− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ وقۋ - اعارتۋ، مادەنيەت، دەنساۋلىق ساقتاۋ، دەنە تاربيە سالالارىنىڭ ماماندارى، ۋاكىلدەرى اڭگىمە ماجىلىسىندە سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ جونىندە
حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى
”’14 - بەسجىلدىق‘ مەزگىلىندە، ءبىز مادەنيەت قۇرىلىسىن جالپى جاعداي قىزمەتىندەگى كورنەكتى ورىنعا قويىپ، شىن مانىندە مىقتى، ويداعىداي يگەرۋىمىز كەرەك“. وقۋ - اعارتۋ، مادەنيەت، دەنساۋلىق ساقتاۋ، دەنە تاربيە سالالارىنىڭ ماماندارى، ۋاكىلدەرى اڭگىمە ماجىلىسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ ”14 - بەسجىلدىق“ مەزگىلىندەگى ەلىمىزدىڭ مادەنيەت قۇرىلىسىنىڭ نىسانالارى مەن مىندەتتەرىن ايقىن العا قويىپ، بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ماركسيزمنىڭ يدەولوگيا سالاسىنداعى جەتەكشى ورنىنا تاباندى بولىپ، جۇڭحۋا مادەنيەتى تۇرعىسىنان جازباي، سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسى ارقىلى مادەنيەت قۇرىلىسىنا جەتەكشىلىك ەتۋگە تاباندى بولىپ، تۋ ۇستاۋ، جۇرت تىلەگىن ۇيىستىرۋ، جاڭا ادام تاربيەلەۋ، مادەنيەتتى گۇلدەندىرۋ، وبرازدى ايگىلەۋ بورىشىن، مىندەتىن تىعىز ارقاۋ ەتىپ، سوتسياليستىك رۋحاني وركەنيەت قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، مادەنيەت ىستەرى مەن مادەنيەت شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرىپ، دامىتىپ، مەملەكەتتىڭ مادەنيەت جۇمساق كۇشىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ ىقپال كۇشىن ارتتىرىپ، مادەنيەتتىڭ سالت - ساناعا جەتەكشىلىك ەتۋ، حالىقتى تاربيەلەۋ، قوعامعا قىزمەت وتەۋ، دامۋدى ىلگەرىلەتۋ رولىن ساۋلەلەندىرۋ كەرەك.
مادەنيەت گۇلدەنسە، مەملەكەت گۇلدەنەدى، مادەنيەت قۇدىرەتتەنسە، ۇلت قۇدىرەتتەنەدى. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى مادەنيەت قۇرىلىسىن جاڭا تاريحي دەڭگەيگە كوتەرىپ، مادەنيەت سەنىمىن جول سەنىمىمەن، نازاريا سەنىمىمەن، ءتۇزىم سەنىمىمەن بىرگە جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ ”ءتورت سەنىمى“ قاتارىنا ەنگىزىپ، ماركسيزمنىڭ يدەولوگيا سالاسىنداعى جەتەكشى ورنىنا تاباندى بولۋ ءتۇزىمىن جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ ءتۇبىرلى ءتۇزىمى ەتىپ تۇراقتاندىرىپ، سوتسياليستىك وزەكتى قۇن جۇيەسىنە تاباندى بولۋدى جاڭا داۋىردە جۇڭگوشا سوتسياليزمگە تاباندى بولۋ مەن ونى دامىتۋدىڭ نەگىزگى جالپى جوباسىنا ەنگىزدى. وسى بىرنەشە جىلدا ەلىمىزدىڭ مادەنيەت قۇرىلىسىندا توركىنىن تۇزەپ قاينارىن تازالاۋدا، تۋراشىلدىقتى ساقتاپ جاڭالىق اشۋدا تاريحي جەتىستىكتەرگە قول جەتىپ، تاريحي وزگەرىستەر تۋىلدى، بۇل جاڭا داۋىردە جۇڭگوشا سوتسياليزمگە تاباندى بولۋ جانە ونى دامىتۋعا، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىنىڭ شىت جاڭا جاعدايىن اشۋعا قۋاتتى وڭ ەنەرگيا ازىرلەدى.
”14 - بەسجىلدىق“ مەزگىلىندە ەلىمىز جاڭا دامۋ كەزەڭىنە وتەدى، ءسوز جوق، مادەنيەت قۇرىلىسىن اناعۇرلىم كورنەكتى ورىنعا قويۋ كەرەك. جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ جالپى بەتتىك داميتىن، جالپى بەتتىك العا باساتىن ۇلى ءىس ەكەنىن، سوتسياليستىك مادەنيەتتىڭ گۇلدەنۋى، دامۋى بولمايىنشا، سوتسياليستىك وسىزاماندانۋ دا بولمايتىندىعىن تانۋ كەرەك. ”بەستى ءبىر تۇلعالاندىرۋ“ جالپىلىق ورنالاستىرۋىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتۋدە، ”ءتورتتى جاپپاي ورىنداۋ“ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىن سايكەستى ىلگەرىلەتۋدە مادەنيەت − ماڭىزدى مازمۇن؛ جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدە مادەنيەت − ماڭىزدى تىرەكتىك ءتۇيىن؛ حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتقان تاماشا تۇرمىس قاجەتىن قاناعاتتاندىرۋدا مادەنيەت − ماڭىزدى فاكتور؛ العا باسۋ جولىنداعى ءتۇرلى سىن - سايىستار مەن حاۋىپ - قاتەرلەردى جەڭۋدە مادەنيەت − ماڭىزدى كۇش قاينار. جاڭا داۋىردەگى ۇلى ساپاردا ءبىز مادەنيەت سەنىمىن بەكەمدەپ، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىن جاسامپازدىقپەن كادەگە جاراتۋدى، جاڭالىق اشا دامىتۋدى ىلگەرىلەتىپ، توڭكەرىستىك مادەنيەتتى جالعاستىرىپ، سوتسياليستىك وزىق مادەنيەتتى دامىتىپ، جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ جاڭا جەتىستىكتەرىن ۇزدىكسىز سومداپ، سوتسياليستىك مادەنيەتتە قۋاتتى مەملەكەت قۇرۋىمىز كەرەك.
مادەنيەت قۇرىلىسىن مىقتى، ويداعىداي يگەرۋ ءۇشىن، قوعامدىق وركەنيەتتىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋدى سوتسياليستىك مادەنيەتتە قۋاتتى مەملەكەت قۇرۋدىڭ كەلەلى مىندەتى ەتىپ، مۇرات - سەنىم تاربيەسىن ۇدايىلاندىرۋدى، تۇزىمدەندىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، پارتيا تاريحى، جاڭا جۇڭگو تاريحى، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ تاريحى، سوتسياليزمنىڭ دامۋ تاريحى تاربيەسىن كۇشەيتىپ، وتانشىلدىق، كوللەكتيۆيزم، سوتسياليزم تاربيەسىن كۇشەيتىپ، ادامداردى جول سەنىمىن، نازاريا سەنىمىن، ءتۇزىم سەنىمىن، مادەنيەت سەنىمىن بەكەمدەۋگە جەتەكتەپ، جالپى حالىقتىڭ يدەيالىق جاقتا، رۋحاني جاقتا تىعىز ىنتىماقتاسۋىن جەبەۋ؛ مادەنيەت ىستەرىن دامىتۋدى حالىقتىڭ رۋحاني مادەنيەت قاجەتىن قاناعاتتاندىرۋدىڭ، حالىقتىڭ مادەنيەتتىك ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ نەگىزگى جولى ەتىپ، ”ەكىگە قىزمەت وتەۋ“ بەتالىسىنا، ”بارلىق گۇل شەشەك اتۋ، جالپى جارىسا ءۇن قاتۋ“ باعىتىنا تاباندى بولىپ، اقپارات - باسپا ءسوز، راديو، كينو، تەلەۆيزور، ادەبيەت - كوركەمونەر، فيلوسوفيا، قوعامدىق عىلىم ىستەرىن جاپپاي گۇلدەندىرىپ، الەۋمەتتىك مادەنيەتتىڭ قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىن كۇش سالا جوعارىلاتىپ، حالىقتى اناعۇرلىم تولىق، اناعۇرلىم باي، اناعۇرلىم جوعارى ساپالى رۋحاني مادەنيەت تۇرمىسىنان يگىلىكتەندىرۋ؛ قوعامدىق ونىمدىلىكتى باستى ورىنعا قويۋعا، قوعامدىق ونىمدىلىك پەن ەكونوميكالىق ونىمدىلىكتىڭ بىرلىگىنە تاباندى بولىپ، مادەنيەت ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، مادەنيەت شارۋاشىلىعى جوباسى مەن ساياساتىن كەمەلدەندىرىپ، حالىقتىڭ مادەنيەت قاجەتىن قاناعاتتاندىراتىن ءارى حالىقتىڭ رۋحاني كۇشىن ارتتىراتىن اناعۇرلىم كوپ مادەنيەت ونىمدەرىمەن قامداۋ كەرەك.
مادەنيەت − ۇلتتىڭ ءومىر ءسۇرۋى مەن دامۋىنداعى ماڭىزدى كۇش. جۇڭحۋا ۇلتى مىڭداعان جىلدار بويىنداعى تاريحي دامۋ ۇدەرىسىندە سان - ساناقسىز جاپا - ماشاقات، قيىنشىلىقتارعا ۇشىرادى، ءبىراق ءبىز ءبارىن جەڭىپ، وسى كۇنگە جەتتىك، مۇنداعى ءبىر ماڭىزدى سەبەپ − جۇڭحۋا ۇلاندارى ۇرپاقتار بويىندا وزگەشە، ۇشان - تەڭىز، تەرەڭ جۇڭحۋا مادەنيەتىن جەتىلدىرىپ جانە دامىتىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ قيىنشىلىقتاردى جەڭۋىنە، ءوسىپ - ءوربي بەرۋىنە قۇدىرەتتى رۋحاني تىرەك ازىرلەدى. جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعان كۇننەن باستاپ، جۇڭگونىڭ وزىق مادەنيەتىنىڭ بەلسەندى جەتەكتەۋشىسى مەن امالياتتا ايگىلەۋشىسى ءارى جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىنىڭ ادال جالعاستىرۋشىسى جانە ساۋلەلەندىرۋشىسى بولدى. جاڭا داۋىردە ۇدەرە العا تارتىپ، جاڭا ساپارعا قادام تاستاعان قازىرگى زامان جۇڭگو كوممۋنيستەرى مەن جۇڭگو حالقى جاڭا مادەنيەت بورىشىن ارقالاۋى كەرەك ءارى، ءسوز جوق، ارقالاي الادى، اماليات جاسامپازدىعى بارىسىندا مادەنيەت جاسامپازدىعىن جۇرگىزىپ، تاريحتىڭ العا باسۋى بارىسىندا مادەنيەتتىڭ العا باسۋىن جۇزەگە اسىرىپ، بۇكىل ۇلتتىڭ مادەنيەت جاسامپازدىعىنىڭ، جاڭالىق اشۋىنىڭ ومىرشەڭدىگىن ۇزدىكسىز قاۋلاتىپ، جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ جاڭا جەتىستىكتەرىن ۇزدىكسىز سومداۋ كەرەك.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 24 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
