شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى تىلشىلەرى جاۋ چۇنحۋا، يۇي شي
7 - ايدىڭ 18 - كۇنى الەۋمەتتىك اۋماق ەرىكتىلەرى كوكونىس، جەمىس - جيدەك تاسۋدا. سول كۇنى شينجياڭ دوستىق (توبى) جارنا شەكتى سەرىكتەستىگى ءۇرىمجى قالاسى سايباق رايونى تيان - ان ميڭمىن شاعىن اۋماعىنىڭ تۇرعىندارىنا تۇراقتى باعادا كوكونىس، جەمىس - جيدەك جەتكىزىپ بەردى. سۋرەتتى شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى وتكۇر نيجات تۇسىرگەن
7 - ايدىڭ 19 - كۇنى ءۇرىمجى قالاسى سايباق رايونى دوستىق وڭتۇستىك جولى اۋماعى باسقارۋ كوميتەتى ميڭيۋان يوۋسى الەۋمەتتىك اۋماعى حالىققا قولايلى كوكونىس تۇيىنىندە، زارارسىزداندىرىلعان جايما ورنىندا لازى، قىزاناق، شاپتول، قاربىز، تاۋىق ەتى، قابىرعا سياقتى قاجەتتى زاتتاردىڭ بارلىعى تولىق ەكەن.
”مۇزداتىلعان تاۋىق سيراعىنىڭ ءبىر كيلوگرامى 10 يۋان، شيلانحۋانىڭ ءبىر كيلوگرامى 6 يۋان، باناننىڭ ءبىر كيلوگرامى 7.5 يۋان...“ تولەۋ كودىن سكانەرلەپ بولعان سوڭ، الەۋمەتتىك اۋماق تۇرعىنى ۋاڭ جيانپيڭ كوكونىس ءتۇيىنىنىڭ جاۋاپتىسى ۋاڭ ۋىنتاۋ بەرگەن كوكونىستى الىپ جاتىپ: ”الدىڭعى ءبىر مەزگىلدە دە باعاسى وسىنداي بولاتىن“، - دەدى.
”مەن ءار كۇنى تاڭەرتەڭ ساعات 4 − 5تە جيۋديڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن تولايىم ساتۋ بازارىنا بارىپ جەمىس - جيدەك، كوكونىستەردى تولايىم ساتىپ الىپ كەلەمىن، ول جەردە شامدار كۇندىزگىدەي جارقىراپ، تۇس - تۇستىڭ بارىندە جەمىس - جيدەك، كوكونىس تولتىرا تيەلگەن ۇلكەن جۇك كولىكتەرى ءتىزىلىپ تۇرادى، ونداعى زات قاينارى تولىق“، - دەيدى ۋاڭ ۋىنتاۋ.
ىندەت تۋىلعان سوڭ، ءۇرىمجى قالاسى كوكونىس، جەمىس - جيدەك، ەت، جۇمىرتقا، ءسۇت، استىق سياقتى تۇرعىنداردىڭ تۇرمىسىنا قاجەتتى زاتتاردىڭ ءوندىرىسىن، قامتاماسىز ەتىلۋىن، قامدالۋىن كۇشەيتىپ، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ بويىنشا دايىندىق جوبانى ىسكە قوسىپ، ءتۇرلى ارنالاردى تەكسەرۋ - ولشەۋدى جيناقتاپ، قالا بويىنشا (رايون) بىرلەسە قيمىلداپ، ساتۋشى كاسىپورىنداردى بازاردىڭ قامتاماسىز ەتۋىن، قامداۋىن بار كۇشپەن ويداعىداي ىستەۋگە جەتەكتەدى. بازار باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتىپ، زات باعاسىن ءوسىرىپ جىبەرۋ، باسىپ قويىپ قىمباتقا ساتۋ، جالعان جاساۋ، جالعان ساتۋ سياقتى زاڭعا قايشى قىلمىستارعا جانە قوعام اماندىعىن بىلىقتىراتىن ءىس - ارەكەتتەرگە قاتاڭ سوققى بەرىپ، زاتتىق ماتەريالمەن قامداۋدىڭ جەتكىلىكتى، باعانىڭ تۇراقتى بولۋىنا كەپىلدىك ەتتى.
نۇرباق ءتۇستى مەتال الەۋمەتتىك اۋماعى الەۋمەتتىك اۋماقتاعى كوكونىستەر مەن قوسىمشا ازىق - تۇلىكتەردى تىكە ساتۋ تۇيىندەرىنىڭ جانە ەرەن بازارلاردىڭ، شاعىن دۇكەندەردىڭ، شاعىن كوكونىس دۇكەندەرىنىڭ، قولايلى دۇكەندەردىڭ جاۋاپتىلارىمەن دەرەۋ ۇشتاسىپ، شوعىرلى جەتكىزىپ بەرۋ، وزگەشە جەتكىزىپ بەرۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى شاعىن اۋماق تۇرعىندارىن جەتكىلىكتى كوكونىس، استىق - ماي، قوسىمشا ازىق - تۇلىك، ەت، جۇمىرتقا، ءسۇت سياقتى ماڭىزدى تۇرمىستىق قاجەتتى زاتتارمەن قامداپ، تۇرعىنداردىڭ نەگىزگى تۇرمىستىق سۇرانىسىنا كەپىلدىك ەتتى.
”شاعىن اۋماق ىشىندە قازىر حالىققا قولايلى 4 − 5 كوكونىس ءتۇيىنى بار، ءار كۇنى جاڭا تۇرمىستىق قاجەتتى زاتتار كەلگەن سوڭ، الەۋمەتتىك اۋماق تۇرعىنداردىڭ ۋيچات توبىندا تاۋارلاردىڭ باعاسى مەن تاپسىرىپ الاتىن جەرىن جاريالايدى ءارى بىزگە ماسكىنى جاقسىلاپ تارتىپ، قاتارعا تۇرۋدى ەسكەرتەدى. مەن وسىناۋ ەرەكشە مەزگىلدىڭ، ءسوز جوق، تەز ءوتىپ كەتەتىنىنە سەنەمىن“، - دەدى ۋاڭ جيانپيڭ نىق سەنىممەن.
”ەرەن بازاردا بار زاتتاردى مىنا جەردەن دە ساتىپ الۋعا بولادى. باعاسى ەرەن بازاردىڭ جايشىلىقتاعى ساتىلىم باعاسىمەن بىردەي بولىپ قالماستان، ءار كۇنى تاعى ارزان باعاداعى كوكونىستەر شىعارىلادى، بۇل ءبىزدىڭ تۇرمىسىمىزعا ايرىقشا قولايلى بولدى“. 7 - ايدىڭ 19 - كۇنى ساعات 16دا، بەيجيڭ جولى جيالىفۋ ەرەن بازارىنىڭ 1 - قاباتقا ورنالاستىرعان حالىققا قولايلى كوكونىس تۇيىنىندە، ءۇرىمجى جوعارى، جاڭا تەحنيكا كاسىپتەرىن اشۋ رايونى (جاڭا قالا رايونى) گاۋشين كوشەسى اۋماعىن باسقارۋ كوميتەتى كۇنميڭ جولى الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ تۇرعىنى رىن جينحۋا ءبىرتالاي تۇرمىستىق قاجەتتى زاتتار تاڭداپ الدى.
شينجياڭ جيالىفۋىنىڭ ءۇرىمجى قالاسىنداعى ديرەكتورى جاۋ شياڭليدىڭ تانىستىرۋىنشا، ەرەن بازار كۇرىش، ۇن، ازىقتىق ماي سياقتى حالىق تۇرمىسىنا قاجەتتى بۇيىمدارمەن قامداۋدى تولىق قامتاماسىز ەتە الادى ەكەن، سونداي - اق بۇرىنعى تاجىريبەلەردەن ۇلگى الىپ، 1 - قاباتتاعى جينشاڭ شىيە اسحاناسىن حالىققا قولايلى كوكونىس ءتۇيىنى ەتىپ وزگەرتىپ، كۇنميڭ جولى الەۋمەتتىك اۋماعى كاڭپۋ بايشين زۋانشىيۋان شاعىن اۋماعىنداعى 2100 وتباسىنداعى تۇرعىندارعا اشىق ۇستاعان. قىزمەتكەرلەر ءار كۇنى دەنە تەمپەراتۋراسىن ولشەپ، ساتۋ ورنىن مەرزىمدى ۋاقىتپەن زارارسىزداندىرىپ، تۇرعىندارعا حاۋىپسىز، تازا، سالامات زات ساتىپ الۋ ورتاسىن ازىرلەگەن، دۇكەنگە كىرگەن تۇرعىندار دا سانالى تۇردە قورعانۋ شارالارىن ويداعىداي ىستەپ، كەزەكپەن، ءتارتىپتى تۇردە دۇكەنگە كىرگەن.
سونىمەن بىرگە، جيالىفۋ ەرەن بازارى قويماداعى مىعىم قوردى تىرەك ەتىپ، ينتەرنەت جەلىسىندە ساتۋ باسىمدىعىن ساۋلەلەندىرىپ، قىزمەت وتەۋ كولەمىن توڭىرەكتەگى 20 نەشە تۇرعىندار شاعىن اۋماعىنا، مەكەمە - ورىنداردىڭ اسحانالارىنا جانە مەيمانحانالار مەن قوناق ۇيلەرگە دەيىن كەڭەيتىپ، ىندەتتىڭ الدىن الۋ شارالارىن قاتاڭداستىرىپ، جۋىسپاي جەتكىزىپ بەرۋ ءتاسىلىن قولدانىپ، بۇقارانىڭ كۇندەلىكتى تۇرمىستىق قاجەتىن قاناعاتتاندىرىپ، بۇقارانى الاڭسىز، قامسىز ەتتى.
7 - ايدىڭ 19 - كۇنى ساعات 19دا، سايباق رايونى لۋيۋان كوشەسى اۋماعىن باسقارۋ كوميتەتى ساڭفاڭگوۋ وڭتۇستىك جولى الەۋمەتتىك اۋماعىنداعى حاييان ەرەن بازارىندا، نەشە ون جاشىك تۇرمىستىق بۇيىمدار دۇكەن ەسىگىنىڭ الدىنا ءۇيىلىپ قويىلىپتى، دۇكەن يەسى دۋ حاييان زاتتاردى رەتتەپ قاربالاس بولىپ جاتىر ەكەن. 80 شارشى مەتر كولەمىندەگى وسى دۇكەندە، 700گە جۋىق تۇرمىستىق بۇيىمدار سورەگە تولتىرىلا ءتىزىلىپتى. ”زات كىرگىزۋ ارنامىز ىركىلىسسىز، باعادا بۇرىنعىمەن سالىستىرعاندا وزگەرىس جوق، ساۋدا دۇكەندەرىندەگى بولشەك ساتۋ دا بۇرىنعىمەن بىردەي“، - دەيدى دۋ حاييان.
