− رايونىمىزدىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتكەندىگى جونىندەگى شولۋ (1)
”رەداكتوردان“
حۇڭفاندا ايتىلعان بيلىك جۇرگىزۋدىڭ سەگىز جاعىندا حالىقتىڭ ىشەر اسى ماڭداي الدى ورىنعا قويىلعان. پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى استىق حاۋىپسىزدىگىن ەل باسقارۋداعى ماڭداي الدى ءىرى ءىس ەتىپ، ”استىقپەن نەگىزىنەن ءوزىن - ءوزى قامداۋعا، ىشەر استىقتىڭ مۇلدە حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ“ سىندى جاڭا استىق حاۋىپسىزدىگى كوزقاراسىن العا قويدى ءارى ەگىستىك جەردى قورعاۋدىڭ ەڭ قاتاڭ ءتۇزىمىن اتقارۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ، استىق حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ قابىلەتىن كۇشەيتۋ سياقتىلار جونىندە ءبىر قىدىرۋ كەلەلى ورنالاستىرۋ جاسادى.
مەملەكەتتىڭ اۋىل - قىستاق قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ، اۋىل - قىستاق حالقىنا ناقتى تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتىنىڭ بەلسەندى رولىنىڭ اسەرىندە شينجياڭ استىق حاۋىپسىزدىگى جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتىپ، استىق حاۋىپسىزدىگىن باستان - اياق مىقتى يگەرىپ، استىق حاۋىپسىزدىگىن شىن مانىندە قامتاماسىز ەتۋدىڭ شينجياڭنىڭ ءىس جۇزىندىك جاعدايىنا ۇيلەسەتىن جولىمەن ءجۇردى. بۇگىننەن باستاپ گازەتىمىز 3 جەلىلەس شولۋ جاريالايدى، نازار اۋدارىڭىزدار.
شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى ليۋ ي
7 - ايدىڭ 16 - كۇنى شونجى اۋدانى ۋماچاڭ اۋىلىنىڭ اعاشقۇلاق قىستاعىندا ءىرى تۇرپاتتى كومباين ءبيداي ورۋدا. سۋرەتتى ۋ بوحۇڭ تۇسىرگەن
ماشينالار گۇرىلدەپ، جازعى ءۇش جۇمىس قاربالاس جۇرىلۋدە. ساپ - سارى اتىزدا ءبيداي تولقىپ، حوش ءيىس اڭقيدى. كۇنگە توتىققان تەرى، سامايدان سورعالاعان تەر تامشىلارى، كۇلكى ەسكەن قاراپايىم جۇزدەر، ءبارى دە مول ءونىمنىڭ ەڭ كوركەم بەينەسى ەدى.
تاعى ءبىر مول ءونىم جىلى، تاعى ءبىر تاماشا كورىنىس. بيىل جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى جانە ءىشىنارا وڭىرلەردىڭ قۋاڭشىلىققا تاپ بولۋى سياقتىلاردىڭ ءتيىمسىز ىقپالىن جەڭە وتىرىپ، شينجياڭ جازعى استىق وندىرىسىنەن تاعى دا مول ءونىم الدى.
شينجياڭ ىشكى وڭىرلەردەگى نەگىزگى استىق ءوندىرىس القاپتارىنان شالعاي، قاتىناس - تاسىمال ارالىعى ۇزاق، استىق حاۋىپسىزدىگىندە، ءسوز جوق، ءوزىن - ءوزى تولىق قامداۋى كەرەك. كوپ جىلدان بەرى، بۇكىل رايون استىق حاۋىپسىزدىگىنە ولكە باستىعى جاۋاپتى بولۋ ءتۇزىمىن قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، ”شينجياڭ ىشىندە تەڭگەرۋ، ازىراق ىركىپ قالۋ“ سىندى استىق قىزمەتى باعىتىن ارقاۋ ەتىپ، استىق ءوندىرىسى قابىلەتىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، ءبيدايدى، جۇگەرىنى نەگىز ەتىپ، كۇرىشتى، بۇرشاق، كارتوپ تەكتەستەردى، قارا استىقتى كوپ نەگىزدەندىرە دامىتاتىن استىق ءوندىرىسى جاعدايىن قالىپتاستىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ، اۋىل - قىستاقتىڭ، شارۋالاردىڭ ورنىقتىرعىشتىق رولىن ساۋلەلەندىرىپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋعا مىعىم نەگىز قالادى.
ءوندىرىس قۋاتى جەتكىلىكتى بولدى: استىقتىڭ جان باسىنا تۋرا كەلەتىن ورتاشا مولشەرى بۇكىل ەلدىڭ ورتاشا دەڭگەيىنەن جوعارى بولدى
استىق حاۋىپسىزدىگىن تىلگە العاندا، شينجياڭنىڭ وزىنە سەنىمى بار. 2019 - جىلى بۇكىل رايوندا استىق وندىرىلگەن جەر اۋدانى 33 ميلليون 6000 مۋعا، جالپى ءونىمى 15 ميلليون 270 مىڭ تونناعا جەتىپ، بىلتىرعىدان 230 مىڭ توننا ارتتى، استىقتىڭ جان باسىنا تۋرا كەلەتىن ورتاشا مولشەرى 614 كيلوگرام بولىپ، بۇكىل ەلدىڭ 470 كيلوگرامدىق ورتاشا دەڭگەيىنەن جوعارى بولدى، استىقپەن نەگىزىنەن ءوزىن - ءوزى قامداۋدى، ىشەر استىقتىڭ مۇلدە حاۋىپسىز بولۋىن جۇزەگە اسىردى.
بيىل كليماتتىڭ ىقپالىندا، رايونىمىزدىڭ سولتۇستىگىندەگى ءىشىنارا استىق القاپتارىندا قۋاڭشىلىق بولىپ، ءبيداي ءونىمى ءىشىنارالاپ ازايدى. ءبىراق، ەرتە باستان عىلمي ورنالاستىرىپ، استىق ەگىلەتىن جەر اۋدانىن ءبىر ميلليون مۋدىڭ ۇستىندە كوبەيتۋدىڭ ارقاسىندا، وڭتۇستىك شينجياڭداعى استىق القاپتارىندا ءبيدايدان مول ءونىم الىنىپ، سولتۇستىك شينجياڭداعى قۋاڭشىلىقتان تۋىلعان زياننىڭ ورنى تولىقتاندى، بۇكىل رايوندا ءبيداي ءونىمى بىلتىرعىدان 336 مىڭ توننا ارتىپ، تۇتاس جىلداعى استىق حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتىلدى.
وسىدان استىق حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋگە شينجياڭنىڭ قابىلەتى، قۋاتى جەتەتىنىن، اسىرەسە، عىلمي ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ورنالاستىرا الاتىندىعىن وڭاي كورۋگە بولادى.
ءبيداي − رايونىمىزداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ نەگىزگى ىشەر استىعى، استىق وندىرىسىندە ”شينجياڭ ىشىندە تەڭگەرۋ، ازىراق ىركىپ قالۋ“ ستراتەگيالىق نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ءتۇيىنى − ءبيداي ءوندىرىسى مەن سۇرانىسىنىڭ تەپە - تەڭدىگىنە كەپىلدىك ەتۋ. دۇمبە ءبيدايدىڭ رايونىمىزدىڭ ءبيداي وندىرىسىندە ماڭىزدى ورنى بار، ەرتە پىسۋ، ءتۇسىمىنىڭ جوعارى، ساپاسىنىڭ جاقسى بولۋى سياقتى ەرەكشەلىكتەرى بار، سونداي - اق كوكتەمدەگى سۋدان پايدالانۋ قايشىلىعىن ءونىمدى تۇردە جەڭىلدەتە الادى. سوندىقتان، بەلگىلى ماعىنادان العاندا، دۇمبە ءبيداي ءوندىرىسىن يگەرۋدىڭ ءوزى بۇكىل رايوننىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىندەگى ىرىقتىلىقتى يگەرگەندىك سانالادى.
كوكتەم − ءبىر جىلداعى ەگىن شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىنىڭ باستاماسى، ءبىراق، شينجياڭ جونىنەن العاندا، استىقتان مول ءونىم الۋ شايقاسى وتكەن جىلدىڭ كۇز ماۋسىمىندا - اق باستالىپ كەتەدى.
سوڭعى جىلدارى، بۇكىل رايون جالپىلىق جان سانى، ءوندىرىس، تۇتىنۋ، اپات سياقتى فاكتورلاردى ويلاستىرا وتىرىپ، ءار جىلى دۇمبە ءبيدايدىڭ جەتەكشى سيپاتتى ەگىمشىلىك جوسپارىن بەلگىلەپ، كۇز ماۋسىمىندا دۇمبە ءبيداي تۇقىمىن ءسىڭىرۋ قىزمەتىن ارنايى ورنالاستىرىپ، ەگىمشىلىك جوسپارىن عىلمي جىكتەپ ءارى اۋدان، اۋىلدارعا، ەگىنشى وتباسىلارىنا جانە جەر بولىكتەرىنە دەيىن تياناقتاندىرىپ، جەر اۋدانىن تۇراقتاندىرۋ ارقىلى ءبيداي ونىمىنە شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، استىق ءوندىرىسى جاۋاپكەرشىلىگىن ناقتىلاندىردى.
سونىمەن بىرگە، بۇكىل رايون اۋىل - قىستاق حالقىنا ناقتى تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتىنىڭ باستاماشىلدىق رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، دۇمبە ءبيداي ەگىلەتىن جەردىڭ قۇنارلىلىعىن قورعاۋ قوسىمشا قاراجات ولشەمىن كوپ رەت جوعارىلاتىپ، ونى 2017 - جىلعى ءار مۋعا بەرىلەتىن 100 يۋاننان قازىرگى 220 يۋانعا كوتەرىپ، ءبيداي ءوندىرىسىنىڭ جالپىلىق ونىمدىلىگىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، ەگىنشىلەردىڭ استىق ەگۋ بەلسەندىلىگىن قورعادى.
”بيىل 13 مۋ جەرگە ءبيداي ەكتىم، ءار مۋدان مەجەمەن 500 كيلوگرام شاماسىندا ءونىم الامىن، مەملەكەتتىڭ 220 يۋاندىق قوسىمشا قاراجاتىن قوسقاندا، بيىل استىق ەگۋدەن تۇسەتىن كىرىستىڭ 10 مىڭ يۋاننان اسۋىنان ءۇمىت بار“. ماكىت اۋدانى قىزىلاۋات اۋىلى تاتاروستەڭ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى شارۋانگۇل قۋان بىلاي دەدى: قازىر ەگىستىك جەردىڭ قۇنارلىلىعىن قورعاۋ قوسىمشا قاراجاتى، ەگىس ماشينالارىنا بەرىلەتىن قوسىمشا قاراجات سياقتى اۋىل - قىستاق حالقىنا ناقتى تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتتارىنىڭ سۇيەمەلدەۋىندە، استىق ەگەتىن ەگىنشىلەردىڭ ءبيداي ەگۋدەن تۇسەتىن ونىمدىلىگى ءتىپتى جاقسى، پايداسى ءتىپتى كوپ بولدى، استىق ەگۋ بەلسەندىلىگى دە بۇرىنعىدان كوپ جوعارىلادى.
عىلمي ەگىمشىلىك جوسپارىنىڭ سۇيەۋى، استىق ەگەتىن ەگىنشىلەردىڭ استىق ەگۋ بەلسەندىلىگىنىڭ كەپىلدىگى − بۇكىل رايوننىڭ استىق ءوندىرىسىنىڭ، اسىرەسە ءبيداي ءوندىرىسىنىڭ ورنىقتى نەگىزىن قالادى. قازىر بۇكىل رايوندا استىقتىڭ جالپىلىق ءوندىرىس قۋاتى ورنىقتى جوعارىلادى، بازار استىقپەن تولىق قامدالدى، باعا تۇراقتى بولدى، شارۋانگۇل سياقتى اناعۇرلىم كوپ استىق ەگەتىن ەگىنشىلەردىڭ كىرىسى ارتتى، بۇكىل رايوننىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىنىڭ تومەنگى شەگى دە ونان ارى بەرىكتەلدى.
ونىمدىلىگى جاقسى بولدى: قۇرىلىم اناعۇرلىم ۇيلەسىمدى بولدى، شارۋالاردىڭ كىرىسى ورنىقتى ارتتى
قولىڭدا استىق بولسا، كوڭىلىڭ توق بولادى. شينجياڭنىڭ استىق ءوندىرىسى بۇقارانىڭ ىشەر استىق حاۋىپسىزدىگىنە سايىپ قانا قويماي، اسىرەسە، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ كاسىپ سالالانۋىنىڭ تيبىنىڭ وزگەرىپ دارەجەسىنىڭ جوعارىلاۋىمەن، شارۋالار كىرىسىنىڭ ۇزدىكسىز ورنىقتى ارتۋىمەن دە تىعىز بايلانىستى، ول ەگىن شارۋاشىلىعىن وسىزامانداندىرۋدىڭ نەگىزگى تىرەگى جانە ماڭىزدى كەپىلى.
سوڭعى جىلدارى شينجياڭ ىشەر استىقتىڭ مۇلدە حاۋىپسىز بولۋىنا كەپىلدىك ەتۋ العى شارتىندا، ءبيداي، جۇگەرى سياقتى استىق داقىلدارىنىڭ قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورماسىن بەلسەنە ىلگەرىلەتتى. سولتۇستىك شينجياڭ جوعارى ۇلپالى، ورگانيكالىق، مول سەلەندى سياقتى ساپالى ارناۋلى ءبيداي ءوندىرىسىن ءتۇيىندى تۇردە دامىتىپ، ءبيدايدىڭ ءوندىرىسى مەن سۇرانىسىنىڭ ءونىمدى تۇردە ۇشتاسۋىن جەبەدى. وڭتۇستىك شينجياڭ ىشەر استىقتىڭ مۇلدە حاۋىپسىز بولۋىن تياناق ەتىپ، ساپالى جوعارى ءتۇسىمدى ءبيدايدىڭ جاڭا سورتىن جەدەل تاڭداپ جەتىلدىرىپ، جالپىلاستىرىپ، ءبيداي ءوندىرىسىنىڭ ساندى ارتۋدان سان مەن ساپا جاعىنان تەڭ ارتۋعا قاراي ويىسۋىن ىلگەرىلەتىپ، قامتاماسىزداندىرۋى اناعۇرلىم پارمەندى، پايدالانىلاتىن ورنى اناعۇرلىم كوپ، قۇرىلىمى اناعۇرلىم ۇيلەسىمدى بيدايمەن قامداۋ جۇيەسىن جەدەل قالىپتاستىردى؛ سونىمەن بىرگە، جۇگەرى كاسىبىنىڭ جوعارى ءتۇسىمدى، ساپالى، جوعارى ءونىمدى، ارناۋلى، جاسىل ورتا - جوعارى دەڭگەيلى دامۋ جولىنا ءتۇسۋىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتتى.
وسى 2 جىلدا، شونجىدان شىققان ”ياۋجانزى“ جەلىلەس ورگانيكالىق ءبيداي ۇنى، مول سەلەندى ءبيداي ۇنى، ورگانيكالىق قارا ءبيداي تالقانى سياقتىلار بازارعا ءساتتى شىعارىلدى ءارى تۇتىنۋشىلاردىڭ جاقسى باعاسىن الدى، بۇل شينجياڭنىڭ ساپالى ءبيدايىنىڭ مىقتى ساپاسىن شوعىرلى ايگىلەۋمەن قاتار، ادامداردىڭ رەفورمانىڭ استىق كاسىبىنە قۋاتتى ومىرشەڭدىك ۇستەگەنىن ايقىن كورۋىنە مۇمكىندىك جاسادى.
”ورگانيكالىق ۇننىڭ ءار كيلوگرامىنىڭ بولشەك ساتىلۋ باعاسى 20 يۋاننان اسادى، ادەتتەگى ۇنداردان الدەقايدا جوعارى“. شونجى اۋدانى فىڭيۇي اۋىل شارۋاشىلىعى قىزمەت وتەۋ كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ القاسى لي چياڭ بىلاي دەدى: سەلبەستىك كووپەراتيۆى ورگانيكالىق ءبيداي ەگەدى، ەگىس دارىلەرىن، حيميالىق تىڭايتقىش ىستەتپەيدى، ءبيدايدىڭ ءتۇسىمى تومەن بولعانىمەن، مۋ باسىندىق ورتاشا ونىمدىلىگى تومەن ەمەس، ءبيدايدىڭ جالپىلىق ونىمدىلىگىنىڭ وسۋىندەگى بوگەتتى تالقانداپ، كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ ءورىسىن كەڭەيتتى.
قازىر فىڭيۇي اۋىل شارۋاشىلىعى قىزمەت وتەۋ كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆى جەرگىلىكتى ورىنداعى 100دەن استام قىستاق تۇرعىنىنىڭ جۇمىستانۋىنا باستاماشىلدىق ەتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جاقىن ماڭايدا جۇمىستانۋىنا ءونىمدى تۇردە كومەكتەسىپ قانا قويماي، ياۋجانزى قىستاعىنداعى تۇرعىنداردىڭ كىرىستى ارتتىرىپ بايۋىنىڭ ماڭىزدى سۇيەنىشىنە اينالدى.
تىنباي قۇلشىنۋ ارقىلى، بۇكىل رايوننىڭ استىق حاۋىپسىزدىگى تولىق قامتاماسىز ەتىلۋ نەگىزىندە، ساپالى ءبيداي ەگىمشىلىگىنىڭ ۇستاعان سالىستىرماسى ％20كە جەتىپ، ءبيداي ءوندىرىسىنىڭ جالپىلىق ونىمدىلىگى ورنىقتى جوعارىلادى. كەلەسى قادامدا، بۇكىل رايون جوڭعار ويپاتىنىڭ وڭتۇستىك جيەگى، قۇلىستاي ويپاتى، جوڭعار ويپاتىنىڭ سولتۇستىك جيەگى، يانجي ويپاتى، ىلە وزەنى اڭعارى، تارىم ويپاتى سياقتى ءبيداي القاپتارىندا ءبيداي ءوندىرىسىنىڭ باسىمدىققا يە القاپتارىن ورنالاستىرىپ، ءبيداي ءوندىرىسىنىڭ باسىمدىققا يە القاپتارعا قاراي شوعىرلانۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، ءبيدايمەن قامداۋ جۇيەسىنىڭ ساپاسى مەن ونىمدىلىگىن جوعارىلاتادى، سونىمەن بىرگە ءداستۇرلى جۇگەرى ءوندىرىسىنىڭ قاراپايىم ءونىم مولشەرى تيبىنەن جوعارى دەڭگەيدەگى ارناۋلى ساپا تيبىنە قاراي ويىسۋىن جەبەپ، جۇگەرى كاسىبىنىڭ جالپىلىق باسەكەلىك قۋاتىن جوعارىلاتادى.
2025 - جىلعا دەيىن، شينجياڭدا ساپالى، جاسىل ورگانيكالىق ءبيداي ەگىلەتىن جەر اۋدانىن 4 ميلليون مۋدان كەمىتپەۋگە كۇش سالىنىپ، قامتاماسىزداندىرۋى اناعۇرلىم پارمەندى، پايدالانىلاتىن ورنى اناعۇرلىم كوپ، ۇيلەسەتىن اۋماعى اناعۇرلىم كەڭ، قۇرىلىمى اناعۇرلىم ۇيلەسىمدى استىقپەن قامداۋ جۇيەسى قۇرىلادى.
زاپاس ساقتاۋ ءونىمدى بولدى: جۇيە اقاۋسىز، قور جەتكىلىكتى بولدى
استىق حاۋىپسىزدىگىن شىنايى قامتاماسىز ەتۋ ءوندىرىس بۋىنىنداعى حاۋىپسىزدىككە نازار اۋدارىپ، اتىزدان داستارقانعا دەيىنگى جالپى بارىستى قامتاماسىز ەتىپ، استىق، مايمەن قامداۋعا كەپىلدىك ەتىپ، باعانى ورنىقتىرۋدىڭ سەنىمدى جۇيەسىن ورناتۋ عانا ەمەس، سونىمەن قاتار استىق حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋدىڭ ماڭىزدى مىندەتى.
بازار بۇكىل رايوننىڭ كۇن سايىن كەمەلدەنىپ كەلە جاتقان استىق زاپاس قامداۋ جۇيەسىنىڭ ارقاسىندا ورنىقتى اينالىم جاسايدى. 2018 - جىلى رايونىمىز ءبيدايدى جيناپ ساقتاۋ ءتۇزىمى رەفورماسىن باستاپ اتقاردى، شارۋالار ساتىپ بەرۋ وبيەكتىسىن وزدەرى تاڭداي الادى، ءبيدايدى جيناپ ساقتاۋ تۇزىمىندە ءتۇبىرلى وزگەرىس جارىققا شىقتى.
اۆتونوميالى رايوندىق استىق جانە زاتتىق ماتەريالدار زاپاس ساقتاۋ مەكەمەسى پارتكومىنىڭ مۇشەسى، ورىنباسار مەكەمە باستىعى ما شۋەيۋان بىلاي دەدى: رەفورمادان كەيىن، بۇكىل رايوندا مەملەكەت مەنشىگىندەگى استىق كاسىپورىندارى، جەكەشە كاسىپورىندار، استىق دەلدالدارى سياقتى كوپ نەگىزگى بازار تۇلعالارى بىرگە بازاردا ساتىپ الۋ سىندى جاڭا جاعداي قالىپتاسىپ، ساپالى تاڭداۋلى بيدايمەن بازار سۇرانىسى مولىنان قامتاماسىز ەتىلدى، باعا ءبىرشاما جاقسى بولدى. بيىل ساپالى، تاڭداۋلى شيندۇڭ 22 - ءنومىرلى ءبيدايىنىڭ ءار كيلوگرامىنىڭ ساتىپ الۋ باعاسى 75. 2 يۋان شاماسىندا بولدى، تۇقىمدىق استىقتىڭ ءار كيلوگرامىنىڭ ەڭ جوعارى ساتىپ الۋ باعاسى 96. 2 يۋانعا جەتتى، ءبيداي ساپاسىنىڭ، باعاسىنىڭ ايتارلىقتاي بولۋ اۋقىمى كورنەكتى بولدى.
ءوندىرىس بۋىنىن جەبەپ ساپالى بيدايمەن قامداۋدى جوعارىلاتۋمەن بىرگە، بۇكىل رايون استىقتى توتەنشە جاعدايعا توتەپ بەرۋ بويىنشا زاپاس دايىنداۋ، مانەرلەۋ، قامداۋدى قامتاماسىز ەتۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، استىقتى جيناپ ساقتاۋ، اۋىستىرۋ جانە ساتۋدى ءتارتىپتى تۇردە ويداعىداي ىستەپ، استىق بازارىنىڭ قامداۋىن ءونىمدى تۇردە قامتاماسىز ەتتى. استىقپەن نەگىزىنەن ءوزىن - ءوزى قامداۋعا، ىشەر استىقتىڭ مۇلدە حاۋىپسىز بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋدىڭ جالپىلىق تالابى جانە كەزەڭدىك بازار قامداۋ مولشەرىنە كەپىلدىك ەتۋ پرينسيبى بويىنشا، جەرگىلىكتى استىق زاپاس ساقتاۋ جۇيەسىن قۇرىپ، كەمەلدەندىرىپ، ىشكى اينالىس تەمپەراتۋراسىن تىزگىندەۋ، زەردەلى اۋا الماستىرۋ سياقتى جاسىل استىق ساقتاۋ تەحنيكاسىن بەلسەنە جالپىلاستىرىپ، استىق ۇنەمدەپ، زياندى ازايتۋدى ىلگەرىلەتىپ، استىق حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ قۋاتىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى.
قازىر رايونىمىزدا ورتالىق زاپاس ساقتاۋ، اۆتونوميالى رايون زاپاس ساقتاۋ، ايماق، وبلىس، قالالار زاپاس ساقتاۋ جانە اۋدان دارەجەلى زاپاس ساقتاۋ سىندى ءتورت دارەجەلى استىق زاپاس ساقتاۋ جۇيەسى قالىپتاستى. ايماق، وبلىس، قالالار توتەنشە جاعدايعا توتەپ بەرۋ بويىنشا مانەرلەنگەن استىقتى زاپاس ساقتاۋدى بەلسەنە كۇشەيتىپ، بۇكىل رايونداعى 101 نەگىزگى استىق، ماي مانەرلەۋشى كاسىپورىنداردان قۇرالعان استىقتى شۇعىل مانەرلەۋ تورىن قۇردى ءارى بەلگىلەنگەن كاسىپورىندارعا نەمەسە قۇرىلىمدارعا توتەنشە جاعدايعا توتەپ بەرۋ بويىنشا استىقپەن قامداۋ مىندەتىن ۇستىنە الۋدى تاپسىرىپ، استىقتىڭ توتەنشە جاعدايعا توتەپ بەرۋ تور - تۇيىنىنەن 731ىن قۇردى.
جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى تۋىلعاننان بەرى، اۆتونوميالى رايونداعى ءار دارەجەلى استىق جانە زاتتىق ماتەريال زاپاس ساقتاۋ تاراۋلارى توتەنشە جاعدايعا توتەپ بەرۋ قىزمەتى دايىندىق جوباسىن بەلسەنە كەمەلدەندىرىپ، بازاردى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ورنالاستىرۋدى كۇشەيتىپ، وڭىرلەردەگى ءوندىرۋ مەن ساتۋدى ويداعىداي جالعاستىرىپ، اينالىم ارناسىن سايكەستىرىپ ىركىلىسسىزدەندىرىپ، بازارداعى قامداۋدىڭ بوگەلمەۋىنە، تاۋسىلىپ قالماۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتتى، بۇكىل رايوندا استىق - مايدىڭ قامباداعى قورى مول، زاپاسى جەتكىلىكتى، قامداۋى جەتكىلىكتى بولدى.
ەسەپتەۋلەرگە نەگىزدەلگەندە، قازىر بۇكىل رايوندا ءبيدايدىڭ قامبادا ساقتالعان مولشەرى بۇكىل رايوننىڭ اۋىل - قىستاقتارىنداعى تۇرعىنداردىڭ 18 ايدان اساتىن ىشەر استىق تۇتىنۋىن قاناعاتتاندىرا الادى ەكەن. بۇدان كەيىن رايونىمىزدىڭ استىق جانە زاتتىق ماتەريال زاپاس ساقتاۋ تاراۋلارى استىق حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ قۋاتىن ونان ارى جوعارىلاتىپ، استىقتىڭ جينالۋىنا، زاپاس ساقتالۋىنا، جونەلتىلۋىنە، پايدالانىلۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، بۇكىل رايوننىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىنىڭ نەگىزىنىڭ اناعۇرلىم بەرىك بولۋىنا، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ استىقتى مىقتاپ ۇستاۋىنا مۇمكىندىك جاساماق.
