توحتى قاريانىڭ كوڭىلى توق
”كوشىپ كەلگەننەن كەيىن كەتكىم كەلمەدى“
شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى تىلشىلەرى جيڭ بو، ءپاريزات ابدۇل، زوۋ ي، ان شىيۇي، يىن تۇڭيۋان
6 - ايدىڭ 21 - كۇنى قاعىلىق اۋدانىنىڭ قونىس جاڭالاپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ بويىنشا سالىنعان قونىستاندىرۋ تۇيىنىندە قىستاق تۇرعىنى توحتى مۇسايىپ (وڭدا) وتباسىنداعىلار كەڭ دە جارىق جاڭا ۇيدە جايلى تۇرمىس كەشىرۋدە. سۋرەتتى شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى زوۋ ي تۇسىرگەن
”بىلتىر 7 - ايدا جاڭا ۇيگە كوشىپ كىرگەننەن كەيىن، كونە ۇيگە قايتا بارعام جوق“. 6 - ايدىڭ 21 - كۇنى، 75 جاستاعى توحتى مۇسايىپ تىلشىگە قونىس جاڭالاعاننان كەيىنگى قۋانىشىن باياندادى.
توحتى قاريانىڭ جاڭا قونىسى قاعىلىق اۋدانى اقتاش قالاشىعىنىڭ قونىس جاڭالاپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ بويىنشا سالىنعان قونىستاندىرۋ اۋماعىندا، اۋدان قالاشىعىنان 22 كيلومەتر قاشىقتىقتا. بۇل ارادا تۇتاس اۋداننىڭ 3 تاۋلى وڭىرىندەگى اۋىل - قالاشىقتارىنداعى ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان 3063 كەدەي وتباسى، 14 مىڭ ادام قونىستانعان.
قاريانىڭ جاڭا قونىسى كورگەن جانعا جىلى سەزىلەدى، اۋلاسىندا ەگىلگەن كوكونىستەردىڭ ءوسۋى جاقسى، اسقاباق قالامشاسى دا سورەگە باۋىرلاپ شىققان ەكەن، ەسىكتىڭ ەكى تۇسىنداعى تەمىر شەلەككە ەگىلگەن 2 ءانجۇر اعاشى دا جەمىس بەرىپ، امانداسا كەلگەندەردى قارسى الىپ تۇرعانداي اسەر بەرەدى.
ۇيگە كىرگەنىڭىزدە، سول جاق قابىرعاعا قاريا وتباسىنداعىلاردىڭ يگىلىكتەنگەن كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ساياساتتارى مەن بۇرىنعى ءۇيىنىڭ كونە سۋرەتتەرى تولتىرا جاپسىرىلىپ، وتباسىنداعىلارعا پارتيانىڭ مەيىر - شاپاعاتىن ۇمىتپاۋدى ءاردايىم ەسكەرتىپ تۇر؛ وڭ جاق قابىرعاسى ەكى تىزبەك قىزىل ءتۇستى اسپالى سۋلياۋ گۇلمەن اشەكەيلەنگەن. تەلەۆيزور، سافا، شاي ۇستەل دەگەندەردىڭ ءبارى دايىن، تەرەزەگە جانە ەسىككە ىلىنگەن قىزىل پەردە بۇكىل بولمەنى نارتتاي قىزىل تۇسكە بوياپ تۇر، تەرەزەنىڭ تەكشەسىندە گۇل قۇلپىرا اشىلىپ، قوناق بولمەسىنىڭ بار جەرىنەن بالداي ءتاتتى تۇرمىستىڭ لەبى ەسەدى.
كوشۋدەن بۇرىن، توحتى وتباسى چيپان اۋىلىنىڭ ىلىنىس قىستاعىندا تۇراتىن. بۇل اۋىلدىڭ جاراتىلىستىق شارت - جاعدايى ناشار، بۇقارا چيپان وزەنىنىڭ جاعاسىن بويلاپ قونىستانعان، ادام باسىنا ورتا ەسەپپەن تۋرا كەلەتىن ەگىستىك جەرى 0.8 مۋ، ەگىستىك جەرى قۇنارسىز، جولى ناشار، كىرىپ - شىعۋ قولايسىز، جۇمىستانۋ ورايى از، كىرىس ارناسى تەك عانا ءداستۇرلى اۋىل شارۋاشىلىعىمەن شەكتەلگەن.
”بۇرىن تاسقىن ءجۇرىپ، سيىر - قويلاردى اعىزىپ اكەتىپ، ۇيلەر مەن ەگىستىك جەرلەردى ويرانداپ كەتكەن“، - دەپ ءسوزىن ساباقتاي تۇسكەن توحتى بىلاي دەدى: وزەننەن سۋ تاسىپ، وتىنمەن تاماق ىستەيتىنبىز، اۋدان قالاشىعىنا جىلىنا ءبىر رەت تە بارا المايتىنبىز. تۇرمىس جانە ءجۇرىس - تۇرىس وسىنشاما قيىن بولسا دا، توحتىنىڭ ءۇيى كوشىرىلەتىن وتباسى بولىپ بەلگىلەنگەننەن سوڭ، توحتىنىڭ كوڭىل كۇيى تۋعان جەرگە قيماستىق سەزىمگە جانە كوشىپ بارعاننان كەيىنگى تۇرمىسقا دەگەن الاڭداۋشىلىققا تولدى.
بولەك وتاۋ كوتەرگەن ۇلكەن ۇلى 2018 - جىلى اقتاش قالاشىعى بويىنشا 1 - توپتا كوشىرىلگەن وتباسى بولىپ، وعان قونىس جاڭالاعاننان كەيىنگى ءتۇرلى تيىمدىلىكتەردى ايتقاننان كەيىن، سونىمەن قوسا، تۋىس بولعان كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ كادرلارى قايتا - قايتا اتتانىسقا كەلتىرگەننەن كەيىن عانا توحتى بەكىمگە كەلەدى.
تۇنىق قۇبىر سۋى، قولايلى تابيعي گاز، ادەمى بەيقۇت ءۇي، قولايلى جەلى اۆتوكولىگى، مەكتەپ، شيپاحانا ماڭايدا، جانعا جايلى، قولايلى تۇرمىستى توحتى ”كوشىپ كەلگەننەن كەيىن تاستاپ كەتكىسى كەلمەدى“.
كوشىرىلگەن بۇقارانىڭ ەرتەرەك جاڭا تۇرمىسقا ۇيلەسۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ ءۇشىن، اقتاش قالاشىعى حالىققا قولايلى قىزمەت وتەۋ ورتالىعىن قۇرىپ، ”تۇرمىستىق شەبەرلىك باۋلۋىن“ ورىستەتىپ، قولايلى بولعان ”ءبىر بەكەتتىك“ قىزمەت وتەۋىن ازىرلەدى.
قالاشىقتاعىلاردىڭ كومەكتەسۋىندە، توحتى وتباسى تەز ارادا جاڭا تۇرمىسقا ۇيلەسىپ كەتتى. كوشۋدەن بۇرىن، جۇبايىنىڭ اۋرۋ كورسەتۋى قولايلى، دەر كەزىندە بولماعاندىقتان، بالداققا سۇيەنىپ ءجۇرۋى كەرەك ەدى. جاڭا ۇيگە كوشىپ كىرگەننەن كەيىن، جايلى تۇرمىس ورتاسى، ءۇيدىڭ ماڭىندا اۋرۋ كورسەتۋ جۇبايىن بالداقتان قۇتىلدىردى، دەنساۋلىعى بارعان سايىن جاقسارا ءتۇستى.
”كوشىرۋ تەك ءتاسىل عانا، ماقسات − كەدەيلىكتەن ارىلتۋ“. اقتاش قالاشىعى ىلگەرىندى - كەيىندى شوفەرلىك، توكشىلىك، ءۇي جۇمىستارى، تىگىنشىلىك، اسپازدىق سياقتى جۇمىستانۋ شەبەرلىكتەرى جونىنەن باۋلۋ ورىستەتىپ، 14 كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ سەحىن، 130 ساۋدا دۇكەنىن اشىپ، 1300 كۇمبەزشە لاپاس، ءبىر مال شارۋاشىلىعى باعىمشىلىعى باقشا رايونىن، ءبىر اۋىل شارۋاشىلىعى جانە قوسىمشا كاسىپ ونىمدەرى بازارىن سالىپ، 9 ەڭبەك شوعىرلانعان كاسىپورىندى ونەركاسىپ باقشا رايونىنا ەنگىزدى. اقتاش قالاشىق پارتكومىنىڭ شۋجيى چيان گوبياۋ بىلاي دەدى: قالاشىق كاسىپ سالاسى، جۇمىستاندىرۋ، كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ، باۋلۋ، قىزمەت وتەۋمەن جاپپاي قامتۋدى اتقارىپ، ءبىر وتباسى كوشىرىلسە، ءبىر وتباسىن كەدەيلىكتەن ارىلتۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
توحتىنىڭ ەكىنشى ۇلى ءاسىلى 3 جىل اسپازدىق ونەرىن ۇيرەنگەن بولاتىن، ايتسەدە چيپان اۋىلىنىڭ ەش جەرىندە ءوز ونەرىن ايگىلەي الماي جۇرگەن. كوشىرىلگەننەن كەيىن، ۇلى مەن كەلىنى قالاشىقتان ءبىر اسحانا اشىپ الدى، ايلىق جالپى كىرىسى 20 مىڭ يۋان اينالاسىنا جەتتى. زات كىرگىزۋگە قولايلى بولۋ ءۇشىن، ەكىنشى ۇلى جاقىندا شوفەرلىك كۋالىگىن الۋعا دايىندالىپ ءجۇر، اقشا جيناپ كولىك ساتىپ الماقشى.
بۇل كۇندەرى، 2 قاريا نە تاماق جەگىلەرى كەلسە، كەلىندەرى اسحانادا جاساپ جەتكىزىپ بەرەدى، 2 نەمەرە قىزى دا ءۇيدىڭ ماڭىندا وقيدى، كەز كەلگەن ۋاقىتتا كوز قىرىن سالىپ قويادى. جايلى تۇرمىس توحتىعا قايعىنى ۇمىتتىرىپ، قۋانىشقا بولەدى.
”قازىر اۋدان قالاشىعىنا بارۋ وتە قولايلى، جولاۋشىلار تاسىمال بەكەتى جاقىن ماڭدا. بيىل اۋدان قالاشىعىنا بىرنەشە رەت باردىم“، - دەدى توحتىنىڭ جۇبايى كۇلىپ تۇرىپ.
كوشۋدەن بۇرىنعى ۋايىمنان قازىرگى قۋانىشقا بولەنگەنگە دەيىنگى توحتىنىڭ كوڭىلى الاڭسىز بولىپ ورنىعا ءتۇستى.
ساقا پارتيا مۇشەسى رەتىندە، توحتى تىلشىلىك بارىسىندا: ”پارتيانىڭ قامقورلىعىن وتەپ بولا المايمىز “، - دەگەندى قايتالاپ ايتا بەردى. 2 قاريانىڭ تىلەگى دەنساۋلىقتارىن جاقسى كۇتىپ، قالاشىققا بارىپ ورتا تازالىعىن ىستەپ، توڭىرەكتەگى ورتانى اناعۇرلىم تازا، اناعۇرلىم كوركەم ەتىپ سىپىرۋ. سونىمەن بىرگە، نەمەرە قىزدارىن جاقسىلاپ تاربيەلەپ، ولاردىڭ جاقسى ۇيرەنىپ، كەيىن تۋعان جەرىن كوركەيتۋلەرىنە مۇمكىندىك جاساۋ بولدى.
