2021 - جىل − جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ 100 جىلدىق مەرەي تويى، ”14 - بەسجىلدىقتىڭ“ باستالعان جىلى، سونداي - اق 3 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن دايەكتىلەندىرۋدىڭ، تياناقتاندىرۋدىڭ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگوشا سوتسياليستىك شينجياڭ قۇرۋدىڭ شەشۋشى جىلى. كوكتەم مەرەكەسى كەلۋ قارساڭىمەن انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى نەگىزگى ساتىنىڭ ءبىرىنشى شەبىنە بارىپ، بۇقارانىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس جاعدايىن كورىپ، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ باسشىلىعىندا تيانشان الابىندا تۋىلعان تاريحي وزگەرىستەر تۋرالى حابار جازىپ، بۇكىل رايونىمىزداعى ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسىنىڭ قايراتتانىپ، قيىندىققا قارسى اتتانعان رۋحاني بەت - بەينەسى مەن ءىس جۇزىندىك ارەكەتىن جان - جاقتى ايگىلەيدى؛ جەر - جەردىڭ گۇلدەنىپ - كوركەيگەن، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ كوكتەم مەرەكەسىن شات - شادىمان وتكىزگەن تاماشا كورىنىسىن تولىق بەينەلەپ، بۇكىل رايونداعى ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسىن جاڭا داۋىردەگى جۇڭگوشا سوتسياليستىك شينجياڭ قۇرۋ ءۇشىن قۇلشىنا كۇرەسۋگە شابىتتاندىرادى جانە جۇمىلدىرادى. گازەتىمىز بۇگىننەن باستاپ ”كوكتەم مەرەكەسىندە نەگىزگى ساتىنى ارالاۋ“ ايدارشاسىن اشتى، نازار سالعايسىزدار.
− اياققى مانگان قىستاعىنان كورگەن - بىلگەندەرىمىز
انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى حان چين - يان
قىس كۇنى ءتۇس اۋا كۇن شىڭىلتىرلانىپ بارا جاتتى. كونەشار اۋدانى توققۇزاق قالاشىعى اياققى مانگان قىستاعىنىڭ كەڭ اسفالت جولىنىڭ ەكى جاعالاۋىندا شارۋا وتباسىلارىنىڭ رەتتى دە تازا شاعىن اۋلالارى تىنىشتىققا شومىپ تۇر.
ابدۇقيۇم روزى وتباسىنىڭ سارى ءتۇستى قاقپاسى كوزگە ەرەكشە تۇسەدى. 1 - ايدىڭ 24 - كۇنى تۇستەن كەيىن ءبىز ابدۇقيۇمنىڭ وتباسىنا كىرگەنىمىزدە، جىلى لەپ بەتىمىزدى ءوپتى.
”باس شۋجي شي جينپيڭ سوناۋ الىستان قىستاعىمىزعا كوپشىلىكتىڭ تۇرمىسىنىڭ قانداي ەكەندىگىن ءبىلۋ ءۇشىن كەلگەن بولاتىن“. ارادا 6 جىلدان استام ۋاقىت وتسە دە باس شۋجيدىڭ قىستاققا قىزمەت تەكسەرە كەلگەن كەزدەگى اسەرلى كورىنىستەر ابدۇقيۇمنىڭ ەسىنەن كوتەرىلمەپتى.
2014 - جىلى 4 - ايدىڭ 27 - كۇنىنەن 30 - كۇنىنە دەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرگەن كەزدە اياققى مانگان قىستاعىنا ارنايى باردى.
”سول كۇنى باس شۋجي ەسىكتەن كىرە سالا بىزگە ’پارتيانىڭ حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتىنىڭ جۇرت جۇرەگىنەن ورىن العان - الماعاندىعىن، رولى بولعان - بولماعاندىعىن ۇعىسۋ ءۇشىن سىزدەردى كورگەلى كەلدىم‘، - دەدى“. 43 جاستاعى ابدۇقيۇم ەسىنە الا: سول كۇنى باس شۋجي ۇيگە كەلىپ، جاتىن بولمەنى، اس ءۇيدى، سيىر، قوي قورانى، جەمىس باعىن جانە اۋىل شارۋاشىلىعى ماشينالارىن كورىپ، وتباسىمىزدىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس احۋالىن تاپتەشتەي سۇرادى. حاباردى ەستىپ كەلگەن قىستاق تۇرعىندارى اۋلامىزدا ءيىن تىرەستى، باس شۋجي اۋىلداستارمەن بىرگە وتىرىپ، اڭگىمە دۇكەنىن قۇردى، - دەدى.
باس شۋجيدىڭ اۋىلداستارمەن بىرگە وتىرعان سۋرەتىنە قاراپ، جۇزىنەن باقىت لەبى ەسكەن ابدۇقيۇم: ”كوزدى اشىپ - جۇمعانشا 6 جىلدان استام ۋاقىت وتە شىعىپتى، قىستاعىمىزدا زور وزگەرىستەر بولدى!“، - دەدى.
كەڭ دە جارىق قوناق بولمەدە ابدۇقيۇم مەن جۇبايى ايشامگۇل ازەز بىزگە قىستاقتىڭ وزگەرىسىن كوسىلە اڭگىمەلەدى.
اياققى مانگان قىستاعىندا ادام كوپ، جەر از، جان باسىنا تۋرا كەلەتىن ەگىستىك جەر ءبىر مۋعا دا جەتپەيدى. بۇرىن باسىم كوپ قىستاق تۇرعىنى اتىزعا سۇيەنىپ تۇرمىس كەشىرگەن. ”ول كەزدە جاتاعان ۇيدە تۇرامىز، توپىراق جولمەن جۇرەمىز. قازىر وتباسىلار تۇگەلدەي بەيقۇت ۇيدە تۇرادى، تابيعي گازبەن جاناتىن وشاق ىستەتەدى، اسفالت جول دا ەسىك الدىنا دەيىن جاتقىزىلدى، قىستاققا ساياحاتتاي كەلەتىندەر دە جىلدان - جىلعا كوبەيدى...“، - دەدى ابدۇقيۇم.
”باس شۋجيدىڭ ىقىلاستى قامقورلىعى كادرلار مەن بۇقاراعا زور شابىت بەردى، كوپشىلىكتىڭ سەنىمى ونان ارى نىعايىپ، قايراتى دا تاسقىنداي ءتۇستى“، - دەدى اياققى مانگان قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى مامەتتۇرسىن ابدۇراحمان تىلشىگە، - اياققى مانگان قىستاعىنىڭ اتاعى اسپاندادى، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم پارتيا مەكتەبىنىڭ (اكىمشىلىك شۋەيۋانى) ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ قيمىلى بويىنشا وسى قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى قىستاق ”ەكى كوميتەتىمەن“ قىستاق تۇرعىندارى ۋاكىلدەر جيىنىن اشۋدى ۇيعارىپ، اۋىل - قىستاق ساياحاتىن دامىتۋدى اقىلداسىپ، تۇرمىستىڭ بارعان سايىن جاقسى بولۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.قىستاقتا وتانشىلدىق العىس ايتۋ تاربيە كورمە سارايى سالىندى. كوپتەگەن مەكەمە - ورىن، مەكتەپ اياققى مانگان قىستاعىنا بارىپ زەرتتەۋ - ۇيرەنۋ قيمىلدارىن ورىستەتەتىن بولدى. مامەتتۇرسىن شاتتانا بىلاي دەدى: ”بىلتىر قىستاعىمىزداعى وتانشىلدىق العىس ايتۋ تاربيە كورمە سارايىنىڭ ءوزى 260 ۇيىرمەنى، 20 مىڭنان استام ادامدى (رەت) قابىلدادى“.
قىستاق تۇرعىندارى ۋاكىلدەر جيىنىندا ابدۇقيۇم اۋىل - قىستاق ساياحاتىن دامىتۋدى ايرىقشا قۇپتادى. ۇيىنە قايتىسىمەن جۇبايىن شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن اشۋعا يلاندىردى. شارۋالار شاتتىعى ساياجايى اشىلىپ كوپ وتپەي، ساياحاتشىلار وزدەرى ىزدەپ كەلە باستادى.
بۇگىندە قىستاقتا شارۋالار شاتتىعى ساياجايى، حالىقتىق تۇسەلحانا، ەرەن بازار، ۇساق تاعامدار دۇكەنى دامىپ 130 نەشەدەن استى، جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن سىرتقا شىعىپ كەتكەن كوپتەگەن قىستاق تۇرعىندارى دا قايتىپ كەلىپ شارۋاشىلىق قۇرىپ، كىرىس كىرگىزدى.
ابدۇقيۇم بىزگە مىناداي ەسەپ جاساپ بەردى: 6 جىلدىڭ الدىندا ءبىر ۇيدەگى 3 جان، نەگىزىنەن ونىڭ تراكتورمەن جەر جىرتىپ، ەگىن ورىپ تاپقان اقشاسىمەن كۇنەلتكەن، جىلدىق كىرىسى 10 نەشە مىڭ يۋان عانا بولعان. قازىر تراكتور ايداۋدان جانە شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن اشۋدان تىس، جۇبايى ەكەۋى سيىر، كەپتەر باعىپ، گۇل ءوسىرىپ، جىلدىق كىرىسى 110 مىڭ يۋاننان اسىپتى.
اڭگىمە اراسىندا ابدۇقيۇم وتباسىنا اۋىق - اۋىق ساياحاتشىلار كەلدى، ول قايتا - قايتا ورنىنان تۇرىپ، ولاردى كۇتىپ الدى. ”اۋلاداعى گۇل - ءشوپ جىلىجايى نەبارى 4 فىن بولعانىمەن، گۇل ساتۋدان جىلىنا كىرەتىن كىرىس 30 مىڭ يۋاننان اسادى“، - دەدى ايشامگۇل ءسوزىن ونان ارى جالعاستىرىپ: ”قازىر جىل بويى ىستەيتىن جۇمىس، تاباتىن كىرىس بار“.
بۇگىنگى كۇنى اياققى مانگان قىستاعىندا ساياحات، قونالقى، سەيىل - سەرۋەن، تىنىعۋ سياقتىلار ءبىر تۇلعالانعان كاسىپ سالاسى ارناسى قالىپتاسىپ، قىرۋار قىستاق تۇرعىنىن جۇمىستانۋعا باۋرادى. ”ۋارىس“ قولونەر بۇيىمدارى شارۋالار كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ ءوزى 266 قىستاق تۇرعىنىن جۇمىسقا باۋراپ، ءار وتباسىنىڭ اي سايىن 2000 − 3000 يۋان كىرىس ارتتىرۋلارىنا قوزعاۋشىلىق ەتتى.
كىرىس ارتىپ، بۇقارانىڭ تۇرارجايى دا بارعان سايىن جايلى بولا ءتۇستى. اياققى مانگان قىستاعىندا قىستاق تۇرعىندارىنىڭ وتباسى ءۇي جيھازدارىمەن، ءۇي ەلەكتر جابدىقتارىمەن تۇگەل جابدىقتالىپ، سۇلۋلىقتى سۇيەتىن كەيبىر ايەل ءۇي يەلەرى سافاعا اق شىلدەر جاپقىش جاۋىپ قويعان؛ وتباسىلارى تۇگەلدەي ەلەكتر ارقىلى جىلۋمەن قامداۋ جۇيەسىن ىستەتىپ، سىرتتا مۇز قۇرسانعانىمەن، ءۇي ءىشى كوكتەمدەي جىلۋ شاشىپ تۇر.
”30 نەشە جىل قىستاق كادرى بولىپ ىستەدىم، بۇرىن ىستەۋدى ويلاساق تا، ىستەي الماعان ىستەردىڭ بۇگىنگى كۇنى ىسكە اسقانىن كورگەنىمدە توتەنشە اسەرلەندىم“، - دەدى جاسى جەتپىستەن اسقان روزى مامەت سۇيىنە: ”قازىرگى ءار كۇنىمىز شىت جاڭا!“، - دەدى.
”جاقسى تۇرمىس كۇرەستەن كەلەدى“، - دەدى بايۋدىڭ ءدامىن تاتقان ابدۇقيۇم، بايۋ ارىنى تاسقىنداپ قانا قويماي، يدەيالىق جاقتان دا العا باسۋدى بەلسەنە تالاپ ەتتى. 2017 - جىلى 7 - ايدا ابدۇقيۇم داڭقپەن پارتياعا مۇشە بولدى.
”قىستاعىمىزدىڭ ەڭ ۇلكەن وزگەرىسى بۇقارانىڭ يدەيالىق كوزقاراسىندا وزگەرىس بولىپ، العىس ايتۋ تانىمىنىڭ كۇرەسۋ تانىمىنا، بايۋ تانىمىنا اينالعاندىعىندا بولدى“. ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ قيمىلى بويىنشا قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى، ءبىرىنشى شۋجي ليۋ حۇڭتاۋ بىلاي دەدى: قازىر قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىسى قاربالاس تا ءماندى ءوتىپ جاتىر، دوڭگەلەك داۋلەتتىلىككە جەتۋ ارىنى ۇستەم.
”جاقسى داۋىرگە جەتىپ، يگى ساياساتقا جولىقتىق، ونە - بويىمىزدا كۇش - قۋات ارىنداپ تۇر!“، - دەدى ابدۇقيۇم كوكىرەك كەرە، - ”وتكەندى ويلاپ، قازىرگە قاراساق، جۇرەگىمىز جىلىپ، جۇزىمىزدەن كۇلكى ەسەدى، ۇيقىمىزدان قۋانا وياناتىن بولدىق“.
كىم ونداي ەمەس دەي السىن! وسى بىرنەشە جىلدا ءبىز اياققى مانگان قىستاعىندا كوپ سۇحبات جاساپ، تىلشىلىك ىستەدىك، ءار جولى تىڭ راي بايقالادى. قازىر قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىسى جاقسارىپ، جۇزدەرىنەن باقىت كۇلكىسى ەسەدى.
