شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى جاڭ جىلي، اقسۋ تىلشىلەر پۋنكتىنەن دىڭ ليجۋان
كۇز مەزگىلى مال شەلدەنەتىن مەزگىل، كوپ قوزىلايتىن ەتتى قوي باعىمشىلىعىمەن شۇعىلداناتىن كەلپىن اۋدانى يۇىرچي اۋىلى يۇقىرىس قىستاعىنداعى كەدەيلىكتەن ارىلعان وتباسىنداعى پاتيما ابدۇراحمان قويلارىنىڭ كەلەر جىلى كوكتەمدە كوپ تولدەۋىن كۇتۋدە. 9 - ايدىڭ 21 - كۇنى ول وتباسىنا كەلگەن كادرعا بىلاي دەدى: ”اۋدان قوي كاسىبىن بار كۇشپەن دامىتۋدا، قازىر مەن قوي باعىپ اۋقاتتانا الاتىنىما زور سەنىم ارتىپ وتىرمىن، قوي باعۋعا باۋلۋ كلاسى بار بولسا مەن، ءسوزسىز، قاتىناسامىن“.
جۋىق جىلداردان بەرى كەلپىن اۋدانى كاسىپ سالاسى ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدى زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، ”ديقان“ اتىنداعى كاسىپتەر ەگىنشى - مالشىلاردىڭ كىرىسىن ارتتىرىپ، اۋقاتتانۋىنىڭ ”قاينار بۇلاعىنا“ اينالدى.
ءداستۇرلى كاسىپ قايتادان جانداندى
ءۇيىنىڭ جانىنداعى ءبيداي مانەرلەۋ كاسىپورنىندا جۇمىس ىستەگەنىنە ءالي مامۇت وتە رازى بولدى، ”مەن كەلپىن اۋدانى گەزلىك قالاشىعى قۇملۇق قىستاعىندا ەرجەتتىم، قازىر ءبىز ورگانيكالى ءبيدايدى جاسىل ازىق - تۇلىك ەتىپ مانەرلەپ، مەملەكەتتىڭ جەر - جەرىنە ساتامىز“.
ءالي شينجياڭ ءالينۇر اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكا اشۋ شەكتى سەرىكتەستىگى ءوندىرىس ءبولىمىنىڭ جاۋاپتىسى، وسى جەردە 10 جىل قىزمەت ىستەپ، وسى ءداستۇرلى ۇن زاۆودىنىڭ كەلپىننىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىنىڭ كوركەم، سۋ، توپىراق، كۇن نۇرىنىڭ جەتكىلىكتى بولۋداي باسىمدىعىنا سۇيەنىپ، كاسىپتى دامىتۋدىڭ ورايىن مىقتاپ يگەرىپ، شوعىرلى ەگۋ، ءوندىرۋ، ساتۋ، عىلمي زەرتتەۋ جۇرگىزۋ ءبىر تۇلعالانعان اۆتونوميالى رايونداعى اۋىل شارۋاشىلىعىن كاسىپ سالالاندىرۋداعى ءتۇيىندى باستاماشى كاسىپورىن بولىپ جەتىلگەنىنە كۋا بولدى.
كاسىپ سالاسى ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدىڭ ىڭعايلى ورايى ءداستۇرلى كاسىپتىڭ قايتادان جاندانۋىن جەبەدى. كەلپىن اۋدانىنىڭ ايرىقشا سۋ، توپىراق، كۇن نۇرى بايلىعى بولعاندىقتان، بۇل جەردىڭ ۇن، قوي ەتى، سارى ورىك، شامعۇر سياقتى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ ساپاسى وتە تاماشا. سوندىقتان كاسىپ سالاسى ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ نىساندارى وسى ارادا تياناقتانعان سوڭ، ەل نازارىنان تىس قالعان ءداستۇرلى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى ”جابال ساتىپ الاتىن زاتقا“ اينالدى.
جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالاسىنىڭ جەمىسى مول بولدى
”قازىر وتباسىمىزدا 10 ساۋلى ىنگەن بار، ءار ىنگەن كۇنىنە 2 كيلوگرام شۇبات بەرەدى، ءار كيلوگرام شۇباتتى 40 يۋاننان ەسەپتەسەڭىز، كۇنىنە شۇباتتان 800 يۋان كىرىس كىرەدى، بۇرىن مۇنى ويلاۋعا دا باتىلىمىز بارمايتىن“، - دەدى گەزلىك قالاشىعى ۇستىن قاشارىق قىستاعى تۇيە باعىمشىلىق بازاسىنداعى باعىمشى زىبىرگۇل مەرزي تىلشىگە.
تۇيە باعىمشىلىعىنىڭ وزىندىك قۇنى تومەن، كوپ جەم - ءشوپ تاڭدامايدى، ىندەتكە قارسىلىق قۋاتى جوعارى، شۇباتتا ادام دەنەسىنە قاجەتتى كوپ ءتۇرلى امين قىشقىلى بار، ”قۇمدى شولدەگى اق التىن“ دەپ اتايدى. جۋىق جىلداردان بەرى، ەگىنشى - مالشىلار باققان تۇيە سانى ۇزدىكسىز ارتىپ، تۇيە شارۋاشىلىعى تەز دامىپ، كەلپىن اۋدانىنىڭ ابزال كاسىپ سالاسىنىڭ بىرىنە اينالدى.
قازىر كەلپىن اۋدانىندا قولداعى تۇيەنىڭ سانى 8600دەن اسادى. كەلپىن اۋدانى تۇيە شارۋاشىلىعىن اناعۇرلىم دامىتىپ، ءتىپتى دە كوپ ەگىنشى - مالشىلاردى كەدەيلىكتەن ارىلتىپ، اۋقاتتاندىرۋعا باستاۋ ءۇشىن، ساۋداگەر شاقىرىپ، قارجى ەنگىزۋ ارقىلى شۇبات مانەرلەۋ كاسىپورنىن ەنگىزدى، قازىر كۇنىنە 3 توننا شۇبات مانەرلەي الادى.
ومارتاشىلىقتى ”تەز ءونىم بەرەتىن اۋىل شارۋاشىلىعى“ دەپ اتايدى، قارجى از قوسىلاتىن، تەز ءونىم بەرەتىن كاسىپ. جۋىق جىلداردان بەرى، كەلپىن اۋدانىنداعى ءبىر ءبولىم شارۋالار جەرگىلىكتى ورىننىڭ بال شىرىن وسىمدىك قاينارىنىڭ بىرتىندەپ مولايۋ جاعدايىنا بىرلەستىرىپ، ”بال شارۋاشىلىعىن“ زور كۇشپەن دامىتىپ، ومارتاشىلىق ارقىلى كىرىس كىرگىزدى.
كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋى جۇمىستانۋدى جەبەدى
كاسىپ سالاسى ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ”قان جاساۋ“ فۋنكتسياسىن كۇشەيتتى. اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ ساتىلۋىن جەبەپ قانا قالماستان، كوپتەگەن شارۋالاردى ءۇي ماڭىندا جۇمىستانۋىن جۇزەگە اسىرىپ، تۇراقتى كىرىسكە يە ەتتى.
اچال قالاشىعى گەزلىك قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ابدۇللا مامۇتتىڭ ءۇيى وشارلى جان بولعاندىقتان، سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋگە شاراسىز ەدى، كەزىندەگى تۇرمىسى ءبىرشاما جۇپىنى بولاتىن.
بيىل قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى وتباسىلارىن ارالاپ، احۋال ۇعىسقاندا ونىڭ اۋلاسىندا بوس جاتقان جەرگە ۇن مانەرلەۋ ءۇيىن سالۋعا قولايلى ەكەندىگىن بايقاپ، ماڭايدا ۇن مانەرلەۋ ءۇيى جوق بولعاندىقتان قىستاق تۇرعىندارى ۇن تارتۋ ءۇشىن الىسقا شاپقىلايتىن قيىندىقتى شەشتى، ونىڭ سىرتىندا ەرلى - زايىپتى ەكەۋىنىڭ تاياۋ ماڭنان جۇمىستانۋ ارمانىن جۇزەگە اسىردى.
”قىستاق كادرلارى قارىز اقشا الۋىمىزعا كومەكتەسىپ، باۋلۋ ارقىلى ەكەۋىمىز ۇن مانەرلەۋدىڭ بارىسى مەن ءادىسىن يگەردىك. قازىر قارتىمىز بەن بالامىزعا قارايلاسۋىمىز قولايلى بولىپ قالماستان، ايىنا 4000 يۋان ناق كىرىس كىرگىزەمىز“، - دەدى ابدۇللا قۋانىشتى تۇردە.
2016 - جىلدان بەرى كەلپىن اۋدانى توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىپورىندارىن كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ زاۆود ۇيىنە (سەح) ىرگە تەبۋگە ءساتتى باۋراپ، كەدەي بۇقاراعا جۇمىستانۋ ورنىن ازىرلەدى. سونىمەن بىرگە، كوكونىس ەگۋ، مال باعۋ، جەمىس ورمانىن ءوسىرۋ قولدانىلمالى تەحنيكاسى مەن جۇمىسكەرلەردى شەبەرلىككە باۋلۋدى ۇيىمداستىرىپ، ورىستەتىپ، كەدەي بۇقارانىڭ ەگىمشىلىك، باعىمشىلىق دەڭگەيى مەن جۇمىستانۋ شەبەرلىگىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى.
