مول ءونىم — 9 - ايداعى شينجياڭنىڭ نەگىزگى تاقىرىبى
اتىزدار الۋان تۇسكە ەنىپ، بار الاپتان جەمىس - جيدەكتىڭ حوش ءيىسى اڭقىدى
ءتۇرلى جەمىس - جيدەك، شىرىندى جەمىس، جەل جەمىستەر جەمىس ونىمدەرىن مانەرلەۋ كاسىبىن جانداندىردى
شينجياڭنىڭ تارتۋى شار تاراپتان كەلگەن قوناقتاردى قارسى الىپ، ەلىمىزدىڭ جەر - جەرىنە بەت الدى
شىڭگىل: 30 ءتۇرلى شىرعاناق ونىمدەرى بۇكىل ەلىمىز كولەمىندە ساتىلدى
شىڭگىل اۋدانى ۇلكەن جەمىستى شىرعاناق وندىرەتىن ايتۋلى جەر،
بۇل جەردىڭ شىرعاناعى ”تەمپەراتۋرا پارقى جوعارى، كۇن نۇرىنىڭ ءتۇسۋ ۋاقىتى ۇزاق، اۋاسى تازا، ەرىگەن قار سۋلارى بار“ بولۋداي تاماشا جاراتىلىستىق ورتادا وسەتىندىكتەن ساپاسى جاقسى، قورەكتىگى مول بولادى،
2002 - جىلى شىرعاناق ەگۋ جالپىلاستىرىلعاننان بەرى، بۇل اۋداندا شىرعاناق ەگۋ كولەمى 100 مىڭ مۋعا جەتتى.
قازىر شىڭگىل شىرعاناعىن ءۇزىپ جينايتىن مەزگىل،
كەزەكتە، بۇل اۋدان شىرعاناق ونىمدەرىن مانەرلەۋمەن اينالىساتىن كوپتەگەن كاسىپورىنداردى ەنگىزدى،
بۇل كاسىپورىندار 30 نەشە ءتۇرلى شىرعانان ونىمدەرىن ءوندىرىپ، مانەرلەي الادى.
جەمىس ۇنتاعى، شيكى شىرىنى، مايى، سۋسىنى، قۇرعاق جەمىسى، شاي جاپىراعى، جەمىس توسابى، جەمىس قىشقىلى قاتارلىلاردى قامتيدى.
شىرعاناق جەمىسى، جاپىراعى، تۇقىمى، ورمان لابى باعىمشىلىعى، ەگىمشىلىگى قاتارلى تۇتاس كاسىپ تىزبەگىن، تۇلعالىق فورمادا اشۋدى جۇزەگە اسىردى.
جىل سايىن اۋدان بويىنشا 4000 توننادان استام شىرعاناق جاس جەمىسىن ”قورىتا الادى“،
ون مىڭنان استام ادامدى كاسىپتەندىردى،
ونىمدەر ىشكى ولكەدە قۇرىلعان ساتۋ تۇيىندەرى ارقىلى بەيجيڭ، شاڭحاي، گۋاڭجوۋ قاتارلى جەرلەرگە ساتىلدى.
بۇدان سىرت، شىرعاناق ونىمدەرى ءتۇرلى ءىرى ەلەكتروندى ساۋدا تۇعىرىنا ەنگىزىلىپ، جەرگىلىكتى ەلەكتر ساۋدا تۇرعىرىنىڭ دامۋىن جەبەدى،
قازىر شىڭگىل اۋدانىندا، 200 دەن استام ادام ينتەرنەت جەلىسىندە شىرعاناق جەلىلەس ونىمدەرىن ساتىپ شارۋاشىلىق قۇردى.
شىرعاناق ونىمدەرىن ەلىمىزدىڭ جەر - جەرىنە ساتتى،
شىڭگىل اۋدانىنداعى ۇلكەندى - كىشىلى ەرەن بازار، ەرەكشە ونىمدەر دۇكەندەرىندەگى شىرعاناق ونىمدەرى ساياحاتشىلاردى باۋرادى.
شىرعاناق جەلىلەس ونىمدەرى جەرگىلىكتى ورىننىڭ ۋاكىلدىك سيپاتتى ”شىڭگىل تارتۋىنا“ اينالعان بولاتىن،
شىرعاناق ونىمدەرىنىڭ ساتىلۋ مولشەرى جوعارى بولعاندىقتان،
كاسىپورىنداردىڭ شارۋالاردان ساتىپ الۋ باعاسى دا جىل سايىن جوعارىلاپ،
شىرعاناق شارۋالاردىڭ ”اۋقاتتانۋ جەمىسىنە“ اينالدى.
كوكتوعاي: اۋىل ءدامى — قاراقات قويمالجىڭى
شينجياڭداعى ەڭ ۇلكەن قاراقات وندىرەتىن جەر كوكتوعاي اۋدانى
قازىر 20 مىڭ مۋ جەردەگى قاراقات جيناپ الۋ مەزگىلىنە ءوتتى،
اتىز باسىنداعى قاربالاس تەرىپ جيناۋدان سەحتاعى ءوندىرىس جەلىلەرىنىڭ جىلدام اينالىسىنا دەيىن
تينامداي قاراقاتتار جەمىس توسابى، جەمىس شارابى، جەمىستى توقاش سياقتى جەلىلەس ونىمدەرگە اينالىپ بازارعا كىردى.
قاراقاتتىڭ ”قارا جەمىس پاتشاسى“ دەگەن اتى بار،
ونىڭ قۇرامىندا 17 ءتۇرلى امينو قىشقىلى جانە كوپ ءتۇرلى ۆيتامين مەن مينەرال زاتتار بار.
كوكتوعاي اۋدانىنداعى كوپتەگەن ديقاندار قاراقات ەگىپ اۋقاتتاندى،
جەرگىلىكتى مالشىلاردىڭ كەيبىرى تەك قاراقات توسابىن ساتىپ قانا ءبىر ساياحات ماۋسىمىندا نەشە مىڭ يۋان كىرىس كىرگىزەدى.
بۇل جەردىڭ قاراقاتى جەمىس شىرىنى، جەمىس توسابى، قالبىرشاق، سۋسىن، جەمىس شارابى، كامپيت، تابيعي حوش ءيستى زاتتار، پيگمەنت، اجارلاندىرۋ ءونىمى قاتارلىلار بولىپ مانەرلەنىپ، سوڭىندا ەلىمىزدىڭ جەر - جەرىنە بەت الادى.
بيىل 5 - ايدا، التاي ايماعى ”جيڭيۇي لۇيماما“ توبىمەن سەلبەستىك جاساپ، تۇڭعىش رەت جەرگىلىكتى ساياحات ونىمدەرى مەن قوسىمشا اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن ينتەرنەت جەلىسىندە شوعىرلاندىرىپ ساتتى.
ەكى كۇندىك تىكە تاراتۋ قيمىلىندا كوكتوعاي اۋدانىنىڭ قاراقات جەمىستى توقاش ونىمدەرى ءبىر مەزگىلدە ساتىلىپ بولدى.
قاراقات ونىمدەرى جەرگىلىكتى ورىننىڭ ساياحات ەرەكشەلىگىنە اينالدى.
ەرتىس ءبىرىنشى قىستاعى تاراتى قىستاعىنىڭ مالشىلارى نەگىزىنەن قاراقات ەكتى.
وسى ماۋسىمدا ساياحاتشىلار كەز كەلگەن كيىز ۇيگە كىرسە،
ءۇي يەسى ىستىق نانى مەن ءبىر قاراقات ۆاريناسىن الدىنا قويادى، ءبىر قاسىق الىپ نانعا جاعىپ جەسەڭىز، قىشقىل دا ءتاتتى ءدامى تاڭدايدا قالادى.
ياركەن: بادام حالىقارالىق بازاردا ساتىلدى
شينجياڭدا ”بادام“ ياركەننىڭ تانىسقىسى ىسپەتتى، قازىر ”جۇڭگو بادام مەكەمەنى“ ياركەننىڭ 900 مىڭ مۋدان استام جەردەگى بادامى پىستى، اۋىل الابىنان بادام ءيىسى اڭقيدى.
ديقاندار جارىلعان جەمىس قابىنىڭ ىشىندەگى جەمىس ءدانىن شىعارىپ الۋمەن قاربالاس بولدى. اۆتوكولىكتەرگە تيەلگەن بادام جىنتكتەي مانەرلەۋ سەحنا اپارىلىپ، ”ياركەن تارتۋىنا“ اينالادى.
جۋىق جىلداردان بەرى، ياركەن اۋدانى بادام شيكىزاتىن جىنتىكتەي مانەرلەيتىن 5 كاسىپورىندى ەنگىزدى، بۇل كاسىپورىنداردىڭ ىرگە تەبۋى ءداستۇرلى بادام مانەرلەۋ ءتاسىلىن وزگەرتتى.
ارال اۋىلى ساڭويلا قىستاعىنداعى شاڭحاي كاسىپورنىنىڭ مانەرلەۋ سەحىندا،
بادام كەپتىرىلگەن جەمىس، سۋسىن، قورەكتىك تالقانى، ۇساق جەمەكتىك جانە بادام مايى قاتارلى ونىمدەر بولىپ جاسالىپ جاتتى.
بادام مايىنان بەزەنۋ بۇيىمدارى، ىلعالداتقىش، سابىن، ءيىس سابىن قاتارلىلار جاسالىپ، ۇزدىكسىز ءۇرىمجى، شاڭحاي، جىجياڭ، جياڭسۋ قاتارلى جەرلەرگە ساتىلدى.
قاعىلىق: جاڭعاقتىڭ تۇلا بويى تۇنعان اسىل
جۇڭگو جاڭعاق مەكەنى ”قاعىلىق اۋدانىنداعى“ 580 مۋ جەردەگى جاڭعاق وسى كەزدە پىسىپ قابىعىن جاردى.
بۇرىن اۋىلداستار جاڭعاق جيناپ بولعان سوڭ، ۇزاعاندا تەك بازاردا ساتاتىن.
بۇگىنگى كۇنى ولار ”جاڭعاقتىڭ وزگەرىسىنە“ دە ۇيرەنىپ قالدى.
جاڭعاق مانەرلەۋ زاۆودىنان جاڭعاق سۇمەسى، جاڭعاق مايى، جاڭعاق بەلوك تالقانى، دەنەنى قۋاتتاندىراتىن جاڭعاق شايى، جاڭعاق قوسىلعان شىلان... بولىپ مانەرلەنەدى.
جەرگىلىكتى جاڭعاق مانەرلەۋ كاسىپورنى قاعىلىق اۋدانىندا 40 تان استام اۋىل - قىستاق سەحىن قۇردى.
قازىر ەڭ قاربالاس كەز، اۋىل - قىستاق سەحى ساتىپ اكەلگەن جاڭعاقتى ارشىپ، جۋىپ، كەپتىرىپ، سورتتاپ، جىنتىكتەي مانەرلەۋ ءۇشىن القاشقى قادامدا وڭدەيدى.
جىلىنا نەشە ون مىڭ توننا جاڭعاق ساتىپ الىپ، 10 مىڭ جاڭعاق ەگەتىن وتباسىنىڭ كىرىسىن ارتتىردى جانە ءبىر توپ شارۋالاردى جۇمىس ورنىمەن قامدادى.
بۇل كاسىپورىن جىنتىكتەي مانەرلەپ وندىرگەن 20 نەشە ءتۇرلى جاڭعاق ونىمدەرى ەلىمىزدىڭ جەر - جەرىندە ءوتىمدى بولدى.
جەرگىلىكتى ورىنداعى تاعى ءبىر كاسىپورىن ارناۋلى سىدىرىلعان جاڭعاق جاس قابىعىن ساتىپ الادى. بۇرىندارى جاڭعاقتىڭ جاس قابىعىن ديقاندار تاستاي سالاتىن نەمەسە تىڭايتقىش ەتەتىن. 2016 - جىلى وسى كاسىپورىن ىرگە تەپكەننەن بەرى، جىلىنا 100 مىڭ توننا جاڭعاقتىڭ جاس قابىعى اسىلعا اينالىپ، تاننين قىشقىل ۇنتاعى بولىپ مانەرلەنىپ، تەرى يلەۋ، بوياۋ قاتارلىلارعا ىستەتەتىن بولدى. تۇتاس ەلىمىز بازارىندا ەرەكشە ءوتىمدى بولىپ، جەرگىلىكتى جاڭعاق ەگەتىن ديقانداردىڭ كىرىسىن ارتتىردى. قازىر قاعىلىق جاڭعاعى جىنتىكتەي مانەرلەۋى بۇتاعى، جاس قابىعىنان جەمىس قابىعىنا دەيىن، ودان اعاش وزەگى، جەمىسىنە دەيىن پايدالانۋدى جۇزەگە اسىردى.
اتۇشتاعى ەكىنشى كەزەك اڭىزداعى ءانجۇردان مانەرلەنگەن جەمىس قاعى، قانتتالعان جەمىس، جەمىس ۆاريناسى، جەمىس شىرىنى، جەمىس شارابى، گۇما اۋدانىنداعى پيالما انارىنا روزا گۇلى جاپىراعى قوسىلىپ اشىتىلعان انار شارابى ...
9 - ايداعى شينجياڭ، ءتاتتى جەمىستەرىمەن باۋرايدى.
اۆتونوميالى رايوندىق مادەنيەت جانە ساياحات مەڭگەرمەسى بيىل 4 - ايدا جاريالاعان 2019 - جىلعى ”شينجياڭ تارتۋىنان“ جالپى 189 دانا (ءجۇرىس) وزگەشە ءونىم تاڭدالدى، مۇنىڭ ىشىندە كوبى وزگەشە جەمىس ورمانىنىڭ مانەرلەنگەن ونىمدەرى، جەمىس ورمانى تۇرىندەگى ”شينجياڭ تارتۋى“ ادامداردىڭ كەز كەلگەن ماۋسىمدا شينجياڭنىڭ جەمىس ـ جيدەكتەرىنىڭ ءتاتتى ٴدامىن تاتىپ كورۋىنە مۇمكىندىك جاسادى.
حابارىن جازعان ءتىلشى چين جينلي، سۋرەتپەن قامداعان شىڭگىل اۋداندىق ءنول كيلومەتر، كوكتوعاي اۋداندىق ءنول كيلومەتر، ياركەن اۋداندىق ءنول كيلومەتر، قاعىلىق اۋداندىق ءنول كيلومەتر
