تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ەل ءىشى حابارى

مىزعىماس اۋەلگى ماقساتپەن بولاشاققا بەتتەيىك

  − پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىنىڭ باستالۋى بايلانىسىمەن

شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى جۋ جيچاي، ديڭ شياۋشي، حۋاڭ يۋە، سۇن شاۋلۇڭ

  2021 - جىل جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعاندىعىنا 100 جىل تولادى. جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى بۇكىل پارتيادا پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىن ورىستەتىپ، بۇكىل پارتيانى اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاي، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاپ، جاڭا داۋىردە پارتيا قۇرىلىسىن ۇزدىكسىز كۇشەيتۋگە جىگەرلەندىرۋدى ۇيعاردى.

  100 جىلدىق ايبىنى اسقاق ساپاردا اۋەلگى ماقسات 100 جىل بويى شىڭدالىپ بەكەمدەلە ءتۇستى.

  الدىڭعىلاردىڭ ءىزىن باسىپ كەيىنگىلەرگە جول اشقان تاريحي ساتتە، جۇڭگو كوممۋنيستەرى شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، 100 جىلدىق كۇرەستىڭ ايبىندى تاريحي داستانىن ەسكە الدى، سەنىم ساۋلەسىمەن العا ىلگەرىلەۋ جولىن نۇرلاندىردى، مىزعىماس اۋەلگى ماقساتپەن كۇرەس جۇرگىزۋ ۇلى كۇشىن ۇيىستىرىپ، جاڭا تاريحي تاراۋدى ۇزدىكسىز جازدى.

  تاريحتى اينا ەتىپ، 100 جىلدىق ايبىنى اسقاق تاريحي داستاندى ەسكە الدى

  گۇيجوۋ، قىزىل ءتۇستى جەر.

  1935 - جىلى 1 - ايدا ۇلى بۇرىلىس ماڭىزىن الاتىن زۇن - ي ءماجىلىسى وسى ارادا اشىلىپ، ەڭ قاتەرلى، قىسىلتاياڭ ساتتە پارتيانى قۇتقاردى، قىزىل ارميانى قۇتقاردى، جۇڭگو توڭكەرىسىن قۇتقاردى.

  2021 - جىلى 2 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ وسى اراعا كەلىپ باعالى رۋحاني بايلىقتى ەسكە الىپ، پارتيانىڭ جاسامپاز نازارياسىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىن كۇشەيتۋ جونىندە ۇندەۋ شىعاردى −

  ”ورىستەتىلۋ الدىندا تۇرعان پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىمەن بىرلەستىرىپ، ۇزاق جورىق رۋحىنان جانە زۇن - ي ءماجىلىسى رۋحىنان كوممۋنيستەردىڭ اۋەلگى ماقساتى مەن بورىشىن تەرەڭ ءتۇسىنىپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيا قۇرىلىسىنىڭ باس تالابىن تياناقتاندىرىپ، شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەپ، اقيقاتقا تاباندى بولىپ، وزگەرىسكە عىلمي توتەپ بەرىپ، وزگەرىسكە ىرىقتىلىقپەن ۇمتىلىپ، نىسانادان كوز جازباي، ەرلىكپەن العا باسىپ، جاڭا داۋىردەگى ۇزاق جورىقتى جاقسى باسۋ كەرەك“.

  قايدان كەلگەنىڭدى بىلسەڭ، باراتىن باعدارىڭدى ايقىنداي الاسىڭ.

  پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى اسا كۇشتى ساياسي سانالىلىقپەن جانە تەرەڭ تاريحي سانالىلىقپەن پارتيا تاريحىن قورىتىندىلاۋعا، قولدانۋعا بارىنشا ءمان بەرىپ، پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋدى پارتيا مەن مەملەكەت قىزمەتىنىڭ جالپى جاعدايىنا ساياتىن ماڭىزدى ورىنعا كوتەردى.

  2013 - جىلى 6 - ايدىڭ 25 - كۇنى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 92 جىلدىعى قارساڭىندا باس شۋجي شي جينپيڭ پارتيا 18 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ 7 - رەتكى توپتىق ۇيرەنۋىن باسقارعاندا بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”تاريح ەڭ جاقسى وقۋلىق. پارتيا تاريحىن، مەملەكەت تاريحىن ۇيرەنۋ − جۇڭگوشا سوتسياليزمگە تاباندى بولۋدا جانە ونى دامىتۋدا، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىن ۇزدىكسىز العا قاراي ىلگەرىلەتۋدە، ءسوزسىز، وقىلاتىن ساباق. بۇل ساباقتى، ءسوزسىز، وقىپ قانا قويماي، ءسوزسىز، جاقسى وقۋ كەرەك“.

  2016 - جىلى 7 - ايدىڭ 1 - كۇنى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 95 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسىندا باس شۋجي شي جينپيڭ: ”قالاي العا تارتساق تا، باسقان ءىزىمىزدى؛ قانشا الىسقا ۇزاپ، قانشا نۇرلى بولاشاققا قادام قويساق تا، باستان وتكەندى جانە نە ءۇشىن جولعا شىققانىمىزدى ەستەن شىعارماۋىمىز كەرەك“، - دەپ سالتاناتتى تۇردە جاريالادى.

  توڭكەرىستىك ەسكەرتكىش جەرلەردە قىزمەت تەكسەرگەندە بولسىن، الدە ەلەۋلى وقيعالاردى، ماڭىزدى تۇلعالاردى ەسكە ءتۇسىرۋ قيمىلدارىنا قاتىناسقاندا بولسىن، باس شۋجي شي جينپيڭ پارتيا تاريحىنىڭ تاريحتى بۇگىنگىگە اينا ەتۋ، دانالىلىقپەن ادام تاربيەلەۋ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ كەرەكتىگىن تالاي رەت باسا دارىپتەدى. بۇل بۇكىل پارتيانىڭ پارتيا تاريحىن مۇقيات قورىتىندىلاۋىنا، پارتيا تاريحىنا عىلمي قاراۋىنا، پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋگە ءمان بەرۋىنە، پارتيا تاريحىن شەبەرلىكپەن قولدانۋىنا ءتۇبىرلى بويسۇنۋ ولشەمىن ازىرلەدى.

  توڭكەرىستىڭ قاينارىن ىزدەپ، تاريح جاڭعىرىعىن تىڭدادى −

  ”ءبىز كوممۋنيستەر جونىنەن العاندا، جۇڭگونىڭ توڭكەرىس تاريحى ەڭ ءنارلى ازىق. پارتيامىزدىڭ حالىققا باسشىلىق ەتىپ توڭكەرىس جۇرگىزۋ ۇلى تاريحىن كوبىرەك ەسكە تۇسىرگەندە، جۇرەگىمىزگە وتە كوپ وڭ ەنەرگيا ۇيالايدى“.

  پارتيانىڭ 19 - قۇرىلتايى جابىلىپ كوپ وتپەي، باس شۋجي شي جينپيڭ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەلەرىن باستاپ شاڭحايعا جانە جىجياڭنىڭ جياشيڭىنە ارنايى بارىپ، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ 1 - قۇرىلتايى اشىلعان جەردى جانە جياشيڭ نانحۋ كولىندەگى قىزىل قايىقتى قۇرمەتپەن كورىپ، توڭكەرىس الاۋىن ىزدەپ، قىزىل تامىردى جالعاستىردى.

  سان مىڭ شاقىرىم جول باسسا دا، اۋەلگى ماقساتتى اۋەلگىدەي ساقتادى.

  يان - انداعى باۋتاشان تاۋىنىڭ ەتەگىندەگى توڭكەرىس جۇرتىنان تايحاڭشان تاۋىنىڭ قويناۋىنداعى توڭكەرىستىك بازاعا دەيىن؛ يۇيدۋ وزەنىنىڭ جاعاسىنداعى قىزىل ارميا ۇزاق جورىققا اتتانعان جەردەن دابيەشان تاۋىنداعى حۋبەي، حىنان، انحۇي سوۆەتتىك رايونىنىڭ ورتالىق قالاسىنىڭ توڭكەرىستىك مۇراجايىنا دەيىن؛ گانسۋدىڭ گاۋتايىنداعى باتىس باعىت ارمياسىنىڭ ەسكەرتكىشىنەن بەيجيڭ شياڭشانداعى توڭكەرىستىك ەسكەرتكىش ورنىنا دەيىن... باس شۋجي شي جينپيڭ تاريحتىڭ اۋەلگى ورنىنا قايتا - قايتا بارىپ، تاريحتىڭ تەرەڭ جاڭعىرىعىن تىڭداپ، تاريحتىڭ بۇگىنگە بەرەر تەرەڭ شابىتىن ءتۇسىندىردى.

  اعا بۋىن ۇلگىلەردى ساعىنا ەسكە الىپ، قىزىل گەندى جالعاستىردى −

  پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى باس شۋجي شي جينپيڭ ماۋ زىدۇڭ، جوۋ ىنلاي، ليۋ شاۋچي، جۋ دى، دىڭ شياۋپيڭ، چىن يۇن جولداستار قاتارلى اعا بۋىن توڭكەرىسشىلەردىڭ دۇنيەگە كەلگەندىگىن ەسكە ءتۇسىرۋ اڭگىمە ماجىلىستەرىنە قاتىناسىپ، ولاردىڭ پارتيا مەن حالىق ءىسى ءۇشىن سىڭىرگەن وشپەس ەڭبەكتەرىن ساعىنا ەسكە الىپ، بۇكىل پارتيانى ولاردىڭ وسكەلەڭ قاسيەتىن جالعاستىرىپ جانە ساۋلەلەندىرىپ، جۇڭگوشا سوتسياليزم ىستەرىن تاباندىلىقپەن العا قاراي ىلگەرىلەتۋگە جىگەرلەندىردى.

  تۇرمەدە «جارلىنى» جازعان فاڭ جىمين، ”اۋداندىق پارتكوم شۋجيلەرىنىڭ ۇلگىسى“ جياۋ يۇيلۋ، ”جاسىرىن ناتيجەمەن“ حالىققا ءۇنسىز ۇلەس قوسقان گۋ ۋىنچاڭ... باس شۋجي شي جينپيڭ توڭكەرىستىك قاھارمان - قۇربانداردىڭ، ۇزدىك پارتيا مۇشەلەرىنىڭ اڭگىمەلەرىن تالاي رەت ايتىپ، پارتيا تاريحىنداعى تۇلعالاردىڭ ايقىن كوورديناتتارى ارقىلى جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ رۋحاني شەجىرەسىن سىزىپ، پارتيا تاريحى سىندى ”باي، جاندى وقۋلىق“ ارقىلى ۇزدىكسىز تۇردە ادامداردى تاربيەلەدى، ادامدارعا وي سالدى، ادامداردى اسەرلەندىردى، ادامداردى جىگەرلەندىردى.

  كۇرەس بارىسىنا قايىرىلا قاراپ، تاريحي سەنىمدى بەكەمدەدى −

  4 - مامىر قوزعالىسىنىڭ 100 جىلدىعىن اتاپ ءوتۋ جينالىسىندا 4 - مامىر قوزعالىسىنىڭ بەلەستىك ءمانىن ءتۇسىندىرىپ، جۇڭگوداعى العاباسار بەلسەندىلەردىڭ ماركسيزم تۋى استىنا جينالىپ، تۇڭعىش ۇلى ءىستى جاراتۋىنىڭ تاريحي سوزسىزدىگىن اشىپ كورسەتتى؛

  قىزىل ارميا ۇزاق جورىعى جەڭىسىنىڭ 80 جىلدىعىن اتاپ ءوتۋ جينالىسىندا دۇنيەنى تاڭ قالدىرعان ۇلى جورىقتى ەسكە ءتۇسىرىپ، ۇزاق جورىق رۋحىنىڭ تەرەڭ ءمانىن قورىتىندىلاپ، بۇگىنگى ۇزاق جورىقتى جاقسى باستاۋ جونىندە ۇلى ۇندەۋ تاستادى؛

  جۇڭگو حالىق ەرىكتىلەر ارمياسىنىڭ امەريكا جيھانگەرلەرىنە قارسى تۇرىپ، چاۋشيانعا كومەك بەرۋ ءۇشىن مەملەكەتتەن شىعىپ سوعىس جۇرگىزگەندىگىنىڭ 70 جىلدىعىن ەسكە ءتۇسىرۋ جينالىسىندا ”از قارۋ، كوپ جىگەرمەن“ ”كوپ قارۋ، از جىگەردى“ جەڭگەن قاھارماندىق داستاندى بايانداپ، ايباتتى ارىنمەن ەرلىكپەن العا ىلگەرىلەۋ بەكىمىن، ەرىك - جىگەرىن ايگىلەدى؛

  رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋدىڭ 40 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسىندا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ رەفورمانى، ەسىك اشۋدى ىلگەرىلەتۋىنىڭ ۇلى تاريحي بارىسىن ەسكە ءتۇسىرىپ، 40 جىلدىق امالياتتاعى باعالى تاجىريبەلەر مەن ماڭىزدى تولعانىستارعا ايالدادى؛

  ...

  تاريحتان تاجىريبەلەردى ىزدەدى، تاريحتان زاڭدىلىق قاراستىردى، تاريحتان بولاشاقتى بارلادى.

  100 جىلدىق بوران - شاشىندى ەسكە الدى، باس شۋجي شي جينپيڭ تالايلاعان تەرەڭ ”پارتيا تاريحى ساباعى“ ارقىلى تاريح استارىنداعى قيسىن مەن لوگيكانى اشىپ كورسەتىپ، ادامداردى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ نە ءۇشىن ”يقۋاتتى ەكەندىگىن“، ماركسيزمنىڭ نە ءۇشىن ”ىسكە اساتىندىعىن“، جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ نە ءۇشىن ”جاقسى“ ەكەندىگىن اناعۇرلىم تەرەڭ تۇسىنۋگە جەتەكتەدى.

  ۇيرەنۋدى نەگىز ەتىپ، پارتيا ىشىندەگى تاربيە تاڭداۋلى ءداستۇرىن جالعاستىردى

  2021 - جىلى 1 - ايدىڭ 1 - كۇنى شاڭحاي قالاسىنىڭ سەنترىندەگى نانچاڭ كوشەسى 100 - تار كوشە 2 - ءنومىرلى اۋلا دىر - دۋعا تولدى. ”جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ قۇرىلعان جەرى“ مەن ”«جاڭا جاستار» رەداكسياسىنىڭ كونە جۇرتى“ جاڭا جىلداعى العاشقى توپتاعى ەكسكۋرسيالاۋشىلاردى قارسى الدى.

  100 نەشە جىلدىڭ الدىندا شىكۋمىنداعى وسى كونە تار كوشەدە العاباسار جاستار قىزۋ تالقى جۇرگىزىپ، وتاندى، حالىقتى قۇتقارۋ جولىن قاراستىردى، پارتيانىڭ العاشقى ۇيىمى دۇنيەگە كەلىپ، جۇڭگو توڭكەرىسىنىڭ ۇشقىنى لاۋلادى. قازىر پارتيا تاريحىن ەسكە ءتۇسىرۋ ءارى ەرتەڭگە نازار اۋدارىپ، كۇرەس جۇرگىزىپ العا ىلگەرىلەۋ ءۇشىن، وسى اراعا ساياحاتشىلار بىرىنەن كەيىن ءبىرى كەلىپ قۇرمەتپەن كورىپ، قيماستىقپەن ايالدايدى.

  بۇل ”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسى ورىستەتىلگەننەن بەرى جەر - جەردەگى پارتيالى كادرلاردىڭ پارتيا تاريحىن بەلسەندىلىكپەن ۇيرەنۋىنىڭ، پارتيا تاريحى تاربيەسىنە قاتىناسۋىنىڭ ءبىر ىقشام كورىنىسى.

  جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ەجەلدەن ءوز تاريحىن قورىتىندىلاۋعا جانە ۇيرەنۋگە ءمان بەرىپ، سونداي - اق وسىنى قوزعاۋشى كۇش ەتىپ پارتيا ىستەرىن العا جىلجىتىپ كەلەدى.

  جاڭا داۋىرگە وتكەندە پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسى سىندى تاڭداۋلى ءداستۇر پارتيا ىشىندەگى كوپ رەتكى شوعىرلى تاربيە بارىسىندا ونان ارى جالعاستىرىلدى جانە ساۋلەلەندىرىلدى.

  2016 - جىلى 7 - ايدا ”ەكىنى ۇيرەنۋ، بىردە تولىمدى بولۋ“ ۇيرەنۋ تاربيەسى دۋماندى دۇبىرمەن ورىستەتىلىپ جاتقاندا، ورتالىق كوميتەت ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى قاتارلى 4 تاراۋ بىرلەسىپ حۇجات شىعارىپ، جەر - جەردەن، تاراۋلاردان، مەكەمە - ورىنداردان «جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ 90 جىلدىعىنىڭ» باسپادان شىعۋىن وراي ەتىپ، قالىڭ پارتيا مۇشەلەرىن، كادرلاردى، بۇقارانى جانە جاستار مەن ورەندەردى پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋگە، پارتيا تاريحىن ەستە بەرىك ساقتاۋعا، تاريحتى ءبىلىپ، پارتيانى سۇيۋگە، تاريحتى ءبىلىپ وتاندى سۇيۋگە ۇيىمداستىردى، جەتەكتەدى.

  2019 - جىلى 7 - ايدا ورتالىقتىڭ ”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسى باسشىلىق گرۋپپاسى «”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسىندە پارتيا تاريحىن، جاڭا جۇڭگو تاريحىن مۇقيات ۇيرەنۋ جونىندەگى حابارلاندىرۋدى» باسىپ تاراتىپ، جەر - جەردەن، تاراۋلاردان، مەكەمە - ورىنداردان پارتيا تاريحىن، جاڭا جۇڭگو تاريحىن ۇيرەنۋدى نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ ماڭىزدى مازمۇنى ەتىپ، اۋەلگى ماقساتتان اينىمايتىن، بورىش ارقالايتىن يدەيالىق جانە ارەكەت سانالىلىعىن ۇزدىكسىز كۇشەيتۋدى تالاپ ەتتى.

  2020 - جىلدىڭ باسىندا اشىلعان ”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنى قورىتىندىلاۋ جينالىسىندا باس شۋجي شي جينپيڭ پارتيانىڭ جاسامپاز نازارياسىن ۇيرەنۋدى، دايەكتىلەندىرۋدى يدەيانى قارۋلاندىرۋداعى ماڭىزدىنىڭ ماڭىزدىسى ەتۋدى باسا دارىپتەدى، وسىنىڭ ىشىندە ”پارتيا تاريحىن، جاڭا جۇڭگو تاريحىن، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ تاريحىن، سوتسياليزمنىڭ دامۋ تاريحىن ۇيرەنۋمەن بىرلەستىرۋ“ تالاپ ەتىلدى.

  تاريحقا ءار جولعى قايىرىلا قاراۋ رۋحاني جاقتا تاعى ءبىر رەت شىڭدالۋ بولدى.

  پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى پارتيا ىشىندەگى شوعىرلى تاربيە جالعاستىرىلا ورىستەتىلىپ، جاڭا داۋىردە پارتيا قۇرىلىسىن كۇشەيتۋدىڭ ماڭىزدى شاراسىنا اينالدى −

  پارتيانىڭ بۇقارالىق لۋشيان تاربيەسى امالياتتىق قيمىلىنان ”ۇشتە قاتاڭ، ۇشتە شىنايى بولۋ“ ارناۋلى تاقىرىپتىق تاربيەسىنە دەيىن، ”ەكىنى ۇيرەنۋ، بىردە تولىمدى بولۋ“ ۇيرەنۋ تاربيەسىنەن ”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەگە دەيىن قالىڭ پارتيالى كادرلار ءار رەتكى شوعىرلى ”كالتسي تولىقتاۋ“، ”قايراتتانۋ“ بارىسىندا اۆانگاردتىق قاسيەتتەرىن ۇزدىكسىز ايگىلەي ءتۇستى.

  پارتيا قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعىن وراي ەتىپ، بۇكىل پارتياعا باعىتتاي وتىرىپ پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىن ورىستەتۋدىڭ، ءسوز جوق، جۇڭگو كوممۋنيستەرىنە اناعۇرلىم بەكەم سەنىم كۇش، باي نازاريالىق ءنار جانە العا باساتىن باتىلدىق نانىم ۇسىنارى ءشۇباسىز.

  تاريحتان ونەگە الىپ جاڭارىپ، جاڭا ءداۋىردىڭ ايبىندى سيمفونياسىن جالعاستىرىپ جازدى

  100 جىلدىق الماعايىپ وزگەرىستە تولقىن جالداۋ، جەر - الەمدى اسەرلەندىرگەن ەپوس، سونداي - اق اسقاق ايبات، ۇلى مۇراتتىڭ ماداق جىرى بولدى. كۇرەسكەرلىكتىڭ شۇعىلالى ءىزى تاريحتان وشپەس ورىن الىپ، بولاشاققا اپارار بەتالىستى كورسەتتى.

  وتكەن تاريحتى بايانداپ، بولاشاق تۋرالى وي تولعاپ، مەملەكەت ءۇشىن، حالىق ءۇشىن ىستەيتىن اۋەلگى ماقساتتان جازبادى −

  1921 - جىلى جۇڭگو توڭكەرىسىنىڭ كەمەسى نانحۋدا جەلكەن كوتەرىپ، ساپارعا اتتاندى.

  سول كەزدەگى الاۋلى جىلداردى قايتا ەلەستەتۋ ءۇشىن، جىجياڭ جياشيڭ شۋەيۋانىنداعى ءبىر توپ جاس وقىتۋشى - وقۋشىلار وزدەرى قۇراستىرىپ، وزدەرى رەجيسسەرلىك جاساپ، «اۋەلگى ماقسات» دەيتىن پيەسانى وزدەرى ورىنداپ شىعىپ، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى 1 - قۇرىلتايىنىڭ ناقتى تاريحي ماتەريال - ەستەلىكتەرىن باستى كورىنىس ەتىپ، كەيىپكەرلەردى تۇلعالاۋ جانە وقيعا جەلىسىن ورنالاستىرۋ ارقىلى ”قىزىل قايىق رۋحىنىڭ“ داۋىرلىك كەرەمەتىن قايتا كوز الدىعا اكەلدى.

  ”1 - قۇرىلتاي ۋاكىلدەرى جالپاق جاھان مۇددەسىن ءوز مىندەتى رەتىندە قاراعان، مىعىم سەنىممەن جاماندىقتى جاقسىلىققا اينالدىرعان كورىنىستەر مەنىڭ ساناما تەرەڭ ۇيالاپ، كوڭىلىمدى تاسىتتى. مەن ءوزىمدى پارتياعا جاقىنداتا تۇسكىم، ونىڭ تارتىمدى كەرەمەتىن سەزىنگىم، ءسويتىپ، ونىڭ ءبىر مۇشەسى بولعىم كەلەدى“. جاس وقۋشى ۋاڭ دانلۋ قويىلىمعا قاتىناسقان كەزدە كوممۋنيستەردىڭ شىنايى دا تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىگىنەن ايرىقشا اسەرلەندى.

  2017 - جىلى العاش قويىلعاننان بەرى 3 جىلدا بىرنەشە كەزەك وقۋشىلار «اۋەلگى ماقساتتان» رول الىپ، پارتيا تاريحىن ۇيرەندى، بۇل ۇجىمنان ىلگەرى - كەيىن جيىنى 200دەن استام ادام رەت پارتياعا كىرۋگە ءوتىنىش تاپسىردى.

  ءنار الدى، شىڭدالدى، تاراتتى... ءبىر پيەسا پارتيا تاريحىنىڭ ءبىر رەتكى جاندى ۇگىت - لەكسياسى بولدى.

  شاعىن قىزىل قايىقتان الىپ كەمەگە اينالعانعا دەيىن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى جۇڭگو حالقىن باقىتقا كەنەلتۋ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ اۋەلگى ماقساتى مەن بورىشىن ءارقاشان ەستە بەرىك ساقتاپ، جۇڭگو حالقىن باستاپ ەڭسە كوتەرۋدەن، بايۋدان قۇدىرەتتەنۋگە دەيىنگى ۇلى شارىقتاۋدى قارسى الدى. 100 جىلدىق پارتيا تاريحىنان العا باسار كۇش الىپ، اۋەلگى ماقساتتى جان - جۇيەگە ءسىڭىرىپ، بورىشقا يىق توسەگەن جاڭا ءداۋىر كوممۋنيستەرىنىڭ سەنىمى ونان ارى نىعايا ءتۇستى.

  الدىڭعىلاردىڭ ىزىمەن سوڭعىلارعا جول اشىپ، قامال الاتىن، قيىندىقتاردى ەڭسەرەتىن جۇرەكتىلىككە ىنتالاندىردى −

  فۋجيان ولكەسى چاڭتيڭ اۋدانى جۇڭفۋ قىستاعىنداعى قىزىل ارميا كوپىرىندە كوپىر قالتقىسىنىڭ تىرەۋىنە سالىنعان بەلگى كومەسكىلەنىپ كورىنەدى. 50 نەشە جاستاعى ”قىزىل ءتۇسىندىرۋشى“ جۇڭ ميڭ ارى - بەرى وتكەن ساياحاتشىلارعا تەرەڭ سەزىممەن بىلاي دەپ باياندايدى: بۇل بەلگى قىزىل ارميانىڭ اسكەر قابىلدايتىن ەڭ تومەنگى شەگى، ياعني ۇزىن مىلتىقتىڭ نايزاسى قوسىلعانداعى ۇزىندىعى، مولشەرمەن 1 مەتر 50 سانتيمەتر. وسىلاي بولعاندا جاڭا اسكەردىڭ مىلتىق كوتەرىپ، مايدانعا اتتانۋىنا كەپىلدىك ەتۋگە بولادى.

  ءومىردىڭ بيىگىندە مينشي پەرزەنتتەرى ولىمنەن تايسالماي ءومىر سۇرۋگە بەل بايلاپ، وزدەرىنىڭ ءومىر تاڭداۋلارىن باتىلدىقپەن ورىندادى. قاتىستى ەستەلىكتەردىڭ كورسەتۋىنشە، ۇزاق جورىققا قاتىناسقان فۋجيان حالقىنىڭ پەرزەنتتەرىنىڭ ءوزى 30 مىڭ ادامعا تايايدى ەكەن.

  ”ەشقاشان دا اسپاننان تۇسە قالاتىن باقىت بولعان ەمەس، باقىت كۇرەسپەن كەلەدى“. جۇڭ ميڭ بىلاي دەيدى: ”ۇزاق جورىق رۋحى ارميانىڭ جانى، پارتيانىڭ جانى جانە مەملەكەتتىڭ جانى، ول ءبىزدى قيىندىقتان، بوگەتتەن، قاتەردەن تايسالماۋعا، قامال الۋ، قيىندىقتاردى ەڭسەرۋ بارىسىندا اناعۇرلىم باقىتتى ومىرگە جەتۋگە ىنتالاندىرىپ كەلەدى“.

  پارتيا تاريحى قيىندىقتاردى توقتاۋسىز جەڭىپ، كەرەمەتتەر جاراتۋ تاريحى سانالادى.

  جاڭا داۋىردەگى ۇزاق جورىقتا قامال الۋعا ءتيىستى ءالى تالاي ”لوۋشان اسۋى“، ”لازىكوۋ وتكەلى“ بار، اسىپ وتەر ءالى تالاي ”قارلى تاۋلار“، باسىپ وتەر ءالى تالاي ”سازدى دالا“ جاتىر. 100 جىلدىق پارتيا تاريحىنان العا باسار كۇش الىپ، بوران ۇدەپ، تولقىن ۇرسا دا باتىلدىقپەن، قايسارلىقپەن العا باسقان جاڭا ءداۋىر كوممۋنيستەرىنىڭ كۇرەس جىگەرى بارعان سايىن اسقاقتاي تۇسۋدە.

  وتكەننەن ءتالىم الىپ، بولاشاقتى باعامداپ، توتەنشە مىعىم ونەر - ستيل شىڭدادى −

  حۋتو وزەنىنىڭ جاعاسى، تايحاڭشان تاۋىنىڭ تەرەڭ قويناۋى. جۋىقتا باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شيبايپو قالاشىعى بەيجۋاڭ قىستاعىنداعى بارشا پارتيا مۇشەلەرىنە جازعان جاۋاپ حاتى كۇشتى اڭىس قوزعادى. 70 نەشە جىلدىڭ الدىندا تىپ - تىنىش شاعىن قىستاق بۇكىل ەلدەگى توڭكەرىستىڭ باسشىلىق ورتالىعى بولعان ەدى.

  1949 - جىلى 3 - ايدا جۇڭگو توڭكەرىسى بۇكىل مەملەكەتتىك جەڭىسكە قول جەتكىزۋ الدىندا تۇرعان ساتتە، ماۋ زىدۇڭ جولداس وسى جەردە بۇكىل پارتياعا باعىتتاپ وي - سانانى ءدۇر سىلكىنتەتىن ”ەكى بولسىندى“ ورتاعا قويدى. وسىدان كەيىن، ”ەكى بولسىندى“ وزەك ەتكەن شيبايپو رۋحى ءار ۇرپاق كوممۋنيستەردى ساقتاندىرىپ كەلەدى.

  بيىل 53 جاستاعى چىن گوپيڭ بۇرىن شيبايپو قالاشىعى لياڭجياگوۋ قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى بولعان، ول ”ەكى بولسىندى“ ءارقاشان ەسىندە بەرىك ساقتاپ، اۋىلداستاردى كەدەيلىكتەن ارىلۋعا، بايۋعا، شالقىعان تۇرمىس كەشىرۋگە باستادى.

  ”شيبايپو ءبىزدىڭ كوممۋنيستەردىڭ رۋحاني مەكەنى“، - دەيدى چىن گوپيڭ، - ”قازىر كەدەيلىكتەن ارىلىپ، دوڭگەلەك داۋلەتكە جەتتىك، ءبىز سوندا دا ’ەكى بولسىندى‘ ءار دايىم ەستە بەرىك ساقتاپ، بۇقارامەن ەتەنە بايلانىستى ءارقاشان ساقتاپ، ەمتيحان تاپسىرۋعا اتتانۋ جولىنداعى جاڭا ’ەمتيحانعا‘ ۇزدىكسىز جاقسى جاۋاپ بەرۋىمىز كەرەك“.

  پارتيا تاريحى پارتيانىڭ ءوز قۇرىلىسىن ۇزدىكسىز كۇشەيتۋ جانە جاقسارتۋ تاريحى سانالادى. 100 جىل ارالىعىندا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ بوران - شاشىندى باستان وتكەرسە دە قاسيەتىن وزگەرتپەۋىنىڭ قۇپياسى قاشاندا ءوزىن قاتاڭ قاداعالاپ، ءوز - وزىنە توڭكەرىس جۇرگىزىپ، جەر - الەمدى وزگەرتەتىن قوعامدىق توڭكەرىستى ىلگەرىلەتۋىندە جاتىر.

  100 جىلدىق پارتيا تاريحىنان العا باسار كۇش الىپ، پارتيانى جاپپاي قاتاڭ جونگە سالۋ ارقىلى مامىراجاي بەيبىت الەمگە تىرەك بولعان جاڭا ءداۋىر كوممۋنيستەرىنىڭ قابىلەت - ونەرى، ستيلى ونان ارى ىسىلا تۇسپەك.

  100 جىلدىق ايبىندى سيمفونيا شۇعىلالى كەرەمەت تۇلعالاپ، شىت جاڭا ۇلى ءىس تە باستالىپ ۇلگىردى.

  شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، 100 جىلدىق ءىرى پارتيا وتكەندى پىسىقتاۋدان جاڭا وي ءتۇيىپ، قايتا اتتانىپ، اسقاق بەينەمەن جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ جاڭا ساپارىنا قادام تاستاپ، ءسوز جوق، جەڭىستەن تىڭ دا اناعۇرلىم ۇلكەن جەڭىسكە ۇمتىلادى.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 2 - ايدىڭ 19 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : نۇربولات قابىل

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.