تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ساياحات

مىڭ قۇلپىرعان التاي ساياحاتتاپ كەلۋىڭىزدى كۇتەدى

  تيانشان تورى حابارى (حابارىن جازىپ، سۋرەتىن تۇسىرگەن ەرىكتى ءتىلشى لۇي ۋىن). 9 - ايدا، شينجياڭ التاي ايماعى ءبىر جىلدىڭ ەڭ تاماشا مەزگىلىنە كىرەدى، بوياۋلى سۋرەتتەي قۇلپىرعان كورىنىس وڭىرلەرى كەلىپ ساياحاتتاۋىڭىزدى كۇتەدى.

  شينجياڭعا ساياحاتتاي كەلسەڭىز، قاناسقا ءسوزسىز بارىڭىز. ءار جىلدىڭ 9-، 10- ايلارىندا قاناستىڭ اشىق اسپانى، كوك جاقۇتتاي اسەم كولى قوڭىر كۇزدىڭ جايلى اۋارايىمەن بىرگە جاراسىم تاۋىپ، كول بويىنداعى اق قايىڭ، قىزىل قاراعاي، سامىرسىن سياقتى اعاشتاردىڭ وتتاي قىزارىپ، التىنداي جارقىراعان ساعىمى تۇنىق كول بەتىنەن كورىنىپ، كورگەن جاندى ەلىتەدى. قاناستىڭ الۋان گۇلدەرى قۇلپىرعان، جاسىل جەلەك جامىلعان جاز كورىنىسىن كورگەن بولارسىز، ەندى قاناستىڭ كۇزگى الۋان ءتۇستى كوزقامار كورىنىسىن وتكىزىپ الىپ قاپى قالماڭىز.

  9 - ايداعى قومنىڭ ورمانمەن كومكەرىلگەن تاۋلارى، وزەنى مەن جايلاۋى، قىزىل تۇسكە ەنگەن نۋ ورمانى كوز سۇرىندىرەدى، جىم - جىرت قىستاق بەينە دۋ - دىبىردان شەتكەرى جايلى الاپتاي.

  التايعا كەلگەندە، كوكتوعايعا بارماساڭىز بولمايدى. كۇزدەگى كوكتوعايدىڭ اسپانى شايداي اشىلىپ، شۋاعى بويدى جىلىتادى، كوركەم تاۋ - وزەندەرى مەن بۇلت اراسىنداعى اڭعاردان كۇز لەبى مەن مۇندالايدى. اققايىڭ ورمانى التىن سارى تۇسكە بويالىپ، كۇن ارايى قاتپار - قاتپار تاۋلاردىڭ ءوڭىن نۇرلاندىردى. وزىندىك دارا كوركەمدىككە يە كوكسۋ، ءيىرىمتى كولى، ەرتىس ۇلكەن اڭعارىنىڭ كورىنىسى كورگەن جاندى تامساندىرادى.

  اققايىڭ ورمانىن كورمەكشى بولساڭىز، اۋەلى قابا اۋدانىنىڭ اق قايىڭ ورمانى كورىنىس وڭىرىنە بارىڭىز. ەگەر كۇز ماۋسىمىنداعى قاناستى بوياۋ تاقتاسى دەسەك، وندا قابا اۋدانىنىڭ اق قايىڭدارى بولسا دەن قويىپ نوبايلاعان التىن ءتۇستى ماي بوياۋلى سۋرەت. التىنداي سارى ورمانعا كىرسەڭىز، شەتىنە كوز جەتپەيدى. ساپ - سارى اعاش جاپىراقتارى، جاسىل جەلەگى، كوگىلدىر اسپانى، تۇنىق وزەندەرى... التىن تۇسكە ەنگەن اق قايىڭ ورمانى اراسىندا ءجۇرۋ اسا رومانتيكالى.

  ۇلى تابيعاتتىڭ مىڭ قۇلپىرعان بەينەسى كەرىشتى كەمەردە. كەرىشتى كەمەردىڭ كورىنىس تاماشالاۋ تەكشەسىندە تۇرىپ الىسقا كوز جىبەرسەڭىز، وڭتۇستىك جاعاسىندا تەرەك، جاسىل القاپ، ءشول جازيرا كوك اسپانمەن ۇشتاسقان كوز تارتاتىن كورىنىس بولسا؛ سولتۇستىك جاعاسى تاۋلارى وركەشتەنگەن، ءوڭى تۇرلەنگەن تاڭعاجايىپ جەر بەدەرى. يرەلەڭدەگەن ەرتىس وزەنى، عاسىرلار بويى كەلە جاتقان يادان جەر بەدەرى، كەڭىنەن كوسىلگەن ورمان - توعايلارى كەشكى شاپاق، وزەندەرمەن ساندەنىپ، قىزىل، سارى، كۇلگىن، جاسىل، قوڭىر سياقتى الۋان تۇستەرگە ەندى. اسىرەسە، يادان جەر بەدەرىندەگى ۇلكەندى - كىشىلى تاس شىڭدار، تاس تامدار، تاس دىڭگەكتەردىڭ عاجايىپ ءپىشىنىن بەينە ون ساۋساعىنان ونەر تامعان شەبەرلەر ءوز قولىمەن سالعانداي، كورگەن ادامدى تاڭداندىرادى.

  كوركى ساۋلەتتى ”تەڭىزدەگى“ سايتان كەرىش، تەك قانا التايداعى عانا ەمەس، شينجياڭداعى، ءتىپتى بۇكىل ەل كولەمىندەگى بىردەن - ءبىر دارا تۇلعا. ۇشى - قيىرسىز ۇلىڭگىر كولىندەگى ”تەڭىزدەگى“ سايتان كەرىش كورىنىس ءوڭىرىنىڭ كۇزى جانعا جايلى بولىپ، مول ەكولوگيالىق بايلىعى، كوركەم كول كورىنىسى، جان باۋرايتىن ۇلتتىق سالت ـ سانا مادەنيەتى، سونداي ـ اق وزگەشە ەرەكشەلىككە يە سۋ ۇستىندەگى يادان جەر بەدەرى جىلدا قىرۋار ساياحاتشىنى باۋرايدى. قازىر، تەڭىزدەگى سايتان كەرىش كورىنىس ءوڭىرى ۇلىڭگىر كولى مەملەكەتتىك سازدىق باقشاسى، ۇلتتىق سالت ـ سانانى تاماشالاۋ ءوڭىرى، سۋ ءۇستى ساۋىق قۇرۋ، سەيىلدەۋ ـ سەرۋەندەۋ ءوڭىرى سياقتى نىسانداردى سالىپ بولدى. قوڭىر كۇزدە كول بەتىندە قايىقپەن سەيىلدەۋ نەتكەن تاماشا.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.