7 - ايدىڭ 15 - كۇنى ءۇرىمجى قالاسى گانچۋانباۋ ەكونوميكالىق، تەحنيكالىق اشۋ رايونىنىڭ شۋاڭچۋاڭ شاعىن قالاشىعىنداعى شينجياڭ يۇنتىڭ جاڭالىق اشۋ، زەردەلى عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ شاڭ - توزاڭسىز ءوندىرىس سەحىندا تەحنيكتەر جارتىلاي وتكىزگىشتى LED ءوندىرىس جابدىقتارىن تەكسەرىپ - ولشەۋدە. سۋرەتتى شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى جىن شىشين تۇسىرگەن
قارا كومىر اپپاق ”كريستال تۇيىرگە“ اينالىپ، ءوندىرىس سەحتارىنان كوك جاقۇت كريستال دەنەلەر ىركەس - تىركەس ”ءوسىپ شىقتى“، كريستالدى كرەمني 10 مىڭنان استام ءار ءتۇرلى ورگانيكالىق كرەمني ونىمدەرىنە اينالدى... جالپى قاۋىم ءۇشىن بەيتانىس ءارى ءتىلسىم بولىپ كورىنەتىن بۇل نارسەلەر ءىس جۇزىندە بىزدەن الىس ەمەس.
ماتەريالدا جاڭالىق اشۋ قاشاندا ادامزات وركەنيەتىنىڭ العا باسۋىن جەبەيتىن ماڭىزدى قوزعاۋشى بولىپ كەلەدى. ونەركاسىپ داۋىرىنە وتكەن سوڭ، جاڭا ماتەريالدار حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ ماڭىزدى نەگىزى، جەتەكشى كاسىپ سالاسى، ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتەتىن شەشۋشى سالا بولدى.
سوڭعى جىلدارى شينجياڭنىڭ جاڭا ماتەريالدار كاسىپ سالاسىندا جەدەل دامۋ بەتالىسى جارىققا شىعىپ، جالپى تۇلعالىق دەڭگەيى مەن كاسىپ سالاسىنىڭ وزەكتى باسەكەلىك قابىلەتى جالپى بەتتىك جوعارىلاپ، شينجياڭنىڭ جاساۋ كاسىبىنىڭ تيبىن وزگەرتۋىن، دارەجەسىن جوعارىلاتۋىن ىلگەرىلەتۋگە پارمەندى تىرەك بولدى.
جاڭالىق اشۋعا ۇمتىلىپ، حالىقارالىق باسەكەلىك قابىلەتكە يە كاسىپ سالاسىن تۇلعالادى
ءبىر تال كۇرىشتىڭ دانىندەي پوليولەفين شيكىزاتى كوزگە قوراشتاي كورىنگەنىمەن، شىنحۋا شينجياڭ حيميا ونەركاسىپ شەكتى سەرىكتەستىگى ءوندىرىس سەحىندا بارلىق ماشينالار سول ءۇشىن جۇمىس ىستەيدى.
”بۇل نارسەنى قوراشسىنباڭىز، ءبىز كۇندەلىكتى ومىردە پايدالاناتىن قۇمىرا - قالبىر، ۇستىمىزدەگى كيىم - كەشەك، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋگە قولدانىلاتىن ماسكى، توڭازىتقىش، كىر جۋعىش سياقتى زاتتاردىڭ بارلىعىنا قولدانىلادى، اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسى، قۇرىلىس سالاسى، اۆتوموبيل جاساۋ سالاسى سياقتى كوپتەگەن كاسىپتەردە ول كەم بولسا بولمايدى“، - دەدى 7 - ايدىڭ 16 - كۇنى شىنحۋا شينجياڭ حيميا ونەركاسىبى شەكتى سەرىكتەستىگى ساپا - تەحنيكا ءبولىمنىڭ جاۋاپتىسى ۋ گوشياڭ وسى ”كريستال ءتۇيىردىڭ“ رولىن كۇلە تانىستىرىپ.
”كريستال ءتۇيىردىڭ“ عىلمي اتالۋى − پوليەتيلەن، پوليپروفيلەن، بۇلار جالپىلاي پوليولەفين ونىمدەرى دەپ اتالادى، ول سۋلياۋدان جاسالاتىن بۇيىمداردىڭ شيكىزاتى. ال، ونى جاساۋعا قولدانىلاتىن شيكىزات − جەردىڭ استىندا تەرەڭ كومىلىپ جاتقان كومىر.
”ءوڭى مەن ءتۇسىن وزگەرتەتىن“ وسىنداي سەكىرىستى جۇزەگە اسىرۋدا شىنحۋا شينجياڭ حيميا ونەركاسىبى شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ كومىر نەگىزدى جاڭا ماتەريالدار نىسانىنىڭ ەڭ وزەكتى قوندىرعىسى: MTO قۇرىلعىسىنا سۇيەنۋ قاجەت بولادى.
”بۇل قوندىرعىعا مەملەكەتتىك ەنەرگيا قارجى قوسۋ توبىنىڭ دەربەس ءبىلىم مەنشىك ۇقىعى بار SHMTO جۇيەلى تەحنولوگيالىق تەحنيكاسى قولدانىلعان، العاش رەت شينجياڭ سەرىكتەستىگىندە پايدالانۋعا بەرىلىپ وتىر“، - دەيدى ۋ گوشياڭ.
6 - ايدىڭ 19 - كۇنى MTO جۇيەلى تەحنيكاسى جۇڭگو مۇناي جانە حيميا ونەركاسىبى بىرلەستىگىنىڭ عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرى ساراپتاماسىنان ءساتتى ءوتتى، ساراپتاما ناتيجەسىندە بۇل تەحنيكا ”جالپى تۇلعالىق جاقتا حالىقارا بويىنشا وزىق، ءبىر ءبولىم تەحنيكاسى حالىقارادا الدىڭعى قاتاردا تۇرادى“ دەپ كورسەتىلدى. وزىق تەحنيكانىڭ دەمەۋىندە بيىل الدىڭعى جارتى جىلدا شىنحۋا شينجياڭ حيميا ونەركاسىبى شەكتى سەرىكتەستىگى پوليولەفين ونىمدەرىنەن جالپى 376 مىڭ توننا ءوندىرىپ، قوراپتاپ، جىلدىق نىسانانىڭ ％55.3ىن ورىندادى.
شىنحۋا شينجياڭ حيميا ونەركاسىبى شەكتى سەرىكتەستىگى كومىردى زەرتتەۋگە دەن قويسا، شينتى ەنەرگيا جارنا شەكتى سەرىكتەستىگى كرەمني كاسىبىندە قارا ءۇزىپ العا شىقتى.
”قازىر ءبىزدىڭ كوپ كريستالدى كرەمنيدە ەلەكتروندى دەڭگەيدى جالپى بەتتىك جۇزەگە اسىردىق، بۇنى اناعۇرلىم جوعارى دالدىكتەگى اسپاپتاردا قولدانۋعا بولادى“، - دەدى شينتى ەنەرگيا شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ ورىنباسار باس ديرەكتورى لي شيلياڭ.
كوپ كريستالدى كرەمني فوتوۆولتتىق دارەجە جانە ەلەكتروندى دارەجە دەپ بولىنەدى، بۇل ەكەۋىنىڭ ايىرماشىلىعى جونىندە لي شيلياڭ مىناداي تەڭەۋ كەلتىردى: ”100 مەترگە جۇگىرەتىن سپورتشى سياقتى، فوتوۆولتتىق دارەجە 10 سەكۋند ىشىندە جۇگىرىپ كەلسە مولشەرمەن ازيالىق ورە سانالادى؛ ەلەكتروندى دارەجە 9 سەكۋند 7 داقىلدا، 9 سەكۋند 8 داقىلدا كەلەدى، بۇل ەندى دۇنيە ءجۇزى بويىنشا ماڭداي الدى قاتارعا كىرگەندىك.
فوتوۆولتتىق دارەجەدەن ەلەكتروندى دارەجەگە ءوتۋ تەحنولوگيانىڭ وسۋىنەن كەلەدى − ءاربىر جۇمىس ءتارتىبىن قاتاڭ مەڭگەرىپ، ءار بۋىندا دالمە - ءدال ولشەپ وتىرۋ كەرەك؛ بۇل ماشاقاتتى قامال الۋ − 2008 - جىلدان باستالىپ ”كرەمني“ الەمىنە بويلاپ، 12 جىلدا تالاي - تالاي تەحنيكالىق قيىن ماسەلەلەردىڭ كۇرمەۋىن شەشتى.
قازىر شينتى جاڭا ەنەرگيا جارنا شەكتى سەرىكتەستىگى ەلەكتروندى دارەجەدەگى كوپ كريستالدى كرەمني، ازوتتى كرەمني، وتتەكتى زيركوني سياقتى جاڭا ونىمدەردەن، جاڭا تەحنولوگيالىق نىسانداردان 30 نەشەسىن زەرتتەپ شىعاردى، سونداي - اق جىلىنا 80 مىڭ توننا جوعارى تازالىقتاعى كريستالدى كرەمني زەرتتەۋ - جاساۋ قابىلەتىنە يە بولىپ، وندىرىستىك قۋات جاعىندا دۇنيە ءجۇزىنىڭ الدىڭعى قاتارىنا ءوتتى.
سالانى كەڭەيتىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىن ۇزارتىپ، دامۋدىڭ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتتى
7 - ايدىڭ 14 - كۇنى جۇڭتاي حيميا توبى فۋكاڭ ەنەرگيا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ جوعارى دارەجەلى كەڭەسشىسى گاۋ ايچيڭ كۇشەپ تۇرىپ شىعىرشىق ءتارىزدى قۇبىر ماتەريالىن ”دۇڭك“ ەتكىزىپ جەرگە تاستاي سالدى.
قايتا الىپ، باجايلاي قاراپ شىقتى، ءپىشىنى وزگەرمەپتى، بۇلىنبەپتى. ”بۇل PVC جاڭا ماتەريالىنان جاسالعان، ەرەكشە بەرىك، ءپشىنى وزگەرمەيدى“، - دەدى گاۋ ايچيڭ. ونىڭ ارتقى جاعىندا اس ۇستەلى، ورىندىق، تەرەزە سياقتى ءۇي جيھاز ونىمدەرى قاتارىمەن ءتىزىلىپتى، ءبىر قاراعانعا اعاشتان، بولاتتان جاسالعان ونىمدەردەن پالەندەي ايىرماشىلىعى جوق ەكەن.
دارەجەسىن ءوسىرىپ، جاڭالانۋىن جەدەلدەتۋ ءۇشىن، ءبىز PVC جاڭا ماتەريالىن زەرتتەۋ - اشۋ سەرپىنىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، PVC وڭدەۋ، ءوندىرۋ ۇلگى كورسەتۋ بازاسىن قۇردىق“. گاۋ ايچيڭنىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي جاڭا ماتەريالدان جاسالعان ونىمدەردىڭ دىم تارتپاۋ، قۇرت تۇسىرمەۋ، ءپىشىنىن وزگەرتپەۋ سياقتى قاسيەتتەرى بار بولىپ ”نولدىك فورمالدەگيد، نولدىك لاستاۋ، نولدىك جاراقسىز زات شىعارۋ، جيناپ الۋ“ سىندى قورشاعان ورتانى قورعاۋ تالابىنا جەتكەن، اعاشتىڭ، بولاتتىڭ ورنىنا سۋلياۋدى ىستەتۋ جۇزەگە اسىرىلعان، قازىر ونەركاسىپتىك بەزەندىرۋ جانە ءۇي بەزەندىرۋ سالاسىندا جاپپاي قولدانىلۋدا ەكەن.
ينجەنەريا سالاسىنا كىرگەنى تەك شينجياڭ جۇڭتاي (توبى) شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ ۇزارعان كاسىپ تىزبەگىنىڭ، ساپالىلانعان قامداۋ تىزبەگىنىڭ ءبىر بۋىنى عانا. سەرىكتەستىكتىڭ باس ينجەنەرى جاۋ يۇڭلۋ بىلاي دەدى: ”سوڭعى جىلدارى ءبىز سوڭعى تۇتىنۋدىڭ جاڭا سالاسىن ۇزدىكسىز اشتىق. PVC قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ شينجياڭداعى قورا - جاي، ساياحات كورىنىس تۇيىندەرى، سونداي - اق الەۋمەتتىك قۇرىلعىلارداعى قولدانىلۋىن كەڭەيتۋدىڭ سىرتىندا، ءبىز تاعى توقىماشىلىقتىڭ سوڭعى جەلىسىندەگى بازارىن كوزدەپ، پارىقتاندىرىلعان جەلىمدى تالشىقتى ونىمدەردى زەرتتەپ اشىپ، توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىبى سالاسىنىڭ دامۋىنا دەم بەردىك“.
تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ونىمدەرىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتتى، ءونىم دارەجەسىنىڭ جوعارىلاۋى كاسىپ تىزبەگىن ۇزدىكسىز ۇزارتتى. كەزەكتە شينجياڭ جۇڭتاي (توبى) شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى ”كومىر - ەلەكتر - اك تاسى - كاربيد - PVC - ينجەنەريا، مەديتسينالىق سۋلياۋ“ جانە ”كومىر - ەلەكتر - تۇز - ءسىلتى - جەلىم - ءجىپ - كەزدەمە توقۋ - كيىم“ سىندى ەكى تولىق كاسىپ تىزبەگىن اشتى.
شينجياڭ زىجيڭ فوتو ەلەكتر تەحنيكاسى شەكتى سەرىكتەستىگى دە كاسىپ تىزبەگىنىڭ ”جوعارىدان تومەنگە دەيىن ىزدەنىس جاساۋ“ ساپارىن باستان وتكەرۋدە. اتالعان سەرىكتەستىكتىڭ كريستال دەنە سەحىندا تەحنيكتەر اتباس بۇرشاقتىڭ ۇلكەندىگىندەي كوك جاقۇتتى كريستال دەنەنىڭ ەكرانداعى سۋرەتىنە كوز الماي قاراپ وتىر.
بۇل كريستالدىق دەنە ”وسە“ الادى. وسى بارىستا تەحنيكتەر ءوسىرۋ پەشىندەگى سۋدىڭ تەمپەراتۋراسى، ىستىقتىعى سياقتى پارامەترلەردىڭ وزگەرىسىنە ساي، دەر كەزىندە رەتتەپ، ونىڭ ”تولىسىپ وسۋىنە“ كەپىلدىك ەتەدى.
ءبىر ايدان كەيىن ”اتباس بۇرشاق“ 30 كيلوگرام اۋىرلىقتاعى كوك جاقۇتتى كريستال دەنە بولىپ ”وسەدى“، ءسويتىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگى شەپ تۇزەيدى. بۇگىندە، شينجياڭ زىجيڭ فوتو ەلەكتر تەحنيكاسى شەكتى سەرىكتەستىگى كوك جاقۇت كريستال دەنە كاسىپ سالاسى تىزبەگى قۇرىلىسىن قالىپتاستىرىپ ۇلگەردى. كوك جاقۇت كريستال دەنە ونەركاسىپ وندىرىسىندە قولدانىلادى، جارتىلاي وتكىزگىش LEDدىڭ وزەكتى نەگىزدىك ماتەريالى ءارى LED زەردەلى وسىمدىك زاۆودىنىڭ ءوسىرۋ لامپاسى، زەردەلى ۇيرەنۋ، كوز قورعاۋ شامى سياقتى ونىمدەر دە شىعادى.
كەڭ كولەمدە ورنالاستىرىپ، وزىق قۇرىلىمدىق ماتەريالدار شوعىرىن قالىپتاستىردى
وسىزاماندانعان ونەركاسىپ جۇيەسىن جەدەل قۇرىپ جاسامپاز، جاسىل، جوعارى ءونىمدى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدە، جاڭا ماتەريال كاسىبى شەشۋشى كىرىسۋ تۇيىندەرىنىڭ ءبىرى سانالادى.
2019 - جىلدىڭ اياعىندا مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى 1 - توپتاعى مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق جاڭا وركەندەگەن كاسىپ شوعىرلارىنىڭ ءتىزىمىن جاريالادى، بۇل قاتاردا ءۇرىمجى قالاسىنىڭ وزىق قۇرىلىمدىق ماتەريالدار كاسىبى شوعىرى دا بار.
شىنحۋا شينجياڭ حيميا ونەركاسىبى شەكتى سەرىكتەستىگى، شينتى ەنەرگيا جارنا شەكتى سەرىكتەستىگى، شينجياڭ جۇڭحى جارنا شەكتى سەرىكتەستىگى، يانكۋاڭ شينجياڭ كومىر حيميا ونەركاسىبى شەكتى سەرىكتەستىگى سياقتى باستاماشى كاسىپورىندارعا سۇيەنە وتىرىپ، ءۇرىمجى گانچۋانباۋ ەكونوميكالىق - تەحنيكالىق اشۋ رايونى (ونەركاسىپ رايونى) ءۇرىمجى قالاسىنىڭ وزىق قۇرىلىمدىق ماتەريالداردى جاساۋداعى اۋماعىنا اينالدى.
باسقارۋ كوميتەتىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى جاڭ بەي بىلاي دەدى: ”باقشا رايونى قازىرگى كاسىپ سالاسىنىڭ نەگىزدىك باسىمدىلىعىنا سۇيەنە وتىرىپ، قوردى زورايتىپ، ارتۋدى كەڭەيتىپ، تىزبەكتى تولىقتىرىپ، تىزبەكتى ۇزارتىپ، كرەمني نەگىزدى ماتەريالدار، اليۋمين نەگىزدى ماتەريالدار، كومىر نەگىزدى ماتەريالدار سىندى 3 كاسىپ سالاسى شوعىرىن بىرتىندەپ جەتىلدىرىپ، كرەمني نەگىزدى كاسىپ سالاسى، اليۋمين نەگىزدى كاسىپ سالاسى، كومىر نەگىزدى كاسىپ سالاسى، زيركوني نەگىزدى كاسىپ سالاسى سىندى 4 تىزبەكتى ءتۇيىندى تۇردە قالىپتاستىرىپ، ەكونوميكالىق دامۋدىڭ جاڭا قوزعاۋشى قۋاتىن جەتىلدىرۋگە مىعىم نەگىز قالادى“.
قازىر وسى باقشا رايونىندا جاڭا ماتەريال سالاسىندا ونەركاسىپتىك كەلەلى نىسانداردان جيىنى 45ى جوبالانۋدا، بۇعان جالپى 44 ميلليارد يۋان قارجى قوسىلعان، بۇدان سىرت، ءار ءتۇرلى سايكەستى نىساندار بار. نىساندار تياناقتانعاننان كەيىن، باقشا رايونىنىڭ كەمەلدى كاسىپ سالاسى تىزبەگىن قالىپتاستىرۋىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ونىمدەردىڭ قوسىمشا قۇنى مەن حالىقاراداعى ىقپالىن جوعارىلاتادى.
جوباعا سايكەس، ”ءتۇيىندى كاسىپورىندار (نىسان) − كاسىپ سالاسى تىزبەگى − كاسىپ سالاسى شوعىرى“ سىندى تەرەڭگە بويلاي دامۋ ۇلگىسى مەن ”ءتۇيىندى كاسىپورىن (نىسان) − كاسىپورىن (نىسان) جەتىلدىرۋ، ەنگىزۋ“ سىندى ەندىك باعىتتا كەڭەيۋ ۇلگىسىنىڭ ۇزدىكسىز ىلگەرىلەۋىنە بايلانىستى، 2025 - جىلعا دەيىن ءۇرىمجى گانچۋانباۋ ەكونوميكالىق - تەحنيكالىق اشۋ رايونىنىڭ (ونەركاسىپ رايونى) وزىق قۇرىلىمدىق ماتەريالدار كاسىبى سالاسىنىڭ جاڭالىق اشۋ قابىلەتى زور دارەجەدە جوعارىلاپ، باسىمدىققا يە سالالاردا ءبىر توپ شەشۋشى وزەكتى تەحنيكانى يگەرىپ، كاسىپ تىزبەگى تولىق، سايكەستى جۇيەسى كەمەلدى وزىق قۇرىلىمدىق ماتەريالدار كاسىپ سالاسى شوعىرىن قالىپتاستىرىپ، تۇتاس شينجياڭنىڭ ستراتەگيالىق جاڭا وركەندەگەن كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىن جانە جاڭا، كونە قوزعاۋشى قۋاتتاردىڭ اۋىسۋىن ىلگەرىلەتۋدە شوعىرلاندىرۋ، جەتەكتەۋ رولىن اناعۇرلىم ساۋلەلەندىرەدى.
