بارلىق ادامنىڭ ىستەيتىن جۇمىسى بار بولدى، بارلىق وتباسى دوڭگەلەك داۋلەتكە ۇمتىلدى

　　سانچاڭساۋزى قىستاعى كەدەيلىكتەن ارىلىپ ”كەدەيلىك قالپاعىن الىپ تاستاعاننان“ كەيىن، قىستاق تۇرعىندارى باقىتتى كۇندەردى قارسى الدى

　　 انار بۇلت/ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى گى يوۋجۇن

　　1 - ايدىڭ 23 - كۇنى تۇستەن بۇرىن ءتىلشى جەمسارى اۋدانى بەيتيڭ قالاشىعى سانچاڭساۋزى قىستاعىندا تۇرعىندار اۋىزدارىنان تاستامايتىن ”تۇيە شونجارى“ ەربول ءساليدى كەزدەستىرگەندە، ول قىستاق ماڭىنداعى شوعىرلى باعىمشىلىق شاعىن اۋماعىندا تۇيەلەرگە جەم بەرىپ جاتىر ەكەن. ول 72 تۇيە باعىپ وتىر ەكەن، وركەشى قازديعان تۇيەلەر شەتتەرىنەن كۇيلى كورىنەدى.

　　”قازىر تۇيەلەردىڭ قايىمال كەزى، ولاردى جاقسىراق باپتاۋىم كەرەك“. ەربول تۇيەلەرگە جەم ۇستەي ءجۇرىپ كۇلىمسىرەي جاۋاپ قايىردى، جۇزىنەن ريزاشىلىقتىڭ بەينەسى مەن مۇندالايدى.

　　ونىڭ قاسىندا تۇرعان قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى ءالي احىمەت ءسوزدى جالعاپ: ”بۇرىن ءبىز تۇيەنى كوش كولىك رەتىندە باعاتىنبىز، ال قازىر ول كىرىستى ارتتىرۋدىڭ قاينار كوزىنە اينالدى!“، - دەدى.

　　سانچاڭساۋزى قىستاعى ەرتەرەكتە بەيتيڭ قالاشىعىنىڭ مالشىلىق ءتۇيىنى بولاتىن. 2012 - جىلى جەرگىلىكتى ورىن وسى ارادان سانچاڭساۋزى اكىمشىلىك قىستاعىن قۇرىپ، بەيتيڭ قالاشىعىنداعى، چۋانزىجيە قالاشىعىنداعى، دايوۋ قالاشىعىنداعى، شيندي اۋىلىنداعى بىتىراندى باعىمشىلىقپەن شۇعىلداناتىن مالشىلاردى وسى اراعا كوشىرىپ شوعىرلى وتىرىقتاندىردى. 2014 - جىلى سانچاڭساۋزى قىستاعى اۆتونوميالى رايون كەدەيلەردى ءتۇيىندى سۇيەمەلدەيتىن قىستاق قاتارىنا ەنگىزىلدى، ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان 198 كەدەي وتباسىندا 746 ادام بار، ەربولدىڭ وتباسى دا سولاردىڭ قاتارىندا ەدى.

　　2015 - جىلى اۋىل - قىستاق كادرلارىنىڭ جەتەكشىلىگىندە ەربول ءوسىمى قازىنادان تولەنەتىن كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قارىز اقشاسىن ءوتىنىش ەتىپ، بىرنەشە تۇيە ساتىپ الىپ، تۇيە باعىپ، تۇيە ءسۇتىن ساتىپ كىرىسىن ارتتىرۋدى ويلادى. تۇيە ءسۇتى بازارىنىڭ كۇسەت بولۋىنا وراي، ەربولدىڭ وتباسى تۇيە باعىمشىلىعى كولەمىن دەرەۋ ۇلعايتىپ، كىرىسى جىلدان - جىلعا مولايدى.

　　ءالي الدىڭعى جاقتاعى اۋماقتى قورانى نۇسقاپ تۇرىپ بىلاي دەدى: بىلتىر ۇكىمەت 3 ميلليون يۋاننان استام قارجى قوسىپ، جوعارى ولشەمدى شوعىرلى باعىمشىلىق شاعىن اۋماعىن سالىپ، قىستاق تۇرعىندارىنا تەگىن پايدالانۋعا بەردى. ەربولعا اۋماعى ءبىر مۋعا تاياۋ قورشاۋلى جەرى، 86 شارشى مەترلىك جىلى قوراسى بار باعىمشىلىق بولەگى ءبولىپ بەرىلدى، ونىڭ وتباسىنىڭ تۇيە باعۋدان تاپقان تازا كىرىسى 160 مىڭ يۋانعا جەتتى. كۇزدە ەربول 250 مىڭ يۋان جۇمساپ SUV كولىگىن ساتىپ الدى. بۇل كۇندەرى قىستاقتا 50 نەشە جەكە كولىك بار.

　　ءتىلشى سانچاڭساۋزى قىستاعىندا تىلشىلىك ىستەگەن كۇنى قار جاۋىپ تۇرعان بولاتىن. قاپالاقتاپ تۇرعان قار گۇلدەرىنىڭ اراسىنان قىستاققا كوز جىبەرسەڭىز، بەينە ەرتەگىلەردە ايتىلاتىن كورىنىس كوز الدىڭىزعا ەلەستەيدى. تاسپاداي تارتىلعان اسفالت جول قىستاق تۇرعىندارىنىڭ قاقپاسىنا دەيىن تۇتاسىپ جاتىر، جولدىڭ ەكى بويىندا قاز - قاتار سالىنعان بەيقۇت ۇيلەر قاباتتاسا ورنالاسىپتى.

　　ءالي تانىستىرىپ بىلاي دەدى: بىرنەشە جىلدان بەرى ۇكىمەت ءۇرتىس قىرۋار قارجى قوسىپ، قىستاققا سايكەستى قۇرىلىستاردان سۋ، ەلەكتر، جول سياقتى نەگىزدىك قۇرىلعىلاردى سالىپ بەرىپ، قونىستانۋ ورتاسىن بار كۇشپەن جاقسارتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ءبارى بەيقۇت ءۇي سالىپ، تۇرمىس شارت - جاعدايلارى بارىنشا جاقساردى. سونىمەن بىرگە ۇكىمەت تاعى قىستاقتا ەگىن، مال شارۋاشىلىعى نەگىزىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتۋ ينجەنەرياسىن ورىستەتۋگە زور كۇشپەن قولداۋ كورسەتىپ، قىستاقتاعى ەگىستىك جەرلەردىڭ بارلىعى تامشىلاتىپ سۋارىلاتىن اتىزعا اينالدى؛ مال شارۋاشىلىعىندا تۇرار جاي مەن مال قورانى ايىرىپ، ولشەمدەنگەن شوعىرلى باعىمشىلىق شاعىن اۋماعىن قۇرىپ، مال تۇقىمىن اسىلداندىرۋدى جۇرگىزىپ، عىلمي باعىمشىلىقتى جالپىلاستىردى.

　　كەدەيلەرگە كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ شارالارىنىڭ قولداۋىندا، سانچاڭساۋزى قىستاعىندا وزگەرىس جارىققا شىقتى. 2016 - جىلدىڭ سوڭىندا سانچاڭساۋزى قىستاعى تۇتاس قىستاق بويىنشا كەدەيلىكتەن ارىلىپ، كەدەيلىك قالپاعىن الىپ تاستادى، ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعانداردىڭ بارلىعى كەدەيلىكتەن ارىلدى.

　　”ءبىز قازىر كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدەن، وركەندەتۋدەن ۇلگى كورسەتەتىن قىستاقپىز“. ءالي ماقتانىشپەن بىلاي دەدى: وسى بىرنەشە جىلدا قىستاق كەدەيلىكتەن ارىلتۋ جەتىستىكتەرىن ۇزدىكسىز بەكەمدەپ، وتىرىقتانعان مالشىلاردىڭ تۇرمىسى بارعان سايىن جاقساردى. كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ءتۇيىندى قىستاعىنان كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدەن، وركەندەتۋدەن ۇلگى كورسەتەتىن قىستاققا اينالعانعا دەيىن، سانچاڭساۋزى قىستاعى سالتاناتتى جاڭارۋدى ىسكە اسىردى. ەربولدىڭ وتباسى دا كەدەي وتباسىنان كاسىپتىك باعىمشىلىق وتباسىنا اينالدى.

　　”بيىل مەن جاڭا قورا سالىپ، باعىمشىلىق كولەمىن ۇزدىكسىز ۇلعايتۋدى جوسپارلاپ وتىرمىن. ۇكىمەتتىڭ قولداۋ ساياساتى وسىنشا جاقسى بولىپ تۇرعاندا، ءبىز ءتىپتى دە جاقسى ىستەپ، تۇرمىسىمىزدى جاقسارتا بەرۋگە ءتيىسپىز!“، - دەدى ەربول.

　　قىستاق جولىن بويلاي قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ اۋلاسىنا كىرگەندە الىستان زاۆود ءۇيى كوزگە تۇسەدى. زاۆود ءۇيىنىڭ قابىرعاسىنداعى ”شينجياڭ يۋەحۋا كيىم تىگۋ شەكتى سەرىكتەستىگى“ دەگەن جازۋلار ەرەكشە كوز تارتادى.

　　كيىم - كەشەك مانەرلەۋ زاۆود سەحىندا سەح مەڭگەرۋشىسى اسىمگۇل قاھاريا قىزمەتشىلەردى باستاپ كيىم - كەشەك تىگۋدە.

　　اسىمگۇل وتكەندە قىستاقتاعى ارحيۆ تۇرعىزىلىپ كارتچكالاندىرىلعان كەدەي شارۋا بولاتىن. 2018 - جىلى شينجياڭ يۋەحۋا كيىم تىگۋ شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ سەحى سانچاڭساۋزى قىستاعىندا قۇرىلىپ، ول تاباندا تىزىمدەلدى. ەڭبەكقورلىعىنىڭ، ىسكەرلىگىنىڭ ارقاسىندا اسىمگۇل سەح مەڭگەرۋشىسىنە اينالىپ ايىنا 4000 يۋان ەڭبەكاقى الدى.

　　”ەسىك الدىنان زاۆود قۇرىلدى، ۇيدەن شىعا سالا زاۆودقا جەتەمىن، اقشا دا تابامىن، ءۇيىمنىڭ شارۋاسى دا اقسامايدى“، - دەدى ول.

　　يۋەحۋا كيىم تىگۋ شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى لي يۋەحۋا بىلاي دەدى: قازىر كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ سەحىندا 30 نەشە جۇمىسشى بار، ەڭ تومەنگى شەكتى ساقتاعان ونىمىنە قاراي بەرىلەتىن ەڭبەكاقى ءتۇزىمىن اتقارىپ، ايىنا ەڭ كوپ بولعاندا، 5000 نەشە يۋانعا دەيىن ەڭبەكاقى الۋعا بولادى.

　　”قازىر قىستاعىمىزدا بارلىق ادامنىڭ ىستەيتىن جۇمىسى بار، بارلىق وتباسى دوڭگەلەك داۋلەتكە ۇمتىلۋدا!“ ءالي ماقتانىشپەن بىلاي دەدى: قازىر قىستاقتا 573 ەڭبەككۇش بار، ەگىمشىلىك جانە باعىمشىلىق كاسىبىمەن اينالىساتىن از ساندى تۇرعىنداردان تىس، 375 ادام زاۆودقا كىرىپ نەمەسە قالاعا بارىپ جۇمىس ىستەپ كەتكەن، بارلىعى باسقا سالاعا ويىستىرىلىپ جۇمىستاندىرىلعان. 2020 - جىلى بۇكىل قىستاقتاعى ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان وتباسىلاردىڭ جان باسىندىق تازا كىرىسى 14 مىڭ 595 يۋانعا جەتتى.

　　ءالي بىلاي دەدى: قىستاق تۇرعىندارىنىڭ يدەيالىق كوزقاراسىندا دا بىرتىندەپ وزگەرىس تۋىلۋدا. قازىر قىستاقتا بوس جۇرگەن ادام جوق دەرلىك، ءار وتباسى كىرىسىن ارتتىرىپ بايىپ، دوڭگەلەك داۋلەتتى ورەگە ۇمتىلۋدىڭ قامىندا.

　　”بۇرىن قىزمەتكەر قابىلداعاندا وتباسىلارىن قالدىرماي ارالاپ ءجۇرىپ يدەيالىق قىزمەت ىستەيتىنبىز. ال قازىر قىستاق تۇرعىندارى ىرىقتىلىقپەن ماعان وزدەرى تەلەفون شالىپ، زاۆودقا كىرىپ ىستەۋدى تالاپ ەتەتىن بولدى“، - دەدى لي يۋەحۋا.

　　جەمسارى اۋداندىق قازىنا مەكەمەسىنەن سانچاڭساۋزى قىستاعىندا تۇراتىن ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى، ءبىرىنشى شۋجي سۋ شىڭبياۋ تەبىرەنىپ بىلاي دەدى: ءبىر كەدەي قىستاقتىڭ وزگەرىسى تەك ەكونوميكالىق كىرىستىڭ ارتۋى مەن قىستاق بەت - بەينەسىنىڭ جاڭارۋى عانا ەمەس، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ يدەيالىق كوزقاراسىنداعى وزگەرىس تە ماڭىزدى فاكتورلاردىڭ ءبىرى سانالادى. ”’جىگەردى‘ جانىپ، ’زەيىن - زەردەنى‘ جوعارىلاتقاندا، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ بولاشاقتاعى تۇرمىسىنىڭ اناعۇرلىم كوركەم بولاتىنى داۋسىز“، - دەدى ول.