تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ

تولىق جەڭىسكە جەتپەيىنشە، استە شەپتەن قايتپادى

 − بۇكىل مەملەكەتتەگى شايقاستى باسى - قاسىندا قاداعالاعان 52 كەدەي اۋداننىڭ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋىنان ەستەلىكتەر

 شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى حوۋ شۋەجيڭ، ۋ گۋاڭيۇي

  بۇل كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ شەشۋشى شايقاسىنىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە جەتۋدەگى جالپى شابۋىل −

  كەدەيلىك قالپاعى الىنباعان 52 كەدەي اۋدان مەن 1113 كەدەي قىستاقتا شايقاستى باسى - قاسىندا قاداعالاپ، شوگەلدىكپەن، شىنايى ”قاداعالاپ“، زەيىندى، كۇش - قۋاتتى ۇيىستىرىپ ”شايقاس جۇرگىزىپ“، ەڭ سوڭعى قيىن تۇيىننەن قامال الدى.

  تولىق جەڭىسكە جەتپەيىنشە، استە شەپتەن قايتپادى. اۋىر كەدەيلىكتى جويۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە جەتۋدىڭ دابىل ۇنىنە ىلەسە، شايقاستى باسى - قاسىندا قاداعالاعان وڭىرلەردەگى كادر، بۇقارا اسقاق كۇرەس جىگەرىمەن جانە تاسقىنداعان ارىنمەن كورنەكتى ماسەلەلەردى ءدال كوزدەپ، كۇش بىرىكتىرىپ قامال الىپ، قايسارلىقپەن شايقاس جۇرگىزىپ، مۇلدە كەدەيلىكتەن ارىلۋ ارمانىن بەتكە الىپ قايراتتانا اتوي سالدى.

 شايقاستى باسى - قاسىندا قاداعالاپ، ەرەكشە شارالارمەن ەرەكشە شايقاس جۇرگىزدى

  كۇز باسىندا اۆتوكولىكپەن ليۋپانشان تاۋىنىڭ ەتەگىندە جۇرسەڭىز، ۇساق قارا استىقتار اتىزىنداعى داقىل ماساقتارى ءيىلىپ، كۇرىش جايقالا وسكەن كورىنىسكە كۋا بولاسىز.

  80 نەشە جىلدىڭ الدىندا قىزىل ارميا ۇزاق جورىق جولىنداعى ەڭ سوڭعى بيىك تاۋ − ليۋپانشان تاۋىنان استى.

  قازىر نيڭشياداعى كەدەيلىك قالپاعى الىنباعان ەڭ سوڭعى كەدەي اۋدان − شيجي اۋدانى كەدەيلىكتەن ارىلۋ جولىنداعى ”ليۋپانشان تاۋىنان“ اسۋدا.

  ”ون ۇلەستىڭ توعىزىنان ءونىم الىنبايتىن، تورعاي شولدەگەنىنەن ديزەل مايىن ىشەتىن“. سۋ تاپشىلىعى − شيجي اۋدانىنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلۋىنداعى باستى كەدەرگى. حۇڭياۋ اۋىلى كەزىندە شيجي اۋدانىنداعى سۋ ەڭ تاپشى جەر بولاتىن. ”ءار كۇنى جەرگە جارىق تۇسپەستەن 4 − 5 كيلومەتر شالعايداعى بۇلاقتان سۋ تاسيمىز، جەردەگى تىزىلگەن شەلەك 20 مەتردەن استامعا سوزىلاتىن، جاي بارساڭ سۋ تيمەيدى“. 65 جاستاعى قىستاق تۇرعىنى ليۋ جىجۇن سول جىلداردى تىلگە العاندا قاتتى كۇرسىندى.

  شيجي اۋدانى اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگىن جوعارىلاتۋ ينجەنەرياسىن شايقاستى قاداعالاۋدىڭ ماڭىزدى ءتۇيىنى ەتتى. كورنەكتى ماسەلەنى ءدال كوزدەپ، شايقاس جۇرگىزۋ مىندەت تىزىمدىگىن جاساپ، ساياساتتى تياناقتاندىرۋدى مىقتاپ يگەردى − ناسوس پۋنكتىن قۇرىپ، سۋ كولشىگىن سالىپ، سۋ قاينارىن اۋىستىردى. سونىمەن بىرگە كەدەيلىكتەن ارىلتۋ ولشەمىن قاتاڭ قاداعالاپ، نىسانالى تۇردە قامال الدى − ”ءتورتتى تەكسەرۋ، ءتورتتى تولىقتاۋدى“ ورىستەتتى؛ وقۋدان قول ءۇزۋ ءشۇباسى بار 452 وقۋشىنى مەكتەپكە قايتاردى، اۋىل - قىستاقتارداعى حاۋىپتى ۇيلەردەن 1530 ءۇيدى جاڭادان وزگەرتىپ سالدى... ”ەكىدەن تارىقتىرماۋ، ۇشتە قامتاماسىز ەتۋ“ ولشەمىنە جەتۋ مولشەرىن %100كە جەتكىزدى.

  باستابىندا قاراپايىم ءىس اياعىنا تاياعاندا قيىنداسادى.

  2019 - جىلدىڭ اياعىنا دەيىن، بۇكىل ەلدەگى %90تەن استام كەدەي اۋداننىڭ كەدەيلىك قالپاعى الىنىپ، %95 كەدەي حالىق كەدەيلىكتەن ارىلىپ، 100 ميلليونعا جۋىق حالىق كەدەيلىكتەن ارىلدى.

  كەدەيلىكتەن ارىلتۋدىڭ ناتيجەسى دۇنيە ءجۇزىن جالت قاراتتى، ءبىراق قالعان شايقاس ءىسى ءالى دە جاپالى.

  قازىر كەدەيلىك قالپاعى الىنباعان كەدەي اۋداندار گۋاڭشي، سىچۋان، گۇيجوۋ، يۇننان، گانسۋ، نيڭشيا جانە شينجياڭ سىندى 7 ولكە، رايونعا شوعىرلانعان، شايقاسقا باسى - قاسىندا قاداعالاۋ جۇرگىزىلىپ جاتقان 1113 قىستاق جوعارىداعى نيڭشيادان سىرت، باسقا 6 ولكە، رايونعا شوعىرلانعان. بۇل وڭىرلەردە كەدەيلىكتىڭ دارەجەسى اۋىر، جاراتىلىستىق شارت - جاعدايى ناشار، كەدەيلەسۋ سەبەبى كۇردەلى، كەدەيلىكتەن ارىلتۋ وزىندىك قۇنى جوعارى، جەر - جەر نەشە كەزەك قامال السا دا الىنباعان ”توبەلەر“ بولىپ تابىلادى. توسىن تۋىلعان ىندەت پەن تاسقىن اپاتى ەڭ سوڭعى شەشۋشى شايقاستى ءتىپتى دە قيىنداتا ءتۇستى...

  كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ جاڭا جاعدايىنا ساي، ورتالىقتان جەرگىلىكتى ورىنعا دەيىن، ءبىر قىدىرۋ قولداۋ ساياساتتارىن شىعاردى.

  − قارجى قامتاماسىزدىعى تەبىنىن ارتتىردى. بيىل ورتالىق قازىنا جىل باسىندا كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قازىنالىق ارناۋلى قاراجاتىن ورنالاستىرۋ نەگىزىندە، شايقاسقا باسى - قاسىندا قاداعالاۋ جۇرگىزىلگەن وڭىرلەرگە تاعى ءمان بەرىپ، ولقىلىقتاردى تولىقتاۋ بويىنشا 18 ميلليارد 400 ميلليون يۋان قارجى ورنالاستىردى.

  − شايقاس جۇرگىزۋ كۇشتەرىن تولىقتادى. بۇكىل ەلدەگى ءارقايسى قاداعالاۋ جۇرگىزىلگەن اۋدانداردىڭ بارلىعىندا بىردەن ولكە دارەجەلى باسشى اۋداندارمەن بايلانىس ورناتىپ قاداعالاۋ جۇرگىزدى، قاداعالاۋ جۇرگىزىلگەن قىستاقتاردىڭ بارلىعىندا بىردەن اۋدان دارەجەلى باسشى تۇيىندە تۇرىپ يگەرۋدى ۇستىنە الدى.

  − قوعامداعى ءار سالا كۇشتەردى ۇيىستىرىپ قامال الدى. شىعىس، ورتا بولىكتەردەگى وڭىرلەردەن 2008 قوعامدىق كۇشتى شايقاسقا باسى - قاسىندا قاداعالاۋ جۇرگىزىلگەن 1113 قىستاقپەن جۇپ قۇراپ كومەكتەسۋگە جۇمىلدىرىپ، قىستاقتارعا 314 ميلليون يۋان قارجى قوستى.

  − قايتا كەدەيلەسۋدى قاداعالاۋ، الدىن الا ساقتاندىرۋ، كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ مەحانيزمىن ورناتتى، كەمەلدەندىردى. كاسىپ سالاسى ارقىلى قولداۋ تەبىنىن جانە جۇمىستاندىرۋ قامتاماسىزدىعىن ارتتىرۋ ارقىلى الدىن الا كىرىسىپ، كومەكتەسىپ - سۇيەمەلدەپ، قايتا كەدەيلەسۋ حاۋىپ - قاتەرىن جويدى.

  ...

  ”كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ نىسانالارى مەن مىندەتتەرى وزگەرمەيدى، قازىر جۇرگىزىلىپ وتىرعان كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ولشەمى وزگەرمەيدى، بيىل بۇل كەدەي اۋدانداردىڭ كەدەيلىك قالپاعىن الۋ، ءسوز جوق، ورىندالاتىن مىندەت“، - دەدى مەملەكەتتىك كەڭەس كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ كەڭسەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ليۋ يۇڭفۋ.

 ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، تولىق جەڭىسكە جەتپەيىنشە، استە شەپتەن قايتپادى

  بيىل 5 - ايدا سىچۋان دالياڭشان جاۋجۋە اۋدانى اتۋليەر قىستاعىنىڭ تۇرعىنى موۋسىداتي مەن ايەلى 2556 بولات باسپالداقتى باسىپ، 5 ۇرپاق ادام مەكەن ەتكەن ”جالاماداعى قىستاققا“ تۇبەگەيلى قوش ايتتى.

  شىرماۋىق ساباعىنان جاسالعان باسپالداققا، بولات باسپالداققا ورمەلەۋدەن عيماراتتىڭ باسپالداعىمەن جۇرۋگە، ليفتكە شىعۋعا دەيىن... وتكەن 5 جىلدا دالياڭشان تاۋىنىڭ قويناۋىنداعى جاۋجۋە اۋدانىنىڭ 50 مىڭنان استام بۇقاراسى ”تاۋ باسىنا“ قوش ايتىپ، ”قالا باسىنا“ كوشىپ كىردى.

  كەدەيلەردى قونىس جاڭالاتىپ سۇيەمەلدەۋ 10 ميلليونعا جۋىق كەدەي بۇقارانىڭ ”ەكىدەن تارىقپاۋ، ۇشتە قامتاماسىز بولۋ“ ماسەلەسىن شەشىپ قانا قالماستان، كەدەي جەردەن كوشىرۋ، باسقا كاسىپكە ويىستىرۋ، كەدەيلىكتىڭ تامىرىن قوپارۋ ارقىلى كەدەيلىكتىڭ ۇرپاقتار بويى جالعاسۋىن تۇبەگەيلى توستى.

  كوشىرگەننەن كەيىن، تاعى ورنىقتىرۋ كەرەك، سوندا عانا بىرتىندەپ بايۋعا بەتتەيدى. قازىر جاۋجۋە اۋدانىنىڭ ءارقايسى ورنالاستىرۋ تۇيىندەرىنىڭ ماڭداي الدى مىندەتى العاشقى قوعامنان تىكە وتكەن ۇلتتاردى نەگىز ەتكەن كوشىپ كەلگەن بۇقارانىڭ جاڭا تۇرمىسقا تەزىرەك ۇيلەسۋىنە كومەكتەسۋ.

  جينشاجياڭ ۇلكەن اڭعارىنىڭ قويناۋىنداعى بۋتو اۋدانى ابۋلوحا قىستاعىنىڭ ءۇش جاعىن تاۋ قورشاپ، ءبىر جاعى جالاماعا جالعاسىپ جاتادى، كەزىندە ەلىمىزدەگى تاس جول تۇتاسپاعان ەڭ سوڭعى قۇرىلىمدىق قىستاق ەدى.

  2019 - جىلى ابۋلوحا قىستاعىنا تاس جول تۇتاستىرۋ قۇرىلىسى باستالدى. كارتانى اشساڭىز، 3.8 كيلومەترلىك بۇل تاس جولدىڭ ادامزاتتىڭ كەدەيلىك تاۋىنان اسۋ بەكىمىنە كۋا بولعاندىعىن كورەسىز: دۇنيە جۇزىندەگى قازىر قولدانىستاعى تاسىمال قۋاتى ەڭ زور مي − 26 اۋىر تۇرپاتتى تىك ۇشاقپەن ماشينا جابدىقتارى تاسىلىپ، ءار كيلومەتر جولدى سالۋدىڭ قۇنى ورتا ەسەپپەن 10 ميلليون يۋاننان استى.

  2019 - جىلدىڭ اياعىنا بارعاندا، كەدەي وڭىرلەردە شارت - جاعدايعا يە قۇرىلىمدىق قىستاقتارعا قاتايتىلعان جول تۇتاستىرۋ %100 جۇزەگە استى. باتىس بولىكتەگى شەت - شالعاي تاۋلى وڭىردە 309 ”سىرعىما ارقاندى كوپىرگە وزگەرتۋ“ نىسانى اتقارىلىپ، جەرگىلىكتى بۇقارانىڭ ”سىرعىما ارقان زامانىنا“ قوش ايتۋىنا كومەكتەستى.

  كەدەيلىكتەن ارىلتۋ جولىندا بىردە - ءبىر ۇلتتىڭ كەم بولۋىنا، بىردە - بىرەۋىنىڭ قاعىس قالۋىنا بولمايدى.

  گۋاڭشي لوچىڭ اۋدانى بۇكىل ەلدەگى بىردەن - ءبىر مۋلاۋ اۆتونوميالى اۋدانى، قازىر كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ ەڭ سوڭعى جەڭىسىن قولعا كەلتىرۋدە.

  جاڭا عانا وتكەن اپتا سوڭىندا لوچىڭ اۋدانى ميانحۋا قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ۋ جۇنيدىڭ شارۋالار شاتتىعى ساياجايى كۇنىنە 10 نەشە توپ قوناق قابىلدادى، ”وسى 2 ايداعى اپتا سوڭىندا نەگىزىنەن ادام تولىپ تۇردى“. الايدا بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا قىستاق شالعايدا، توماعا - تۇيىق بولعاندىقتان، ول پۋتۇڭحۋانىڭ ءوزىن جاتىق سويلەي المايتىن.

  كوشىرۋ، وزگەرتىپ سالۋ جانە اۋىز سۋ ينجەنەرياسى ارقىلى قىستاقتاعى 23 قورجاعا ىركەس - تىركەس جول تۇتاستى... مۋلاۋ ۇلتى بۇقاراسىنىڭ تۇرعىن ءۇي، اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى تۇبەگەيلى شەشىلدى، ميانحۋا قىستاعى دا كەدەي قىستاقتان ساياحاتتاعى ”ءسوزسىز باراتىن جەر“ بولۋداي شارىقتاۋدى ورىندادى. ”بيىل، ءسوز جوق، كەدەيلىكتەن دەر كەزىندە ارىلامىز“، - دەدى ۋ جۇني نىق سەنىممەن.

  نەگىزدىك قۇرىلعىداعى ولقىلىقتاردى تولىقتاۋ تەتىك، ەڭبەككۇش ساپاسىنداعى ولقىلىقتى تولىقتاۋ ۇزاق ۋاقىتتىق جوسپارعا سايادى.

  شينجياڭدا قازىر كەدەيلىك قالپاعى الىنباعان تاعى 10 كەدەي اۋدان بار، ول بۇكىل ەلدەگى قالعان كەدەي اۋدانى ەڭ كوپ ولكە، كەيبىر بۇقارادا بەلگىلى شەبەرلىك جوق بولعاندىقتان باستان - اياق كەدەيلىكتەن ورنىقتى ارىلا المادى.

  كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدە اقىل - پاراسات جاقتان سۇيەمەلدەۋ كەرەك. ەڭبەككۇش ساپاسى جاعىنداعى ولقىلىقتى تولىقتاۋ ءۇشىن، حوتان ايماعى گۇما اۋدانىنداعى كاسىپورىن جاۋاپتىسى فىڭ شياۋحۇي سەح ديرەكتورىن جوعارى ەڭبەكاقىمەن شاقىرىپ اكەلىپ، كەدەيلەردى قولما - قول باۋلىدى.

  العاشقى قوعامنان تىكە وتكەن ۇلتتاردى جانە باسقا جان سانى ءبىرشاما از ۇلتتاردى كەدەيلىكتەن ارىلتۋ شايقاستى باسى - قاسىندا قاداعالاپ، ولقىلىقتاردى تولىقتاۋداعى ءتۇيىن.

  يۇننان ءالى دە بۇكىل ۇلت بويىنشا كەدەيلىكتەن ارىلا قويماعان ليسۋ ۇلتى مەن نۋزۋ ۇلتى سىندى العاشقى قوعامنان تىكە وتكەن 2 ۇلتقا قاراتا، ”كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ شەشۋشى شايقاسىنىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە جەتۋ 100 كۇندىك جالپى شابۋىل ارەكەتىن“ ورىستەتىپ، ءبىر ايدا ءبىر تالداۋ جاساپ، ءبىر ايدا ءبىر مالىمدەپ، ءبىر ايدا ءبىر اڭىس ەتتى.

  سىچۋان جاۋجۋە اۋدانى العاشقى قوعامنان تىكە وتكەن ۇلتتاردى نەگىز ەتكەن كوشىپ كەلگەن بۇقارانىڭ كورپە جيناۋ، ەلەكتر بۇيىمدارىن پايدالانۋ سياقتى جاقتارداعى كونە سالتتارىن وزگەرتۋ قىزمەتىنەن باستاپ ىسكە كىرىسىپ، بۇقارانىڭ ”كەدەي جەردەن كوشىپ شىعۋ“ سەنىمىن ورناتتى.

  كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ نەگىزگى شايقاس مايدانىندا ءبىر كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋشى كادر ءبىر قولباسشىلىق شتابى بولىپ تابىلادى. گۇيجوۋ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىن باسى - قاسىندا قاداعالاۋ قىزمەتىن ورىستەتكەننەن كەيىن، كەدەيلىك قالپاعى الىنباعان 9 اۋىر كەدەي اۋداندا جەكە - جەكە ءبىر ولكەلىك پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسىن شايقاستى قاداعالاۋ اترەتىنىڭ باستىعى ەتۋدى ايقىندادى.

  قازىرگە دەيىن، بۇكىل ەلدە جيىنى 2 ميلليون 900 مىڭنان استام كادر قىستاقتاردا تۇرۋعا تاڭداپ جىبەرىلىپ، ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان قىستاقتاردى جاپپاي قامتۋ جۇزەگە اسىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزۋگە پارمەندى قامتاماسىزدىق ازىرلەندى.

 قايتا كەدەيلەسۋدىڭ الدىن الىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋ ناتيجەلەرىنىڭ تاريحتىڭ سىنىنان وتۋىنە مۇمكىندىك جاسادى

  گانسۋ ليشيان اۋدانى جاڭتيە قىستاعىندا 8 - ايدان بەرى ۇزدىكسىز نوسەر جاۋىپ، بەتكەي كوشكىنى جانە لاي - شاعىل كوشكىنى اپاتتارى تۋىلىپ، 430 مۋ جەردەگى جۇڭگوشا شيپاگەرلىك ءدارى ماتەريالدارى اپاتقا ۇشىرادى، مۇنىڭ ىشىندە 100 مۋ جەردەن ءونىم الىنباي، بۇقارا قايتا كەدەيلەسۋ حاۋىپ - قاتەرىنە ءدوپ كەلدى.جاڭتيە قىستاعى اپات سەبەبىنەن كەدەيلەسۋدىڭ تيبى − ”3 جىلدا 2 رەت اپات تۋىلىپ“، كەدەيلەسۋ مولشەرى %68.5كە جەتىپ، ليشيان اۋدانىنداعى ەڭ كەدەي قىستاقتاردىڭ بىرىنە اينالدى.

  بيىك تاۋلى، تەرەڭ شاتقالدى ەرەكشە جاعراپيالىق ورتا، ءجيى تۋىلعان جاراتىلىستىق اپات، ءالسىز كاسىپ سالاسى نەگىزى سەبەپتەرىنەن كەدەيلىكتەن ارىلتۋ ناتيجەلەرىن بەكەمدەۋ قيىن بولۋ شايقاستى باسى - قاسىندا قاداعالاۋ جۇرگىزىلگەن كوپتەگەن وڭىرلەردەگى كورنەكتى ماسەلە ەسەپتەلەدى.

  بازار مەحانيزمىنەن پايدالانىپ كەدەيلىكتەن ارىلتۋ ناتيجەلەرىن بەكەمدەدى. ”قازىر قامسىزداندىرۋ بويىنشا تولەۋ قىزمەتى ورىستەتىلۋدە، اپاتقا ۇشىراعان بۇقارا تەز ارادا قامسىزداندىرۋ تولەم اقشاسىن الادى“. جاڭتيە قىستاعىنىڭ ءبىرىنشى شۋجيى ياڭ كو تانىستىرىپ بىلاي دەدى: قىستاقتا كەدەي وتباسىلارىن اۋىل شارۋاشىلىق قامسىزداندىرۋىمەن جاپپاي قامتۋ نەگىزىنەن جۇزەگە استى، كەدەيلەسۋ حاۋىپ - قاتەرى بار كەدەيلەسۋگە تاياپ تۇرعان وتباسىلار، قايتا كەدەيلەسۋ حاۋىپ - قاتەرى بار قاداعالانعان وتباسىلار سياقتى شوعىرلاردى قامسىزداندىرۋمەن قامتۋ تەبىنى دە ارتتىرىلۋدا.

  ءبىر ادامدى جۇمىستاندىرىپ، بۇكىل وتباسىن كەدەيلىكتەن ارىلتتى. جۋىرداعى بىرنەشە جىلدان بەرى بۇكىل ەلدەگى كەدەي حالىقتىڭ %92ى كاسىپ سالاسى ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋگە قاتىناسىپ، ۇشتەن ەكىسىنەن استام كەدەي وتباسى جاڭاشا تيجارات تۇلعالارىنىڭ جەتەكتەۋىنە يە بولدى.

  شەشۋشى شايقاستىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزەتىن جىلدا، ىندەت شايقاستى باسى - قاسىندا قاداعالاۋ جۇرگىزىلگەن وڭىرلەردىڭ جۇمىستاندىرۋدى ورنىقتىرۋ ماسەلەسىنىڭ قيىندىعىن ارتتىرا ءتۇستى. كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ سەحىنا قابىلدادى، اۋىلعا قايتىپ شارۋاشىلىق قۇرۋ ارقىلى جەتەكتەدى، ەڭبەككۇش شىعارۋ ارقىلى باسقا كاسىپكە ويىستىردى، الەۋمەتتىك يگىلىك سيپاتتى جۇمىس ورىندارىنا ورنالاستىردى... جەر - جەر بار امالىن سالىپ، كەدەي بۇقارانىڭ ورنىقتى جۇمىستانىپ قايتا كەدەيلەسپەۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتتى.

  شينجياڭدا دارەجەگە ءبولىپ ساقتىق ورناتتى − ۇلكەن ساندى مالىمەتتەن پايدالانىپ ”قىزىل، قىزعىلتىم، سارى، جاسىل“ 4 رەڭدى سيگنال شىراقتى دارەجەگە بولىنگەن ساقتىق ورناتىپ، باعىتتامالى باۋلۋ، الەۋمەتتىك يگىلىك سيپاتتى جۇمىس ورىندارى، تومەنگى شەكتەن تۇسىرمەي قامتاماسىز ەتۋ ارقىلى دەر كەزىندە يكەمدى كومەكتەسىپ سۇيەمەلدەدى.

  گۇيجوۋدا داعدىدان تىس شارالارمەن كۇش سالدى − باعىتتامالى كومەكتەسەتىن ولكە، قالالارمەن سايكەسىپ گۇيجوۋلىق جۇمىسكەرلەردىڭ جۇمىس ورنىن ورنىقتىردى ءارى ولكەگە توتە قاراستى 15 ورىن باس بولىپ، 432 مىڭ جۇمىس ورنىن جاڭادان اشىپ، جاقىن ماڭنان جۇمىستاندىرۋدى جەبەدى.

  نيڭشيادا ”تۇيىننەن تۇيىنگە“ جەتكىزدى − تاراۋلارمەن، اۋىل - قالاشىقتارمەن، جۇمىس ىستەۋ قىزمەت پۋنكتتەرىمەن، جۇمىسشى شىعارۋشى سەرىكتەستىكتەرمەن بىرلەسىپ ارەكەتتەنۋ مەحانيزمىن ورناتىپ، ”اۆتوبۋز جالعا الىپ“، ”ۇشاق جالعا الىپ“ جۇمىسشى ىستەتەتىن كاسىپورىندارمەن دالمە - ءدال بايلانىس ورناتتى.

  ...

  8 - ايدىڭ 31 - كۇنىنە دەيىن شايقاسقا باسى - قاسىندا قاداعالاۋ جۇرگىزىلگەن 52 اۋداننان بيىل 2 ميلليون 874 مىڭ 100 ادام سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەدى، بۇل بىلتىر سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەگەن ادام سانىنىڭ %112.94ىندەي، جۇمىستانۋ ورىندارىن ورنىقتىرۋدىڭ نەگىزى ىشكەرىلەي بەكەمدەلدى.

  شەشۋشى شايقاستىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە جەتۋگە بىرىككەن كۇش ۇيىستىردى. 9 - ايدا بۇكىل ەلدە تۇڭعىش تۇتىنۋ ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلەۋ ايى باستالىپ، قوعامنىڭ ءار سالا كۇشتەرى كەدەي وڭىرلەرگە كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋگە جۇمىلدىرىلدى.

  سىلدىراعان بۇلاقتار جينالا كەلە تەڭىزگە اينالدى. قازىر بۇكىل ەلدە كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ونىمدەرى 129 ميلليارد 920 ميلليون يۋانعا ساتىلىپ، كەدەي وڭىرلەردەگى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ كاسىپ سالالارىنىڭ دامۋىنا سارقىلماس قوزعاۋشى كۇش قوسىپ، ”تاپجىلمايتىن قىزمەت اترەتتەرىن“ قالدىردى.

(قاتىناسقان تىلشىلەر: داي شياۋحى، گۋان چياۋچياۋ، رىن ۋي، ۋاڭ پىڭ، ياڭ جيڭ، شياڭ ديڭجيە، حۋاڭ حاۋميڭ، چىن يفان)

(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 10 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.

  • ٴپايزاۋات ”ورىگىنىڭ“ حوش ٴيىسى اڭقىدى جەمىس ەگەتىن ديقاندار ءۇزۋ - تەرۋ قاربالاستىعىنا ءتۇستى
  • كۇيتۇن: كىشكەنتاي ساڭىراۋقۇلاق كۇشتى ”قۋات“ بايقاتتى
  • مىرىش جالاتىلعان قۇبىر ماتەريالدارى ٴوتىمدى بولدى
  • جيىن-تەرىن تىكە تاراتىلىمى: كۇشار ەرىكتى قىزمەت وتەۋ اترەتى وتە كەرەمەت
  • جارىق ەلەكتر، ەنەرگيا ساقتاۋ ەلەكتر ستانسياسى ٴۇستىرتتى جارىقتاندىردى