شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى لي شيڭ
قۇتىبي اۋدانىنىڭ ۋگۇڭتاي قالاشىعىنداعى مىڭ مۋلىق كۇرىش اتىزى (8 - ايدىڭ 12 - كۇنى ۇشقىش اپپاراتپەن تۇسىرىلگەن). قۇتىبي اۋدانىنىڭ ۋگۇڭتاي قالاشىعى بايچۋان كولى سازدىعىنا سۇيەنىپ، سازدىقتا سەيىلدەۋ مەن اۋىل شارۋاشىلىعىن تاماشالاۋ ءبىر تۇلعالاندىرىلعان اۋىل - قىستاق ەكولوگيالىق كورىنىسىن قالىپتاستىردى. سۋرەتتى تاۋ ۋيميڭ تۇسىرگەن
”3 كومىر كەنىن جاپتىق، اۋدان قازىناسىنىڭ كىرىسى تىكەلەي 100 ميلليون يۋانعا جۋىق ازايدى، دەسە دە، كورىكتى تاڭبالى جايلاۋىن قورعاۋ ءۇشىن، ءبىز، ءسوز جوق، بەلدى بەكەم بايلاۋىمىز كەرەك. اتا - بابامىزدان قالعان استى ءىشىپ، كەيىنگى ۇرپاقتاردىڭ قازانىن قاڭىراتاتىن ءىستىڭ ەندى قايتالانۋىنا استە بولمايدى!“، - دەدى 8 - ايدىڭ 12 - كۇنى نىلقى اۋداندىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، اۋدان اكىمى مۇرات بايقوجا تىلشىگە.
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتكەن ەدى: ەكولوگيانى قورعاۋدىڭ قىزىل سىزىعى، قورشاعان ورتا ساپاسىنىڭ تومەنگى شەگى، بايلىقتان پايدالانۋدىڭ جوعارعى شەگى سىندى 3 قىزىل سىزىقتى جەدەل بەلگىلەۋ جانە ونى قاتاڭ ساقتاۋ كەرەك. ەڭ قاتاڭ تۇزىممەن، ەڭ بەرىك زاڭدارمەن ەكولوگيالىق ورتانى قورعاپ، تۇزىمدە جاڭالىق اشۋدى جەدەلدەتىپ، ءتۇزىمنىڭ اتقارىلۋىن كۇشەيتىپ، ءتۇزىمدى بۇلجىماس شەكتەۋگە جانە سوقتىعۋعا بولمايتىن جوعارى كەرنەۋلى توككە اينالدىرۋ كەرەك.
سوڭعى جىلدارى رايونىمىز جاڭا دامۋ ۇستانىمىنا تاباندى بولىپ، جوعارى ساپالى دامۋعا تاباندى بولىپ، قىزىل سىزىقتى، تومەنگى شەكتى قاتاڭ ساقتاپ، قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋىنان قاينار كوزىنەن ساقتانىپ جانە ونى جونگە سالىپ، تۇنىق سۋدى، جاسىل تاۋدى ساقتاپ قالىپ، ”كورىكتى اۋىل ساعىنىشىن“ جۇرەككە ۇيالاتتى.
تۇزىممەن قامتاماسىز ەتىپ، قىزىل سىزىق پەن تومەنگى شەكتى بەرىك ساقتادى
”مەملەكەتتىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسى، قورشاعان ورتانى قورعاۋ جونىندە اناعۇرلىم جوعارى تالاپ قويۋىنا مەڭزەس، رايونىمىز جاڭا جاعدايدا كورىكتى شينجياڭ قۇرۋ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋ قاجەتىنە ۇيلەسۋ ءۇشىن، ىلگەرىندى - كەيىندى 3 رەت «اۆتونوميالى رايوننىڭ قورشاعان ورتانى قورعاۋ ەرەجەسىنە» وزگەرىس ەنگىزۋگە كىرىسىپ، قىزىل سىزىق، تومەنگى شەك تالابىن باستان - اياق ساباقتاستىردى“، - دەيدى اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى قورشاعان ورتا مەن بايلىقتى قورعاۋ قىزمەتى كوميتەتى زاڭ - ءتۇزىم باسقارماسىنىڭ باستىعى سۇڭ جىميڭ.
وتانىمىزدىڭ باتىس سولتۇستىگىنە ورنالاسقان شينجياڭنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسى ايرىقشا ءالسىز. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن ۇكىمەت شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسى جونىندەگى شەشىمدەرىن، ورنالاستىرۋلارىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، ەكولوگيالىق وركەنيەتتى جوعارى دەڭگەيدە جوبالاۋ مەن ءتۇزىم جۇيەسى قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ەكولوگيالىق ورتانى باسقارۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرىپ، قىزىل سىزىق پەن تومەنگى شەكتىڭ شىن مانىندە بۇلجىماس شەكتەۋگە يە بولۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
2017 - جىلى 9 - ايدا اۆتونوميالى رايون «اۆتونوميالى رايوننىڭ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ باياندى مەحانيزمىن ونان ارى كەمەلدەندىرۋ جونىندەگى پىكىرىن» جاريالاپ، ءتۇزىم قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ءتۇزىمدى تۋ باستان كەمەلدەندىرىپ، ساڭلاۋلاردى بىتەپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدىڭ جوعارعى شەگىن ورناتتى، قاتايتتى.
2018 - جىلى رايونىمىز تاعى «اۆتونوميالى رايوننىڭ ”ءۇش جوعارى“ نىسانداردىڭ شينجياڭعا كىرۋىن قاتاڭ شەكتەپ، ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى اتقارۋ جوباسى»، «ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدى جالپى بەتتىك كۇشەيتىپ، لاستانۋدان ساقتانۋدان جانە ونى جونگە سالۋدان قامال الۋ شايقاسىن باتىل، ويداعىداي جۇرگىزۋ جونىندەگى اتقارۋ جوباسى» سياقتىلاردى جاريالاپ، اتموسفەرا، سۋ، توپىراق سياقتى قورشاعان ورتا فاكتورلارىنا باعىتتاي وتىرىپ، ءسوز جوق، ورىنداۋعا ءتيىستى بۇلجىماس كورسەتكىشتەر بەلگىلەپ، ”ءۇش جوعارى“ نىساندار جونىندە ايقىن شەك - شەكارا بەلگىلەدى.
”جەلىلەس حۇجاتتاردىڭ جاريالانۋى رايونىمىزدىڭ قىزىل سىزىقتى، تومەنگى شەكتى بەرىك ساقتاۋدى قاتاڭ تياناقتاندىرۋىنداعى ناقتى شاراسى سانالادى، ول اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن ۇكىمەتتىڭ شي جينپيڭنىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت يدەياسىن باتىل دايەكتىلەندىرۋ، تياناقتاندىرۋ، لاستانۋدان ساقتانۋدان جانە ونى جونگە سالۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزۋ، باتىل تۇردە بۇقارا ءۇشىن ەڭ جالپىعا ءتيىمدى حالىق تۇرمىسى ىرىس - قۇتىن كوزدەۋ بەكىمىن كورسەتتى“، - دەيدى اۆتونوميالى رايوندىق ەكولوگيالىق ورتا مەڭگەرمەسى اتفموسفەرا ورتاسى باسقارماسىنىڭ ورىنباسار باستىعى شيۇڭ جيانشين.
مۇنان سىرت، رايونىمىز تاعى باسشى كادرلاردىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسى جاۋاپكەرشىلىك ءتۇزىمى بويىنشا باعالاۋ، جاۋاپقا تارتۋدى بەلگىلەپ، اۆتونوميالى رايوننىڭ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدا پارتيا مەن ۇكىمەت بىردەي جاۋاپتى بولۋ، ءبىر قىزمەت ورنىندا قوس جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋ، ءومىر بويى جاۋاپكەرشىلىكتى قۋزاستىرۋ، ۇقىق پەن جاۋاپكەرشىلىك بىردەي بولۋ پرينسيبىن ايقىندادى؛ ەنەرگيا، كەن بايلىقتارىن اشۋدا اۆتونوميالى رايوندىق ۇكىمەت ”ءبىر قالاممەن“ تەكسەرىپ بەكىتۋ ءتۇزىمى، قورشاعان ورتانى قورعاۋدا ”ءبىر بەلەتپەن تەرىستەۋ“ ءتۇزىمى سياقتىلاردى اتقارىپ، قىزىل سىزىقتى، تومەنگى شەكتى بەرىك ساقتاۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
بىلتىردان بەرى، رايونىمىز وڭىرلىك كەڭىستىك بويىنشا ەكولوگيالىق ورتانى باعالاۋ جانە ”ءۇش سىزىق، ءبىر ءتىزىمدى“ جاساۋ قىزمەتىن ورىستەتىپ، ەكولوگيانى قورعاۋدىڭ قىزىل سىزىعىن، قورشاعان ورتا ساپاسىنىڭ تومەنگى شەگىن، بايلىقتان پايدالانۋدىڭ جوعارعى شەگىن جەدەل بەلگىلەپ، ەكولوگيالىق ورتا بويىنشا كىرۋگە رۇقسات بەرۋ ءتىزىمىن جاساپ، رايونىمىزدىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن باقىلاۋ - باسقارۋ جۇيەسىن ونان ارى كەمەلدەندىردى.
ارەكەتپەن ايگىلەپ، قىزىل سىزىقتان، تومەنگى شەكتەن اتتامادى
باس شۋجي شي جينپيڭ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدى كۇشەيتىپ، ”ءۇش جوعارى“ نىسانداردىڭ شينجياڭعا كىرۋىن قاتاڭ شەكتەپ، لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋ، قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمدى تىزگىندەۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، اسپانى اشىق، جەرى جاسىل، سۋى تۇنىق كورىكتى شينجياڭ قۇرۋعا قۇلشىنۋ كەرەك دەپ ايقىن تالاپ قويعان ەدى.
رايونىمىزدىڭ جەر - جەرى، تاراۋلارى باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، قىزىل سىزىق، تومەنگى شەك تالابىن باتىل تۇردە ناقتى، ەگجەي - تەگجەيلى تياناقتاندىرىپ، ارەكەتتە ايگىلەدى.
ەكولوگيانى قورعاۋدىڭ قىزىل سىزىعى ءبىزدىڭ جانىمىزدا. شينجياڭداعى بەلگىلى كاسىپورىننىڭ جىلىنا 100 مىڭ توننا حلورلى سۋتەگى ءوندىرۋ نىسانى ”ءۇش جوعارى“ نىساننىڭ شينجياڭعا كىرۋىن قاتاڭ شەكتەۋگە قاتىستى بەلگىلەمەگە ۇيلەسپەگەندىكتەن، قورشاعان ورتا بويىنشا تەكسەرىپ بەكىتۋدەن وتپەي قالدى؛ بەلگىلى سەرىكتەستىكتىڭ حيميا ونەركاسىپ نىسانىنا تاڭداعان جەرى ”دۇنيە ءجۇزى سايتان كەرىش“ كورىنىس وڭىرىندە بولعاندىقتان، كورىنىستىك ايگىلى ورىندارعا قاتىستى ەرەجەگە ۇيلەسپەي، ءبىر بەلەتپەن تەرىستەلدى؛ 200 ميلليون يۋاننان استام قارجى قوسىلعان ەسكى، توزعان رازينكە دوڭگەلەكتەردى قايتا وڭدەۋ نىسانى قورشاعان ورتاعا قاتىستى باعالاۋدان وتپەي قالىپ، ءۇرىمجى ەكونوميكالىق - تەحنيكالىق اشۋ رايونى (توۋتۇنحى رايونى) ەنگىزۋدەن باس تارتتى...
قورشاعان ورتا ساپاسىنىڭ تومەنگى شەگى ءبىزدىڭ جانىمىزدا. 2019 - جىل − 2020 - جىلعى جىلۋمەن قامداۋ ماۋسىمىندا ”ءۇرىمجى - سانجى - شىحىزى“ وڭىرىندە اۋىر لاستانعان اۋا رايىنان 5 رەت الدىن الا ساقتاندىرۋ ىسكە قوسىلدى. قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋىن ازايتۋ ماقساتىندا، وڭىردەگى اۋدان، قالا، رايوندار سايكەستى دارەجەدەگى شارالاردى، ءتىپتى لاس زاتتاردىڭ شىعارىلۋىن زورلىقتى تۇردە ازايتۋ شارالارىن قولداندى.
بايلىقتان پايدالانۋدىڭ جوعارعى شەگى ءبىزدىڭ جانىمىزدا. زاڭسىز قازىلعان ماشينالى قۇدىقتاردى جاپتى، جەر استى سۋىن اشۋ مولشەرىن شەكتەدى، اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى قۇرىلىمىن رەتتەدى... سوڭعى جىلدارى ءۇرىمجى قالاسى ميدۇڭ رايونى جەر استى سۋىن اسىرا اشۋ ماسەلەسىنە مەڭزەس، ءبىرسىپىرا پارمەندى شارالار ارقىلى جەر استى سۋىن اشۋ مولشەرىنىڭ كوبەيمەي، تەك ازايا تۇسۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، جەر استى سۋىنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن بىرتىندەپ قالپىنا كەلتىردى جانە نارلەندىردى.
ەكونوميكالىق دامۋ مەن ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدىڭ قاتىناسىن ءبىر جاقتى ەتۋدە رايونىمىزدىڭ جەر - جەرى، تاراۋلارى ايقىن تالعام جاسادى.
2018 - جىلدان بەرى، رايونىمىز زور كۇش شىعارىپ ونەركاسىپتىك لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋدى مىقتاپ يگەرىپ، مەشەۋ وندىرىستىك قۋاتتاردى قاتاردان قالدىرىپ، قاجەتتەن اسىپ قالعان وندىرىستىك قۋاتتاردى ازايتىپ، ونەركاسىپتىك لاستاۋشى زاتتاردىڭ شىعارىلۋىن قاتاڭ تىزگىندەپ، قورشاعان ورتاعا قاتىستى اكىمشىلىك جازا دەلولارىن ءبىتىرىپ، 100 ميلليون يۋاننان استام ايىپ سالدى.
2019 - جىلى 12 - ايدا نىلقى اۋدانىنداعى يۇيشيڭ قاتارلى 3 كومىر كەندى جابۋ جۇمىسىن تەكسەرىپ وتكىزىپ الۋ قىزمەتىنىڭ ورىندالۋىنا مەڭزەس، شينجياڭداعى جاراتىلىستىق قورىقتارداعى، ايگىلى كورىنىس وڭىرلەرىندەگى، اۋىز سۋ كوزدەرىندەگى 18 شاعىن كومىر كەندى تۇگەلدەي جابۋ، تىزىمنەن شىعارۋ جۇمىسى ورىندالدى. كومىر كەندەرىن جابۋ، تىزىمنەن شىعارۋ جونىندە مۇرات بايقوجا بىلاي دەپ قارايدى: بۇل كاسىپ سالاسىنىڭ تيبىن وزگەرتۋگە قۋزاپ، ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن جۇزەگە اسىرۋداعى قاجەتتى تالعام. بۇدان كەيىن، نىلقى اۋدانى دەنساۋلىق كۇتۋ ساياحاتى، قارا ارا كاسىپ سالاسى سياقتىلاردى دامىتۋ ارقىلى جاسىل دامۋ جولىمەن جۇرۋگە تاباندى بولادى.
تەرەڭ تامىر تارتىپ، قىزىل سىزىق، تومەنگى شەك جۇرت جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالادى
مولدىرەگەن تۇنىق تەكەس وزەنى بۇكىل اۋداندى ەندەي اعىپ جاتادى، 10 مىڭ مۋعا جۋىق پەريللا گۇلى سۇلۋ سىمباتتى قارلى تاۋ باۋرايىندا جايقالا اشىلىپ تۇر... مۇنداي كوركەم كورىنىستەر كىمنىڭ جادىن المايدى دەيسىز! اۋا ساپاسىنىڭ تاماشا، جاقسى بولۋ مولشەرى ％98تەن استى، اۋدان كولەمىندەگى جەر بەتى سۋلارىنىڭ سۋ ساپاسى II تۇردەن جوعارىعا جەتتى، ورمانمەن، شوپپەن كومكەرىلۋ مولشەرى ％71تەن استى − 2017 - جىلى رايونىمىزدان تۇڭعىش توپتا مەملەكەتتىك ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىندا ۇلگى كورسەتۋشى اۋداندار قاتارىنا تاڭدالعان موڭعۇلكۇرە اۋدانىندا ەكولوگيالىق ورتا سول جەردىڭ دامۋىنداعى ەڭ ۇلكەن باسىمدىققا اينالدى.
”10 جىلعا جۋىق ۋاقىتتان بەرى، موڭعۇلكۇرە اۋدانى جاڭادان كەن بارلاۋ، كەن قازۋ نىساندارىن تەكسەرىپ بەكىتكەن ەمەس، ءبىزدىڭ ’الدىمەن لاستاپ، ونان سوڭ جونگە سالاتىن‘ كونە سۇردەكپەن جۇرۋىمىزگە استە بولمايدى“، - دەيدى ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىستىق ەكولوگيالىق ورتا مەكەمەسى موڭعۇلكۇرە اۋداندىق بولىمشە مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى شۇي رۇي.
قازىرگى تاڭدا، تومەنگى شەكتە ويلاۋعا تاباندى بولۋ، ەكولوگيانى الدىڭعى ورىنعا قويۋعا، جاسىل دامۋعا تاباندى بولۋ، قورعاۋ بارىسىندا دامىتۋ، دامىتۋ بارىسىندا قورعاۋ ۇستانىمى تيانشاننىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىنە تەرەڭ تامىر تارتقان.
2019 - جىلى 11 - ايدا شينجياڭداعى اشۋ رايوندارىنىڭ تۇڭعىش ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ ەرەجەسى جۇندۇڭ ەكونوميكالىق - تەحنيكالىق اشۋ رايونىندا جاريالانىپ اتقارىلىپ، ءوڭىردىڭ اتموسفەرا، شۋىل، قاتتى قوقىستار، قۇرىلىس، لاس زات شىعارۋ، تابيعاتتى قورعاۋ سياقتى جاقتارداعى باسقارۋ شارالارى ونان ارى ايقىندالدى. جۇندۇڭ اشۋ رايونى مەملەكەتتىڭ ءىرى تيپتى كومىر، كومىر ەلەكتر، كومىر حيميا ونەركاسىپ بازاسى سانالادى، سوڭعى جىلدارى اشۋ رايونى ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ قىزمەتىنە ايرىقشا ءمان بەردى.
”ءبىز باستان - اياق جاڭا دامۋ ۇستانىمىنا تاباندى بولىپ، ’ءۇش جوعارى‘ نىسانداردىڭ جۇندۇڭعا كىرۋىن قاتاڭ شەكتەپ، كاسىپورىنداردى اينالىمدى ەكونوميكانى، تومەن كومىرتەكتى ەكونوميكانى دامىتۋعا ىنتالاندىرىپ جانە وعان قولداۋ كورسەتىپ، تازا ءوندىرىس جۇرگىزدىك“. جۇندۇڭ اشۋ رايونىن باسقارۋ كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى رىن جيانپيڭنىڭ ايتۋىنشا، قازىر اشۋ رايونىنداعى كاسىپورىنداردىڭ وزىنە ءتان ەلەكتر زاۆودتارى لاس زات شىعارماۋدى نەگىزىنەن جۇزەگە اسىرعان.
تاماشا ەكولوگيالىق ورتا − حالىق تۇرمىسى ءۇشىن جالپىعا ەڭ ءتيىمدى قۇت - ىرىس. بارلىق ادام ەكولوگيالىق ورتانىڭ قورعاۋشىسى، قۇرۋشىسى، يگىلىكتەنۋشىسى سانالادى، ەشكىم دە قول قۋسىرىپ قاراپ تۇرۋشى، قالىس قالۋشى بولمايدى.
”بىرنەشە جىلدان بەرگى جونگە سالۋ، قالپىنا كەلتىرۋدەن كەيىن، تاڭبالى جايلاۋى بۇرىنعىدان دا قۇلپىرىپ، جاسىلدانىپ، كورىنىسى ونان ارى سۇلۋلانا ءتۇستى، كوپتەگەن مالشىلار ساياحاتتان تابىس تاۋىپ وتىر، ولاردىڭ باقىت سەزىمى بارعان سايىن كۇشەيدى“. مۇرات بايقوجا تەرەڭ اسەرمەن بىلاي دەدى: تاماشا ەكولوگيالىق ورتانىڭ يگىلىگىن كورىپ وتىرعان ءبىز مەكەنىمىزدى اناعۇرلىم ويداعىداي قورعاپ، جاراتىلىستىق ەكولوگيانىڭ سۇلۋ سىمباتىنىڭ ماڭگى ساقتالۋىنا مۇمكىندىك جاسايمىز!
