تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ماڭىزدى حابارلار

شي جينپيڭ گەرمانيانىڭ، ەۆروپا وداعىنىڭ باسشىلارىمەن بىرگە كەزدەسۋ وتكىزدى

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 14 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 9 - ايدىڭ 14 - كۇنى كەشتە بەيجيڭدە ەۆروپا وداعىنا كەزەكتى ءتوراعا ەل گەرمانيانىڭ زۇڭليى مەركەلمەن، ەۆروپا القالار كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى ميچەلمەن، ەۆروپا وداعى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى فون - دەر -لايەنمەن بىرگە كەزدەسۋ وتكىزدى، كەزدەسۋ بەينە ەكران فورماسىندا وتكىزىلدى. جۇڭگونىڭ، گەرمانيانىڭ، ەۆروپا وداعىنىڭ باسشىلارى جۇڭگو - ەۆروپا وداعى قارىم - قاتىناسى جونىندە ىشكەرىلەي پىكىر اۋىستىرىپ، جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعىنىڭ كەلەر ساتىداعى قارىم - قاتىناسىنىڭ بەتالىسىن جوبالاپ، ءتۇيىندى سالالاردى تۇراقتاندىرىپ، بايلانىس جاساۋدى، سايكەسۋدى، سەلبەسۋدى كۇشەيتىپ، جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعى اراسىنداعى بۇدان كەيىنگى ءبىر قىدىرۋ كەلەلى ساياسي كەڭەستىك تارتىپتەردىڭ تابىستى بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، ءوزارا سەنىمدىلىكتى تەرەڭدەتىپ، ءوزارا پايدا جەتكىزىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋدى جۇزەگە اسىرىپ، كوپ جاقتىلىقتى قورعاۋعا تاباندى بولىپ، الەمدىك سىن - سايىسقا بىرگە توتەپ بەرىپ، جۇڭگو - ەۆروپا وداعى قارىم - قاتىناسىنىڭ اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيگە كوتەرىلۋىن ىلگەرىلەتۋگە ءبىر اۋىزدان قوسىلدى. جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعى ەكى جاق «جۇڭگو - ەۆروپا وداعى جاعراپيالىق بەلگى كەلىسىمىنە» قول قويعاندىعىن جاريالاپ، جۇڭگو - ەۆروپا وداعىنىڭ قارجى قوسۋ كەلىسىمى كەلىسسوزىن تەزدەتىپ، وسى جىل ىشىندە كەلىسسوزدى تامامداۋ نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋدى تۇراقتاندىردى. جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعى قورشاعان ورتا جانە كىليمات جوعارى دارەجەلىلەر كەڭەسىن جانە سيفرلى سالاداعى جوعارى دارەجەلىلەر كەڭەسىن ورناتىپ، جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعىنىڭ جاسىل سەلبەستىك سەرىكتەستىك، سيفرلى سەلبەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن تۇلعالاۋدى ۇيعاردى.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: كەزەكتە جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنىڭ الەمدە كەڭ تارالۋى 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىستى جەدەل ۇدەتتى. ادامزات كوپتەگەن ورتاق سىن - سايىسقا ءدوپ كەلىپ، جاڭا جول تۇيىلىسىندە تۇر. جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعى دۇنيە جۇزىندەگى ەكى ۇلكەن كۇش، ەكى ۇلكەن بازار، ەكى ۇلكەن وركەنيەت رەتىندە نەعۇرلىم وسىنداي جاعدايعا ءدوپ كەلگەن سايىن ءوزارا قولدايتىن، ىنتىماقتاسا سەلبەسەتىن جالپى بەتالىستى سولعۇرلىم مىقتاپ يگەرىپ، جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعىنىڭ جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىنىڭ اقاۋسىز، ورنىقتى دامۋىن سولعۇرلىم بۇلجىتپاي ىلگەرىلەتىپ، حالىقارالىق قوعامنىڭ ىندەتكە قارسى اتتانۋىنا، ەكونوميكانى قالپىنا كەلتىرۋىنە، ادىلدىكتى قورعاۋىنا ءتىپتى دە كوپ وڭ ەنەرگيا ۇستەۋى كەرەك.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعى ”4كە تاباندى بولۋ“ كەرەك.

  ءبىرىنشى، بەيبىت قاتار تۇرۋعا تاباندى بولۋ. دۇنيە جۇزىندە بۇكىلدەي ۇقساس ساياسي ءتۇزىم ۇلگىسى بولماق ەمەس، تۇرلىشە وركەنيەتتىڭ، مادەنيەتتىڭ كوپ نەگىزدى بىرگە ءومىر ءسۇرۋى عانا قالىپتى كۇي. جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعىنىڭ بەيبىت قاتار تۇرۋ كۇشى ءبىر ۇلەس بەكەمدەلسە، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن گۇلدەنۋىنىڭ قامتاماسىزدىعى ءبىر ۇلەس كوبەيەدى.

  ەكىنشى، اشىق سەلبەستىككە تاباندى بولۋ. جۇڭگو ەل ءىشىنىڭ ۇلكەن اينالىمىن نەگىزگى تۇلعا ەتكەن، ەل ءىشى مەن حالىقارا سىندى قوس اينالىم ءوزارا جەبەيتىن جاڭا دامۋ ارناسىن بىرتىندەپ قالىپتاستىرۋعا كۇش سالادى. جۇڭگو جاق ىشكى سۇرانىستىڭ كومەسكى كۇشىن ۇزدىكسىز اشۋ ارقىلى جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعى سىندى ەكى ۇلكەن بازاردىڭ، ەكى جاقتىڭ بايلىعىنىڭ اناعۇرلىم ويداعىداي ۇلاسۋىن، اناعۇرلىم زور ونىمدىلىگىن جۇزەگە اسىرىپ، جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعىنىڭ بىرگە دامۋىنىڭ اناعۇرلىم تەبىندى، اناعۇرلىم باياندى بولۋىن ىلگەرىلەتەدى.

  ءۇشىنشى، كوپ جاقتىلىققا تاباندى بولۋ. جۇڭگو جاق ەۆروپا وداعى جاقپەن ەكى جاقتى، وڭىرلىك، الەمدىك دەڭگەيدە كەڭەسۋ مەن سايكەسۋدى كۇشەيتىپ، بىرگە اقىلداساتىن، بىرگە قۇراتىن، بىرگە يگىلىكتەنەتىن الەمدىك جونگە سالۋ كوزقاراسىنا تاباندى بولىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىن وزەك ەتكەن حالىقارالىق ءتارتىپ پەن حالىقارالىق جۇيەنى قورعاپ، حالىقارالىق جانە وڭىرلىك قولامتالى ماسەلەلەردى ساياسي جولمەن شەشۋدى ىلگەرىلەتىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى جەبەۋدى قالايدى.

  ءتورتىنشى، كەڭەسۋگە، اقىلداسۋعا تاباندى بولۋ. جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعى جۇڭگو - ەۆروپا وداعى قارىم - قاتىناسىنىڭ سەلبەسە دامۋ نەگىزگى ارناسىن ويداعىداي يگەرىپ، جاڭساق تۇسىنىكتى كەڭەسۋ ارقىلى شەشىپ، قيىن ماسەلەلەردى دامۋ ارقىلى جويىپ، الاۋىزدىقتى ۇتىمدى باسقارۋ - تىزگىندەۋ كەرەك.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعى ءبىر - بىرىنە ساۋدا جانە قارجى قوسۋداعى ماڭىزدى سەرىك. ەكى جاق ماكرولىق ساياساتتى سايكەستىرۋدى كۇشەيتىپ، اناعۇرلىم كوپ شارا قولدانىپ، ءتىپتى دە كوپ سەلبەستىك ورايىن جارىققا شىعارۋ كەرەك. بۇگىن ەكى جاق «جۇڭگو - ەۆروپا وداعى جاعراپيالىق بەلگى كەلىسىمىنە» رەسىمي قول قويدى. ەكى جاق بەلسەنە ناقتى ءىس ىستەۋ پوزيتسياسىن نەگىزگە الىپ، جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعىنىڭ قارجى قوسۋ كەلىسىمى كەلىسسوزىن تەزدەتىپ، وسى جىل ىشىندە كەلىسسوزدى تامامداۋ نىساناسىن جۇزەگە اسىرىپ، سەلبەستىكتىڭ ساپاسىن ءوسىرىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى ىلگەرىلەتىپ، ىندەتتەن كەيىنگى دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ قايتا جاندانۋىنا كۇش ۇستەپ، اشىق ساۋدا جانە قارجى قوسۋ ورتاسىن بىرگە قورعاۋ كەرەك. جۇڭگو بازاردى ەۆروپا وداعىنا اشىق ۇستايدى، ەۆروپا وداعىنىڭ اناعۇرلىم كوپ ساپالى، حاۋىپسىز اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ جۇڭگوعا كىرۋىن قارسى الادى. جۇڭگو مەن ەۆروپا جاسىل سەلبەستىك سەرىكتەستىك ورناتىپ، الەمدىك كىليمات وزگەرىسىنە توتەپ بەرۋ جانە الەمدىك ورگانيزمدەردىڭ الۋان تۇرلىگىن قورعاۋ سىندى كوپ جاقتى بارىسقا سىندارلى تۇردە ات سالىسىپ، ءبىر - بىرىنىڭ كەلەر جىلعى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ كىليمات وزگەرىسى گلازگو جينالىسىن جانە «ورگانيزمدەردىڭ الۋان تۇرلىلىك شارتى» 15 - رەتكى شارت جاساسۋشى جاقتار كۇنميڭ جينالىسىن ويداعىداي وتكىزىپ، بەلسەندى جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزۋىن ءوزارا قولداپ، الەمنىڭ باياندى دامۋىن ىلگەرىلەتۋگە ۇلەس قوسۋ كەرەك. جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعىنىڭ سيفرلى سەلبەستىك سەرىكتەستىگىن تۇلعالاۋ كەرەك. جۇڭگو جاق «الەمدىك ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگى باستاماسىن» ورتاعا قويدى، ەۆروپا وداعى جاقتىڭ جۇڭگو جاقپەن بىرگە الەمدىك سيفرلى سالانىڭ ولشەمى مەن قاعيداسىن جاساۋدى ىلگەرىلەتىپ، الەمدىك سيفرلى ەكونوميكانى جونگە سالۋدىڭ ۇتىمدى دامۋىن جەبەۋدى ءۇمىت ەتەدى. ءبىر - ءبىرىنىڭ ۇيلەسىمدى ءجىتى قاداعالاپ وتىرعان ىستەرىن لايىقتى شەشۋ كەرەك. جۇڭگو جاق تاياۋدان بەرى ەۆروپا وداعى جاقتىڭ 5G، شەتەل قارجىسىن تەكسەرۋ، ۇكىمەتتىك ساتىپ الۋ، باسەكەلەسۋ ساياساتى سياقتى جاقتارداعى ءىشىنارا ارەكەتىنە ءجىتى نازار اۋدارادى، ەۆروپا وداعى جاقتىڭ ساۋدا جانە قارجى قوسۋ بازارىن اشىق ۇستاپ، اشىق، ءادىل، تۋرا، كەمسىتپەيتىن شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن تۇلعالاپ، جۇڭگو كاسىپورىندارىنىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىز ەتۋىن ءۇمىت ەتەدى.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى تۋىلعاننان بەرى، جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعى ىندەتكە قارسى اتتانۋ جانە الەمدىك دەنساۋلىق ساقتاۋ سەلبەستىگى جونىندە ءجيى بايلانىس جاساپ، جۇڭگو مەن ەۆروپا وداعى جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىنىڭ داۋىرلىك ءمانى مەن الەمدىك ىقپالىن ايگىلەدى. كەلەسى قادامدا ەكى جاق ماكرولىق ەكونوميكالىق ساياساتتاعى سايكەسۋ مەن سەلبەسۋدى كۇشەيتىپ، الەمدىك كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ ورنىقتىلىعىن قورعاپ، دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ قايتا جاندانۋىن بىرگە جەبەۋى كەرەك. ۆاكسينا زەرتتەۋ - اشۋ سەلبەستىگىن كۇشەيتىپ، ۆاكسينانى جالپىعا تيىمدىلىك جەتكىزەتىن الەمدىك الەۋمەتتىك ونىمگە اينالدىرۋعا قۇلشىنىپ، ۆاكسينانىڭ قالىڭ وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردە قول جەتىمدى بولۋىنا جانە اۋىرتپالىق كوتەرىمدىلىگىنە تولىق ءمان بەرۋىمىز كەرەك. ادامداردىڭ بارىس - كەلىسىن ءتارتىپتى قالپىنا كەلتىرىپ، زاتتاردىڭ شەكارا اتتاعان اينالىمىنا قولايلىلىق تۋدىرۋ كەرەك. افريكا ەلدەرىنىڭ تىلەگىنە تولىق قۇرمەت ەتۋ نەگىزىندە افريكاعا قاراتىلعان 3 جاق سەلبەستىگىن بەلسەنە ورىستەتۋ كەرەك. جۇڭگو جاق حالىقارالىق قوعامدى، اسىرەسە، كوپ جاقتى فينانس قۇرىلىمدارىن جانە ساۋدالىق الاشاق ادامداردى افريكانىڭ قارىزىن ازايتۋ، كەشەۋىلدەتۋ جاعىندا اناعۇرلىم پارمەندى ارەكەت قولدانۋعا ۇندەيدى.

  شي جينپيڭ تاعى جۇڭگو جاقتىڭ شياڭگاڭعا ساياتىن، شينجياڭعا ساياتىن ماسەلەدەگى پرينسيپتىك تۇرعىسىن ەگجەي - تەگجەيلى بايانداپ، مىنانى اتاپ كورسەتتى: شياڭگاڭعا ساياتىن، شينجياڭعا ساياتىن ماسەلەنىڭ ءمانى جۇڭگونىڭ مەملەكەت يەلىك ۇقىعىن، حاۋىپسىزدىگىن جانە ءبىر تۇتاستىعىن قورعاۋ، ءار ۇلت حالقىنىڭ تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىرۋ ۇقىعىن قورعاۋ. جۇڭگو جاق ءارقانداي ادامنىڭ، ءارقانداي كۇشتىڭ جۇڭگودا ورنىقسىزدىق، بولشەكتەۋشىلىك جانە بىلىقپالىق تۋدىرۋىنا باتىل قارسى تۇرادى، ءارقانداي ەلدىڭ جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگۋىنە باتىل قارسى تۇرادى.

  ادامدىق ۇقىق ماسەلەسى تۋرالى شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: دۇنيە جۇزىندە جالپىعا بىردەي ۇيلەسەتىن ادامدىق ۇقىق دامۋ جولى جوق، ادامدىق ۇقىقتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ تەك اناعۇرلىم جاقسىسى بولسا بولادى ەكەن، ەڭ جاقسىسى بولۋى مۇمكىن ەمەس. ءار ەل الدىمەن ءوز ءىسىن جاقسى ىستەۋ ءتيىس. ەۆروپا جاقتىڭ وزىندە ورىن تەپكەن ادامدىق ۇقىق ماسەلەسىن ويداعىداي شەشە الاتىندىعىنا سەنەمىن. جۇڭگو جاق ادامدىق ۇقىق ”تالىمگەرلەرىن“ قابىل المايدى، ”قوس ولشەم“ قولدانۋعا قارسى تۇرادى. جۇڭگو جاق ەۆروپا جاقپەن ءوزارا قۇرمەت ەتۋ پرينسيبىن نەگىزگە الىپ، اۋىس - كۇيىستى كۇشەيتۋدى، بىرگە العا باسۋدى قالايدى.

  مەركەل، ميچەل، فون - دەر - لايەن مىنالاردى ءبىلدىردى: جۇڭگو ەۆروپا وداعى جاقتىڭ قۇرمەتتەيتىن ماڭىزدى ستراتەگيالىق سەلبەستىك سەرىكتەسى. بۇگىنگى دۇنيە ءجۇزى ەۆروپا وداعى مەن جۇڭگونىڭ ىنتىماقتاسا سەلبەسۋدى كۇشەيتىپ، كوپ جاقتىلىقتى بىرگە قورعاپ، سىڭار جاقتىلىق پەن قورعامپازدىقتى تەجەپ، الەمدىك سيپاتتى ءتۇرلى سىن - سايىسقا اناعۇرلىم ءونىمدى توتەپ بەرۋىن قاجەت ەتەدى، بۇل ەۆروپا وداعى مەن جۇڭگو جاقتىڭ جانە حالىقارالىق قوعامنىڭ ورتاق مۇددەسىنە ۇيلەسەدى. ەۆروپا وداعى جاق جۇڭگو جاقپەن كەڭەسۋدى كۇشەيتىپ، ءوزارا سەنىمدىلىكتى ارتتىرىپ، ەكونوميكا - ساۋدا، قارجى قوسۋ، جاسىل ەكونوميكا، كىليمات وزگەرىسى، ورگانيزمدەردىڭ الۋان تۇرلىلىگى، باياندى دامۋ سياقتى سالالارداعى سەلبەستىكتى ىلگەرىلەتۋدە اناعۇرلىم كوپ جەتىستىككە قول جەتكىزۋدى قالايدى. ەۆروپا وداعى جاق ەۆروپا وداعى مەن جۇڭگونىڭ جاعراپيالىق بەلگى كەلىسىمىنە قول قويعاندىعىنان شابىت الدى، جۇڭگو جاقتىڭ بازارعا كىرۋ رۇقساتىن كەڭەيتىپ، ەسىكتى ايقارا اشىپ، وسى جىل ىشىندە ەۆروپا وداعى مەن جۇڭگونىڭ قارجى قوسۋ كەلىسىمى كەلىسسوزىن تامامداۋعا كۇش سالىپ، ەۆروپا وداعى مەن جۇڭگو قارىم - قاتىناسىنا جاڭا قوزعاۋشى قۋات ۇستەۋىن قارسى الادى. ەۆروپا وداعى جاق جۇڭگو جاقپەن دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى، دۇنيە جۇزىلىك ساۋدا ۇيىمى سياقتى حالىقارالىق ۇيىمدارداعى سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، ىندەتكە قارسى اتتانۋ حالىقارالىق سەلبەستىگىن ىلگەرىلەتىپ، ەركىن ساۋدانى قورعاپ، ەۆروپا وداعى − جۇڭگو جانە دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ كۇن ىلگەرى قايتا جاندانۋىن جەبەۋدى قالايدى. ادامدىق ۇقىق ماسەلەسىندە ەۆروپا وداعى جاق وزىندە ورىن تەپكەن ماسەلەلەردى اشىق مويىندايدى، جۇڭگو جاقپەن تەرەزەسى تەڭ جانە ءوزارا قۇرمەتتەۋ پرينسيبىن نەگىزگە الىپ كەڭەس ورىستەتىپ، ءوزارا تۇسىنىكتى كۇشەيتىپ، پارىق پەن الاۋىزدىقتى ۇتىمدى ءبىر جاقتى ەتۋدى ءۇمىت ەتەدى.

  جۇڭگونىڭ، گەرمانيانىڭ، ەۆروپا وداعىنىڭ باسشىلارى تاعى اۋعانستان ماسەلەسى، يراننىڭ يادرو ماسەلەسى سياقتى حالىقارالىق جانە وڭىرلىك ماسەلەلەر جونىندە ىشكەرىلەي پىكىر اۋىستىرىپ، كەڭەسۋدى، سايكەسۋدى كۇشەيتىپ، حالىقارانىڭ جانە ءوڭىردىڭ حاۋىپسىزدىگىن، ورنىقتىلىعىن قورعاۋعا ورتاق كۇش سالۋعا ءبىر اۋىزدان قوسىلدى.

  ليۋ حى، ياڭ جيەچى، حى ليفىڭ قاتارلىلار كەزدەسۋگە قاتىناستى.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.