شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى تىلشىلەرى جيڭ بو، ءپاريزات ابدۇل، زوۋ ي، ان شىيۇي، يىن تۇڭيۋان
6 - ايدىڭ 22 - كۇنى ساعات 21 مولشەرىندە حوتان كەشكى بازارىندا (حۋانحۋ دۇكەنى) قاريدارلاردىڭ جايعاسۋ مولشەرى 90 پايىزعا جەتتى. تازالىقشى پاتىگۇل تۇرسۇننياز ۇستەلدىڭ ءۇستىن جيىستىرىپ، جەردى سىپىرىپ، قاربالاس ءجۇر. ول لوپ اۋدانى بۇيا اۋىلى كەنشارىق قىستاعىنداعى ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي شارۋا بولاتىن، قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ كومەگىندە ءبىرىنشى رەت ۇيىنەن الىستاپ حوتان قالاسىنداعى كەشكى بازارعا كەلىپ جۇمىسقا تۇردى، ايلىق ەڭبەكاقىسى 3000 يۋان اينالاسىندا. ”ءار كۇنى وسى ۋاقىت ەڭ قاربالاس. ساياحاتشىلار كوپ، كىرىس تە جوعارى، جۇمىسقا دا بار قايراتىممەن كىرىسەمىن“، - دەدى پاتىگۇل ماڭدايىنان اققان تەردى ءسۇرتىپ تۇرىپ.
جىڭعىل ىستىككە وتكىزىلگەن كاۋاپ، ۇلكەندى - كىشىلى قاقتالعان جۇمىرتقا، الىس - جاقىنعا اتى شىققان حوتان سامساسى، بويعا قۋات بەرەتىن كەپتەر سورپاسى، تاعى دۋماندى اسىرعان ءان - بيلەر... حوتاننىڭ كەشكى بازارىندا سەيىلدەپ جۇرگەنىڭىزدە، ءتۇرلى ءدامدى تاعامداردىڭ حوش ءيىسى مۇرنىڭىزعا كەلىپ، تابەتىڭىزدى اشادى. شينجياڭنىڭ ينتەرنەتتە تانىمالى، ءسوزسىز، باراتىن جەردىڭ ءبىرى بولعان حوتاننىڭ كەشكى بازارىن ساياحاتشىلار ىقىلاسپەن ”بارماعاندار ارماندا قالاتىن تۇنگى اسحانا“ دەپ اتاپ كەتكەن.
حوتان كەشكى بازارى تۋ باستا - اق كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋعا كۇش ۇستەۋ، جەرگىلىكتى ورىننىڭ جۇمىستانۋىن جەتەكتەۋ سىندى ۇستانىمىن تۇراقتاندىرعان - دى. ايتالىق، حوتان كەشكى بازارى (حۋانحۋ دۇكەنى) تاۋارلاندىرۋ، ماركالاندىرۋ سىندى جۇمىس جۇرگىزۋ ۇلگىسىن قولداندى، قازىرگە دەيىن ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسىنان 75 ادامدى جۇمىسقا ورنالاستىردى، كاسىپورىن ولارعا جالپى بارىستىق باۋلۋ جانە تەحنيكالىق جەتەكتەۋ جۇرگىزدى. وسى كەدەيلەر نە كەشكى بازاردىڭ قىزمەتكەرى بولدى، ءيا بولماسا ءوز ونەرلەرىمەن جايما اشتى، ءبىر ءبولىم ادامداردىڭ ايلىق كىرىسى 10 مىڭ يۋان اينالاسىنا جەتتى.
سالقىن كەسپە ساتاتىن تۇراننيسا ءمامتىمىن حوتان قالاسى تۇساللا قالاشىعى جاميدا قىستاعىنداعى ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي شارۋا، بۇرىن بازار كۇنىندە جايما اشاتىن، بۇل كۇندەرى تۇراقتى جايما ورنىنا يە بولدى. ”مەن قۇلشىنا اقشا تاۋىپ، ەرتەرەك كەدەيلىكتەن ارىلۋعا تالپىنامىن“، - دەدى قوناقتارىن كۇتىپ ءجۇرىپ تىلشىمەن شۇيىركەلەسكەن ول.
لوپ اۋدانى بۇيا اۋىلىنىڭ ارىش قىستاعىنان كەلگەن ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي شارۋا ءامينا ءسايت اشىم، 2019 - جىلى 3 - ايدا قاربىز كاۋاپحاناسىندا جۇمىستاندى. ”بيىل مەن كەدەيلىكتەن ارىلامىن“. ءامينا بىلاي دەدى: كەشكى بازار ۇيگە جاقىن، ءار كۇنى ەلەكترسيكلمەن جارتى ساعاتتا - اق جەتەمىن، ۇيدەگىلەرگە دە قارايلاسا الامىن. ءبىر جىلدان استام ۋاقىت ىستەگەن ول تاعى قاربىز كاۋابىن جاساۋ ءادىسىن ۇيرەنىپ الىپتى. ”كەشكى بازار كەدەي وتباسىلاردىڭ شارۋاشىلىق قۇرۋىنا كومەك بەرىپ وتىر، مەن ەندى ازىراق اقشا جيناسام بولعانى، ءوزىم دۇكەن اشامىن“، - دەدى ءامينا شارۋاشىلىق قۇرۋ تىلەگىن اڭعارتىپ.
بىلتىر جىل سوڭىندا «اۆتونوميالى رايوننىڭ كەشكى ەكونوميكانى دامىتىپ، تۇتىنۋدىڭ ارتۋىن جەبەۋ جونىندەگى اتقارۋ پىكىرى» شىعارىلدى، ماركا تۇلعالاۋ قىزمەتىن كۇشەيتۋدە مىنالار ايقىن ورتاعا قويىلدى: ”شينجياڭ حالىقارالىق ۇلكەن بازارى“، ”حوتان كەشكى بازارى“ سياقتى ءبىر توپ كەشكى ەكونوميكا دانەكەرلەرى سىرتقا ءورىس كەڭەيتۋدى، تانىمالدىعىن اسىرۋدى، باۋراۋ قۋاتىن ارتتىرۋدى زور كۇشپەن ۇگىتتەپ، ىلگەرىلەتىپ، ەل ءىشى - سىرتىنا تانىمالى كەشكى ەكونوميكا ماركالارىن تۇلعالاۋعا كۇش سالۋ كەرەك. جاقىندا جاريالانعان تۇڭعىش توپتاعى اۆتونوميالى رايون دارەجەلى كەشكى ەكونوميكادان ۇلگى كورسەتەتىن 16 كوشە، اۋماقتاردىڭ تىزىمىنەن حوتان كەشكى بازارى دا ويىپ ورىن الدى.
حوتان ايماعى ”اس - سۋ، ساياحات، زات ساتىپ الۋ، كوڭىل اشۋ، مادەنيەت، دەنە تاربيە“ سياقتى كەشكى ەكونوميكا فاكتورلارىن ارقاۋ ەتىپ، حوتان كەشكى بازارىنىڭ جۇيەلىلەنۋىن، ولشەمدەنۋىن، ماركالانۋىن كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، ”سىرتقا شىعارۋ“ قادامىن جەدەلدەتتى.
بۇل كۇندەرى حوتان كەشكى بازارى حوتاننان شىعىپ، شينجياڭنان شىعىپ، تيانجين قالاسى، ءۇرىمجى قالاسى، سانجى قالاسى، التاي قالاسى سياقتى جەرلەرگە ىرگە تەپتى، اناعۇرلىم كوپ ادامداردى شارۋاشىلىق قۇرۋعا، جۇمىستانۋعا جەتەكتەپ قانا قالماستان، جەرگىلىكتى بۇقارانىڭ ءۇيىنىڭ ماڭىنان حوتاننىڭ ناعىز ءدامدى تاعامدارىنان ءدام تاتۋىنا مۇمكىندىك جاسادى، سونداي - اق ”حوتان كەشكى بازارى“ سىندى تانىسقىنىڭ جەر - جەردىڭ، ۇلتتاردىڭ ارالاسۋ، ىشتەسۋ، توعىسۋ تۇعىرىنا اينالۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
بيىل 4 - ايدا جۇڭگونىڭ قار قالاسى. حوتان كەشكى بازارى التاي قالاسىندا اشىلدى، قاراقاش اۋدانى جاھانباق اۋىلى بۇلاق قىستاعىنداعى ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي شارۋا الىمجان يىلحام وسى اراداعى كەشكى بازارعا كەلىپ جۇمىستاندى. كاۋاپحانادا جۇمىسقا تۇرعان ول ءبىر ايدا 4000 يۋان اقشا تابادى. الىمجان سياقتى وسىندا كەلىپ جۇمىستانعان تاعى 65 ادام بار، ءبارى قاراقاش اۋدانىنىڭ ءارقايسى اۋىل - قالاشىقتارىنان كەلگەن كەدەي بۇقارا.
بىلتىر 5 - ايدا تيانجين قالاسى نيڭحى رايونى يۇنحى ءدامدى تاعامدار كوشەسى ”حوتان كەشكى بازارىن“ ەنگىزدى، 12 تيجاراتشى كۇنلۇن تاۋىنىڭ ەتەگىنەن حايحى وزەنىنىڭ بويىنا كەلدى، شينجياڭنىڭ ءدامدى تاعامدارى، شينجياڭنىڭ ءان - بيلەرى ءدامدى تاعامدار كوشەسىندەگى اسەم كورىنىسكە اينالدى.
”نە ياحشى، شينجياڭ ياحشى، حوتاننىڭ كەشكى بازارى ياحشى ... “، - اسەم اۋەنمەن بىرگە كەشكى بازارداعى بۋداقتاعان ءتۇتىن تۇرمىستىڭ سانىنە، باقىتتىڭ دامىنە اينالدى.
