تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

بەيبىت دامۋ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ عانا دۇنيەنىڭ دۇرىس جولى

− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جۇڭگو حالىق ەرىكتىلەر ارمياسىنىڭ امەريكا جيھانگەرلەرىنە قارسى تۇرىپ، چاۋشيانعا كومەك بەرۋ ءۇشىن مەملەكەتتەن شىعىپ سوعىس جۇرگىزگەندىگىنىڭ 70 جىلدىعىن ەسكە ءتۇسىرۋ جينالىسىندا سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ تۋرالى

حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى

  ”دۇنيە ءجۇزى ءار ەل حالقىنىڭ دۇنيە ءجۇزى، دۇنيە ءجۇزى ءدوپ كەلگەن قيىنشىلىق پەن سىن - سايىس ءار ەل حالقىنىڭ قيىن - قىستاۋدا بىرگە بولىپ، قول ۇستاسا توتەپ بەرۋىن قاجەت ەتەدى، بەيبىت دامۋ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ عانا دۇنيەنىڭ دۇرىس جولى“. جۇڭگو حالىق ەرىكتىلەر ارمياسىنىڭ امەريكا جيھانگەرلەرىنە قارسى تۇرىپ، چاۋشيانعا كومەك بەرۋ ءۇشىن مەملەكەتتەن شىعىپ سوعىس جۇرگىزگەندىگىنىڭ 70 جىلدىعىن ەسكە ءتۇسىرۋ جينالىسىندا باس شۋجي شي جينپيڭ وسى سوعىس ادىلەتتىڭ وكتەمدىكتى، ءسوزسىز، جەڭەتىندىگىن، بەيبىتشىلىك پەن دامۋدىڭ بوگەۋ بەرمەيتىن تاريح اعىنى ەكەندىگىن تاعى دا دالەلدەگەندىگىن تەرەڭ اتاپ كورسەتتى، ءسوز جوق، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن ادىلەتتىلىگىن قورعاپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەكتىگىن باسا دارىپتەدى، جۇڭگونىڭ بەيبىت دامۋ جولىمەن جۇرۋگە تاباندى بولاتىن بەكىمى مەن سەنىمىن سالتاناتپەن جاريالادى.

  ادامزات قوعامىنىڭ دامۋ تاريحى ءتۇرلى سىن - سايىستار مەن قيىندىقتاردى ۇزدىكسىز جەڭگەن تاريح. بۇگىنگى كۇندە، ادامزات ۇلاستىرۋ - تۇتاستىرۋدىڭ جاڭا داۋىرىنە ءوتتى، ءار ەلدىڭ مۇددەسى ءبىر، تاعدىرى تىعىز تۇتاسقان. كەزەكتە جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنىڭ بۇكىل الەمدە كەڭ تارالۋى مەن دۇنيە جۇزىندە 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىس ءوزارا ىقپال كورسەتكەنىمەن، الايدا بەيبىتشىلىك پەن دامۋدىڭ داۋىرلىك نەگىزگى تاقىرىبى وزگەرگەن جوق، ءار ەل حالقىنىڭ بەيبىت دامۋ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ تىلەگى اناعۇرلىم كۇشتى. ءتۇرلى الەمدىك سيپاتتى حاۋىپ - قاتەر مەن سىن - سايىس الدىندا حالىقارالىق قوعام بۇرىنعى ءارقانداي كەزدەگىمەن سالىستىرعاندا ىنتىماقتاسىپ سەلبەسۋگە اناعۇرلىم مۇقتاج، كوپ جاقتىلىقتى قورعاۋعا اناعۇرلىم مۇقتاج، حالىقارالىق ادىلدىك پەن ادامگەرشىلىككە تاباندى بولۋعا اناعۇرلىم مۇقتاج. ءار ەل ءبىر - بىرىمەن بىتە قايناسقان تاعدىرلاس ورتاق تۇلعا تانىمىن ورناتىپ، شاعىن شەڭبەر جانە نولدىك جيىنتىق ويىنى وي جەلىسىنەن ارىلىپ، ۇلكەن شاڭىراق جانە سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ ۇستانىمىن ورناتىپ، يدەولوگيالىق تالاستى تاستاپ، وركەنيەت قاقتىعىسى قىلتاعىنان اتتاپ ءوتىپ، ءار ەلدىڭ دەربەس تالعامىنا جانە دامۋ جولى مەن ۇلگىسىنە ءوزارا قۇرمەت ەتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ الۋان تۇرلىلىگىن ادامزات قوعامىنىڭ العا باسۋىنداعى سارقىلماس قوزعاۋشى كۇشكە، ادامزات وركەنيەتىنىڭ باي مازمۇندى تابيعي فورماتسياسىنا اينالدىرۋ كەرەك.

  باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”قازىر دۇنيە جۇزىندە ءارقانداي سىڭار جاقتىلىق، قورعامپازدىق، اسىرە مۇددەشىلدىك اتاۋلى مۇلدە ىسكە اسپايدى، ءارقانداي قوقان - لوقى، قۇرساۋلاۋ، جوعارى شەكتەن اسقان قىسىم كورسەتۋ تاسىلدەرى تۇگەلدەي مۇلدە ىسكە اسپايدى. ءارقانداي ءوز بىلگەنىن ىستەيتىن، وزىمنەن كەرەمەت ەشكىم جوق دەيتىن ارەكەت اتاۋلى، ءارقانداي زورەكەرلىك، وزبىرلىق، وكتەمدىك ارەكەت اتاۋلى تۇگەلدەي مۇلدە ىسكە اسپايدى. مۇلدە ىسكە اسپاعانى بىلاي تۇرسىن، اقىرىندا، ءسوز جوق، قۇردىمعا كەتپەي قويمايدى“. امەريكا جيھانگەرلەرىنە قارسى تۇرىپ، چاۋشيانعا كومەك بەرۋ سوعىسىنىڭ ۇلى جەڭىسى بۇلجىماس شىندىق ارقىلى الەم حالقىنا ءارقانداي ءبىر ەلدىڭ، ءارقانداي ءبىر ارميانىڭ مەيلى سونشالىق كۇشتى بولسادا، ەگەر دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋ اعىنىمەن قاراما - قارسى تاراپتا تۇرىپ، كۇشتىگە ارقا سۇيەپ، ءالسىزدى باسىنسا، تەرىس ازۋلىققا باسسا، شاپقىنشىلىق جاساپ ىرگە كەڭەيتسە ويسىراي جەڭىلەتىندىگى ءشۇباسىز ەكەندىگىن ۇعىندىردى. تاريح پەن شىندىق مىنانى تولىق بەينەلەدى: ۇلكەن - كىشى ەلدەردىڭ ءوزارا قۇرمەت ەتۋى، تۇگەلدەي تەپە - تەڭ بولۋى ءداۋىردىڭ العا باسۋ تالابى، ءارقانداي ەلدىڭ بارىندە حالىقارالىق ىستەردى مەڭگەرۋىنە الاتىن، باسقا ەلدەردىڭ تاعدىرىن بەلگىلەيتىن، دامۋ ابزالدىلىعىن مونوپوليالايتىن ۇقىعى جوق، دۇنيە جۇزىندە ءوز بىلگەنىن ىستەۋىنە، زورەكەرلىك، وزبىرلىق، وكتەمدىك ىستەۋىنە ءتىپتى دە بولمايدى. قىرعي قاباقتىق سوعىس وي جەلىسى، يدەولوگيا ارقىلى سىزىق سىزۋ، نولدىك جيىنتىق ويىنىنا باسۋ ءوز ەلىنىڭ ماسەلەسىن شەشە الماعاندى قويىپ، ادامزات ءدوپ كەلگەن ورتاق سىن - سايىسقا تىپتەن توتەپ بەرە المايدى. قاقتىعىسۋدىڭ ورنىنا تىلدەسۋ، سەس كورسەتۋدىڭ ورنىنا كەڭەسۋ، نولدىك جيىنتىقتىڭ ورنىنا بىرگە يگىلىككە كەنەلۋ ارقىلى ءوز ەلىنىڭ مۇددەسىن ءار ەلدىڭ ورتاق مۇددەسىمەن ۇشتاستىرىپ، ءار ەلدىڭ ورتاق مۇددەسىنىڭ توعىسۋ ءتۇيىنىن قۇلشىنا كەڭەيتكەندە عانا جاراسىمدى، سەلبەسكەن حالىقارالىق ۇلى شاڭىراقتى قۇرۋعا بولادى.

  جۇڭحۋا ۇلتى بەيبىتشىلىكتى سۇيەتىن ۇلت، جۇڭگو حالقى بەيبىتشىلىكتى سۇيەتىن حالىق. تاياۋ زاماننان كەيىن، جۇڭگو حالقى ازۋلىلاردىڭ شاپقىنشىلىعىنىڭ تاقسىرەتىن ابدەن تارتتى، سوعىس ءورتىنىڭ ماشاقاتىن كوپ كوردى، الايدا جۇڭگو حالقى بۇدان كۇشتىلەر السىزدەردى باسىناتىن وكتەمدىك لوگيكاسىن ۇيرەنبەي، قايتا بەيبىتشىلىكتى قورعاۋ بەكىمىن اناعۇرلىم نىعايتتى. جاڭا جۇڭگو قۇرىلعان 70 نەشە جىلدان بەرى ءبىز ەشقاشان بىردە - ءبىر رەت ىرىقتىلىقپەن سوعىس قوزعامادىق، باسقا ەلدەردىڭ سۇيەمدەي جەرىن دە جاۋلاپ المادىق. مەيلى دامۋ قاي دەڭگەيگە جەتسىن، جۇڭگو ماڭگى زورەكەر بولمايدى، ماڭگى ىرگە كەڭەيتپەيدى، ءوز باسىنان وتكەرگەن ايانىشتى كەشىرمەنى ماڭگى باسقا ۇلتقا زورلاپ تاڭبايدى. جۇڭگو حالقى پالە ىزدەمەيدى ءارى پالە ىزدەگەندەردەن قورىقپايدى، ءارقانداي قيىنشىلىق پەن حاۋىپ - قاتەر الدىندا تىزەسى بۇگىلىپ، بەلى يىلمەيدى، مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعىنىڭ، حاۋىپسىزدىگىنىڭ، دامۋ مۇددەسىنىڭ زيانعا ۇشىراۋىنا استە قاراپ وتىرمايدى، ءارقانداي ادامنىڭ، ءارقانداي كۇشتىڭ وتاننىڭ قاسيەتتى توپىراعىنا سۇعاناقتىق جاساۋىنا جانە ونى بولشەكتەۋىنە استە جول بەرمەيدى. جاۋاپكەرشىلىك ارقالايتىن ءىرى ەل رەتىندە جۇڭگو بەيبىتشىلىك، دامۋ، ادىلدىك، ادىلەتتىلىك، دەموكراتيا، ەركىندىك سىندى بۇكىل ادامزاتتىڭ ورتاق قۇنىن باتىل ساقتاپ، بىرگە اقىلداسۋ، بىرگە قۇرۋ، بىرگە يگىلىكتەنۋ سىندى الەمدىك جونگە سالۋ كوزقاراسىنا تاباندى بولىپ، بەيبىت دامۋ، ەسىك اشا دامۋ، سەلبەسە دامۋ، بىرگە دامۋ جولىمەن مىزعىماي ءجۇرىپ، باستان - اياق دۇنيە ءجۇزى بەيبىتشىلىگىنىڭ قۇرۋشىسى، الەمدىك دامۋدىڭ ۇلەس قوسۋشىسى، حالىقارالىق ءتارتىپتىڭ قورعاۋشىسى بولادى.

  ”كوپتىڭ كۇشى بىرىكسە، الىنبايتىن قامال جوق“، الەمدىك سيپاتتى حاۋىپ - قاتەر مەن سىن سايىسقا الەمدىك سيپاتتى پارمەندى توتەپ بەرۋ كەرەك. حالىقارالىق قوعام ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسى ۇستانىمىنان جازباي، بەيبىت دامۋ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ سىندى دۇنيەنىڭ دۇرىس جولىنا تاباندى بولىپ، باستان - اياق تاريحتىڭ دۇرىس جاعىندا تۇرىپ، ءتۇرلى الەمدىك سيپاتتى ماسەلەگە قول ۇستاسا توتەپ بەرەتىن بولسا، دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەل حالقى، ءسوز جوق، باياندى بەيبىتشىلىك ورناعان، بىرگە گۇلدەنگەن جاراسىمدى دۇنيە ءجۇزىن قۇرىپ، جەر شارى مەكەنىمىزدىڭ اناعۇرلىم كوركەم بولۋىنا مۇمكىندىك جاساي الادى.

(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - ايدىڭ 25 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.