التاي ايماعىندا باعىمداعى تۇيە 44 مىڭ 800گە جەتتى
”ءشول قايىعى“ مالشىلاردى بايىتتى
شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى تىلشىلەرى گى يوۋجۇن، جاۋ چۇنحۋا، ۋاڭ جىن، جاڭ اۋ، لۇي يحان
6 - ايدىڭ 21 - كۇنى، جەمەنەي اۋدانىنداعى ۋانتويۋان باقشاسىندا مالشى مەيرامبەك ايتبەك (سولدا) تۇيە ءسۇتىن ساتۋعا دايىندالۋدا. سۋرەتتى شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى ۋاڭ جىن تۇسىرگەن
6 - ايدىڭ 21 - كۇنى تۇستەن بۇرىن قۇربان تۇڭعىت ءشولىنىڭ سولتۇستىك جيەگىندەگى بۋرىلتوعاي اۋدانى قاراماعاي قالاشىعى دەڭ قىستاعىندا مالشى مانات نۇردانبەك ساۋىنداعى تۇيەلەرىنە جەم - ءشوپ بەرىپ قاربالاس ءجۇر؛ وسىمەن قارايلاس ۋاقىتتا، بۋرىلتوعاي اۋدان قالاشىعىنداعى شينجياڭ ۋاڭيۋان بيولوگيالىق عىلىم - تەحنيكا توبىنىڭ باس شتابىندا توپتىڭ ورىنباسار باس ديرەكتورى شۇي چۋان - ان ىشكى وڭىرلەردەن كەلگەن ءبىر توپ ساۋداگەردى كۇتىپ الۋدا.
”ءبارى بىردەي تۇيە باعۋ بولعانىمەن، بۇرىن تۇيەنى ءبىز مالشىلار ءتورت ماۋسىمداعى كوشتىڭ قاتىناس قۇرالى رەتىندە باعاتىنبىز، قازىر ول ءبىزدىڭ كەدەيلىكتەن ارىلىپ، كىرىستى ارتتىرۋىمىزدىڭ قاينار كوزىنە اينالدى، ءبىز تۇيە باعۋمەن دوڭگەلەك داۋلەتتىلىككە جەتەمىز!“، - دەدى مانات. ساياساتتىق قولداۋدىڭ جانە باستاماشى كاسىپورىنداردىڭ جەبەۋىندە، التاي ايماعىنىڭ تۇيە باعىمشىلىعى كاسىبى قاۋىرت دامىدى، بۇرىنعى قاتىناس قۇرالى رەتىندەگى ”ءشول قايىعىنىڭ“ قۇنى قاۋىرت ارتىپ، مالشىلاردىڭ كەدەيلىكتەن ارىلىپ، كىرىسىن ارتتىرۋداعى ”اۋقاتتانۋ قايىعىنا“ اينالدى.
”3 ءنول ۇلگىسىندە“ دالمە - ءدال كومەكتەسىپ سۇيەمەلدەدى
مانات بۇرىن دەڭ قىستاعىنداعى كەدەي وتباسى بولاتىن. ”بايۋدىڭ جولىن تابا الماۋ − مەن جانە قىستاقتاعى كوپتەگەن كەدەي وتباسىلار بۇرىن ءدوپ كەلگەن ماسەلە بولاتىن“، - دەدى مانات.
2007 - جىلى جەرگىلىكتى ۇكىمەت شينجياڭ ۋاڭيۋان بيوتەحنيكا توبىن ەنگىزىپ، تۇيە جەلىلەس ونىمدەرىن اشۋ ارقىلى جەرگىلىكتى كەدەي مالشىلاردى تۇيە باعۋعا باستادى.
باستاماشىنىڭ جەتەكتەۋىندە التاي ايماعىنداعى مالشىلاردىڭ تۇيە باعۋ بەلسەندىلىگى كۇشەيدى، الايدا كەدەي مالشىلار تۇيە ساتىپ الاتىن اقشانى قايدان تابۋى كەرەك؟
”كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدى تياناق ەتە وتىرىپ، ءبىز تۇيە باعىمشىلىعىن دامىتۋدا ’ءۇش ءنول ۇلگىسىن‘ جاسامپازدىقپەن جۇرگىزدىك. بۇل − مالشىلاردىڭ تۇيە باعىمشىلىعىنداعى ءنول وزىندىك قۇن ۇسىنىلىمى، ءنول حاۋىپ - قاتەرلى تيجاراتى، ءنول قاشىقتىق جۇمىستانۋى بولىپ تابىلادى“، - دەدى شۇي چۋان - ان، باقتاشىلار تۇيە ساتىپ العاندا، ۋاڭيۋان توبى قارىز اقشا كەپىلدىگىمەن قامدايدى نەمەسە ءوسىمسىز قارىز اقشا بەرەدى، تۇيە ءسۇتىن تاپسىرىسپەن ۇيگە بارىپ ساتىپ الادى، تاپسىرىستى ورىنداعان مالشىلارعا جىل اياعىندا ءبىر تۇتاس ولشەممەن سيلىق بەرىلەدى.
كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قاراجاتى مەن باستاماشى كاسىپورىننىڭ جەبەۋىندە مانات تۇيە باعۋشىلار قاتارىنا كىردى.
”ءبىر ساۋىن تۇيەدەن كۇنىنە 3 كيلوگرام ءسۇت شىعادى، ءبىر جىلدا 8 اي ساۋىلادى، ءبىر كيلوگرام تۇيە ءسۇتىنىڭ ساتىپ الۋ باعاسى 40 يۋان توڭىرەگىندە، سوندا ءبىر جىلدا 20 نەشە مىڭ يۋان پايدا كىرەدى“، - دەدى مانات ءوزىنىڭ كىرىسىن ەسەپتەپ.
ۋاڭيۋان توبىنا ءبىرىنشى توپتا ءسۇت ساتىپ بەرگەن مالشى رەتىندە، باعىمداعى تۇيە سانىنىڭ مولايۋىنا ىلەسە، مانات باستاما كوتەرىپ تۇيە باعىمشىلىعى سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇردى، قازىر كووپەراتيۆتە 16 وتباسى، 1000نان استام تۇيە بار. مۇنىڭ ىشىندە ول ءوز باعىمىنداعى 200 تۇيەدەن ايىنا 300 مىڭ يۋاننان استام كىرىس تابادى.
”باستاماشى كاسىپورىن + فينانس قۇرىلىمى + باعىمشىلىق بازاسى + باعىمشى وتباسى“ پايدا ۇلاسىمى مەحانيزمى ارقىلى بۋرىلتوعاي اۋدانى تۇيە باعىمشىلىعى كاسىپ تىزبەگىمەن جاپپاي قامتىپ كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋدى جۇزەگە اسىردى. قازىر بۋرىلتوعاي اۋدانىنداعى باعىمداعى تۇيەنىڭ سانى 10 جىلدىڭ الدىنداعى 3000نان استامنان مولايىپ 23 مىڭعا، تۇيە باعاتىن وتباسىلارى 630 نەشەگە جەتىپ، وسى ارقىلى جاقىن ماڭنان جۇمىستاندىرىپ، كىرىستى ارتتىرۋ جۇزەگە استى.
تۇيە سىندى وسى ”اۋقاتتانۋ قايىعىنىڭ“ ارقاسىندا، مانات پەن تالايلاعان كەدەي مالشىنىڭ تۇرمىسى شىت جاڭا وزگەردى. ”بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا جاڭا اۆتوكولىك ساتىپ الدىم، تاعى بۋرىلتوعاي اۋدان قالاشىعىنان قابات ءۇي جانە كوشەگە قاراعان دۇكەن ساتىپ الدىم، وتباسىمىزبەن قالادا تۇرامىز“، - دەدى مانات.
كاسىپ تىزبەگىن ۇزارتىپ، كىرىستى ارتتىرۋدى جەبەدى
تۇيە باعىمشىلىعىنا سۇيەنىپ كەدەيلىكتەن ارىلىپ، بايۋ جولىنا تۇسكەندەر بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ ەگىنشى - مالشىلارى عانا ەمەس.
2019 - جىلى بۋرىلتوعاي اۋدان قالاشىعىنىڭ باتىس سولتۇستىگىنەن 200 نەشە كيلومەتر قاشىقتىقتاعى جەمەنەي اۋدانى شالشىقاي اۋىلىنىڭ ماڭىندا وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ باقشا اۋماعى ”ۋانتويۋان باقشاسى“ ءشول دالادان بوي كوتەردى.
7 - ايدىڭ 3 - كۇنى تۇستەن كەيىن جەمەنەي اۋدانى شالشىقاي اۋىلى دالىڭعايشى قىستاعىنداعى مالشى مەيرامبەك ايتەكە ەرلى - زايىپتىلار كۇندەگىدەي ۋانتويۋان باقشاسىندا تۇيە ساۋىپ جاتىر. ”كىرىس ارتتى، تۇرمىس جاقساردى“، - دەدى مەيرامبەك.
2019 - جىلى 6 - ايدا جەمەنەي اۋدانى ۋاڭيۋان توبى تۇيە باعىمشىلىعى ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ۇلگىسىن تايانىش ەتىپ، ۋانتويۋان باقشاسى كاسىپ سالاسى باقشا اۋماعىن بار كۇشپەن تۇلعالادى، مەيرامبەك ەرلى - زايىپتىلار ۇلدارىمەن ۋانتويۋان باقشاسىنىڭ قىزمەتكەرى بولدى دا، ءبىر ءۇيلى جاننىڭ جىلدىق كىرىسى 100 مىڭ يۋاننان استامعا جەتتى.
”ۋانتويۋان باقشاسىنىڭ جوسپارداعى يەلەگەن جەرى 400 مىڭ مۋ، مۇنى بىرتىندەپ بۇكىل ەلدەگى ەڭ ءىرى كولەمدەگى تۇيە باعىمشىلىعى بازاسىنا اينالدىرىپ، باعىمداعى تۇيەنىڭ سانىن 10 مىڭعا جەتكىزەمىز، باعىمشىلىقتى، جەم - ءشوپ ەگۋدى دامىتۋمەن، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋمەن بىرگە، ساياحات، سەيىل - سەرۋەنگە دە بىرگە ءمان بەرىپ، جەرگىلىكتى ەگىنشى - مالشىلاردىڭ كوپ كاسىپ سالاسىندا ۇزدىكسىز ورنىقتى كىرىسىن ارتتىرۋىن جەبەيمىز“، - دەدى شينجياڭ ۋاڭيۋان ۋانتويۋان باقشاسى شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ورىنباسار باس ديرەكتورى ما يىڭجۇن تانىستىرىپ.
قازىر باقشاداعى باعىلعان تۇيە سانى 1530عا جەتتى، جەرگىلىكتى ورىنداعى 1026 وتباسىنداعى ەگىنشى - مالشى جايلىمدى جالعا بەرۋ، باقشا اۋماعىندا جۇمىس ىستەۋ، جارنا قوسىپ پايدا ءبولىسۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى كىرىستەرىن ورنىقتى ارتتىردى. نىسان سالىنىپ بولعاننان كەيىن، مەجەمەن جەرگىلىكتى ورىنداعى 1000نان استام ەگىنشى - مالشى وتباسىنىڭ جان باسىندىق جىلدىق كىرىسى 5000 يۋاننان اسادى.
تۇيە باعىمشىلىعىنىڭ گۇلدەنۋىنە ىلەسە، التاي ايماعىنداعى تۇيەنىڭ سانى 10 جىلدىڭ الدىندا 5000عا جەتپەيتىن، قازىر مولايىپ 44 مىڭ 800گە جەتىپ، مىڭداعان كەدەي مالشى وتباسىنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلىپ، كىرىسىن ارتتىرۋىن ءونىمدى جەبەدى. كاسىپ تىزبەگىنىڭ ۇزارۋىنا ىلەسە، كەدەي مالشىلاردىڭ كىرىس ارتتىرۋ تىزبەگى دە ۇزارا تۇسۋدە.
قابا اۋدانى ياجۇي توسەك - ورىن، كيىم - كەشەك شەكتى جاۋاپكەرلىك سەرىكتەستىگى جەرگىلىكتى ورىنداعى ساپالى تۇيە ءتۇبىتى، ءجۇنى بايلىعىنان تولىق پايدالانىپ، ەل ىشىندە تاجىريبەلى، شەتەلدە اتاعى بار ماماندانعان تۇيە ءتۇبىتى بۇيىمدارىن جاساۋ ساۋداگەرىنە اينالدى. سەرىكتەستىكتىڭ القا باستىعى لي يۇيمەي تانىستىرىپ بىلاي دەدى: قازىر سەرىكتەستىك جەرگىلىكتى ورىننان 119 ادامدى قىزمەتكە قابىلدادى. سەرىكتەستىگىمىز پايدا ۇلاسىمى مەحانيزمى ارقىلى جەرگىلىكتى ورىنداعى جانە توڭىرەكتەگى 5700دەن استام باقتاشى وتباسىمەن سەلبەستىك قارىم - قاتىناسىن ورناتىپ، تۇيە ءتۇبىتى، ءجۇنى بايلىعىن جىنتىكتەي مانەرلەۋ ارقىلى كادەگە جاراتىپ، قۇنىن ارتتىرىپ، مالشىلاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋىن جەبەدى.
تۇيە باعىپ، دوڭگەلەك داۋلەتكە جەتتى
”بۇرىن تۇيەنى نەگىزىنەن كەدەي وتباسىلارى باعاتىن، قازىر تۇيە باعاتىندار نەگىزىنەن اۋقاتتى وتباسىلار“. 6 - ايدىڭ 21 - كۇنى شۇي چۋان - ان تىلشىگە قازىر تۇيە ءوسىرۋ بايلىققا جەتكىزگەندىگىن، كولەمدىرەك باعىمشىلىق وتباسىلارىنىڭ ءبارى بايىپ اۋقاتتانعاندىعىن ايتتى.
التاي ايماقتىق پارتكوم اۋىل - قىستاق قىزمەتى كەڭسەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، التاي ايماقتىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى جۇڭ كايجى بىلاي دەپ تانىستىردى: سوڭعى 5 جىلدان بەرى التاي ايماعى مەن اۋدان، قالالار تۇيە شارۋاشىلىعىن دامىتۋدى ماڭىزدى ورىنعا قويدى، ايماق تاعى تۇيە شارۋاشىلىعىن دامىتۋ جوباسىن جاساپ، ”14 - بەسجىلدىق“ جوبانىڭ اياعىندا باعىمداعى تۇيەنىڭ سانىن 100 مىڭعا جەتكىزۋگە كۇش سالادى.
شۇي چۋان - ان: ”كاسىپ سالاسىن دامىتۋ بارىسىندا مالشىلاردىڭ بازار تانىمى، العا ىلگەرىلەۋ رۋحى دا بىرتىندەپ كۇشەيدى، ءوندىرىس، تۇرمىس ءتاسىلى دە ۇزدىكسىز وزگەرۋدە“، - دەدى.
3 جىلدىڭ الدىندا بۋرىلتوعاي اۋدانى قاراماعاي قالاشىعى تاڭبالى قىستاعىنىڭ مالشىسى ورلەۋدىڭ وتباسى ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسى بولاتىن. بۇگىندەرى ونىڭ ءۇيى 30 نەشە تۇيە ءوسىرىپ، جىل سايىن 300 مىڭ يۋاننىڭ ۇستىندە كىرىس تابادى، تۇرمىسى دا بارعان سايىن جاقسارا ءتۇستى. بىلتىر ۋاڭيۋان توبى ونى قامتىعان 15 باعىمشىلىق وتباسىن بەيجيڭ، شياڭگاڭ سياقتى جەرلەردە ەكسكۋرسيالاۋعا ۇيىمداستىردى.
ورلەۋ: ”تۇيە ونىمدەرىمىزدىڭ ۇلكەن قالالارداعى ۇلكەن ەرەن بازارلارىنىڭ زات سورەسىنە شىعارىلعاندىعىن كورگەندە ىشتەي ەرەكشە ماقتانىش سەزىندىم“، - دەدى.
تۇيەمەن كوشىپ - قونىپ جۇرۋدەن تۇيە باعىپ دوڭگەلەك داۋلەتكە جەتكەن مالشىلار پارتيانىڭ ابزال ساياساتىنا شىن جۇرەكتەن العىس ايتتى. ورلەۋ بىلاي دەدى: بىلتىر ىشكى وڭىرلەردە ەكسكۋرسيادا بولعانىمىزدا، بىرگە جۇرگەن مالشىنىڭ ايەلى بوساندى، بۇگىنگى جاقسى كۇنگە پارتيانىڭ حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ساياساتىنىڭ ارقاسىندا جەتتىك دەگەن ماعىنادا ول بالاسىنا ”بەيجيڭبەك“ دەپ ات قويدى.
