شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى ۋاڭ يۇڭفي
كەشقۇرىم، كۇن شاپشال سىبە اۆتونوميالى اۋدانىنىڭ 10 مىڭ مۋلىق ورگانيكالى كۇرىش، قىسقىش باعىمشىلىق كاسىپ سالاسى بازاسىنا التىن نۇرىن توگىپ تۇردى. قىسقىش اۋلاپ ابىگەرلەنىپ جۇرگەن كەن اۋىلى قولتىق قىستاعىنىڭ تۇرعىنى حان جۇنچياڭنىڭ كولەڭكەسى سۋ بەتىنە ءتۇسىپ تۇر. 6 - ايدا سۋعا قويا بەرىلگەن 360 كيلوگرام بالاپان قىسقىش بازارعا سالىندى، مەجەمەن ءونىم مولشەرى ءبىر توننادان اسىپ، ءار كيلوگرامىنىڭ 120يۋاندىق باعامەن ساتىلۋى وعان قۋانىش سيلادى.
10 مىڭ مۋلىق ورگانيكالى كۇرىش، قىسقىش باعىمشىلىق كاسىپ سالاسى بازاسى − شاپشالدىڭ كاسىپ سالاسىن دامىتىپ، قىستاق تۇرعىندارىن بايۋعا، دوڭگەلەك داۋلەتتىلىككە تالپىنۋعا جەتەكتەيتىن شارا. 2014 - جىلدان 2016 - جىلعا دەيىن وسى اۋدانداعى 29 كەدەي قىستاق ارت - ارتىنان كەدەيلىك تىزىمىنەن شىعارىلدى، كەدەي اۋدان دا رەسمي تۇردە ”كەدەيلىك قالپاعىن الىپ تاستادى“. وسى نەگىزدە شاپشال كاسىپ سالاسىن دامىتۋ ارقىلى جۇمىستانۋدى، كىرىستى ارتتىرۋدى جەبەۋ، ەكولوگيانى قورعاۋ، مادەنيەتتى كوركەيتۋ سىندى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ جاڭا جولىن اشىپ، تىنىش تا بەرەكەلى باقىتتى تۇرمىس كارتيناسىن بىرتە - بىرتە سۇلبالاۋدا.
كاسىپ سالاسىن دامىتۋ ارقىلى جۇمىستاندىرۋدى، كىرىستى ارتتىرۋدى جەبەدى
بيىل جۇماكەرىم توقتاسىننىڭ ەكى تىلەگى بار ەدى: ءبىرى، تۇرمىستىق جەڭىل ماشينا ساتىپ الۋ بولسا، ەندى بىرەۋى، داڭقپەن كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسى بولۋ. ”پارتيانىڭ ارقاسىندا وسىنداي تاماشا تۇرمىسقا قول جەتكىزدىك، مەن پارتياعا مۇشە بولىپ، حالىققا ءتىپتى جاقسى قىزمەت وتەيمىن“، - دەدى ول.
دۇيشىنرۋ اۋىلى فييىڭ قىستاعىنداعى تۇرعىنداردىڭ بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا ءالى كەدەيلىكتەن ارىلا قويماعاندىعىنا كىم نانسىن. 5 جىلدىڭ الدىندا كۇيەۋى ەكەۋى اۋدانداعى چۋاڭجين مال شارۋاشىلىعى شەكتى سەرىكتەستىگىنە بارىپ باعىمشى بولادى. سول كەزدە ولار جاتاعان كەرپىش ۇيدە تۇراتىن، اۋەلى 50 مىڭ يۋان بەرەشەگى دە بار ەدى.
سەرىكتەستىككە كىرگەننەن كەيىن، بەينەسى جاقسى بولعاندىقتان، بىرەۋى، سيىر ساۋۋ زالىندا بانجاڭ بولسا، ەندى بىرەۋى، مال دارىگەرى بولادى، ەڭبەكاقىلارى جەكە - جەكە 5000 نەشە يۋانعا جانە 4000 نەشە يۋانعا جوعارىلادى. ”كىرىسىمىز مولايىپ، قارىزدى قايتارىپ بولدىق، جاڭا ءۇي سالىپ، جاڭا جيھاز ساتىپ الدىق، بانكەگە قويعان امانات اقشامىز دا بار بولدى“، - دەدى ول جايدارلانا.
بيىل جۇماكەرىم سەرىكتەستىكتىڭ پارتياعا مۇشە بولۋ بەلسەندىسى بولدى. ”قالادان ءۇي ساتىپ الىپ، اتا - ەنەمدى جانە 2 بالامدى اۋدان قالاشىعىنا اكەلىپ بىرگە تۇرمىس كەشىرۋدى ويلاپ ءجۇرمىن“، - دەدى ول.
2017 - جىلى قۇرىلعاننان بەرى، چۋاڭجين مال شارۋاشىلىعى شەكتى سەرىكتەستىگى جەرگىلىكتى ورىننان 509 ادامنىڭ جۇمىستانۋىنا جەتەكشىلىك ەتتى، ونىڭ ۇستىنە ”سەرىكتەستىك + سەلبەستىك كووپەراتيۆى + شارۋا وتباسى“ ءتاسىلى ارقىلى 6000نان استام وتباسىنداعى ەگىنشى - مالشىنىڭ كىرىسىن ارتتىرۋعا جەبەۋشى بولدى. ”ءبىز 2022 - جىلعا دەيىن جارنانى بازارعا سالۋ نىساناسىن ىسكە اسىرىپ، 2025 - جىلعا دەيىن 13 مىڭ شارۋا وتباسىن جەتەكتەۋدى نىسانا ەتتىك“، - دەدى وسى سەرىكتەستىك پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى لي جيۇڭچۇن.
سوڭعى جىلدارى شاپشال كاسىپ سالاسى ارقىلى جۇمىستاندىرۋعا جەتەكشىلىك ەتۋدى كورنەكتىلەندىرىپ، جۇمىستاندىرۋ ارقىلى كىرىس ارتتىرۋدى جەبەپ، اۋىل شارۋاشىلىعى قوسىمشا ونىمدەرىن مانەرلەۋ، توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك، نان شارۋاشىلىعى سياقتى ەڭبەككۇش شوعىرلانعان كاسىپ سالالارىن دامىتىپ، ەگىنشى - مالشىلاردىڭ قالتالارىن قامپايتتى.
كاسىپ سالاسىن دامىتۋ مەن ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋعا تەڭ ءمان بەردى
بۇرىنعى ۇشى - قيىرسىز قۇم - توپىراق بۇگىن جاسىل جەلەك جامىلعان ورمانعا اينالدى.
3 جىلدىڭ الدىندا قاينۇق اۋىلى شوڭبۇلاق قىستاعى مەن چيەجي قىستاعىنىڭ تۇيىلىسكەن جەرىندە ءبىر قۇلازىعان قۇمدى دالا بار بولاتىن، كۇن بويى قۇمدى بوران سوعىپ، بارلىق جەردى سور باسىپ جاتاتىن. بۇل كۇندەرى بۇل جەر جاسىل جەلەك جامىلىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىستەرىن ارتتىرىپ، اۋقاتتانۋدىڭ ”ىرىستى القابىنا“ اينالدى. ويپاڭ جەر، بالىق كولشىكتەرىنەن ساعىم ويناپ، ومىرشەڭدىك كۇش تاسقىندادى.
9 - ايدىڭ 22 - كۇنى چيەجي قىستاعىنىڭ تۇرعىنى مانا ينۇس ورمان القابى اراسىنداعى تامشىلاتىپ سۋارۋ قۇبىرلارىن كومۋمەن قاربالاس بولدى، ورماندى القاپتى باسقارۋ - قورعاۋ وعان اي سايىن 1000 يۋان تۇراقتى كىرىس تابۋعا مۇمكىندىك تۋدىردى. ”بۇرىن جەر سالعاندا كىرىسىمىز جوعارى ەمەس ەدى، مەن تاۋەكەل دەپ ەگىستىك جەرىمدى كوتەرمەگە بەردىم، ورمان القابىن باعىپ - باسقارۋدا تۇراقتى كىرىسىم بار، قولىم بوساي قالعاندا جايما جايىپ قاقتاما ەت ساتامىن، ءبىر ايداعى كىرىسىم دە از ەمەس“، - دەدى ول قۋانا كۇلىپ.
ءۇيسىن تاۋى ەتەگىندەگى وسىناۋ القاپ بۇرىن قۇرعاق ادىرلى جەر بولاتىن، شارۋالاردىڭ جەردەن ءناپاقا تابا قويۋى تىم قيىن بولاتىن. سوندىقتان اۋدان ”ەكولوگيا + كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ“ وي جەلىسىن ورتاعا قويىپ، وسى جەردەن 300 مىڭ مۋلىق ەكولوگيالىق، ەكونوميكالىق ورمان ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، الما، ورىك، شينمەي، ت.ب ەگىپ، ەكونوميكالىق ونىمدىلىككە قول جەتكىزۋمەن بىرگە، ەكولوگيالىق ونىمدىلىككە دە جەتتى.
ەكونوميكالىق ورمان ”سەرىكتەستىك + شارۋا وتباسى“ باسقارۋ - قورعاۋ ءادىسىن اتقارىپ، ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسىلارىن ورمان قورعاۋ توبىنا قوسىپ، ءار كەدەي وتباسى 50 مۋ جەمىس اعاشىن باسقاردى، الدىڭعى 5 جىلدا تابىس بولماعان كەزدە جىل سايىن ءار وتباسىنا 12 مىڭ يۋان كومەك قاراجات بەرىلدى؛ 5 جىلدان كەيىن كومەك قاراجاتى ەندىگارى تاراتىلمادى، جەمىس اعاشى كىرىسىنىڭ ％30ى كەدەي وتباسىلارىنا بەرىلدى.
بۇل كۇندەرى اۆتوموبيل ايداپ شاپشالدىڭ ءاربىر اۋىل - قالاشىقتارىنا بارساڭىز، كاسىپ سالاسىنىڭ دامىعاندىعىن بايقاۋمەن بىرگە، ورتاسىنىڭ دا كوركەيە تۇسكەنىن كورە الاسىز. 100 مىڭ مۋلىق ماقسارى ولشەمدەنگەن جاسىل شيكىزات بازاسى، 5000 مۋلىق ورگانيكالى ماقسارى ەگىنشىلىك بازاسى، 10 مىڭ مۋلىق ورگانيكالى كۇرىش، قىسقىش باعىمشىلىق كاسىپ سالاسى بازاسى... بۇل جەردى سولتۇستىك شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىنداي كەڭ، جياڭناننىڭ كوركەمدىگىندەي ادەمى ەتتى.
كاسىپ سالاسىن دامىتۋدى مادەنيەتتى گۇلدەندىرۋمەن ۇشتاستىردى
مادەنيەت − تامىر، مادەنيەت − رۋح.
جەبە، كيىم - كەشەك، بيلۇن ءبيى، سىبە جازۋى... سىبە بايىرعى قالاسىنا بارا قالساڭىز، كوز جاۋىن الاتىن سىبە ۇلتى مادەنيەت ەلەمەنتتەرى ءسىز ءۇشىن وسى ۇلتتى ءتۇسىنۋدىڭ ءبىر تەرەزەسىن اشىپ تۇرعانداي بولادى، بۇكىل ەلدەگى بىردەن - ءبىر سىبە اۆتونوميالى اۋدانى بولعاندىقتان، مادەنيەت پەن ساياحات ءبىر تۇلعالانعان سىبە بايىرعى قالاسى توڭىرەكتىڭ ءتورت بۇرىشىنان كەلگەن ساياحاتشىلاردى باۋرادى. اۆتونوميالى رايوننىڭ ساياحات كاسىبىن زور كۇشپەن دامىتۋ اياق الىسىنا ىلەسە، سىبە بايىرعى قالاسىنا ساياحاتتاي كەلەتىن ادام سانى جىل سايىن كوبەيىپ، جەرگىلىكتى ورىنعا كوپتەپ ساياحاتشى تارتىپ، تۇتىنۋدى جەبەپ، جۇمىستانۋدى ارتتىردى.
بەسسۇمۇل قالاشىعى بەسسۇمۇل قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ان جۇنچيڭ سىبە حالىق ءانىنىڭ بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارىنىڭ مۇراگەرى، قازىر سىبە بايىرعى قالاسى كورىنىس ءوڭىرىنىڭ كونسەرت قويۋ بولىمىندە جۇمىس ىستەيدى. ونىڭ قىزمەتى كونسەرت قويۋشى ارتيستەرگە سىبە اندەرىن ۇيرەتۋ، ادەبيەت - كوركەمونەر كونسەرتتەرىن جۇرگىزۋ، ت. ب. ”ءبىز اي سايىن 4000 يۋاننان استام اقشا تابا الامىز، مادەنيەتكە مۇراگەرلىك ەتۋمەن بىرگە، كىرىسىمىز دە ارتتى“، - دەدى ول كۇلىمىسىرەپ.
”اينالىپ كەلگەندە، باتىسقا قونىس اۋدارۋ رۋحى − وتانشىلدىق رۋح. سىبە ۇلتى − جۇڭحۋا ۇلتى ۇلى شاڭىراعىنىڭ ءبىر مۇشەسى، سىبە ۇلتى مادەنيەتىنىڭ كوزىن اشۋ ءار ۇلتتىڭ جۇڭحۋا مادەنيەتىن شىنايى مويىنداۋىن ارتتىرۋىنا پايدالى، ۇلتتار ىنتىماعىن العا باستىرۋعا پايدالى“، - دەدى شاپشال باتىسقا قونىس اۋدارۋ مادەنيەت، ساياحات كاسىپ سالاسىن دامىتۋ شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ورىنباسار باس ديرەكتورى تۇڭ شىپيڭ.
شاپشال جەرگىلىكتى ەرەكشەلىككە يە مادەنيەت بايلىعىنان ويداعىداي پايدالانىپ، مادەنيەت، ساياحاتتى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋمەن تىعىز بىرلەستىرىپ، اۋىل - قىستاقتى كوركەيتۋمەن ءتارتىپتى ۇشتاستىرىپ، سىبە بايىرعى قالاسى مادەنيەت ساياحاتى، قازاق سالت - سانا ساياحاتى سياقتى اۋىل - قىستاق ساياحات نىساندارىن ىلگەرىلەتىپ، كاسىپ سالاسىن دامىتۋمەن بىرگە، جۇڭحۋا مادەنيەتىن اسقاقتاتىپ، اۋىل - قىستاقتى كوركەيتۋگە رۋح ۇستەدى.
