تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

حالىقتىڭ سالاماتتىعىن الدىمەن دامىتىلاتىن ستراتەگيالىق ورىنعا قويايىق

− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ وقۋ - اعارتۋ، مادەنيەت، دەنساۋلىق ساقتاۋ، دەنە تاربيە سالالارىنىڭ ماماندارى، ۋاكىلدەرى اڭگىمە ماجىلىسىندە سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ جونىندە

حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى

  ”حالىقتىڭ سالاماتتىعى − قوعامدىق وركەنيەتتىڭ العا باسۋىنىڭ نەگىزى، ۇلتتىڭ وركەندەۋىنىڭ جانە مەملەكەتتىڭ بايۋىنىڭ، قۇدىرەتتەنۋىنىڭ ماڭىزدى بەلگىسى، سونداي - اق قالىڭ حالىق بۇقاراسىنىڭ ورتاق تالپىنىسى“. وقۋ - اعارتۋ، مادەنيەت، دەنساۋلىق ساقتاۋ، دەنە تاربيە سالالارىنىڭ ماماندارى، ۋاكىلدەرى اڭگىمە ماجىلىسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”14 - بەسجىلدىق“ كەزىندە دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ، سالاماتتىقتىڭ دامۋىن اقىلداسىپ جوبالاعاندا، جالپى جاعداي تۇرعىسىندا تۇرىپ، ۇزاقتى كوزدەپ، نازاردى ءدوپ كەلىپ وتىرعان ءسىڭىستى، قيىن ماسەلەلەرگە جانە تىڭ سىن - سايىستارعا شوعىرلاندىرىپ، ناقتى شارا، قاتاڭ شارا قولدانىپ، سالاماتتى جۇڭگو قۇرىلىسىن جالپى بەتتىك ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

  جالپى حالىقتىڭ سالاماتتىعى بولماسا، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتىلىك بولمايدى. پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى حالىقتىڭ سالاماتتىعىن قورعاۋدى اناعۇرلىم كورنەكتى ورىنعا قويىپ، مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە سالاماتتىق جينالىسىن اشىپ، جاڭا داۋىردەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە سالاماتتىق قىزمەتى باعىتىن تۇراقتاندىرىپ، «”سالاماتتى جۇڭگو 2030“ جوبا باعدارلاماسىن» باسىپ تاراتىپ، سالاماتتى جۇڭگو قۇرۋ ۇندەۋىن شىعارىپ، سالاماتتى جۇڭگو قۇرۋدىڭ ۇلكەن باعىت - ساياساتتارى مەن ارەكەت تۇعىرناماسىن ايقىنداپ، حالىقتىڭ سالاماتتىق جاعدايى مەن نەگىزگى ەمدەلۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەت وتەۋىنىڭ ادىلدىك سيپاتىن، قول جەتىمدىلىك سيپاتىن ءۇرتىس جاقسارتتى. وسى رەتكى جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنە توتەپ بەرۋدە قالىڭ ەمدەۋ قىزمەتكەرلەرى اق حالاتتان ساۋىت كيىپ، قاسقايا قارسى اتتانىپ، ولىمنەن قورىقپاي ءومىردى قۇتقاردى، شيپاگەرلىك، دارىگەرلىك، دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى سىناققا توتەپ بەرىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ توسقاۋىل شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە جەتۋدە ماڭىزدى رول اتقاردى، حالىقتىڭ ءومىرىنىڭ حاۋىپسىزدىگى مەن دەنساۋلىعىن قورعاۋعا، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدى قالپىنا كەلتىرۋگە ماڭىزدى ۇلەس قوستى. ۇزاق ۋاقىتتىق قۇلشىنۋدىڭ ارقاسىندا ءبىز حالىقتىڭ سالاماتتىق دەڭگەيىن كورنەكتى جوعارىلاتىپ قالماستان، ونىڭ ۇستىنە ەلىمىزدىڭ مەملەكەت جاعدايىنا ۇيلەسەتىن دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە سالاماتتىق دامۋ جولىن اشتىق.

  قازىر ادامزات دۇنيە جۇزىلىك 2 - سوعىس اياقتاعاننان بەرگى ەڭ اۋىر الەمدىك الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ توسىن وقيعاسىن باستان كەشىرۋدە، جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى ءالى دە بۇكىل الەمدە ورشۋدە. ونەركاسىپتەندىرۋ، قالا - قالاشىقتاندىرۋ، جان سانىنىڭ قارتتانۋى سەبەبىنەن، اۋرۋ سپەكترى، ەكولوگيالىق قورشاعان ورتا، تۇرمىس ءتاسىلىنىڭ ۇزدىكسىز وزگەرۋى سەبەبىنەن، ەلىمىز وتە كوپ اۋرۋ اۋىرتپالىعى قاتار ورىن تەپكەن، دەنساۋلىققا ىقپال كورسەتەتىن وتە كوپ فاكتورلار قاباتتاسقان كۇردەلى جاعدايعا ءالى دە ءدوپ كەلۋدە، اسىرەسە، توسىن، شۇعىل سيپاتتى جۇقپالى اۋرۋلاردىڭ تارالۋى تەز، شارپۋ اۋماعى كەڭ، قاتەرى زور. سونىمەن بىرگە حالىق بۇقاراسىنىڭ كوپ جىكتى، الۋان ءتۇرلى سالاماتتىق قاجەتى ءۇرتىس جىلدام ارتىپ، سالاماتتىق بارعان سايىن حالىق بۇقاراسىنىڭ كوڭىل بولەتىن كەلەلى حالىق تۇرمىسى، ىرىس - قۇتى ماسەلەسىنە اينالۋدا. ”14 - بەسجىلدىق“ كەزىندە ەلىمىز جاڭا دامۋ كەزەڭىنە وتەدى، دەنساۋلىق ساقتاۋدى، سالاماتتىقتى ساپامەن جانە قىزمەت وتەۋمەن قامداۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋدى تەزدەتۋ ەلىمىزدىڭ قوعامدىق باستى قايشىلىعىنىڭ وزگەرىسىنە، حالىقتىڭ تاماشا تۇرمىس قاجەتىن قاعاناتتاندىرۋ تالابىنا ۇيلەسەدى، سونداي - اق ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ اناعۇرلىم جوعارى ساپالى، اناعۇرلىم ءونىمدى، اناعۇرلىم ءادىل، اناعۇرلىم باياندى، اناعۇرلىم حاۋىپسىز دامۋىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ نەگىزى بولادى.

  سالاماتتى جۇڭگو قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋ پارتيامىزدىڭ حالىققا بەرگەن ايبىندى ۋادەسى. حالىقتىڭ سالاماتتىعىن الدىمەن دامىتىلاتىن ستراتەگيالىق ورىنعا قويىپ، حالىقتىڭ سالاماتتىعىن جان - جاقتى، جالپى پەريودتى قامتاماسىز ەتۋگە قۇلشىنىپ، ءتۇزىم جۇيەسىن قۇرۋدى، كەمەلدەندىرۋدى تەزدەتىپ، الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتىپ، سالاماتتىققا پايدالى تۇرمىس ءتاسىلىن، ءوندىرىس ءتاسىلىن، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ ۇلگىسىن جانە جونگە سالۋ ۇلگىسىن قالىپتاستىرۋدى تەزدەتىپ، سالاماتتىق پەن ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ ۇتىمدى، سايكەستى دامۋىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. الدىن الا ساقتانۋدى نەگىزگى باعىت ەتۋدى بۇلجىماي دايەكتىلەندىرىپ، ساقتانۋ مەن ەمدەۋدى ۇشتاستىرۋعا، بىرلەسىپ ساقتانۋ مەن بىرلەسىپ تىزگىندەۋگە، بۇقارالىق ساقتانۋ مەن بۇقارالىق تىزگىندەۋگە تاباندى بولىپ، ورنىقتى الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ىستەرى ۇسىنىلىمى مەحانيزمىن ورناتىپ، اۋرۋدان ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جۇيەسىن رەفورمالاۋ سەرپىنىن ارتتىرۋ كەرەك.

  نازاردى حالىقتىڭ سالاماتتىعىنا ىقپال كورسەتەتىن ەلەۋلى اۋرۋلار مەن نەگىزگى ماسەلەلەرگە شوعىرلاندىرىپ، سالاماتتى جۇڭگو ارەكەتىن جىلدام اتقارىپ، وتانشىلدىق تازالىق قيمىلىن ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، حالىق سالاماتتىعىن جەبەۋ ساياساتىن كەمەلدەندىرىپ، قوعامدىق جۇمىلدىرۋ مەحانيزمىندە جاڭالىق اشىپ، سالاماتتىق تاربيەسى ءتۇزىمىن اقاۋسىزداندىرىپ، ەلەۋلى اۋرۋدان تۋ باستان ساقتانىپ جانە ونى تىزگىندەپ، اۋرۋدى ەمدەۋدى وزەك ەتۋدەن سالاماتتىقتى وزەك ەتۋگە قاراي بۇرىلىس جاساۋدى جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. نەگىزگى ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ ىستەرىنىڭ الەۋمەتتىك يگىلىك سيپاتىنا تاباندى بولىپ، ساپالى ەمدەۋ بايلىقتارىن كەڭەيتۋ مەن وڭىرلىك بىركەلكى ورنالاسۋىن تەزدەتىپ، قالىڭ حالىق بۇقاراسىن تاياۋ ماڭنان ءادىل، قول جەتىمدى، جۇيەلى، ۇلاسپالى ساقتانۋ، ەمدەۋ، دەنساۋلىقتى قالپىنا كەلتىرۋ، سالاماتتىقتى جەبەۋ سياقتى سالاماتتىق قىزمەت وتەۋىنەن يگىلىكتەندىرۋ كەرەك. كۇشتى شوعىرلاندىرىپ، شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكالاردان قامال الىپ، ءبىر توپ ءدارى - دارمەك، ەمدەۋ اسپاپتارى، ۆاكسينا سياقتى سالالارداعى ۇرىمتال ماسەلەلەردى شەشىپ، جاڭا ۇرپاق ينفورماتسيا تەحنيكاسىنان پايدالانۋعا وسكەلەڭ ءمان بەرۋ كەرەك. ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ بارىسىندا اماليات سىنىنان وتكەن تاجىريبەلەر مەن ۇلگىلەردى مۇقيات قورىتىندىلاپ، ءتۇزىم فورماسىمەن بەكەمدەي ءتۇسۋ كەرەك. حالىقارالىق اۋىس - كۇيىستى، سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، ەلىمىزدىڭ حالىقارالىق اۋىر، ەرەكشە، ۇلكەن، توسىن تۋىلعان الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ وقيعالارىنا توتەپ بەرۋ قىزمەتىنە ات سالىسۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، حالىقارالىق بورىشتى وتەپ، الەمدىك ىندەتكە قارسى اتتانۋ زاتتىق ماتەريالدارىمەن ەڭ كوپ قامدايتىن ەل رولىن ساۋلەلەندىرىپ، ادامزاتتىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

  ”قوس 100 جىلدىق“ كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ تاريحي بارىسىندا، دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق ىستەرىن دامىتۋ باستان - اياق نەگىزدىك سيپاتتى ورىندا تۇرىپ، مەملەكەتتىڭ تۇتاس تۇلعالىق ستراتەگياسىمەن تىعىز ۇشتاسىپ، ماڭىزدى تىرەكتىلىك رول اتقارۋدا. جاڭا ءداۋىردىڭ ۇلى ساپارىندا حالىقتىڭ سالاماتتىعىن الدىمەن دامىتىلاتىن ستراتەگيالىق ورىنعا قويىپ، سالاماتتى تۇرمىستى جالپىلاستىرىپ، سالاماتتىق قىزمەت وتەۋىن ساپالىلاندىرىپ، سالاماتتىق قامتاماسىزدىعىن كەمەلدەندىرىپ، سالاماتتى ورتا قۇرىپ، سالاماتتى كاسىپ سالاسىن دامىتىپ، سالاماتتى جۇڭگو قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتەتىن بولساق، ءبىز، ءسوز جوق، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە جەتۋگە، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ ۇلى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋگە، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋعا، حالىقتىڭ تاماشا تۇرمىس تالپىنىسىن جۇزەگە اسىرۋعا بەرىك سالاماتتىق نەگىز قالاي الامىز.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 25 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.