۇڭ بولدى. ”بيىك تاۋ، تىك بەتكەي، جاسىم ەگدەلەپ قالدى، اياعىمدا سىرقات بار، ءسۇرىنىپ جىعىلسام كوتەرە المايمىن“. ول بىلاي دەدى: ءومىرىم تاۋ قويناۋىندا وتەتىن بولدى دەپ ويلاۋشى ەدىم، قالاداعى بيىك عيماراتتا وتىراتىنىمدى ويلاپ تا كورمەپپىن.
سىلۋ جيايۋان شاعىن اۋماعى اقتاۋ اۋدانىنداعى كەدەيلەردى قونىس جاڭالاپ سۇيەمەلدەۋ بويىنشا قونىستاندىرۋ تۇيىندەرىنىڭ ءبىرى، شاعىن اۋماقتا سايكەستى قۇرىلىستاردان مەكتەپ، بالاباقشا، مادەنيەت الاڭى، دەنساۋلىق ساقتاۋعا قىزمەت وتەۋ ورتالىعى، دۇكەن سياقتىلار بار، سۋمەن قامداۋ، ەلەكترمەن قامداۋ، گازبەن قامداۋ، جىلۋمەن قامداۋ، ينتەرنەت نەگىزدىك قۇرىلعىسى سياقتىلاردىڭ بارلىعى تولىق.
”پارتيانىڭ ابزال ساياساتى بولماسا، تاۋ قويناۋىنان ءومىر بويى كوشىپ شىعا الماۋشى ەدىم!“ 2019 - جىلى 5 - ايدىڭ ءبىر كۇنى الەۋمەتتىك اۋماق كادرلارى جاڭا تۇراقتىڭ كىلتىن ابدۇباكىردىڭ قولىنا ۇستاتقاندا، ول ءتۇس كورىپ وتىرعانداي سەزىنەدى. جاڭا تۇراققا باراتىن جولدا ول ەسىكتى اشقان سول ساتكە دەيىن كىلتتى قولىنا مىقتاپ ۇستاپ وتىردى.
قازىر سىلۋ جيايۋان شاعىن اۋماعىندا تاۋ قويناۋىنان كوشىپ شىققان ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان 1170 كەدەي وتباسى تۇرادى، وسى اراعا كوشىپ كەلگەن ساتتەن باستاپ ولار جاڭا تۇرمىسىن باستادى.
قونىس ورتاسى جاقسارىپ، سونىمەن قوسا دەنساۋلىق ساقتاۋعا قىزمەت وتەۋ ورتالىعىندا ەمدەلىپ كۇتىمدەلگەندىكتەن، بۇگىنگى كۇندە ابدۇباكىردىڭ بۋىن قابىنۋ اۋرۋى كورنەكتى جاقساردى. ”قازىر بالالارىمنىڭ قىزمەتى بار، اياعىم دا تاۋىرلەنىپ قالدى، بۇدان كەيىن الاڭسىز كۇتىمدەلەمىن، ءتىپتى دە تاماشا تۇرمىس ءالى الدىمىزدا!“، - دەدى ءماز - ءمايرام بولعان ول.
تۇيىق بولۋدان اشىق بولۋعا دەيىن
العاش رەت كۇن شۋاعىندا ويانعاندا اشىر تايىر ويلاعانىنداي ونشالىقتى ۇيلەسپەگەندەي بولمادى. ”بۇرىن كونە ءۇيىمىز ساي اڭعارىندا بولاتىن، سىرتتا كۇن جارقىراپ تۇرسا دا ءۇي ىشىنە كۇن ساۋلەسى تۇسپەيتىن“، - دەدى ول.
اشىر ىلگەرى كوپتەگەن نارسەلەرگە ۇيلەسە المايمىن دەپ ويلاۋشى ەدى، مىسالى، تۇرمىس تاسىلىندەگى وزگەرىس، مال باقپاساق قالاي اقشا تابامىز، ت ب. وسى سەبەپتى العاشىندا ول ءۇيىن كوشىرۋگە ونشالىقتى ىنتالى بولمادى.
”سىناماي تۇرىپ جۇرەكسىندىڭ بە، اتا - بابالارىمىزدىڭ وسى ارادا تارتقان جاپالى تۇرمىسى جەتپەدى مە؟“، ايەلىنىڭ ءبىر اۋىز ءسوزى اشىردى ويىنان قايتاردى.
2017 - جىلى 9 - ايدا اشىر وتباسىنداعىلار كۇنلۇن جيايۋان شاعىن اۋماعىنا كوشىپ كەلدى. جاڭا قونىسقا ورنالاستى، تاعى وعان جىلىجاي ءبولىپ بەرىلدى، اسىلىندە قۋانارلىق ءىس ەدى، ءبىراق ونىڭ قاباعى اشىلمادى: ”ىلگەرى مال باعۋدى عانا بىلەتىنمىن، كوكونىس ەگۋدى قايدان بىلەيىن!“
”باۋلۋعا قاتىناساسىڭ، ابىرجىما“، - دەدى قىستاق كادرى ونى جۇباتىپ.
باۋلۋدان كەيىن اشىر ەگىمشىلىك تەحنيكاسىن يگەرىپ قالماستان، باۋلىعان وقىتۋشىلارمەن جانە كۋرسانتتارمەن پىكىر اۋىستىرۋ، كەڭەسۋ ارقىلى كوز اياسى ءتىپتى دە كەڭەيدى.
”ىلگەرى اڭعار - سايلاردا تۇرا بەرىپ، ميىم قاتىپ قالىپتى. تاۋ قويناۋىنان شىققاننان كەيىن، سىرتقى دۇنيەنىڭ قانداي ەكەندىگىن سوندا بارىپ ءبىلدىم“. اشىر: ”كوپشىلىكتىڭ اقشا تابۋعا تالپىنعانىن كوردىم، مەن دە قۇلشىنۋىم كەرەك“، - دەدى تەبىرەنە.
ءار كۇنى كوكونىس جىلىجايىندا قاربالاستاپ بولعاننان كەيىن، اشىردىڭ قولى بوساپ قالادى. بوس ۋاقىتىن بەكەر وتكىزبەۋ ءۇشىن، ول الەۋمەتتىك اۋماق ۇيىمداستىرعان اعاششىلىق ونەرى كۋرسىنا قاتىناسۋعا تىزىمدەلەدى. بۇگىنگى كۇندە تۇستەن بۇرىن ەگىس جۇمىستارىن ىستەسە، تۇستەن كەيىن اعاششىلىقپەن شۇعىلدانىپ، اشىردىڭ ءبىر ايلىق كىرىسى 5000 يۋاننان اسادى، بۇل تاۋداعى جارتى جىلعا جۋىق كىرىسىنە بارابار كەلەدى.
6 - ايدىڭ 29 - كۇنى تۇستەن كەيىن اشىر قىزمەتىن اياقتاتقاننان كەيىن، شاعىن اۋماققا بالاسىن وقۋدان الۋعا باردى. ”بۇرىن تاۋدا مەكتەپكە بارۋ ءۇشىن نەشە كيلومەتر تاۋ جولىن جۇرەتىنبىز، قازىر مەكتەپ ەسىك الدىمىزدا“. ۇيگە قايتار جولدا اشىر بالاسىنا: ”قازىر شارت - جاعداي وسىنشاما جاقسى، سەن جاقسىلاپ قادىرلەۋىڭ كەرەك. ىقىلاس قويىپ ۇيرەنسەڭ، بۇدان كەيىن ءتىپتى دە الىس جەرلەرگە بارا الاسىڭ“، - دەدى.
مالشى بولۋدان جۇمىسشى بولۋعا دەيىن
شارلۇڭ اۋىلى قايىز قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ايگۇل تۇردىمامەت 30 جاستان ىلگەرى پامير ۇستىرتىندە تۇرمىس كەشىرىپ، تاۋ اسىپ، تاس باسىپ قوي - سيىر باعاتىن.
”سىرتقى دۇنيە قارىشتاپ دامۋدا، ءبىراق تاۋ قويناۋىنداعى ءبىز جونىنەن ۋاقىت توقتاپ قالعان سياقتى“، - دەدى ايگۇل.
2018 - جىلى ايگۇل سىرتقى دۇنيەمەن ”ارالاساتىن“ ورايدى اقىرى قارسى الدى، بۇكىل وتباسىمەن اقتاۋ اۋدانىنداعى كەدەيلەردى قونىس جاڭالاپ سۇيەمەلدەۋ بويىنشا قونىستاندىرۋ ءتۇيىنى سىلۋ جيايۋان شاعىن اۋماعىنا كوشىپ كەلىپ، 80 شارشى مەترلىك عيماراتتاعى ۇيگە ورنالاسادى.
بالالارى ەسەيىپ كەلەدى، بۇل ءدال اقشا قاجەت ەتەتىن كەز. سيىر، قويدى بىرلەسىپ باعۋدان كەلەتىن تابىسقا سۇيەنسە عانا بولمايدى، استە جەتپەيدى. ۇيىندە بوس وتىرىپ قالعان ايگۇلدىڭ كوڭىلى قۇلازيدى.
الەۋمەتتىك اۋماقتاعى تۇرعىنداردىڭ جۇمىستانۋ ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن، الەۋمەتتىك اۋماق اقتاۋ جۇڭيىنتۇڭ ەلەكتروندى عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگىن وسى اراعا قارجى قوسىپ زاۆود قۇرۋعا باۋرادى.
”الەۋمەتتىك اۋماق كادرلارى مەنى زاۆودتا جۇمىس ىستەۋگە شابىتتاندىردى، ءۇيىمنىڭ جانىندا بالالارىما قارايلاسۋمەن بىرگە، اقشا دا تابا الامىن“. پراكتيكا مەرزىمىن وتكىزگەن ايگۇل كاسىپ سالاسى جۇمىسشىسىنا رەسمي اينالىپ، تىڭداعىش قۇراستىرۋعا جاۋاپتى بولادى، ايىنا 2000 يۋان كىرىس كىرگىزەدى. قازىر سىلۋ جيايۋان شاعىن اۋماعىنان 200گە تاياۋ ادام زاۆودقا كىرىپ جۇمىس ىستەدى.
6 - ايدا اقتاۋدا كۇن قاتتى ىسىدى، سىلۋ جيايۋان شاعىن اۋماعىنا تاياۋ ماڭداعى شينجياڭ حىباڭ مال شارۋاشىلىق شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ باعىمشىلىق الاڭىنداعى قورادا مۇرات جاپپار بورداقىلانعان سيىرلارعا جەم - ءشوپ سالۋدا، سۋ بەرۋدە، ءجىبىن بوساتۋدا. ونە - بويىن شىلقىلداعان تەر باسسا دا ونىڭ كۇش - قۋاتى تاسىپ تۇر.
مۇرات ايگۇلدىڭ كۇيەۋى، وسى ارادا جۇمىستانعاننان كەيىن، ءار ايدا 3000 يۋان تۇراقتى ەڭبەكاقى الدى. ”سيىر باعۋ مەنىڭ ەجەلگى جۇمىسىم، مال جايعاننان جەڭىل“. ول: ”قىزمەتشى بولدىم، كىرىسىم ورنىقتى، كوڭىلىم دە الاڭسىز بولدى“، - دەدى كۇلىمسىرەي.
ەرلى - زايىپتى ءبىر نيەتكە كەلىپ، ءتىپتى دە زور كۇشىن ساۋلەلەندىردى. ايگۇل وتباسىنداعىلاردىڭ تۇرمىس ورەسى كۇن سايىن جوعارىلاپ كەلەدى، بىلتىر كەدەيلىكتەن ارىلدى. قازىر ۇلكەن قىزى ىش−ك−ى وڭىردەگى داشۋەدە وقيدى، ەكى ۇلى اۋدان قالاشىعىنداعى مەكتەپكە اۋىسىپ باردى، بولاشاعىنان ءۇمىت كۇتۋگە بولادى.
”بىرگە جۇمىس ىستەيتىن اپەكە - سىڭلىلەرىم وسى ءبىر جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى اجارلانا ءتۇستى، ءبارىمىز بىرگە شاشىمىزدى بۇيرالاتتىق، جاسانۋدى ۇيرەندىك“. ايگۇل: ”تەك پارتياعا ىلەسسەك، ءداۋىردىڭ اياق الىسىنا ىلەسىپ، جاڭا تۇرمىس كەشىرە الامىز“، - دەدى.
