شينجياڭ گازەتىنىڭ قىزىلسۋ وبلىسىنداعى تىلشىلەر پۋنكتىنەن ياڭ پىڭ
اتۇش قالاسى تۇگۇرمىتى اۋىلى مايدان قىستاعى پامير ۇستىرتىندەگى شاعىن تاۋلى قىستاق، بۇل جەردە مايدان شەكارا قورعانىس ليانى تۇرادى. 58 جىلعا جالعاسقان ۋاقىتتىڭ ۇزاق كوشىندە شەكارا قورعانىس ليانىندا كەزەك - كەزەگىمەن تۇرعان وفيتسەر - اسكەرلەر مايدان باستاۋىش مەكتەبىندەگى وقۋشىلاردى قالتقىسىز ماپەلەپ، بار ىقىلاستارىن توگە ۇلەس قوسىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى 150 نەشە وقۋشىنىڭ داشۋە وقۋ ارمانىنىڭ ورىندالۋىنا كومەكتەستى.
”بۇرىن قىستاقتاعى بالالار’كوشپەلى وقىتۋ تۇيىندەرىندە‘ وقيتىن. بالالاردا تۇراقتى وقىتۋ ءتۇيىنى بولۋ ءۇشىن، وفيتسەر - اسكەرلەر ليان - دۇيدىڭ جانىنان ءبىر بوس جەردى تەگىستەپ، مايدان باستاۋىش مەكتەبىنىڭ تۇراقتى وقۋ ءتۇيىنى ەتتى. سول كەزدەن باستاپ ءار بۋىن وفيتسەر - اسكەرلەر بالالاردىڭ ءبىلىم الۋ ماسەلەسىن كوكەيلەرىندە ساقتاپ، ارەكەتتەرىندە تياناقتاندىردى“. 7 - ايدىڭ 4 - كۇنى مايدان شەكارا قورعانىس ليانىنىڭ جەتەكشىسى پىڭ گوچي تىلشىگە مىنانى ايتىپ بەردى: 1962 - جىلى جۇڭگو حالىق ازاتتىق ارمياسىنىڭ ءبىر مىعىم لۇيى تاۋ - تاستاردان اسىپ، ۇزاق جول باسىپ، وسى جەرگە كەلىپ تياناقتاپ، ”مايدان شەكارا قورعانىس ليانى“ دەپ اتالدى.
ليان - دۇي تۇرعان جەردەن باتىسقا قاراي 2 كيلومەتر جەردە مايدان باستاۋىش مەكتەبى ورنالاستى. باستابىندا مەكتەپتىڭ تام ءۇي سالۋىنا كومەكتەسىپ، اعاش دوڭبەكتەردى ۇستەل - ورىندىق رەتىندە پايدالانۋدان قازىرگى قارجى اتاپ وقۋعا جاردەم بەرىپ، وسى زامانعى وقۋ - اعارتۋ قۇرىلىسىن جۇرگىزگەنگە دەيىن وفيتسەر - اسكەرلەردىڭ كۇش جالعاپ قۇلشىنۋىندا بۇل باستاۋىش مەكتەپتە وراسان زور وزگەرىس جارىققا شىقتى.
”مەكتەپتە نە تاپشى بولسا، ءبىز سوعان قولىمىزدان كەلگەنشە كومەك بەرەمىز“، بۇل مايدان شەكارا قورعانىس ليانىنداعى ءبىرىنىڭ ءىزىن ءبىرى باسقان ءار ۇرپاق وفيتسەر - اسكەرلەردىڭ مايدان باستاۋىش مەكتەبىنە بەرگەن ۋادەسى. اسكەري ءبولىم جىلۋ اتاۋدان سىرت، 2013 - جىلدان باستاپ ليان - دۇيداعى وفيتسەر - اسكەرلەر تاعى ارناۋلى قارجىلاردى بەلسەنە سايكەستىرىپ، مايدان باستاۋىش مەكتەبىنىڭ جالپى تۇلعالىق جاڭالانۋىن ورىنداپ، ىركەس - تىركەس وقۋشىلار جاتاقحاناسىن، اسحاناسىن سالىپ، 100 بالانىڭ مەكتەپتە جاتىپ تۇرمىس كەشىرۋىن، 210نان استام وقىتۋشى - وقۋشىنىڭ تاماقتانۋىن قاناعاتتاندىرا الاتىن بولدى. مايدان باستاۋىش مەكتەبىنىڭ وقىتۋشىلار كۇشى جەتىسپەۋ جاعدايىن شەشۋ ءۇشىن، ولار جوعارى مەكتەپ تاۋىسقان اسكەرلەردى جۇمىلدىرىپ مەكتەپتەن سىرتقى جەتەكشىلەر شاعىن اترەتىن قۇرىپ، مەرزىمدى تۇردە بالالارعا ساباق پىسىقتاپ بەرىپ كەلەدى.
”مايدان باستاۋىش مەكتەبى قازىر قىستاق بويىنشا شارت - جاعدايى ەڭ جاقسى جەر“، - دەيدى 72 جاستاعى قىستاق تۇرعىنى مامتىمىنۇسەن وسمان اسەرلەنە. بۇرىن مايدان قىستاق تۇرعىندارى حالىق جاساعى ليانىنىڭ ليانجاڭى بولعان ول دا كەزىندە مايدان باستاۋىش مەكتەبىنىڭ وقۋشىسى ەكەن. ول وقىعان كەزدە تۇراقتى مەكتەپ ۇيلەرى بولماپتى، مالشىلاردىڭ كيىز ۇيلەرىن كەزەكپەن ساباقحانا ەتەدى ەكەن. بۇگىندەرى مايدان باستاۋىش مەكتەبىندە شىت جاڭا وقىتۋ عيماراتى سالىنعان، فۋنكتسياسى تولىق اسحانا، اجەپتاۋىر كىتاپ قورى بار كىتاپحانا، جانعا جايلى وقۋشىلار جاتاقحاناسى بار؛ وقۋشىلار جاتاقحاناسىنا جىلۋ جەتكىزىلگەن، كۇن ەنەرگيالى سۋ جىلىتقىش تا پايدالانىلادى، سونداي - اق ينتەرنەتكە دە قوسىلعان.
بيىل 51 جاستاعى گۇلبۇبۇ ياقۇپالي مۇعالىمنىڭ وقىتۋشى بولىپ، بالا تاربيەلەگەنىنە 33 جىل بولىپتى. ليان - دۇيدىڭ مايدان باستاۋىش مەكتەبىنە كومەكتەسكەنى، ونى سۇيەمەلدەگەنى تۋرالى ايتىلعاندا، ول تەرەڭ اسەرمەن بىلاي دەدى: ”وفيتسەر - اسكەرلەر يدەيانىڭ ۇشقىنىن شاشىپ، بالالاردىڭ ءومىر بويى پايداسىن كورۋىنە مۇمكىندىك جاسادى“.
”باستاۋىش مەكتەپتىڭ 3 - جىلدىعىندا وقۋدان شەگىنىپ ۇيدە قوي باقتىم. سول كەزدەگى مايدان شەكارا قورعانىس ليانىنىڭ ليانجاڭى جاۋ ميڭكى مۇنى بىلگەن سوڭ، ءبىزدىڭ ۇيگە كەلىپ اكە - شەشەمە ءناسيحات ايتىپ، مەنى ورىستەن تىكە مەكتەپكە الىپ كەلدى ءارى وزىنە بەرىلگەن جاردەماقىنى مەنىڭ قالتاما سالىپ قويدى“، - دەيدى مايدان باستاۋىش مەكتەبىنىڭ باستىعى مامەتجۇما توقتاباي، جاۋ ميڭكىنىڭ قالتقىسىز كومەگىنەن اسەرلەنگەن ول بەرىلە وقىپ، 2001 - جىلى شىفان مەكتەبىنە قابىلدانىپ، وقۋ تاۋىسقان سوڭ ىرىقتى تۇردە مايدان باستاۋىش مەكتەبىنە قايتىپ، مۇعالىم بولدى.
گۇلزاينا عاپپاردىڭ وقۋ ناتيجەسى بۇرىننان جاقسى بولاتىن، ءبىراق باستاۋىش 5 - جىلدىق كەزىندە اقىلدى قىز كەدەي وتباسىنا اۋىرتپالىق سالماۋ ءۇشىن، وقۋدان شەگىنۋگە جاسىرىن دايىندىق جاساپ قويادى. كەيىن مايدان شەكارا قورعانىس ليانى قارجى اتاپ، وقۋعا جاردەم بەرۋ قيمىلىن ورىستەتەدى، ناتيجەسى ۇزدىك گۇلزاينا كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ وبيەكتىسى بولادى. ”ۇيرەنۋ، تۇرمىس بۇيىمدارىن ۇسىنىپ قالماستان، ازاتتىق ارميا اعايلار تاعى مەنىڭ ساباعىمدى تولىقتاۋىما دا كومەكتەستى“. 2018 - جىلى گۇلزاينا ەمتيحان بەرىپ جيلين داشۋەسىنىڭ مەديتسينا شۋەيۋانىنا قابىلداندى، ”مايدان شەكارا قورعانىس ليانىنداعى وفيتسەر - اسكەرلەر بولماسا، مەن مۇمكىن ءالى قىستاقتا قوي باعىپ جۇرەتىن ەدىم. مەن، ءسوز جوق، جاقسى وقىپ، كەلەشەكتە اۋىلداستارىممەن بىرگە مەكەنىمدى كوركەيتەمىن“.
ءبىر ليان - دۇي، ءبىر مەكتەپ ءالى كۇنگە ءبىر - بىرىنە قارايلاسىپ، دەم بەرىپ كەلەدى. تاۋ قويناۋىنداعى بالالاردىڭ جاقسى وقۋى ءۇشىن، مايدان شەكارا قورعانىس ليانى مەن مايدان باستاۋىش مەكتەبىنىڭ حيكياسى ءالى جالعاسۋدا...
