بۇرىن تەلەفون سيرەك كەزدەسەتىن زات بولاتىن.
”ول كەزدە ءبىز’قابات ۇيدە تۇرۋدى، ەلەكتر شام، تەلەفون بولۋدى‘ دوڭگەلەك داۋلەتتى تۇرمىس دەپ سانايتىنبىز. 20 جىلدان بەرى، قول تەلەفون قۇندى بۇيىمنان كۇندەلىكتى تۇرمىستىق بۇيىمعا اينالدى. اسىرەسە، قازىر بەينە ەكراندا تىلدەسۋ ’قيىر شەتتەگىلەر دە كورشىڭدەي بولعان‘ جاعدايدى جۇزەگە اسىردى“! - دەدى بۇرىنعى شينجياڭ پوچتا - تەلەگراف باسقارۋ مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، بيىل 80 جاستاعى جاۋ گويۇي تەبىرەنە.
حابار - بايلانىس كاسىبى − حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ نەگىزدىك، جەتەكشىلىك سيپاتتى كاسىبى، سونداي - اق باقىتتى تۇرمىستىڭ قوعامدىق بارىس - كەلىس نەگىزى. بۇگىنگى كۇنى جۇڭگو حابار - بايلانىس كاسىبى 5G سياقتى كوپتەگەن سالادا دۇنيە ءجۇزىنىڭ الدىڭعى لەگىندە كەلەدى، حابار - بايلانىس كاسىبى بۇرىن بولىپ كورمەگەن تەرەڭدىك پەن كەڭدىك ارقىلى بۇقارانىڭ قىزمەتىنە جانە تۇرمىسىنا توعىستى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شينجياڭنىڭ حابار - بايلانىس كاسىبىنىڭ دامۋى جاڭا بەلەسكە كوتەرىلدى. 2012 - جىلدان 2020 - جىلعا دەيىن، بۇكىل شينجياڭدا تەلەگراف كاسىبىنىڭ جالپى مولشەرى 24 ميلليارد 670 ميلليون يۋاننان 164 ميلليارد 440 ميلليون يۋانعا ارتقان، بۇكىل رايونىمىزدا تەلەفون ابونتتارىنىڭ جالپى سانى 25 ميلليون 486 مىڭنان 32 ميلليون 329 مىڭعا كوبەيگەن، جىلجىمالى حابارلاسۋ تەلەفون ابونتتارى 20 ميلليون 85 مىڭنان 28 ميلليون 275 مىڭعا، جىلجىمالى حابارلاسۋ ينتەرنەت قولدانۋشىلارى 12 ميلليون 99 مىڭنان 22 ميلليون 909 مىڭعا كوبەيگەن.
سيفرداعى كەم - كەتىك تولىقتاندى
دۇنيە ءجۇزى كوز الدىمىزدا تۇردى
1992 - جىلى 1 - كەزەكتى ءۇرىمجى ساۋدا جارمەنكەسى ۇرىمجىدە اشىلعان كەزدە ۇزاق جولدى تەلەفون جالعاۋ توتەنشە قولايسىز ەدى، وسى ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن، قاتىستى جاقتار ارنايى ءادىس - امالدارمەن ساۋداگەرلەر ءۇشىن 40 تەلەفون ورناتقان بولاتىن، الايدا ونىمەن سىرتقا تەلەفون جالعاۋ وتە قيىن بولدى. ساۋد ارابياسىنان كەلگەن ءبىر ساۋداگەر ءاسىلى ءبىر سەلبەستىك نىسانىنا كەلىسىپ قويعان بولاتىن، بۇل جاعدايدى كورگەن سوڭ، وكىنىشپەن سەلبەستىكتى كۇشىنەن قالدىرعان ەدى.
حابار - بايلانىس ىركىلىسسىز بولماعاندىقتان، دۇنيە جۇزىمەن قاشىقتىعىمىز سونشاما الىس سەزىلگەن ەدى. ال قازىر ءۇرىمجىنى ايتپايىق، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ شەت - شالعايداعى شاعىن تاۋلى قىستاقتارىندا دا ادامدار حابار - بايلانىس ءۇشىن قامىقپايتىن بولدى.
قاعىلىق اۋدانى شيحىشيۋ اۋىلى ياراعىز قىستاعى قاراقۇرىم تاۋىنىڭ قويناۋىنداعى شاعىن قىستاق، كەدەيلىك دارەجەسى اۋىر، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قيىندىعى جوعارى ەدى، اۋدان ورتالىعىنان كولىكپەن جولعا شىقسا، ءبىر كۇن ۋاقىت جۇمساپ، تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىكتىگى 4000 نەشە مەتر كەلەتىن كوپتەگەن قارلى تاۋ، بيىك اسۋدان اسىپ ارەڭ جەتۋگە بولادى.
2019 - جىلى قىستاقتا 100 مەگابايت تالشىقتى وپتيكالى كەڭ جولاقتى بەلدەۋ مەن 4G تورابى ورناتىلدى، ينفورماتسيانىڭ جوعارى قارقىندى جولىنا تاۋ - وزەندەر كەدەرگى بولۋدان قالدى.
”بۇرىن قىستاقتا حابار - بايلانىس بازالىق ستانسياسى بولمادى، تەلەفون ءۇزىلىپ - ءۇزىلىپ ەستىلەتىن، كوپ جاعدايدا تەلەفوندى اشەكەي ءۇشىن ۇستاعانداي بولاسىڭ. قازىر جاقسى، سيگنال تولىق، ينتەرنەت ىركىلىسسىز، مەن ۇنەمى اۋدان ورتالىعىنداعى اعاممەن بەينە - ەكراندا تىلدەسىپ تۇرامىن“، - دەدى قىستاق تۇرعىنى ءانۋار قۇربان.
ياراعىز قىستاعى جونىنەن ايتقاندا، وزگەرىس، ارينە، بۇل عانا ەمەس.
قىستاق تۇرعىندار كوميتەتى الدىنداعى قاتارلاستىرا سالىنعان جاڭا دۇكەندەردىڭ الدىندا قىستاق تۇرعىنى تۇماگۇل ياسىن اشقان بالكۇلشە دۇكەنىنەن ويناقى مۋزيكا ءۇنى ەستىلىپ تۇر، جاڭادان پىسىپ شىققان ءتۇرلى پراندىكتەردەن شىققان حوش ءيىس وزىنە تارتىپ، بالكۇلشەلەردىڭ بەتىندەگى رەڭدى كىلەگەي مايىنان جاسالعان گۇلدەر شىن گۇلدەردەي كورىنەدى.
”قازىر ينتەرنەتتە ءتۇرلى بالكۇلشە - پراندىك پىسىرۋدىڭ دارىستەرى بار، قىستاققا ينتەرنەت تورى جالعانعاننان كەيىن، كەز كەلگەن ۋاقىتتا ۇيرەنە الاتىن بولدىق. مەن ءدامدى بالكۇلشە - پراندىكتەردەن كوپ جاساپ، كوپشىلىكتىڭ تۇرمىسىنىڭ ءلاززاتىن ارتتىرا تۇسەمىن“، - دەدى تۇماگۇل.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شينجياڭ قالا - اۋىلداردىڭ ينتەرنەت قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتتى. قازىرگە دەيىن بۇكىل رايوندا 5904 اكىمشىلىك قىستاقتا، سونداي - اق بيڭتۋان، ليان - دۇيلەردە تالشىقتى وپتيكالى كەڭ جولاقتى بەلدەۋ قۇرىلىسى اياقتالدى، 1003 اكىمشىلىك قىستاقتا 4G بازالىق ستانسياسى قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 4 ايماق - وبلىستاعى 1962 اۋىر كەدەي قىستاققا تۇگەلدەي تالشىقتى وپتيكالى كەڭ جولاقتى بەلدەۋ ەنگىزىلىپ، حابار - بايلانىس تورىمەن جاپپاي قامتىلدى.
”اكىمشىلىك قىستاقتاردا كەڭ جولاقتى بەلدەۋ تۇتاستىرىلۋ مولشەرى، سونداي - اق 4G تۇتاستىرىلۋ مولشەرى تۇگەلدەي ％99تەن استى. حابار - بايلانىس تورى تيانشاننىڭ وڭتۇستىگى مەن سولتۇستىگىندەگى ءار ۇلت بۇقاراسى وڭاي عانا باستان كەشىرە الاتىن ’قولىنداعى باقىتقا‘ اينالدى“، - دەدى شينجياڭ حابار - بايلانىس باسقارۋ مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، مەكەمە باستىعى ما جۋچيڭ.
ينتەرنەتپەن جاناسۋ زامان جورالعىسىنا اينالدى
دامۋدىڭ پايداسىنان ورتاق پايدالاندى
”ينتەرنەت جەلىسىنە شىققان ءبىرىنشى كۇنى - اق 20دان استام تاپسىرىس ءتۇستى، 2 كۇندە 160 كيلوگرام ساتتىق. مەنىڭ قازىر اي سايىن دەرلىك 3000 − 4000 يۋان كىرىسىم بار“. 9 - ايدىڭ 8 - كۇنى جاڭا ءشار اۋدانى قامسارىق اۋىلى قامسارىق قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ءاشىم نامات ءوز ءۇيىنىڭ جەرگىلىكتى بالىن ينتەرنەت تۇعىرىنا شىعارعاننان كەيىن، تاپسىرىس ۇزدىكسىز كوبەيگەنىن، كۇندەرىنىڭ بالداي تاتىعانىن ايتتى.
حابار - بايلانىس تەحنيكاسىنىڭ ۇشقان قۇستاي دامۋى ءاشىم سياقتى سان مىڭداعان ەگىنشى - مالشىنىڭ سىرتقى دۇنيەنى تۇسىنۋىنە وراي جاراتىپ قالماستان، ولاردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ەرەكشە ونىمدەرىنە قانات ءبىتىرىپ، شار تاراپقا سامعاتتى.
”ءبىر تەلەفون بولسا بولدى، ۇيىڭنەن اتتاپ شىقپاي - اق قىستاقتاعى اۋىل شارۋاشىلىعى ەرەكشە ونىمدەرىن بۇكىل ەلىمىزدىڭ جەر - جەرىنە ساتا الامىز“. اقسۋ قالاسى ايكول قالاشىعى تاشتا قىستاعىنىڭ تۇرعىنى احمەت تۇردى ينتەرنەتكە شىققان سوڭ، قىستاقتان قارا ءۇزىپ العا شىققان ”ينتەرنەتتە زات ساتۋشى اساباعا“ اينالدى. ”بىلتىر مەن ينتەرنەتتە قىستاقتاعى 150 ديقاننىڭ 100 توننادان استام جاڭعاعىن ساتۋىنا كومەكتەستىم، ورتا ەسەپپەن ءبىر وتباسىنىڭ كىرىسى مىڭ يۋاننان كوپ ارتتى، مۇنىڭ ىشىندە 117 وتباسى كەدەي وتباسى“، - دەدى احمەت ماقتانىشتى لەبىزبەن.
تەلەفونمەن سويلەسىپ، قول تەلەفون ىستەتۋدەن بارلىق جەردەن تابىلاتىن ينتەرنەت قولدانىمىنا، زەردەلى تەرمينالعا، ودان بارشا عالامنىڭ ءوزارا بايلانىسۋىنا دەيىن، حابارلاسۋ كاسىبى ءار سالا، ءار كاسىپتىڭ تيبىن جاڭالاپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ جەدەلدەتۋشىسى بولدى. تور جىلدامدىعىن تەزدەتىپ، اقىسىن تومەندەتۋگە ىلەسىپ، ”ينتەرنەت +“ستراتەگياسى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىلىپ، ينتەرنەت بۇقارانىڭ تۇرمىسىمەن ونان ارى تەرەڭدەي توعىستى.
شينجياڭنىڭ ۇلكەن كورىنىس وڭىرلەرىندە زەردەلى ساياحات تۇعىرى ءوز ونەرىن ايگىلەپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ۇدايىلاندىرۋ شارالارىن ناقتى، ەگجەي - تەگجەيلى تياناقتاندىرىپ قانا قويماي، ساياحاتشىلاردى ىشەر اس، تۇرار جاي، قاتىناس، ساياحات، زات ساتىپ الۋ، كوڭىل اشۋ سياقتى قىزمەت وتەۋلەرمەن دە قامدادى.
”ءبىر ورىننان كوپ ءىستى ءبىتىردى“، كەزەكتە ءۇرىمجى قالا تۇرعىندارىنىڭ ءارقايسى رايون، اۋداننىڭ ۇكىمەت قىزمەتى بويىنشا قىزمەت وتەۋ ورتالىعىندا ءىس ءبىتىرۋى ءارى تەز، ءارى قولايلى بولدى، اۋەلى، ۇيدەن اتتاپ شىقپاي - اق قول تەلەفونمەن، كومپيۋتەرمەن ءىس بىتىرە الاتىن بولدى؛ ۇيدەن شىعۋدىڭ الدىندا قول تەلەفوننان جول جاعدايىن الدىن الا بىلەتىن بولدى، اۆتوبۋزعا وتىراتىندار الەۋمەتتىك اۆتوبۋزدىڭ قانشا مينۋتتا بەكەتكە جەتەتىنىن دە ءبىلدى؛ قول تەلەفونمەن امبولاتورياعا الدىن الا ۋادەلەسىپ اۋرۋ كورسەتۋ قاتارعا تۇرىپ ءنومىر الۋ ازابىن ازايتتى، زەردەلى قالا ادامداردىڭ تۇرمىسىن اناعۇرلىم تاماشا ەتتى.
5G شاپشاڭ جالپىلاستى
بولاشاق اناعۇرلىم تاماشا بولماق
ادامداردىڭ جىلجىمالى ساندى مالىمەتكە سۇرانىس مولشەرىنىڭ قاۋىرت ارتۋىنا ىلەسىپ، 5 - ۇرپاق جىلجىمالى حابارلاسۋ تەحنيكاسى − 5G زامانعا قاراي جارىققا شىقتى. 2019 - جىلى 10 - ايدىڭ 31 - كۇنى ءۇرىمجى ساۋدالىق 5Gدى ءبىر ۋاقىتتا ىسكە قوسىپ، بۇكىل ەلدە تۇڭعىش توپتاعى 5Gدى ىسكە قوسقان 50 قالانىڭ ءبىرى بولدى. ءۇرىمجى قالاسىنىڭ تۇرعىنى جياڭ جىشيڭ شينجياڭ اۋماعىنىڭ الدىن الا ۋادەلەسۋ تۇعىرىندا 5G توپتاماسىنا كۇنى بۇرىن ۋادەلەسكەن تۇڭعىش ابونت بولدى. ”ماعان بەرگەن ەڭ كورنەكتى اسەرى جىلدامدىعىنىڭ تەزدىگى بولدى، اسىرەسە، ويىن ويناعاندا توراپتىق جىلدامدىعى كەرەمەت، كىدىرىپ قالمايدى، كورىنىسى دە تۇنىق“، - دەدى جياڭ جىشيڭ، - ”بۇگىندە ءۇرىمجى قالاسىنىڭ نەگىزگى قالا وڭىرىنەن 5G تور سيگنالىن، نەگىزىنەن، تاۋىپ الۋعا بولادى، 5G قول تەلەفونىن ىستەتە باستاعان ادامدار بارعان سايىن كوبەيدى“، - دەدى جۇڭگو بىرلەسپە حابارلاسۋ شينجياڭ بولىمشە سەرىكتەستىگىنىڭ ارنالىق اينالىم ورتالىعىنىڭ جاۋاپتىسى سۇي حايفىڭ. شينجياڭ حابارلاسۋدى باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ ساندى مالىمەتىندە 9 - ايدىڭ 4 - كۇنىنە دەيىن، بۇكىل شينجياڭدا 5G بازالىق ستانسياسىنان 4054ىنىڭ سالىنىپ بولعاندىعى، مۇندا ىسكە قوسىلعان 5G بازالىق ستانسياسىنىڭ 3951گە جەتكەنى، اشتىرعان ابونتتار ءبىر ميلليون 421 مىڭعا جەتىپ، مۇندا ۇرىمجىدە سالىنىپ بولعان 5G بازالىق ستانسياسىنىڭ 2386 بولعاندىعى كورسەتىلگەن.
5G تەك تور جىلدامدىعىن عانا وزگەرتكەن جوق. بيىل 7 - ايدا تۇڭعىش توپتاعى سىناق ءتۇيىنى بولعان شيپاحانالاردىڭ ءبىرى − شينجياڭ مەديتسينا داشۋەسىنە قاراستى 1 - شيپاحانا جۇڭگو جىلجىمالى حابارلاسۋ توبى شينجياڭ شەكتى سەرىكتەستىگىمەن، جۇڭگو جىلجىمالى حابارلاسۋ چىڭدۋ كاسىپ سالاسىن زەرتتەۋ ورنىمەن بىرلەسىپ، ەڭ الدىمەن شينجياڭدا تۇڭعىش 5G زەردەلى شيپاحانا سىناق ءتۇيىنىن اشتى. 5G ”قاشىقتان ۋلترا دىبىسىن قولدانۋ مەديتسينالىق كەسكىندەردىڭ ساندى مالىمەتىن اناعۇرلىم ايقىنداپ، ەكى جاقتاعى شيپاگەرلەردىڭ دەر كەزىندە تىكەلەي جاۋاپتاسۋىنا اناعۇرلىم قولايلىلىق تۋدىرىپ، نەگىزگى ساتىداعى شيپاحانالاردىڭ قىزمەت وتەۋ قابىلەتىنىڭ ءالسىز بولۋ ماسەلەسىن شەشتى. كەڭ جولاقتى بەلدەۋ، از كەشەۋىلدەۋ سىندى ەرەكشەلىكتەرى ساپالى ەمدەۋ بايلىعىنىڭ ءتىپتى كوپ ناۋقاستارعا تيىمدىلىك جەتكىزۋىن جەبەدى“، - دەدى شينجياڭ مەديتسينا داشۋەسىنە قاراستى 1 - شيپاحانانىڭ ورىنباسار باستىعى تاڭ باۋپىڭ. ۇلكەن ساندى مالىمەت ءجۇرىس - تۇرىس كودىنەن ”بۇلتتىق ساباقحاناعا“، ۇيدە وتىرىپ قىزمەت ىستەۋگە، قاشىقتان ەمدەۋگە دەيىن بيىلعى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ ۇلكەن سىناعىندا 5G تورى، جاساندى زەردە، ونەركاسىپتىك ينتەرنەت سياقتىلاردى ۋاكىلدىك ەتكەن جاڭاشا نەگىزدىك قۇرىلعىلار وراسان زور دامۋ كومەسكى كۇشىن ايگىلەدى.
قازىر شينجياڭدا 5G قاشىقتان تەكسەرۋ، ەلەكتر تورىنىڭ VR شارلاپ تەكسەرۋى، كومىردى زەردەلى قازۋ سياقتى كوپتەگەن سالالارعا قولدانىلىپ، ادام كۇشىن، زات كۇشىن ۇنەمدەۋمەن قاتار، قىزمەت ونىمدىلىگىن بارىنشا جوعارىلاتتى.
بيىل اۆتونوميالى رايون 5G تور قۇرىلىسىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋ جونىندە اتقارۋ جوباسىن جاريالاپ، 5G تورىن كۇش سالا دامىتىپ، 5Gدىڭ ساۋدادا قولدانىلۋ قادامىن تەزدەتۋدى ايقىندادى. حابارلاسۋ تەحنيكاسىنىڭ بۋىن جاڭالاۋى شينجياڭدىقتاردىڭ تۇرمىسىن اناعۇرلىم يكەمدى، اناعۇرلىم تارتىمدى ەتەتىندىگىن مەجەلەۋگە بولادى.
