7 - ايدىڭ 14 - كۇنى جۇمىسشىلار ءۇرىمجى ەكونوميكالىق - تەحنيكالىق اشۋ رايونىنداعى (توۋتۇنحى رايونى) گۋاڭجوۋ اۆتوموبيل توبى چۋانچي ءمىنىس اۆتوموبيلى شينجياڭ بولىمشە سەرىكتەستىگىنىڭ ءوندىرىس جەلىسىندە جۇمىس ىستەۋدە. سۋرەتتى شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى جىن شىشين تۇسىرگەن
ونەركاسىپتىك كوركەمدىككە تولى سەح ىشىندە ماشينا قولدار شاپشاڭ قيمىلداپ، ءبىرسىپىرا قىزمەتتەردى ەرەكشە دالدىكپەن، جوعارى ونىمدىلىكپەن ورىنداپ جاتادى؛ كۇندەلىكتى تۇرمىسىمىزدا تاماققا تاپسىرىس بەرۋ، ۇيرەنۋ، كوڭىل اشۋ ءبار - ءبارىن ءبىر قول تەلەفونمەن وپ - وڭاي بىتىرۋگە بولادى.
ىشكى وڭىرلەر سياقتى جاساندى زەردە، 5G، ۇلكەن ساندى مالىمەت ادامداردىڭ ءوندىرىس - تۇرمىسىنا ۇزدىكسىز ەنىپ، جاڭا كاسىپ سالالارى، جاڭا كاسىپ كۇيلەرى، جاڭا ساۋدا ۇلگىلەرى ۋاكىل بولعان ”ءۇش جاڭا“ ەكونوميكا شينجياڭدا دا بىرتىندەپ كوركەيىپ كەلەدى.
جاڭا تەحنيكا جاڭا ونىمدەر تۋىنداتىپ، جاڭا وي جەلىسى جاڭا قۇرىلىم تۇلعالادى. ”ءۇش جاڭانىڭ“ تولقىنىندا رايونىمىزدىڭ ستراتەگيالىق جاڭا وركەندەگەن كاسىپ سالالارى ارشىنداي وركەندەپ، ءداستۇرلى كاسىپ سالالارىنىڭ تيبىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، جوعارى ساپالى دامۋعا تىڭ قوزعاۋشى قۋات ۇستەدى.
تەحنيكانىڭ قۋاتى نىعايىپ، كاسىپ سالالارى جوعارى دەڭگەيگە قادام تاستادى
ءبىر جاڭا اۆتوموبيل قۇراستىرۋعا قانشا ۋاقىت كەتەدى؟ گۋاڭجوۋ اۆتوموبيل توبى چۋانچي ءمىنىس اۆتوموبيلى شينجياڭ بولىمشە سەرىكتەستىگىنىڭ جاۋابى − 600 سەكۋند.
ءۇرىمجى ەكونوميكالىق، تەحنيكالىق اشۋ رايونىنا (توۋتۇنحى رايونى) ورنالاسقان گۋاڭجوۋ اۆتوموبيل توبى چۋانچي ءمىنىس اۆتوموبيلى شينجياڭ بولىمشە سەرىكتەستىگىنىڭ باس قۇراستىرۋ سەحىنان وسى دالدىگى ”سەكۋندقا“ دەيىن جەتەتىن جاۋاپتىڭ قاينارىن تابا الاسىز − جوعارى دەڭگەيدە اۆتوماتتاندىرىلعان زاۆود ۇيىندە ماشينا قولدار تارتىپپەن تەحنولوگيالىق تارتىپتەردى ورىنداپ، ءونىم اۆتوماتتى ءوندىرىس جەلىسىندە اينالىپ ءجۇر، ءبىرشاما كەڭ اۋماقتا ساۋساقپەن ساناپ الارلىق جۇمىسشىلار عانا ادام قولىمەن ىستەلۋگە ءتيىستى كەيبىر قاجەتتى تارتىپتەردى ىستەۋدە. ءتىپتى، اۆتوموبيلدىڭ ۇساق بولشەكتەرى دە ەلەكترلى كىشكەنە ماشينامەن جەتكىزۋ جەلىسىن بويلاپ، قاجەتتى ءوندىرىس بۋىندارىنا جەتكىزىلىپ جاتىر.
جەلىم جاعۋ جۇمىسى 5 سەكۋندتا ورىندالسا، سۋىتقىش سۇيىقتىق، تورموز سۇيىقتىعى سياقتى 5 ءتۇرلى سۇيىقتىق قۇيۋ جۇمىسى 3 سەكۋندتا ” تامام بولادى“، شەشۋشى كۇش مومەنتتەرىنە جوعارى دالدىكتەگى ەلەكترلىك بۇراۋ تەحنيكاسى قولدانىلادى... ءبىر اۆتوموبيل 60تان استام ءوندىرىس تارتىبىنەن ءوتىپ، ”مينۋتتار ىشىندە“ جوقتان بار بولىپ، رەسمي تۇردە ءوندىرىس جەلىسىنەن شىعىپ جاتادى.
زەردەلىلەنگەن ءوندىرىس جەلىسىنىڭ ءار بۋىنى تىعىز ۇشتاسىپ - جىمداسىپ، ساپا مەن ونىمدىلىك بارىنشا جوعارىلاعان. 2018 - جىلى 2 - ايدىڭ 6 - كۇنى شينجياڭدا زاۆود قۇرعاننان بەرى، گۋاڭجوۋ اۆتوموبيل توبىنىڭ چۋانچي كولىكتەرىنىڭ شينجياڭدا وندىرىلگەندەرىنىڭ ءونىم قۇنى ءبىر ميلليارد يۋانعا جەتتى.
”شينجياڭدى تياناق ەتىپ، سوڭعى جىلدارى ءبىز ’ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول‘ بويىنداعى ەلدەر بازارىن بەلسەنە اشتىق، سونداي - اق ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت اۋماعى جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزدارىنىڭ باسىمدىعىنان پايدالانىپ، جەلى بويىنداعى ءار ەلگە قىزمەت وتەدىك“. سەرىكتەستىكتىڭ جاساۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى لو حايتياننىڭ ايتۋىنشا، قازىر سەرىكتەستىك رەسەيدە ساتۋ سەرىكتەستىگىن قۇرىپ، چۋانچي ماركاسىنىڭ دۇنيە جۇزىنە بەت الۋىن جەدەلدەتكەن.
اۆتوموبيل ونەركاسىبىنەن سىرت، قۇلتەمىر سىندى بولاشاقتىق تۇسكە يە كورىنىستەر دە شينجياڭنىڭ تيانشان ليفت جاساۋ شەكتى سەرىكتەستىگىندە كورىنىس بەرۋدە. ءوندىرىس سەحىنىڭ ىشىندە دانەكەرلەۋ، تاسۋ، بۇركۋ سياقتىلاردىڭ بارلىعىن قۇلتەمىرلەر ورىندايدى. زەردەلى جاساۋدى ىسكە قوسۋدىڭ ارقاسىندا، جاقىنعى جىلداردان بەرى اتالعان سەرىكتەستىكتىڭ ءوندىرىس قۋاتى ％70تەي جوعارىلادى.
عىلىم - تەحنيكانىڭ بۋىن اۋىستىرىپ، جاڭالانۋىنا مەڭزەس، ونەركاسىپ قۇلتەمىرلەرى، جاساندى زەردە سياقتى جاڭا جابدىقتاردىڭ، جاڭا تەحنيكالاردىڭ قولدانىلۋى شينجياڭ جاساۋ كاسىبىندە كۇن سايىن جالپىلاسىپ، اناعۇرلىم كوپ كاسىپورىندار زەردەلى ”ۇلكەن مي“ ورناتىپ، ينتەرنەتتەگى ”بۇلتتىق تەرمينالعا“ جالعانىپ، ءوندىرىس تاسىلىندە ”زەردەلى جاساۋ“ ورىستەتتى.
اۆتونوميالى رايوندىق ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەڭگەرمەسىنىڭ ساندى مالىمەتتەرىندە كورسەتىلۋىنشە، قازىرگە دەيىن شينجياڭنىڭ جاڭا ەنەرگيا جابدىقتارى، كەرنەۋ وزگەرتىپ ەلەكتر جەتكىزۋ جابدىقتارى، اۆتوموبيل سياقتى وزىق جابدىق جاساۋ كاسىپتەرىندەگى سيفرلى زەرتتەۋ، اشۋ، جوبالاۋ قۇرالدارىنىڭ جالپىلاسۋ مولشەرى ％70تەن اسقان. جاڭا قوزعاۋشى قۋات، جاڭا كاسىپ كۇيى، جاڭا ۇلگى ۇزدىكسىز كۇش بەرىپ، رايونىمىزدىڭ الدىڭعى جارتى جىلداعى ونەركاسىبىنىڭ ارتۋىن جەبەگەن. مۇنىڭ ىشىندە بۇكىل رايونداعى جوعارى تەحنيكالىق جاساۋ كاسىپتەرىنىڭ ارتقان قۇنى بىلتىرعى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％18.2 مولايىپ، ونەركاسىپتەگى ستراتەگيالىق جاڭا وركەندەگەن كاسىپ سالالارى ％12.2 ارتقان.
ۇلگىدەگى وزگەرىس بولاشاقتان ءۇمىت بايقاتتى
وسى زامانعى ستيلدە اشەكەيلەۋ جايلى، جىلى سەزىم بەرىپ، ادەمى قوراپتالعان تاۋارلار زات سورەسىندە قاز - قاتار ءتىزىلىپ، ازىق - تۇلىكتى سۋىق ساقتاۋ اۋماعى، بولشەك ساتۋ اۋماعى، ءدامىن تاتىپ كورۋ اۋماعى ايقىن بولىنگەن، حايحۇڭ حالىقارالىق ازىق - تۇلىك، زات اينالىم پورتىنداعى كوپتەگەن دۇكەندەردە شينجياڭ جۇڭحاڭ ازىق - تۇلىك شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ اسەر الۋ دۇكەنى جۇرت نازارىن ەڭ كوپ اۋداردى.
”بۇل دۇكەن حايحۇڭ حالىقارالىق ازىق - تۇلىك، زات اينالىم پورتى ساۋدا جۇرگىزە باستاعان العاشقى كەزدە جاسالدى، ول كەزدەگى ماقسات، باستىسى، ينتەرنەت جەلىسىنەن تىس جەردەگى جاڭاشا بولشەك ساتۋدىڭ دامۋ ۇلگىسىن قاراستىرۋ بولدى“، - دەدى 7 - ايدىڭ 13 - كۇنى حايحۇڭ حالىقارالىق ازىق - تۇلىك، زات اينالىم پورتىنىڭ باس ديرەكتورى يان لينلۇڭ، ونىڭ ايتۋىنشا، سەرىكتەستىك تاعى شينجياڭ ازىق - تۇلىك ماتەريالدارىنىڭ B2B ەلەكتروندى ساۋدا تۇعىرى ”حايحۇڭ ساۋدا ورتالىعى“ مەن ”حايحۇڭ تاڭداۋلىلارىن“ دەربەس جاساپ، ءداستۇرلى اۋىل شارۋاشىلىعى قوسىمشا ونىمدەرىن قامداۋشىلار مەن قاجەت ەتۋشىلەردى ينتەرنەت تۇعىرىندا ساۋدا جۇرگىزۋگە جەتەكتەگەن.
فاكت اناعۇرلىم الىسقا كوز جىبەرۋدىڭ ءبىر كاسىپورىننىڭ قاس - قاعىمدا سان قۇبىلاتىن ۇلكەن ورتادا ءومىر ءسۇرۋ كەڭىستىگىن كەڭەيتۋىنە قانشالىق ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزەتىندىگىن دالەلدەدى.
”بۇرىن بۇل جەردەگى دۇكەندەردىڭ كوپ ساندىسى تولايىم ساتۋمەن شۇعىلداناتىن، 10 كيلوگرامدىق تاۋاردى بولشەكتەپ، ءبولىپ - جارىپ ساتپايتىن“، ”ال ءبىزدىڭ اسەر الۋ دۇكەنىمىز تولايىم ساتۋ مەن بولشەك ساتۋدىڭ ەكەۋىن دە جولعا قويىپ وتىر، كوكتەم مەرەكەسى كەزىندە ءبىر كۇننىڭ وزىندە ساتىلىم سوماسى 100 مىڭ يۋانعا جەتتى“، - دەدى جۇڭحاڭ سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى ليۋ ۋي.
ىندەتتىڭ ىقپالىنا ۇشىراعان حايحۇڭ حالىقارالىق ازىق - تۇلىك، زات اينالىم پورتى مەن ونداعى دۇكەندەر سىن - سايىستى قارسى الدى. اس - سۋ كاسىبىنىڭ ىندەتتىڭ ءبىرشاما زور ىقپالىنا ۇشىراۋى سىندى ناقتى جاعداي الدىندا، قامداۋشى رەتىندە ساتۋ ۇلگىسىنە ونان ارى بۇرىلىس جاساۋ قاجەتتى تاڭداۋعا اينالدى.
بيىل 1 - ايدا زات جەتكىزۋ پورتىنىڭ تۇتىنۋشىلارعا ارنالعان ەلەكتروندى ساۋدا تۇعىرى ”حايحۇڭ تاڭداۋلىلارى“ رەسمي ينتەرنەت جەلىسىنە قوسىلدى. تۇعىر 700دەن استام دۇكەننەن ادەمى، شاعىن قوراپتى 300 نەشە ءونىمدى ينتەرنەت جەلىسىندە ساتۋعا سارالاپ تاڭدادى، ناتيجەدە ونىمدەردىڭ ساتىلىم مولشەرى اي سايىن جوعارىلادى.
الدىڭعى مەرزىمدىك ستراتەگيالىق كوز اياعا ءونىمدى دەمەۋشى تاسىلدەر قوسىلىپ، قازىر حايحۇڭ حالىقارالىق ازىق - تۇلىك، زات اينالىم پورتى تۇتىنۋشىلاردىڭ ينتەرنەت جەلىسىنەن تىس جەردە اسەر الۋ، ينتەرنەت جەلىسىندە ساتىپ الۋ سىندى جاڭا قىزمەت وتەۋ ۇلگىسىن جۇزەگە اسىردى.
”ءبىز زات اينالىم كاسىبىمەن شۇعىلدانامىز، دەسەدە، ءبىز دە ينتەرنەتتىك سەرىكتەستىكپىز“، - دەيدى يان لينلۇڭ، ونىڭ ايتۋىنشا، بولاشاقتا زات اينالىم پورتى باقشا رايونىن ينفورماتسيالاندىرۋ جانە ولشەمدەندىرۋ ارقىلى دامۋعا دەم بەرۋدى ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، ۇلكەن ساندى مالىمەت، زات ينتەرنەتى، زەردەلى قاتتى بولشەك جابدىقتارى سياقتى جاڭا زات اينالىمعا قاراي بىرتىندەپ تيبىن وزگەرتىپ، باقشا رايونىنداعى ازىق - تۇلىك كاسىپ سالاسى قامداۋ تىزبەگىنىڭ قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتادى ەكەن.
حايحۇڭنىڭ تاڭداۋىنا ۇقساس، قازىرگى تاڭدا رايونىمىزدا كوپتەگەن ءداستۇرلى كاسىپ سالالارى ينتەرنەت، جاساندى زەردە، ۇلكەن ساندى مالىمەت قاتارلى جاڭا تەحنيكالارمەن ”ۇشتاسۋ“ ارقىلى تىزبەكتى ۇزدىكسىز تولىقتاپ، نىعايتىپ، تىڭ دامۋ ءورىسىن اشۋعا قۇلشىنۋدا.
جاڭالىق اشۋدى جەتەكشى ەتىپ، اناعۇرلىم كوپ مۇمكىندىكتەردى جۇزەگە اسىردى
قابىلاننىڭ بوگەنايى تەڭبىلىنەن بەلگىلى. جاڭا تيپتى ساتۋ ۇلگىسىن اشۋ بولسىن، الدە زەردەلى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ بولسىن، ”ءۇش جاڭا“ ەكونوميكانىڭ وزەگى جاڭالىق اشۋ ەكەندىگىن بايقاۋعا بولادى.
جاڭالىق اشۋ بارىسىندا كەيبىر كاسىپورىندار جاڭا تەحنيكالاردى، جاڭا ۇلگىلەردى قولدانۋ ارقىلى ۇزاق بولاشاقتىق دامۋعا تىڭ ەنەرگيا ۇستەسە؛ كەيبىر كاسىپورىندار زەردەلى جاساۋعا قاراي تيبىن وزگەرتۋدى جەدەلدەتىپ، شينجياڭنىڭ زەردەلى جاساۋداعى نەگىزگى كاسىپورنىنا اينالدى؛ تاعى ءبىر ءبولىم كاسىپورىن ”پىشاقتىڭ ءدۇزىن ىشكە قاراتۋ“ ءتاسىلىن قولدانىپ، كاسىپورىننىڭ جاڭالىق اشۋ كومەسكى كۇشىن ۇزدىكسىز ىسكە قوستى.
1958 - جىلى ىرگەسى قالانعان ءۇرىمجى اليۋمين زاۆودى 2 رەت ءتۇزىلىس وزگەرتۋدى باستان كەشىرىپ، قازىر شينجياڭ جۇڭحى جارنا شەكتى سەرىكتەستىگىنە اينالدى. بۇرىن تەك جاي اليۋمين عانا قورىتا الاتىن مەملەكەت مەنشىگىندەگى شاعىن زاۆود قازىر جۇڭگونىڭ ستراتەگيالىق جاڭا ماتەريالدار كاسىپ سالاسىنداعى وزەكتى، تىرەكتى كاسىپورىن جانە تۇڭعىش توپتاعى مەملەكەتتىك جاڭالىق اشۋ تيبىندەگى كاسىپورىن بولىپ وتىر، مۇنىڭ سىرى − ”دامۋدى ماڭداي الدى ماڭىزدى مىندەت، جاڭالىق اشۋدى ءبىرىنشى قوزعاۋشى كۇش“ ەتۋدە.
”كاسىپورىن ءساتتى تۇردە ءتۇزىلىس وزگەرتكەن سوڭ، دەربەس شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ ۇقىعىنا يە بولىپ، سول كەزدەگى وزىق ورەدەگى ىستىقتاي شىڭاۋ ءوندىرىس جەلىسىن ەنگىزىپ، ەل ىشىندە ەلەكتروندى اليۋمين جاپىراقشالارىن شىڭاپ جاساپ شىققان از ساندى كاسىپورىننىڭ بىرىنە اينالدى“، ”كەيىن بۇل ىستىقتاي شىڭاۋ جەلىسىنىڭ ورنىن ونىمدىلىگى اناعۇرلىم جوعارى ءوندىرىس جەلىسى باستى، ءبىز جوعارى ولشەممەن جاساپ شىققان، جۇڭگو بويىنشا ەڭ ۇلكەن ەنەرگيا ۇنەمدەيتىن ەلەكتروندى اليۋمين جاپىراقشالارىن ءوندىرۋ جەلىسى وندىرىسكە قوسىلدى“، - دەدى شينجياڭ جۇڭحى باسقارۋ القاسىنىڭ حاتشىسى ليۋ جيانحاۋ الدەقاشان وندىرىستەن توقتاعان ىستىقتاي شىڭاۋ سەحىندا تۇرىپ.
سوڭعى جىلدارى جۇڭحى سەرىكتەستىگى ەل ءىشى - سىرتىندا جيىنى 200دەن استام ءبىلىم مەنشىگى ۇقىعىنا يە بولدى. وسىزاماندانعان ەلەكترود جاپىراقشاسى سەرىكتەستىگىنىڭ پىشىندەۋ سەحىندا 80 ءوندىرىس جەلىسىنىڭ بارلىعىن سەرىكتەستىك تۇگەلدەي دەربەس زەرتتەپ اشقان.
”سەرىكتەستىك ساپ اليۋمين ونىمدەرىن قولدانۋ جانە تەرەڭدەي اشۋ جاعىندا تەحنيكالىق سەرپىلىستى جۇزەگە اسىردى، زەرتتەپ جاساعان ساپ اليۋمين نىسانالىق ماتەريالدىڭ دايىنداماسى ەلىمىزدىڭ اسا زور كولەمدەگى ينتەگرالدى تىزبەك جاساۋ جابدىقتارى جانە تولىق بارىستىق تەحنولوگياسىن شەشۋشى ماتەريالدارمەن قامتاماسىز ەتتى. زەرتتەپ اشىپ، وندىرگەن ساپ اليۋمين، ەلەكتروندى اليۋمين جاپىراقشاسى، ەلەكترود جاپىراقشاسى ونىمدەرى جاپونيا، كورەيا قاتارلى 15 مەملەكەت پەن وڭىرگە توپتاپ ەكسپورت ەتىلۋدە“، - دەيدى ليۋ جيانحاۋ.
اۋەل باستا حالىقارالىق وزىق تەحنولوگيا ەنگىزۋدەن قازىر دەربەس زەرتتەپ اشقان ونىمدەردىڭ شەتەلدەردە ءوتىمدى بولۋىنا دەيىنگى بارىستا شينجياڭ جۇڭحىنىڭ حيكاياسى عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ كاسىپورىننىڭ دامۋىندا اتقاراتىن رولىن جاندى ءتۇسىندىردى.
تاياۋ جىلداردان بەرى شينجياڭ جاڭالىق اشۋ ساياساتتارىن جاساۋ، باقشا رايونى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ، كەلەلى نىساندار جۇمىسىن باستاۋ، عىلىم - تەحنيكا فينانسىن دامىتۋ، تۇعىر قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ، قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋ سياقتى ءبىرسىپىرا شارالار ارقىلى ”ءۇش جاڭا“ ەكونوميكانى جەتىلدىرۋ جانە دامىتۋ ءۇشىن تاماشا نەگىز قالادى، كوپتەگەن كاسىپورىندار مۇنىڭ يگىلىگىن كورىپ، جوعارى ساپالى دامۋدىڭ اياق الىسى اناعۇرلىم مىعىم، پارمەندى بولا ءتۇستى.
بيىل شينجياڭ جاساندى زەردە، 5G، زات ينتەرنەتى، ۇلكەن ساندى مالىمەت، چۇيكۋايليان سياقتى جاڭا بۋىن ينفورماتسيا تەحنيكالارىنىڭ جاساۋ كاسىبىمەن توعىسا دامۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، ونەركاسىپتىك ينتەرنەتتىڭ جاڭالىق اشا دامۋىن جەدەلدەتىپ، جاساۋ كاسىبىنىڭ سيفرلانۋ، توراپتانۋ، زەردەلىلەنۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، ”ءۇش جاڭا“ ەكونوميكانىڭ جەدەل دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، جاڭا قوزعاۋشى قۋاتتى جەتىلدىرەدى، ۇلعايتادى.
