− رايونىمىزدىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتكەندىگى جونىندەگى شولۋ (2)
شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى ليۋ ي
وسىمدىك باپتاۋ ۇشقىشسىز ۇشاعى قۇتىبي اۋدانى ىرشىليديان قالاشىعى نيڭجوۋحۋ قىستاعىنىڭ ءبيداي اتىزىندا جۇمىس ىستەۋدە (ماتەريال سۋرەت). سۋرەتتى تاۋ ۋيميڭ تۇسىرگەن
استىق ءوندىرىسى − الەمگە تىنىشتىق ورناتىپ، حالىقتىڭ كوڭىلىن ورنىقتىراتىن ستراتەگيالىق كاسىپ سالاسى. ال، ەگىستىك جەر مەن تەحنيكا − استىق كاسىپ سالاسىن دامىتۋدىڭ جان تامىرى جانە ىرگە تاسى.
سوڭعى جىلدارى رايونىمىز استىق القاپتارىن قورعاپ، ەگىستىك جەر بايلىعىنان عىلمي، ۇيلەسىمدى پايدالانۋ ستراتەگياسىن جالپى بەتتىك تياناقتاندىرىپ، جوعارى ولشەمدى ەگىنجايلار، سۋ ۇنەمدەپ سۋارۋ، عىلىم - تەحنيكا جالپىلاستىرۋ سياقتى نىسانداردىڭ استىق وندىرىلەتىن وڭىرلەرگە ءتۇيىندى تۇردە بەيىمدەلۋىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، ساپالى ءبيداي ءوندىرىس بازاسى قۇرىلىسىن زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، ءبيدايدىڭ، اسىرەسە، دۇمبە ءبيدايدىڭ ءوندىرىسىن ورنىقتىرىپ، استىقتىڭ جالپىلىق ءوندىرىس قابىلەتىن ورنىقتى قاداممەن جوعارىلاتىپ، ىشەر استىقپەن قامداۋدىڭ جەتكىلىكتى بولۋىنا، اسىپ قالۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، استىق ءوندىرىسى قابىلەتىنىڭ باياندى ارتۋىن جۇزەگە اسىردى.
قازىر استىق ساقتاۋدا قامباعا سۇيەنۋ، ءتۇسىمسىز جىلداردىڭ كەمتىگىن ءتۇسىمدى جىلدارمەن تولىقتاپ وتىرۋ سياقتى ءداستۇرلى كوزقاراستار تالقاندالىپ، اناعۇرلىم بەلسەندى، اناعۇرلىم ۇزاق بولاشاق كوزدەلگەن، اناعۇرلىم عىلمي استىق ءوندىرىسى جۇيەسى بىرتىندەپ قالىپتاسىپ كەلەدى، بۇل بۇكىل رايونداعى استىق ءوندىرىسىنىڭ نەگىزىن ونان ارى بەكەمدەي تۇسۋدە.
جان تامىر − ەگىستىك جەردە
ەگىستىك جەر − استىق ءوندىرىسىنىڭ جان تامىرى، استىق ءوندىرىسىنىڭ باستى دانەكەرى. ەگىستىك جەر بولماسا، ىشەر استىق تا بولمايدى.
سوڭعى جىلدارى رايونىمىز ەگىستىك جەردى قورعاۋدىڭ ەڭ قاتاڭ ءتۇزىمى مەن جەردى ۇنەمدەپ پايدالانۋدىڭ ەڭ قاتاڭ تۇزىمىنە تاباندى بولىپ، ەگىستىك جەردىڭ قىزىل سىزىعىن قاتاڭ ساقتاپ، استىق ءوندىرىسىن ورنىقتىرۋ جاۋاپكەرشىلىگىن ناقتىلاندىرىپ، 11 ايماق - وبلىستاعى نەگىزگى استىق ءوندىرۋشى 42 اۋدان - قالانىڭ استىق ءوندىرىسىن ورنىقتىرىپ، استىق ءوندىرىسىن فۋنكتسيالىق وڭىرلەرگە ءبولۋ جانە جوعارى ولشەمدى ەگىنجايلار قۇرىلىسى سياقتى قىزمەتتەردى ورنىقتى قاداممەن ىلگەرىلەتىپ، وزىق قۇنارلاندىرۋ تەحنيكاسىنان ۇلگى كورسەتىپ جانە ونى جالپىلاستىرىپ، ەگىستىك جەردىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، استىق ءتۇسىمىن مولايتۋدىڭ كومەسكى ءورىسىن كەڭەيتتى.
”ءبىز ەگىستىك جەردىڭ ساپاسىن ۇزدىكسىز جاقسارتىپ، ساباندى اتىزعا قايتارۋ، جوعارى ونىمدىلىكپەن سۋ ۇنەمدەۋ قۇرىلىسى سياقتى قىزمەتتەر ورىستەتتىك، ناتيجەسىندە ەگىستىك جەردىڭ ساپاسى ۇزدىكسىز ءوسىپ، استىق ءوندىرۋ قابىلەتى بارعان سايىن جوعارىلادى“. شونجى اۋدانى شيبيۋان قالاشىعى ليۋشۋحىزى قىستاعىنداعى ەگىنشى فىڭ رۋگاڭ بىلاي دەدى: جوعارى ولشەمدى ەگىنجاي بولعان سوڭ، قازىر ءبيداي وسىرۋدە بۇرىنعىدان ％50 سۋ ۇنەمدەلىپ، مۋلىق ءتۇسىم ％40تەي جوعارىلاپ، وزىندىك قۇندى ۇنەمدەۋ، ونىمدىلىكتى ارتتىرۋ شىن مانىندە جۇزەگە اسىرىلدى.
ەگىس تاقتالارىن تەگىستەدى، شوعىرلى تۇتاستىردى، سۋ، ەلەكتر، جول قۇرىلعىلارىن سايكەستىردى، كەمەلدەندىردى... بيىل جىل باسىنان بەرى، رايونىمىزدىڭ جوعارى ولشەمدى ەگىنجايلار قۇرىلىسى نىسانى جەدەل ىلگەرىلەپ، قۇرىلىسى جالعاستىرىلاتىن، جاڭادان قۇرىلىس باستايتىن ءبىر توپ نىسانداردىڭ قۇرىلىس جۇمىسى شوعىرلى تۇردە باستالدى، بۇكىل رايون ”الدىمەن مەحانيزم ورناتۋ، ونان سوڭ ينجەنەريا قۇرىلىسىن جۇرگىزۋ“ تالابى بويىنشا، 1 − 2 جىل ۋاقىتپەن 3 ميلليون مۋلىق جوعارى ولشەمدى ەگىنجاي قۇرۋ مىندەتىن ورىنداۋعا قۇلشىنىپ، قۇرۋدى، باپتاۋدى، قورعاۋدى ءبىر تۇلعالاندىرۋ مەحانيزمى جونىندە بەلسەنە ىزدەنىس جاساپ، جوعارى ولشەمدى ەگىنجايلاردى جاقسى قۇرۋعا، ويداعىداي پايدالانۋعا، ونىڭ ءونىمدى، جارامدى بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
جوعارى ولشەمدى ەگىنجايلاردىڭ تيىمدىلىگىن ساۋلەلەندىرۋ سۋ يگىلىگى ينجەنەريا نىساندارىنىڭ تىرەك بولۋىنان ايرىلا المايدى. 2016 - جىلدان 2019 - جىلعا دەيىن رايونىمىزدا جوعارى ونىمدىلىكپەن سۋ ۇنەمدەپ سۋارىلاتىن جەر اۋدانى 9 ميلليون 170 مىڭ مۋ تىڭنان ارتىپ، جوعارى ونىمدىلىكپەن سۋ ۇنەمدەپ سۋارىلاتىن جالپى جەر اۋدانى 39 ميلليون 890 مىڭ مۋعا جەتتى. 27 ءىرى تيپتى سۋارمالى اۋماقتىڭ جانە 73 ورتا تيپتى سۋارمالى اۋماقتىڭ سايكەستى قۇرىلعىلارى قۇرىلىسىن جالعاستىرۋ جانە سۋ ۇنەمدەۋ بويىنشا وزگەرتۋ نىسانىن اتقارىپ، جالپى 64 ميلليون 173 مىڭ 800 مۋ سۋارمالى اۋماقتى جاقسارتىپ، جاڭادان قوسىلعان سۋ ۇنەمدەۋ قابىلەتى 470 ميلليون تەكشە مەترگە جەتىپ، ەگىنجايلارداعى ءتۇرلى سۋ يگىلىگى ينجەنەريا قۇرىلىستارى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ءوندىرىس شارت - جاعدايىن جاقسارتتى.
سونىمەن بىرگە، ەگىستىك جەردىڭ ساپاسىن قورعاۋ جانە ساپاسىن جوعارىلاتۋ ارەكەتى مەن حيميالىق تىڭايتقىشتاردىڭ ورنىنا ورگانيكالىق تىڭايتقىش قولدانۋ ارەكەتى دە جالپى بەتتىك قانات جايدى. بۇكىل رايون توپىراق قۇرامىن ولشەپ تىڭايتقىش بەرۋ، ساباندى اتىزعا قايتارۋ، اۋلا تىڭايتقىشتارىن وتتەكتى تاسىلمەن جيناپ وزگەرتۋ سياقتى توپىراقتاعى ورگانيكالىق زاتتاردى كوبەيتۋدىڭ جانە جەردى قۇنارلاندىرۋدىڭ جەلىلەس جاڭا تەحنيكالارىن، جاڭا ۇلگىلەرىن ءتۇيىندى تۇردە جالپىلاستىرىپ، ەگىستىك جەر ساپاسىن جوعارىلاتۋدىڭ عىلمي، ۇيلەسىمدى، ۇزاق ۋاقىت ءونىمدى مەحانيزمىن ورناتتى. 2019 - جىلى بۇكىل رايوندا ورگانيكالىق تىڭايتقىشتاردىڭ قولدانىلۋ مولشەرى 57 ميلليون 830 مىڭ تونناعا، ساباندى اتىزعا قايتارۋ جەر اۋدانى 37 ميلليون 820 مىڭ مۋعا جەتىپ، تىڭايتقىشتى ورىنسىز بەرۋ قۇبىلىسى ايتارلىقتاي وڭالىپ، اۋىل - قىستاقتاعى اۋماقتىق لاستانۋ قاينارى ءونىمدى تىزگىندەلدى.
كەزەكتە رايونىمىزداعى ەگىستىك جەر ساپاسىنىڭ ورتاشا دەڭگەيى 5.28 دارەجە بولىپ، 2014 - جىلداعىدان 0.38 دارەجە ءوسىپ، ەگىستىك جەردىڭ ءوندىرىس قابىلەتى ورنىقتى قاداممەن جوعارىلاپ، استىق اتىزدارىنىڭ ءوندىرىس نەگىزى اناعۇرلىم نىعايا، بەكەمدەلە ءتۇستى.
سورتتى تۇقىم − ”چيپ“
”رەكورد جاڭالاۋ“ سوڭعى 2 جىلدا بۇكىل رايون ءبيداي كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىندا ءجيى كەزدەسەتىن سوزگە اينالدى. 2019 - جىلى وڭتۇستىك شينجياڭداعى قاشقار ايماعىنىڭ جوعارى تۇسىمنەن قامال الۋ اتىزىنداعى دۇمبە ءبيدايدىڭ ناقتى ولشەنگەن بىرلىك ءتۇسىمى 731.3 كيلوگرامعا جەتسە؛ سولتۇستىك شينجياڭداعى شونجى اۋدانىندا دۇمبە ءبيدايدىڭ ەڭ جوعارى بىرلىك ءتۇسىمى 832 كيلوگرامعا جەتىپ، بۇكىل شينجياڭداعى دۇمبە ءبيدايدىڭ ەڭ جوعارى ءتۇسىم رەكوردىن جاراتتى. بيىل ساپالى دۇمبە ءبيدايدىڭ ناقتى ولشەنگەن بىرلىك ءتۇسىمى تاعى دا تىڭ بەلەسكە كوتەرىلىپ، 785.1 كيلوگرامعا جەتتى، ءبىر قاتار جوعارى ءتۇسىم رەكوردتارى رايونىمىزداعى استىق ءوندىرىسى دەڭگەيىنىڭ جوعارىلاۋىنىڭ ماڭىزدى بەلگىسى بولدى.
سورتتى تۇقىم كاسىبى − وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋدىڭ ”چيبى“ دەپ اتالعان، ول دامۋدىڭ نەگىزى ءارى وزەكتى باسەكەلىك قابىلەتتىڭ تياناعى بولىپ تابىلادى. سوڭعى جىلدارى رايونىمىز وسى زامانعى سورتتى تۇقىم كاسىبىن جەدەل دامىتىپ، سورتتى تۇقىم جەتىلدىرۋدە جاڭالىق اشۋ قابىلەتىن ۇزدىكسىز ءوسىرىپ، بۇكىل رايوننىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە بەلسەندى ۇلەس قوستى.
”جۇگەرىنىڭ جاڭا سورتىن پايدالانىپ، مۋ باسىندىق كىرىستى 200 يۋانداي جوعارىلاتۋعا بولادى“. بۇراتالا قالاسى شويىڭپان قالاشىعىنداعى جۇگەرى ەگىنشىسى سۋ جيەنىڭ ايتۋىنشا، بيىل ول استىق پەن جەمگە قاتار قولدانىلا بەرەتىن جاڭا سورت ەككەن، مۇنداي جۇگەرى جينالعان سوڭ استىق ءۇشىن وڭدەۋگە دە، سۇرلەم وندىرىسىنە پايدالانۋعا دا بولادى ەكەن. ول جەم مەن استىقتىڭ بازار باعاسى بويىنشا تابىسى جوعارىراعىن تاڭداپ ساتىپ، ەگىس ونىمدىلىگىن جوعارىلاتا الادى.
سۋ جيەنىڭ باسىنان كەشىرگەن ءىس جەكە مىسال ەمەس. جاڭا سورتتى تۇقىم − بۇكىل رايونداعى استىق كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىنا ءتۇسىمنىڭ ارتۋىن عانا ەمەس، ونان دا ماڭىزدىسى، جالپىلىق تيىمدىلىكتىڭ ورنىقتى قاداممەن جوعارىلاۋىن دا الا كەلگەن. 2018 - جىلدان باستاپ، اۆتونوميالى رايون وسى زامانعى سورتتى تۇقىم كاسىبىن دامىتۋ ارناۋلى قارجىسىن ورنالاستىرىپ، وسى زامانعى سورتتى تۇقىم كاسىبىنىڭ دامۋىنا قولداۋ كورسەتتى، اسىرەسە، بىرلەسىپ سورتتى تۇقىم جەتىلدىرۋدەن قامال الۋ جانە جاڭا سورتتى تۇقىم تاڭداۋ - جەتىلدىرۋ قىزمەتىنە دەم بەردى. اۆتونوميالى رايوندىق اۋىل شارۋاشىلىق، اۋىل - قىستاق مەڭگەرمەسى شينجياڭ ءىشى - سىرتىنداعى كۇشى مىعىم كاسىپورىنداردى، عىلمي زەرتتەۋ ورىندارىن ۇيىمداستىرىپ، جۇگەرى، ماقتا، ءبيداي جانە ەرەكشە داقىل سىندى بىرلەسىپ سورتتى تۇقىم جەتىلدىرۋدەن قامال الاتىن 4 تۇلعا قۇرىپ، سورتتى تۇقىمنان قامال الۋدى ارناۋلى ورىستەتىپ، بازاردى باعدار، كاسىپورىندى نەگىزگى تۇلعا ەتكەن، ءوندىرۋ، وقىتۋ، زەرتتەۋ ءبىر تۇلعالانعان، جەتىلدىرۋ، كوبەيتۋ، جالپىلاستىرۋ ءبىر تۇلعالانعان ساۋدالىق سورتتى تۇقىم جەتىلدىرۋ تەحنيكاسى جۇيەسىن العاشقى قادامدا ورناتىپ، عىلمي زەرتتەۋ مەن ءوندىرىستىڭ ءبىر - بىرىنەن اجىراپ قالۋ ماسەلەسىن ءونىمدى شەشتى.
قازىر رايونىمىزدىڭ استىق وندىرىسىندە ساپالى تۇقىمنىڭ جالپىلاسۋ مولشەرى ％99تەن اسىپ، وڭتۇستىك شينجياڭدا ”تۇقىمنىڭ ورنىنا استىق ىستەتۋدىڭ“ تۋىلۋ مولشەرى ％1تەن تومەن دەڭگەيگە ءتۇستى، سولتۇستىك شينجياڭدا جۇگەرىدەن ”مۋ باسىنا ءبىر توننا ءونىم الاتىن“ جەر اۋدانى ％60تەن اسىپ، بۇكىل ەلدە الدىڭعى ورەگە جەتتى.
بۇدان كەيىنگى ءبىر مەزگىلدە رايونىمىز اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ بويىنشا الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ تۇعىرى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، وسى زامانعى ەگىس داقىلدارىنىڭ سورتتى تۇقىم كاسىبىن جانە مال، ءۇي قۇستارى، سۋ ونىمدەرى، ورمان، ءشوپ سورتتى تۇقىم كاسىبىن جەدەل دامىتىپ، ساتىلىم سوماسى 100 ميلليون يۋاننان اساتىن، سورتتى تۇقىم جەتىلدىرەتىن ءبىر توپ باستاۋشى كاسىپورىندى تۇلعالاپ، سورتتى تۇقىم كاسىبىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ساپاسىن وسىرۋدەگى، ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋداعى جەتەكشىلىك رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، بۇكىل رايوننىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن پارمەندى تىرەك ازىرلەيدى.
ءتۇسىمدى ارتتىرۋدا عىلىم - تەحنيكاعا سۇيەندى
بيىل شونجى اۋدانىنىڭ اۋا تەمپەراتۋراسى جىلداعىدان جوعارىراق، جاۋىن مولشەرى كورنەكتى از بولدى. دەسەدە، فىڭ رۋگاڭ باپتاعان 2000 مۋ جەردەگى ءبيدايدىڭ ءتۇسىمى قۋاڭشىلىق جاعداي سەبەبىنەن كوپ ازايعاندى قويىپ، قايتا قۋاڭشىلىق جىلدارداعى جىلدىق ءتۇسىمنىڭ جاڭا رەكوردىن كورسەتىپ، ەڭ جوعارى بىرلىك ءتۇسىم 779 كيلوگرامعا جەتىپ، بىلتىرعىدان 84 كيلوگرام ءوستى.
”مۇنىڭ بارلىعى عىلىم - تەحنيكانىڭ ارقاسى“. فىڭ رۋگاڭ بىلاي دەدى: ءبيدايدان مول ءونىم الۋ جاقسى تاڭدالعان سورتتى تۇقىم، ۇيلەستىرىپ تىڭايتقىش بەرۋ، عىلمي باپتاۋ - مەڭگەرۋ سياقتى تەحنيكالارمەن تىعىز بايلانىستى ەكەن. سۋ مەن تىڭايتقىشتى ءبىر تۇلعالاندىرىپ بەرۋ جانە قىسىم ارقىلى تامشىلاتىپ سۋارۋ تەحنيكاسىنىڭ ارقاسىندا وندىرىسشىلەر ءبيدايدىڭ ءوسۋ قاجەتىنە قاراي سۋ مەن تىڭايتقىشتى ءار ءتۇپ ءبيدايدىڭ تامىرىنا جەتكىزىپ، ءبيدايدىڭ قۋاڭشىلىقتىڭ ىقپالىن جەڭۋىنە كومەكتەسىپ، ءوندىرىس بۋىنىندا وزىندىك قۇندى ۇنەمدەۋدى، ونىمدىلىكتى ارتتىرۋدى جۇزەگە اسىرعان.
بۇرىن ”ىشەر استىقتا تابيعاتقا سۇيەنسە“، قازىر عىلىم - تەحنيكاعا سۇيەندى. وسى جىلداردا بۇكىل رايونداعى اۋىل شارۋاشىلىق، اۋىل - قىستاق تاراۋلارى عىلىم - تەحنيكالىق قىزمەت وتەۋدى، جەتەكشىلىك ەتۋدى كۇشەيتىپ، ساپالى تۇقىم مەن جاقسى ءادىستى سايكەستىرۋگە ءمان بەرىپ، قارجىلىق ۇسىنىلىم مەن عىلىم - تەحنيكالىق تىرەكتى ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، استىقتا جاسىل، جوعارى ساپالى، جوعارى ءونىمدى بولۋ مەن استىقتىڭ قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورماسىن ورگانيكالى بىرلەستىرىپ، استىق وندىرىسىندە باستى جالپىلاستىرىلاتىن تەحنيكالاردان ءبىر توبىن تاڭداپ، ساپالى تۇقىمدى كوبەيتۋ - جەتىلدىرۋ، تازالىعىن جوعارىلاتۋدى، قايتالاي الۋەتتەندىرۋدى كۇشەيتىپ، ءبيدايدىڭ، جۇگەرىنىڭ ميلليون مۋلىق سورتتى تۇقىم بازاسى جانە جاسىل، جوعارى ساپالى، جوعارى ءونىمدى ءوندىرىس بازاسىن قۇرىپ، ءدال مولشەردە تۇقىم سەبۋ، سۋ مەن تىڭايتقىشتى ءبىر تۇلعالاندىرۋ، تۇقىم مەن تىڭايتقىشتى ءبولۋ، از سۋارۋ، ءجيى سۋارۋ سياقتى ”سورتتى تۇقىم + جاقسى ءادىس“ ەگۋ - باپتاۋ تەحنيكالارىن شوعىرلى جالپىلاستىرىپ، عىلىم - تەحنيكانىڭ جەتەكتەۋ، باستاۋ رولىن تولىق ىسكە قوسىپ، استىق ءوندىرىسىنىڭ ساپاسىن ءوسىرۋدى، ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋدى جۇزەگە اسىردى.
بۇكىل رايون تاعى ءتۇيىندى وڭىرلەر مەن ءتۇيىندى داقىلداردى ارقاۋ ەتە وتىرىپ، جاڭا تيپتى اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىس تەحنيكالارىنا، اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ تۇلعالارىنا جانە ارنايىلانعان قىزمەت وتەۋ ۇيىمدارىنا سۇيەنىپ، جاسىل ساقتانۋ - تىزگىندەۋ تەحنيكالارىن ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى دارىلەرىنىڭ مولشەرىن ازايتۋدى، زالالىن تىزگىندەۋدى جۇزەگە اسىردى. قازىر بۇكىل رايونداعى باستى ەگىس داقىلدارىنىڭ جاسىل ساقتانۋ - تىزگىندەۋمەن قامتىلۋ كولەمى ％30كە جەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىق دارىلەرىنىڭ پايدالانىلۋ شاماسىن ازايتۋ نىساناسى جۇزەگە اسىرىلدى.
قازىرگى تاڭدا قىرۋار اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى ەگىنجايلاردا، اتىز باستارىندا بەلسەنە جۇمىس ىستەپ، جاڭا تەحنيكالاردىڭ جالپىلاسۋى ءۇشىن تىنباي قۇلشىنىس جاساۋدا. ساناققا نەگىزدەلگەندە، بۇكىل رايوندا عىلىم - تەحنيكالىق ارنايى وكىل ءتۇزىمى ورناتىلعاننان بەرى، 8000نان استام عىلىم - تەحنيكالىق ارنايى وكىل تاڭداپ جىبەرىلىپ، 1800دەن استام جاڭا تەحنيكا جالپىلاستىرىلىپ، 1900دەن استام جاڭا سورتتى تۇقىم ەنگىزىلىپ، شارۋالار 2 ميلليون ادام - رەتكە جۋىق تاربيەلەنگەن.
سونىمەن بىرگە، اۋىل شارۋاشىلىق، اۋىل - قىستاق تاراۋلارى اۋا رايى، سۋ يگىلىگى سياقتى تاراۋلارمەن پىكىرلەسۋدى، اقىلداسۋدى كۇشەيتىپ، اپاتتى اۋا رايلارىنىڭ تۋىلۋىن، دامۋىن، كۇشتىلىگىن، كولەمىن جانە زالالىن دەر كەزىندە يگەرىپ، ءتۇرلى اپاتتارعا توتەپ بەرۋ شارالارى مەن جەلىلەس جوبالارىن جاسادى. اسىرەسە، بيىلعى قۋاڭشىلىق جاعدايى الدىندا جاساندى جولمەن جاڭبىر كوبەيتۋ، توعانمەن سۋ باستاپ سۋارۋ، جاپىراققا تىڭايتقىش بۇركۋ سياقتى قۋاڭشىلىقپەن كۇرەسۋ شارالارىن دەر كەزىندە قولدانىپ، قۋاڭشىلىقتىڭ استىق وندىرىسىنە جاسايتىن ءتيىمسىز ىقپالىنا توتەپ بەرىپ، وزگەشە جىلداعى ىشەر استىقتىڭ مۇلدە حاۋىپسىز بولۋىن ءونىمدى قامتاماسىز ەتتى.
كەلەسى قادامدا رايونىمىز زەردەلىلەنگەن، ينفورماتسيالانعان، دالمە - ءدال جۇمىس جۇرگىزەتىن جاڭا تيپتى اۋىل شارۋاشىلىعى ماشينا - جابدىقتارىن جالپىلاستىرۋدى، قولدانۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ”ينتەرنەت + “ وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىنان ۇلگى كورسەتۋ ارەكەتىن اتقارىپ، باسىم اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن وندىرەتىن بازالاردىڭ ينفورماتسيالىق قاداعالاۋ جەلىسىن ورناتىپ، ۇلكەن ساندى مالىمەت، زات ينتەرنەتى سياقتى تەحنيكالاردىڭ قولدانىلۋىن كۇشەيتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن ينفورماتسيالاندىرۋدىڭ قىستاقتارعا، وتباسىلارعا دەيىن جەتكىزىلۋىن ىلگەرىلەتىپ، عىلىم - تەحنيكانى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ تيبىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋعا جەتەكتەيتىن ماڭىزدى كۇشكە اينالدىرىپ، بۇكىل رايوننىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ قىزمەتىنىڭ نەگىزىن ونان ارى بەكەمدەپ، قابىلەتىن ونان ارى كۇشەيتىپ، ونىمدىلىگىن ونان ارى جاقسارتادى.
