تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

جاڭا دامۋ ارناسىن جەدەل قالىپتاستىرىپ، ”14 - بەسجىلدىق“ ءۇشىن جاقسى باستاما اشايىق

حالىق گازەتى باسماقالاسى

  ەندى عانا جابىلعان ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ءماجىلىسى − پارتيا 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى بەسىنشى جالپى ماجىلىسىنەن كەيىن ورتالىق اشقان ءبىر رەتكى ماڭىزدى ءماجىلىس. ءماجىلىس بيىلعى ەكونوميكالىق قىزمەتتى مۇقيات قورىتىندىلاپ، كەزەكتەگى ەكونوميكالىق جاعدايعا ىشكەرىلەي تالداۋ جاساپ، كەلەر جىلعى ەكونوميكالىق قىزمەتتى جالپى بەتتىك ورنالاستىردى، بۇل ءبىزدىڭ يدەيانى بىرلىككە كەلتىرىپ، تانىمدى تەرەڭدەتىپ، شىنايى يگەرىپ، ناقتى ىستەپ، ”14 - بەسجىلدىق“ ءۇشىن جاقسى باستاما اشۋىمىز جونىنەن كەلەلى ءارى تەرەڭ ماڭىز الادى.

  بيىل جاڭا جۇڭگو تاريحىنداعى ايرىقشا وزگەشە ءبىر جىل بولدى. قاتاڭ دا كۇردەلى حالىقارالىق جاعداي، ەل ىشىندەگى رەفورمانىڭ، دامۋدىڭ، ورنىقتىلىقتىڭ ماشاقاتتى دا اۋىر مىندەتى، اسىرەسە، جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنىڭ اۋىر سوققىسى الدىندا، ءبىز ستراتەگيالىق تاباندىلىقتى ساقتاپ، جاعدايدى دۇرىس تۇجىرىمداپ، دەن قويا جوسپارلاپ، ورنالاستىرىپ، باتىل ارەكەت قولدانىپ، قاجىرلى قۇلشىنىس جاساپ، حالىق رازى بولاتىن، كۇللى دۇنيەنىڭ نازارىن اۋدارعان، تاريحتان ورىن الارلىق جاۋاپ بەردىك. ەلىمىز دۇنيە ءجۇزى بويىنشا ەكونوميكانىڭ وڭ ارتۋىن جۇزەگە اسىرعان بىردەن - ءبىر نەگىزگى ەكونوميكالىق تۇلعاعا اينالدى، ءۇش ءىرى قامال الۋ شايقاسى شەشۋشى جەتىستىككە قول جەتكىزدى، عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋ ەلەۋلى ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزدى، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ ماڭىزدى سەرپىلىستى جۇزەگە اسىردى، حالىق تۇرمىسى پارمەندى قامتاماسىز ەتىلدى. ”13 - بەسجىلدىق“ جوبانىڭ باستى نىسانالارى مەن مىندەتتەرى ورىندالۋ الدىندا تۇر، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ جەڭىسىنە جەتۋگە تايادىق، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى الدىعا قاراي جاڭا، ارشىندى قادام تاستادى.

  ەل ءىشى مەن حالىقارا سىندى ەكى كەلەلى جاعدايدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەن ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋ امالياتىندا، ءبىز قاتاڭ سىن - سايىس الدىندا ەكونوميكالىق قىزمەتتى ويداعىداي ىستەۋدىڭ زاڭدىلىعى جونىندەگى تانىمدى تەرەڭدەتتىك: قاتەرلى، قيىن ساتتە پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ بەدەلى بۇكىل پارتيانىڭ، بۇكىل ەلدەگى ءار ۇلت حالقىنىڭ قيىندىقتى ەڭسەرە ورگە ۇمتىلۋىنا ءتۇبىرلى سۇيەنىش بولدى، حالىقتى بارىنەن جوعارى قويۋ دۇرىس تالعام جاساۋدىڭ ءتۇبىرلى العى شارتى بولدى، تۇزىمدىك ابزالدىلىق − ۋاقىتتىق قيىندىقتى بىلەك بىرىكتىرە جەڭەتىن قۋاتتى كۇش قالىپتاستىرۋدىڭ ءتۇبىرلى كەپىلى، عىلمي شەشىم جاساۋ مەن جاسامپازدىقپەن توتەپ بەرۋ − داعدارىستى ورايعا اينالدىرۋدىڭ ءتۇبىرلى ءادىسى، عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋ، ءوزىن - ءوزى الۋەتتەندىرۋ − دامۋدىڭ كەلەلى جاعدايىن جەبەۋدىڭ ءتۇبىرلى تىرەگى.

  كەلەر جىل ەلىمىزدىڭ سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسى ۇردىسىندە ايرىقشا ماڭىزعا يە ءبىر جىل، ”14 - بەسجىلدىق“ باستالادى، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ جاڭا ساپارى باستالادى، ەكونوميكالىق قىزمەتتى ويداعىداي ىستەۋدىڭ ماڭىزى زور. شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ جانە پارتيا 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ەكىنشى، ءۇشىنشى، ءتورتىنشى، بەسىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋ قىزمەت جالپى ارناسىنا تاباندى بولىپ، جاڭا دامۋ كەزەڭىن تياناق ەتىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن دايەكتىلەندىرىپ، جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدى نەگىزگى تاقىرىپ، قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى تەرەڭدەتۋدى نەگىزگى جەلى، رەفورما جاساۋدى، جاڭالىق اشۋدى ءتۇبىرلى قوزعاۋشى كۇش، حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتىپ وتىرعان تاماشا تۇرمىس قاجەتىن قاناعاتتاندىرۋدى ءتۇبىرلى ماقسات ەتىپ، جۇيە كوزقاراسىنا تاباندى بولىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەن ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەپ، كەڭەيتىپ، دامۋ مەن حاۋىپسىزدىكتى اناعۇرلىم ويداعىداي ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، ”التىنى ورنىقتىرۋ“ قىزمەتىن تىڭعىلىقتى تۇردە ويداعىداي ىستەپ، ”التىنى قامتاماسىز ەتۋ“ مىندەتىن جالپى بەتتىك تياناقتاندىرىپ، ماكرولىق ساياساتتى عىلمي، دالمە - ءدال اتقارىپ، ەكونوميكالىق اينالىمدى لايىقتى ارالىقتا ساقتاۋعا قۇلشىنىپ، ىشكى سۇرانىستى كەڭەيتۋ ستراتەگياسىنا تاباندى بولىپ، عىلىم - تەحنيكالىق ستراتەگيالىق تىرەكتى كۇشەيتىپ، جوعارى دەڭگەيدە سىرتقا ەسىك اشۋدى كەڭەيتىپ، ”14 - بەسجىلدىقتىڭ“ جاقسى باستاما اشۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، پارتيا قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعىن ۇزدىك ناتيجەمەن قۇتتىقتاۋ كەرەك.

  جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنىڭ اۋىر سوققىسىنا ۇشىراعاندىقتان، بيىلعى دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسى اۋىر توقىراۋعا ۇشىرادى. كۇردەلى دە قاتاڭ سىرتقى ورتا الدىنداعى تەتىك − ءوز ءىسىن ويداعىداي ىستەۋ. ماكرولىق ساياساتتىڭ ۇلاسپالىلىعىن، ورنىقتىلىعىن، باياندىلىعىن ساقتاۋ، ەكونوميكانىڭ قالپىنا كەلۋىنە قاجەتتى قولداۋ كورسەتۋ سەرپىنىن ساقتاۋ، ساياساتتى مەڭگەرۋ جاعىندا اناعۇرلىم دالمە - ءدال، ءونىمدى بولۋ، بەلسەندى قازىنا ساياساتىندا ساپانى جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىكتى ارتتىرىپ، ونى اناعۇرلىم باياندى ەتۋ، ورنىقتى، اقاۋسىز اقشا ساياساتىن يكەمدى، دالمە - ءدال، ورىندى، لايىقتى جۇرگىزۋ كەرەك. قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى مىقتاپ يگەرۋ، سونىمەن بىرگە قاجەتسىنۋ جاعىنداعى باسقارۋعا ءمان بەرىپ، كەپتەلىس تۇيىندەرىن اشىپ، ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، ءوندىرىستىڭ، ءبولىستىڭ، اينالىمنىڭ، تۇتىنۋدىڭ ءار بۋىنىن تۇتاستىرىپ، قاجەتسىنۋ قامداۋدى جەتەكتەيتىن، قامداۋ قاجەتسىنۋ تۋىنداتاتىن اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدەگى يكەمدى تەپە - تەڭدىك قالىپتاستىرىپ، حالىق شارۋاشىلىعى جۇيەسىنىڭ جالپى تۇلعالىق ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ كەرەك.

  ەكونوميكالىق قىزمەتتى ويداعىداي ىستەۋدە تەتىكتى يگەرۋگە، ءتۇيىندى ايقىنداۋعا شەبەر بولۋ كەرەك. كەلەر جىلعى ەكونوميكالىق قىزمەت جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋدى ارقاۋ ەتىپ ورىستەتىلۋى كەرەك. مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق عىلىم - تەحنيكا كۇشىن نىعايتىپ، مەملەكەتتىڭ ەلەۋلى عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋدى ۇيىمداستىرۋشى رەتىندەگى رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، ستراتەگيالىق سۇرانىستى بەتالىس ەتۋگە تاباندى بولىپ، عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋدىڭ بەتالىسى مەن تۇيىندەرىن بەلگىلەۋ كەرەك. كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ ءوز كۇشىنە سۇيەنۋ، مەڭگەرۋ قابىلەتىن كۇشەيتۋدە كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ حاۋىپسىزدىگى مەن تۇراقتىلىعى − جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋدىڭ نەگىزى، ءسوز جوق، مەملەكەت جوسپارى مەن حالىق شارۋاشىلىعىنا جانە مەملەكەتتىڭ ەكونوميكالىق جان جۇيەسىنە ساياتىن ءتۇيىندى كاسىپ سالالارىندا كەمەلدى ءارى ءتوزىمدى كاسىپ سالاسى تىزبەگىن، قامداۋ تىزبەگىن قالىپتاستىرۋ كەرەك.

  ىشكى سۇرانىستى كەڭەيتۋ سىندى وسى ستراتەگيالىق نەگىزگى تۇيىنگە تاباندى بولۋدا قۋاتتى ەل ءىشى بازارىن قالىپتاستىرۋ − جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋدىڭ ماڭىزدى تىرەگى، تۇتىنۋدى، امانات قويۋدى، قارجى قوسۋدى ۇيلەسىمدى جەتەكتەۋ سياقتى جاقتاردا ءونىمدى تۇزىمدىك ورنالاستىرۋ جاساۋ، جوعارى ساپالى قامداۋ ارقىلى تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋ قۋاتى مەن تىلەگىن جوعارىلاتىپ، ۇسىنىلىمدى مولايتۋدىڭ تەبىنىن ارتتىرۋ كەرەك. رەفورما جاساۋدى، ەسىك اشۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتىپ، جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋدا، ءسوز جوق، جوعارى دەڭگەيدەگى سوتسياليستىك بازار شارۋاشىلىعى ءتۇزىلىسىن قۇرىپ، جوعارى دەڭگەيدە سىرتقا ەسىك اشۋدى اتقارىپ، رەفورما جاساۋ مەن ەسىك اشۋدىڭ ءوزارا جەبەۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. تۇقىم جانە ەگىستىك جەر ماسەلەسىن ويداعىداي شەشۋدە استىق حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ ۇرىمتال تۇسىن يگەرىپ، استىق ءوندىرىسىنىڭ ورنىقتى دامۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. مونوپوليالاۋعا قارسى تۇرۋدى كۇشەيتۋدە جانە كاپيتالدىڭ ءتارتىپسىز داليۋىنان ساقتانۋدا تۇعىرلىق كاسىپورىنداردىڭ جاڭالىق اشا دامۋىنا، حالىقارالىق باسەكەلىك قۋاتىن كۇشەيتۋىنە قولداۋ كورسەتۋ، سونىمەن بىرگە دامۋدى زاڭ بويىنشا ارناعا ءتۇسىرىپ، سيفر قاعيداسىن اقاۋسىزداندىرۋ كەرەك. ءىرى قالالارداعى تۇرعىن ءۇي كورنەكتى ماسەلەلەرىن ويداعىداي شەشىپ، ۇيلەردى ۇزاق ۋاقىت جالعا بەرۋ ساياساتىن جەدەل كەمەلدەندىرىپ، ءۇيدى ساۋدالاۋعا ەمەس، تۇرۋعا پايدالانۋ كەرەك دەگەنگە تاباندى بولىپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي شارا قولدانىپ، كوپ شارانى قاتار اتقارىپ، قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى جالعا بەرىلەتىن تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، قورا - جاي بازارىنىڭ ورنىقتى، اقاۋسىز دامۋىن جەبەۋ كەرەك. كومىرتەگىن جوعارى شەككە جەتكىزۋ، كومىرتەگىن بەيتاراپتاندىرۋ نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قاجىماي قۇلشىنىپ، كاسىپ سالاسى قۇرىلىمىن، ەنەرگيا قۇرىلىمىن جەدەل رەتتەۋ، ساپالىلاندىرۋ كەرەك. جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋعا جۇيەلى باعالاۋ جانە قورىتىندىلاۋ جۇرگىزىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ تابىستارىن بەكەمدەپ، كەڭەيتىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ مەن ءونىمدى ۇشتاستىرۋدى ويداعىداي ىستەۋ كەرەك.

  جاڭا دامۋ كەزەڭىنە ۇيلەسۋدە، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن دايەكتىلەندىرۋدە، جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋدا، ءسوز جوق، پارتيانىڭ ەكونوميكالىق قىزمەتكە جالپى بەتتىك باسشىلىعىن كۇشەيتۋ كەرەك. وڭىرلەر، تاراۋلار ساياسي تانىمدى كۇشەيتىپ، ساياسي دەڭگەيدى جوعارىلاتىپ، ەكونوميكالىق قىزمەتتى ساياسيدى دارىپتەۋ دەڭگەيىنەن ىستەۋگە ءمان بەرىپ، ماماندانۋ قابىلەتىن جوعارىلاتىپ، جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋعا باسشىلىق ەتۋدىڭ مايتالمانى بولۋعا قۇلشىنۋ كەرەك.

  ءبىر ۇلەس ورنالاستىرۋدا، توعىز ۇلەس تياناقتاندىرۋدا. كەلەر جىلعى ەكونوميكالىق قىزمەتتىڭ مىندەتى ايرىقشا اۋىر، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە اناعۇرلىم تىعىز ىنتىماقتاسىپ، ءبىر نيەتپەن سەلبەسىپ، ءورىس اشا ىلگەرىلەپ، پارتيا قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعىن ۇزدىك ناتيجەلەرمەن قارسى الىپ، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قاجىماي - تالماي كۇرەس جاسايىق.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 12 - ايدىڭ 18 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : نۇربولات قابىل

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.