− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ 2021 - جىلعى مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىسكە قاتىناسقان حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىمەن، ساياسي كەڭەس مۇشەلەرىمەن مەملەكەت ىستەرىن بىرگە اقىلداسقاندىعى جونىندە ەستەلىك
□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى حو شياۋگۋاڭ، جاڭ شياۋسۇڭ، جۋ جيچاي، زوۋ ۋي
2021 - جىلعى كوكتەم، ”قوس 100 جىلدىق“ كۇرەس نىساناسى وسى ساتتە توعىسىپ، 13 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 4 - ءماجىلىسى مەن مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەس 13 - كەزەكتى كوميتەتىنىڭ 4 - ءماجىلىسى كۇللى جۇرتتىڭ نازار اۋدارۋىندا جەڭىسپەن اشىلدى.
بىرنەشە كۇننەن بەرى باس شۋجي شي جينپيڭ ىشكى موڭعۇل، چيڭحاي ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا جەكە - جەكە قاتىناسىپ، ازاتتىق ارميا مەن قارۋلى ساقشى اسكەري بولىمدەرى ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ جالپى جيىنىنا قاتىناسىپ، ساياسي كەڭەس ماجىلىسىنە قاتىناسقان شيپاگەرلىك - دارىگەرلىك، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ، وقۋ - اعارتۋ سالاسىنىڭ مۇشەلەرىمەن امانداستى ءارى بىرلەسكەن گرۋپپا جيىنىنا قاتىناسىپ، ۋاكىلدەرمەن، مۇشەلەرمەن ىشكەرىلەي پىكىر اۋىستىرىپ، مەملەكەت ءىسىن بىرگە اقىلداسىپ، جاڭا دامۋ كەزەڭىن تياناق ەتۋ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن دايەكتىلەندىرۋ، جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ، جوعارى ساپالى تۇرمىس جاراتۋ جونىندە ءبىر قىدىرۋ ماڭىزدى بايىمداۋلار جاساپ، سان ميلليونداعان حالىقتىڭ العان بەتىنەن قايتپايتىن ەكپىندەي ىلگەرىلەۋ كۇش - قۋاتىن ۇيىستىردى.
ءۇش جاڭانىڭ“ تەرەڭ ءمانىن اشتى −
تەك جاڭا دامۋ كەزەڭىن دالمە - ءدال يگەرىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، جاڭا دامۋ ارناسىن جەدەل قالىپتاستىرعاندا عانا ”14 - بەسجىلدىقتىڭ“ جاقسى باستاما اشۋىنا، جاقسى قادام تاستاۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋگە بولادى
”باس شۋجي، كورىڭىزشى، مۇنى جۋىقتا اۋىلىمىزدا تۇسىرگەن ەدىم“.
3 - ايدىڭ 7 - كۇنى تۇستەن كەيىن حالىق سارايىنىڭ شىعىس زالىندا، چيڭحاي ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ قاراۋ ورنىندا ەكى سۋرەت باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ نازارىن اۋداردى.
ۋاكىل كۇڭ چيڭجۇي كىشكەنتايىنان چيليانشان تاۋىنىڭ ەتەگىندەگى حايبەي وبلىسىنىڭ مىنيۋان اۋدانىندا تۋىپ وسكەن. وسى ساتتە ول سۋرەتتى الىپ شىعىپ، قارسىسىندا وتىرعان باس شۋجي شي جينپيڭگە كورسەتتى.
ءبىر سۋرەتتە كوكوراي شالعىندى كەزىپ جۇرگەن ءتۇز مىسىعى؛ ەندى ءبىر سۋرەتتە جىنىس ورمان اراسىندا جۇرگەن بارىس.
”بۇرىن كوپ كورىنە بەرمەيتىن سيرەك كەزدەسەتىن تۇرلەر قازىر جيى - جيى كورىنەتىن بولدى“. كۇڭ چيڭجۇي وسىنى دالەل ەتىپ، ەكولوگيالىق ورتانىڭ وزگەرىسىن باياندادى.
تاۋلار جاسىل جەلەك جامىلدى، قۇم ازايدى، سۋ تۇنىدى، اۋىلداستاردىڭ قالتاسى دا قامپايدى. مىنيۋان اۋدانى كاسىپ سالاسىنىڭ ەكولوگيالىق ەگىن، مال شارۋاشىلىعىنا، ساياحات شارۋاشىلىعىنا قاراي بۇرىلىس جاساۋىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، ەرەكشە ەگىمشىلىكتى، باعىمشىلىقتى دامىتىپ، ەگىنشى - مالشىلار ەكولوگيالىق تابىستىڭ يگىلىگىن كوردى.
”بۇل ەكولوگيانى قورعاۋدىڭ ونىمدىلىگى كورىنگەندىگىن تۇسىندىرەدى عوي“. باس شۋجي شي جينپيڭ سۋرەتكە ۇڭىلە قاراپ، جيى - جيى باسىن يزەدى، ”اسىرەسە، كوپشىلىكتىڭ ەكولوگيانى قورعاۋ تانىمى دا كۇشەيدى، ەكولوگيانىڭ ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق قۇنىن كوردى“.
جاسىل ءتۇس جوعارى ساپالى دامۋدىڭ نەگىزى.
”مىنيۋان اۋدانىنان ەكەنسىڭ، چيليانشان تاۋىنىڭ وڭتۇستىك بوكتەرىندە عوي، تاۋدان اسىپ تۇسسەڭ گانسۋدىڭ ۋ - ۋيى“، - دەدى باس شۋجي شي جينپيڭ قولىنداعى قاريتانى اشىپ كورىپ.
2019 - جىلى 8 - ايدا گانسۋعا بارىپ قىزمەت تەكسەرگەندە، باس شۋجي شي جينپيڭ چيليانشان تاۋىنىڭ سولتۇستىك بوكتەرىندەگى ساحارادا، اسقارالى چيليانشان تاۋىنا الىستان كوز جىبەرىپ، ەكولوگيانىڭ قالپىنا كەلۋ، قورعالۋ احۋالىن سول جەردە ۇعىستى.
وسى رەت چيڭحاي ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىندە، باس شۋجي شي جينپيڭ تاعى شىن ىقىلاستى قامقورلىقپەن بىلاي دەدى: ”جاڭا داۋىرگە وتتىك، جاڭا دامۋ كەزەڭىنە ەندىك، ءبىزدىڭ تانىمىمىز دا ۇزدىكسىز دامۋى، تەرەڭدەۋى كەرەك، بىزدە ەكولوگيا تانىمى بولۋى، جالپى جاعداي تانىمى بولۋى كەرەك“.
جوعارى ساپالى دامۋ − ”14 - بەسجىلدىقتاعى“، ءتىپتى، ونان دا ۇزاق مەزگىلدەگى ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىنىڭ نەگىزگى تاقىرىبى، ەلىمىزدىڭ سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ جالپى جاعدايىنا سايادى؛ جاڭا دامۋ كەزەڭى، جاڭا دامۋ ۇستانىمى، جاڭا دامۋ ارناسى، بۇل ”14 - بەسجىلدىق“ جوبا باعدارلاماسىنا سىڭىرىلگەن لوگيكالىق نەگىزگى جەلى.
ءبىر نەگىزگى تاقىرىپ، ءبىر نەگىزگى جەلى − بولاشاق 5 جىلداعى، ءتىپتى 15 جىلداعى جۇڭگودا قانداي دامۋ جۇزەگە اسىرىلادى، دامۋ قالاي جۇزەگە اسىرىلادى دەيتىن كەلەلى تاقىرىپقا تەرەڭدەي جاۋاپ بەردى.
قايتكەندە نەگىزگى تاقىرىپپەن تىعىز بايلانىستىرۋعا بولادى؟
چيڭحاي ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىندە، باس شۋجي شي جينپيڭ ورەلى ۋاقىت - كەڭىستىك كوزقاراسىمەن وسى ۇلكەن تاقىرىپتى ءتۇسىندىردى −
سالا تۇرعىسىنان قاراعاندا: ”جوعارى ساپالى دامۋ ەكونوميكالىق تالاپ قانا بولماستان، قايتا ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ ءار سالاسىنا قويىلعان باس تالاپ“؛
ءوڭىر تۇرعىسىنان قاراعاندا: ”ەكونوميكاسى دامىعان وڭىرلەرگە قويىلعان تالاپ قانا بولماستان، بارلىق وڭىرلەردىڭ دامۋىندا، ءسوزسىز، دايەكتىلەندىرۋگە ءتيىستى تالاپ“؛
ۋاقىت شەكاراسى تۇرعىسىنان قاراعاندا: ”ءبىر مەزەتتىك تالاپ ەمەس، قايتا، ءسوزسىز، ۇزاق ۋاقىت تاباندى بولۋعا ءتيىستى تالاپ“.
تەك تانىم نازارياسىن شەشىپ، ”تۇجىرىمداۋ سۇراۋىن“ عانا ويداعىداي ىستەۋ ەمەس؛ قايتا ءادىس نازارياسىن ۇسىنىپ، ”امالياتتىق سۇراۋدى ويداعىداي ىستەۋ “ −
”جوعارى ساپالى دامۋ جولىمەن جۇرۋدە حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىنا تاباندى بولىپ، جاڭالىق اشا دامۋعا، سايكەستى دامۋعا، جاسىل دامۋعا، اشىق دامۋعا، تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن دامۋعا تاباندى بولۋ كەرەك“؛
”ەكولوگيانى الدىمەن ويلاستىرۋعا، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋگە، جوعارى ساپالى تۇرمىس جاراتۋعا تاباندى بولۋ ورنالاستىرۋىن ناقتاپ تياناقتاندىرۋ“؛
”وڭىرلەر ءىس جۇزىندىك جاعدايمەن ۇشتاستىرىپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەپ، ارتىقشىلىقتاردى ساۋلەلەندىرىپ، ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، ءوز ءوڭىرىنىڭ ءىس جۇزىندىگىنە ۇيلەسەتىن جوعارى ساپالى دامۋ جولىمەن ءجۇرۋى كەرەك“ ...
قايتكەندە نەگىزگى جەلىمەن تىعىز بايلانىستىرۋعا بولادى؟
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ نۇسقاۋى بۇرىنعىداي ەكولوگيا مىسالىنان باستالدى.
”تاۋ، سۋ، ورمان، ەگىنجاي، كول، جايلىم، قۇم جۇيەسىن جونگە سالۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋ، بۇعان ’قۇم‘ دەگەن ءسوزدى قوسۋ كەرەك“. 3 - ايدىڭ 5 - كۇنى تۇستەن كەيىن ىشكى موڭعۇل ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىندە باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جاڭا ايتىلىمى جۇرتتىڭ كوز اياسىن كەڭىتە ءتۇستى.
باياننۇردان كەلگەن ۋاكىل جاڭ شياۋبيڭ سوڭعى جىلدارداعى ۇلانسۇحا الابىن جونگە سالۋ ءادىسىن تانىستىردى: الاپتىڭ جوعارعى اعارىندا قۇمايتتانۋدى جونگە سالۋ، الاپتىڭ ىشكى جاعىندا اۋىل شارۋاشىلىعىندىق بەتتىك لاستانۋدان ساقتانۋ - جونگە سالۋ سياقتى شارالار ارقىلى ۇلانسۇحانىڭ جالپى تۇلعالىق سۋ ساپاسى 5 - تۇرگە تۇراقتاپ، ءىشىنارا بولىكتەرى 4 - ءتۇر دەڭگەيىنە جەتتى.
”ۇلانسۇحا جونىندە مەن تالاي رەت بەكىتۋ جازدىم. قازىر جونگە سالۋدىڭ كورنەكتى تابىسقا قول جەتكىزگەندىگىن كوردىم، تاعى ۇزاق ۋاقىت ەڭبەك ەتۋدى قاجەت ەتەدى“. اۋماقتى كولدەن حۋاڭحىنىڭ ”几“ ءارىبى ءپىشىنىنىڭ ۇستىڭگى بولىگىندەگى ”ىرىستى جەرگە“ كوز جىبەرىپ، باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: بۇل جەردى جاقسى قورعاۋدا سورتاڭدانعان ەگىستىك جەردى جونگە سالۋ ماسەلەسى دە، قۇمدى جونگە سالۋ ماسەلەسى دە بار. قالاي ورنالاستىرۋ كەرەك؟ مۇندا جوعارى دەڭگەيدە جوبالاۋدى جاقسى ىستەۋ كەرەك.
”قۇم“ ءسوزىن قوسۋ − جۇيەلىك ويلاۋدىڭ بەينەلەنۋى، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جاڭا دامۋ ۇستانىمىن اشىق اڭعارعاندىعىن ايگىلەيدى.
”جاڭا دامۋ ۇستانىمى − ءبىر تۇتاس تۇلعا، ءسوزسىز، تولىق، دالمە - ءدال، جان - جاقتى ءتۇسىنىپ جانە دايەكتىلەندىرىپ، كۇش سالا قىزمەت وتەۋ جانە جاڭا دامۋ ارناسىمەن توعىستىرۋ كەرەك“.
بۇل جۇيەلى نازاريالىق جۇيە، ونان دا ماڭىزدىسى، امالياتتىق نازاريا جۇيەسى.
ىشكى موڭعۇل ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ قاراۋ ورنىندا تاقىرىپ ساحاراعا كىرىككەن ”مەرۋەرتتەن“ تاعى قالىڭ ورمانعا اۋىستى.
10 نەشە جىل ورمانشى بولعان ۋاكىل جوۋ يجى باس شۋجي شي جينپيڭگە جەكەشە كاسىپ رولىنىڭ ءداۋىر اۋقىمىنا قاراي وزگەرۋىن باياندادى.
”بۇرىن ءبىز ’اعاش كەسۋشى‘ ەدىك، ەڭ باستاپتا ءبىزدىڭ جۇمىس اترەتىنىڭ ءار جىلى قىستا وندىرگەن اعاش ماتەريالدارى 400 ۆاگونعا سياتىن، قازىر بالتامىزدى تاستاپ، ’اعاش قاراۋشى‘ بولدىق، سونىمەن قاتار مەملەكەتكە ۇلەس قوسىپ جاتىرمىز“. جوۋ يجى باس شۋجيگە تابيعي ورماندى قورعاۋ ينجەنەرياسىنىڭ اتقارىلۋىنا بايلانىستى ءوزى تۇرعان ورمان ءوڭىرىنىڭ تىڭايىپ، تىنىققاندىعىن ايتتى. مەجەلەۋگە قاراعاندا، 2018 - جىلى ورمان وڭىرىندەگى ورمان مەن سازدىق ەكولوگيالىق جۇيەسىنە قىزمەت وتەۋ يقۋاتىنىڭ جالپى قۇنى 615 ميلليارد 974 ميلليون يۋان بولعان.
”ءسىزدىڭ سالاۋاتىڭىزداعى بۇل بۇرىلىس ءدال ەلىمىزدىڭ كاسىپ سالاسى قۇرىلىمىنداعى بۇرىلىستىڭ ىقشام بەينەسى ەكەن“. باس شۋجي شي جينپيڭ تەبىرەنىپ بىلاي دەدى: ”ءسىز تىلگە العان بۇل ەكولوگيالىق جالپى قۇن − جاسىل GDP ۇعىمى، ەكولوگيانىڭ ءوزى قۇن ەكەندىگىن تۇسىندىرەدى. مۇندا ورمان - توعايدىڭ ءوزى قۇن بولىپ قانا قالماستان، تاعى وتتەگىن شىعارۋ اسەرى دە بار، اسىرەسە، ساياحات، ورمان ەكونوميكاسى سياقتىلاردى دا الا كەلەدى“.
قۇمنان ورمانعا دەيىن توقتالدى، ورماننان تۇتاس ەكولوگيانى قورعاۋعا دەيىن توقتالدى، ەكولوگيانى قورعاۋدان كاسىپ سالاسى قۇرىلىمىن رەتتەۋگە دەيىن توقتالدى، كاسىپ سالاسى قۇرىلىمىن رەتتەۋدەن ەسىك اشۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشىن جاڭالاۋعا دەيىن تىلگە تيەك ەتتى... باس شۋجي شي جينپيڭ قۇنتتاي كىرىسىپ، كوسىلە سويلەپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىنىڭ نازاريالىق لوگيكاسى مەن امالياتتىق لوگيكاسىن تۇسىنىكتى تىلمەن تولىق ءتۇسىندىردى.
سوناۋ 2018 - جىلى العاش رەت ىشكى موڭعۇل ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ قاراۋىنا قاتىناسقاندا، باس شۋجي شي جينپيڭ ىشكى موڭعۇلدىڭ ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋى جونىندە ۇتىمدى شارا كورسەتىپ، ”تەك ’مالعا، كومىرگە، جەرگە، گازعا‘ جابىسىپ الماي، جاڭا كاسىپ سالاسىن، جاڭا قوزعاۋشى كۇشتى، جاڭا ارتۋ ۇيەگىن زور كۇشپەن جەتىلدىرۋ كەرەكتىگىن“ باسا دارىپتەگەن بولاتىن.
جاڭا دامۋ كەزەڭىنە وتكەندە، باس شۋجي شي جينپيڭ ىشكى موڭعۇلدىڭ بۇكىل ەلدىڭ جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋداعى ورنىن تاعى دا اتاپ كورسەتتى −
”سىزدەردىڭ جاعراپيالىق ورىن، بايلىق ارتىقشىلىعى، كاسىپ سالاسى قۇرىلىمى، ەكولوگيالىق ورتا تالابى سياقتى جاقتارىڭىز تۇگەلدەي ءبىرشاما وزگەشە، ارتىقشىلىقتاردى ساۋلەلەندىرىپ، ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، ساپالىلارىن جەتىلدىرۋگە، ونىمدىلىكتى ارتتىرۋعا دەن قويىپ، بار كۇشپەن قۇرىلىمدى رەتتەپ، فۋنكتسياعا بۇرىلىس جاساپ، ساپانى جوعارىلاتۋلارىڭىز كەرەك“.
”جيناقتاي كەلگەندە، وسى ’ءۇش جاڭادا‘ سىزدەر اۆتونوميالى رايوننىڭ ءىس جۇزىندىگىمەن ۇشتاستىرىپ، قالاي كورنەكتىلەندىرۋگە، قالاي دايەكتىلەندىرە، تياناقتاندىرا تۇسۋگە قاراۋلارىڭىز كەرەك“.
نەگىزگى تاقىرىپتى، نەگىزگى جەلىنى يگەرۋ ءۇشىن ءارى جۇيەلى ويلاۋ، ءارى ءتۇيىندى ويلاۋ، ديالەكتيكالىق ويلاۋ، جاسامپاز ويلاۋ، تومەنگى شەكتە ويلاۋ بولۋى كەرەك.
ءبىر كورسەتكىش ماسەلەنى ءتۇسىندىردى.
وسى رەت قاراۋعا، قاراپ تەكسەرۋگە، تالقىلاۋعا ۇسىنىلعان ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جانە جوبا باعدارلاماسى جوباسى 2021 - جىلعى GDPدىڭ ارتۋ نىساناسىن ％6تەن جوعارى بەلگىلەدى؛ ”14 - بەسجىلدىقتاعى“ ەكونوميكانىڭ ارتۋ قارقىنى كورسەتكىشىن ”ۇيلەسىمدى ارالىقتا ساقتاۋ، ءار جىلدا جاعدايعا قاراي العا قويۋ“ ەتىپ بەلگىلەدى، بۇل 5 جىلدىق جوبا تاريحىندا تۇڭعىش رەت بولىپ وتىر.
مۇنداعى ىشكى سەبەپتى مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ بىرلەسكەن گرۋپپا جيىنىنا قاتىناسقاندا باس شۋجي شي جينپيڭ ءبىر اۋىز سوزبەن اشىق ايتتى: ”بىلتىر ％2.3 بولاتىن، بيىل ％6تەن جوعارى بولۋىن بەلگىلەدىك، ءىس جۇزىندە، وسى كورسەتكىشتەن دە جوعارى بولسا بولادى، الايدا ءبىز مۇمكىندىك قالدىردىق، وسىلاي بولعاندا ءبىز باستى زەيىنىمىزدى جوعارى ساپالى دامۋ جاعىنا اناعۇرلىم كوبىرەك جۇمسايمىز“.
”ەكى جوعارى“ نىساناسىن كوزدەدى −
جوعارى ساپالى دامۋدان جوعارى ساپالى تۇرمىسقا دەيىن، ءبىرى، مەملەكەت شارۋاشىلىعىنا قاتىستى بولسا، ەندى ءبىرى، حالىق تۇرمىسىمەن بايلانىسىپ، حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتقان تاماشا تۇرمىس قاجەتىنە بىرگە باعىتتالدى
3 جىلدىڭ الدىندا باس شۋجي شي جينپيڭ ىشكى موڭعۇل اۆتونوميالى رايونىندا تولىق داۋىسپەن 13 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى بولىپ سايلاندى.
ول العاشقى ويىن بىلاي تۇسىندىرگەن ەدى: ”ىشكى موڭعۇل اۆتونوميالى رايونىندا سايلاۋعا قاتىناسۋدى تاڭداۋىم پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ۇلتتىق، شەكارا وڭىرلەرگە ءمان بەرەتىندىگىن ءبىلدىرىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ دامۋدا كەنجە قالعان وڭىرلەردىڭ دامۋىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزۋ سىندى بەكىمىن ايگىلەيدى“.
3 جىل وتە شىقتى، ىشكى موڭعۇلدىڭ مەملەكەت دارەجەلى 31 كەدەي حوشۇن - اۋدانى، 3681 كەدەي قىستاعى تۇگەلدەي كەدەيلىكتەن ارىلىپ، كەدەيلىك تىزىمىنەن شىعارىلدى.
”وسى ۇيىرمەگە“ تاعى دا كەلگەندە باس شۋجي شي جينپيڭ بارىنشا ءسۇيىندى: ”ىشكى موڭعۇلدىڭ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ نىسانا - مىندەتتەرىن ءدال ۋاعىندا ورىنداۋى قۇتتىقتاۋعا تاتيدى“.
باس شۋجي شي جينپيڭ سونىمەن بىرگە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: كەدەيلىكتەن ارىلىپ، قالپاقتى الىپ تاستاۋ سوڭعى مارە ەمەس، قايتا تىڭ تۇرمىستىڭ، تىڭ كۇرەستىڭ باستاماسى. دامۋدىڭ بىركەلكى، تولىق بولماۋ ماسەلەسىن شەشۋدىڭ، قالا، اۋىل وڭىرلىك دامۋ پارقىن ازايتۋدىڭ، ادامنىڭ جان - جاقتى دامۋى مەن جالپى حالىقتىڭ بىرگە بايۋىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ مىندەتى ءالى دە اۋىر، جولى ۇزاق.
اسقار تاۋلاردان اسىپ، اساۋ وزەندەردەن وتتىك، ءالى تالاي اسۋلاردان اسامىز.
اناعۇرلىم كوركەم اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ كارتيناسى الدىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي سۋرەتتەگەن ەدى: ”قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس شارت - جاعدايىن كۇش سالا جاقسارتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ قونىستانۋ ورتاسىن رەتتەۋ - وڭاۋدى كۇشەيتىپ، وركەنيەتتى اۋىل سالتىن جەتىلدىرىپ، كورىكتى دە جانعا جايلى، شارۋاشىلىعى شالقىعان، حالقى بەرەكەلى سوتسياليستىك جاڭا اۋىل - قىستاق قۇرۋ كەرەك“.
جۇرتتىڭ ءالى ەسىندە، 2016 - جىلى 8 - ايدىڭ 23 - كۇنى تۇستەن بۇرىن باس شۋجي شي جينپيڭ جاۋىپ تۇرعان جاڭبىرعا قاراماي چيڭحاي ولكەسى حايدۇڭ قالاسى حۋجۋ اۋدانى بانيان قىستاعىنا كەلىپ، كەدەي وتباسىلارىن ارالاپ حال سۇراپ، كەدەيلەردى قونىس جاڭالاپ سۇيەمەلدەۋدەن كەيىن قالاي كەدەيلىكتەن ارىلىپ دوڭگەلەك داۋلەتكە ۇمتىلۋدى كوپشىلىكپەن بىرگە جوسپارلادى.
وسى رەت چيڭحاي ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ قاراۋ ورنىندا، حۋجۋ اۋدانىنان كەلگەن تۋزۋ ۇلتىنىڭ ۋاكىلى اشىڭچيڭ باس شۋجي شي جينپيڭگە بانيان قىستاعىندا كەرەمەت وزگەرىستەر جارىققا شىققاندىعىن، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جىلدىق ورتاشا كىرىسىنىڭ 5 جىلدىڭ الدىنداعى 2600 يۋاننان جوعارىلاپ 11 مىڭ 419 يۋانعا جەتكەندىگىن ايتتى.
باس شۋجي شي جينپيڭ جان اشىر - جاقىنىنداي ىجداعاتپەن سۇراپ وتىردى: ”قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ەلەكترمەن جىليتىن سۇپىسى قانداي“، ”كەستەشىلىك كاسىبى سالاسى كەدەيلىكتەن ارىلتۋعا قالاي كۇش ۇستەي الادى“، ”ميڭليۋ اراعىن قالاي كاسىپ سالاسىنا اينالدىردىڭىزدار“...
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كوڭىلىندە حالىق بۇقاراسىنىڭ تاماشا تۇرمىسى مىنە وسىلاي تام - تۇمداپ جينالىپ قالىپتاسقان.
”ەڭ كەڭ حالىقتىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسىن قاي - قاشان دا كوكەيدە ساقتاپ، حالىق تۇرمىسىنىڭ ىرىس - قۇتىن بۇلجىماستان مولايتىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى حالىقتىڭ تاماشا تۇرمىس قاجەتىن قاناعاتتاندىرۋمەن تىعىز ۇشتاستىرىپ، ەكولوگيانى الدىمەن ويلاستىرۋعا تاباندى بولۋدىڭ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ، جوعارى ساپالى تۇرمىس جاراتۋدىڭ ورگانيكالى ۇشتاسۋىن، ءبىر - بىرىنە ساي كەلۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك“.
جوعارى ساپالى دامۋدان جوعارى ساپالى تۇرمىسقا دەيىن، ءبىرى مەملەكەتتىڭ شارۋاشىلىعىنا قاتىستى بولسا، ءبىرى حالىق تۇرمىسىمەن بايلانىسىپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كوكەيىنەن ەشقايسىسى شىققان ەمەس.
دوستىق قوناقسارايىنىڭ جۇييىڭ زالىندا، شىراقتار جۇلدىزداي جارقىراپ، قىزۋ دۋمانعا شومعان.
3 - ايدىڭ 6 - كۇنى تۇستەن كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ وسىندا كەلىپ، مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەس 13 - كەزەكتى كوميتەتىنىڭ 4 - ماجىلىسىنە قاتىناسقان شيپاگەرلىك، دارىگەرلىك، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ، وقۋ - اعارتۋ سالاسىنىڭ مۇشەلەرىنە امانداستى، سونداي - اق بىرلەسكەن گرۋپپا جيىنىنا قاتىناسىپ، پىكىرلەر مەن ۇسىنىستاردى تىڭدادى.
مەيلى اۋرۋدى ەمدەپ ادام قۇتقارۋدا بولسىن، الدە ءبىلىم بەرىپ ادام تاربيەلەۋدە بولسىن، ءبارى دە حالىق بۇقاراسىنىڭ تاماشا تۇرمىسقا دەگەن تالپىنىسىمەن تىعىز بايلانىستى، وسىزاماندانعان قۋاتتى ەل قۇرۋدىڭ كارتيناسىمەن تىعىز قابىسىپ جاتىر، باس شۋجي شي جينپيڭ مۇشەلەردىڭ ءسوزىن مۇقيات تىڭدادى، ءالسىن - ءالى ولارمەن بىرگە تالقى جۇرگىزىپ، پىكىر اۋىستىردى.
مۇشە حۋ يۇي ىندەتتىڭ العاشقى مەزگىلىندە ۋحانداعى سالماقتى ناۋقاستاردى قابىلداپ ەمدەگەن شيپاحانالاردىڭ ءبىرى − حۋاجۇڭ عىلىم - تەحنيكا داشۋەسىنە قاراستى شيەحى شيپاحاناسىنان كەلگەن.
بىلتىر 2 - ايدىڭ 10 - كۇنى ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ ەڭ قيىن كەزىندە، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ بەيجيڭنەن بەينە ەكران ارقىلى بايلانىس جاساپ، كوپشىلىككە شابىت بەرىپ قايراتتاندىرعان كورىنىسى ونىڭ ەسىندە ءالى انىق.
بۇل ساتتە تاعى ءبىر قىس كەتىپ كوكتەم جەتكەن، ول باس شۋجي شي جينپيڭمەن بەتپە - بەت ءبىر جيىن زالىندا بىرگە وتىر.
ىندەتكە قارسى اتتانۋ كۇرەسىنەن العان شىنايى اسەرىمەن، حۋ يۇي ”ۇكىمەتتىك شيپاحانالاردىڭ ’ۇكىمەتتىگىن‘ كۇشەيتىپ، ۇكىمەتتىك شيپاحانالاردىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ“ ۇسىنىسىن العا قويدى. ول باس شۋجي شي جينپيڭگە حۋبەي ولكەسىنىڭ الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ىستەرىندە ولقىلىقتى تولىقتاۋ، فۋنكتسيانى كۇشەيتۋ 3 جىلدىق ارەكەتىن جۇرگىزىپ جاتقاندىعىن، 1037 نىساننىڭ قۇرىلىسى باستالىپ كەتكەندىگىن ايتتى.
”ىندەتكە قارسى اتتانۋ كۇرەسىندە، ۇكىمەتتىك شيپاحانالار تىرەك بولدى. بۇل مىنا قيسىندى قايتالاي ءتۇسىندىردى، بۇكىل مەملەكەتتىك تۇزىلىستە، ءبىر جاقتا قيىنشىلىق بولعاندا، كوپ بولىپ كومەكتەسۋ ارقىلى كۇش - قۋاتتى شوعىرلاندىرىپ ءىرى ىستەردى تىندىرۋعا بولادى“، - دەدى باس شۋجي شي جينپيڭ جاۋاپ قايتارىپ، ”كەلەسى قادامدا، ەمدەۋ جۇيەسى قۇرىلىسىندا ۇكىمەتتىك شيپاحانالاردى اناعۇرلىم بەكەمدەۋ، كۇشەيتۋ، زورايتۋ كەرەك، بۇل ايدان انىق“.
ەمدەۋ قىزمەت وتەۋىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتۋدا، شيپاحانا − تەتىك، شيپاگەر دە وتە ماڭىزدى.
جۇڭگو مەديتسينا عىلىم اكادەمياسى بەيجيڭ شيەحى شۋەيۋانىنان كەلگەن مۇشە ۋاڭ چىن، ىندەتكە قارسى اتتانۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىندە ەرلىكپەن كۇرەس جۇرگىزدى. ول سويلەي بەرە، باس شۋجي شي جينپيڭ ونى تاني قويىپ: ”مەن سەنى تانيمىن، ءبىراق بۇرىن جيىنداردا سەنىڭ سويلەگەنىڭدى ەستىمەگەن ەكەنمىن“ دەدى.
ۋاڭ چىن سوزىندە بىلاي دەپ العا قويدى: قازىر كەيبىر جوعارى مەكتەپتەر ورنىن جوعارىلاتۋ ءۇشىن ءىس جۇزىندىك جاعدايمەن ساناسپاي مەديتسينا شۋەيۋانىن قۇرىپ، وقۋشى قابىلداۋ كولەمىن كەڭەيتىپ وتىر، وقۋ - اعارتۋ بايلىعى جەتكىلىكسىز جاعدايدا، بۇل دارىندى باۋلىپ - جەتىلدىرۋ ساپاسىنا ىقپال جاساماي قالمايدى.
”وندا قازىر وقۋشى قابىلداۋدا كەيبىر كاسىپتەردە ءنومىر شەگىن تومەندەتىپ وتىر ما؟“، - دەپ سۇرادى باس شۋجي.
”كەيبىر كاسىپتەردە ۇنەمى ءنومىر شەگىن تومەندەتىپ قابىلداۋ جاعدايى ءومىر ءسۇرىپ، اسىلىندە ەرەكشە ماڭىزدى كاسىپتىك ادامداردىڭ ساپاسىندا تۇبىرىنەن باستاپ پارىقتار ساقتالۋدا، بۇل ءبىزدى قاتتى الاڭداتادى“، - دەدى ۋاڭ چىن.
”بۇل زەرتتەۋگە تاتيدى، قازىر، راسىندا، شۇعىلىراق“، - دەدى باس شۋجي.
”سولاي، شيپاگەرلەردىڭ سانىن بەتالدى ارتتىرعاندا، ساپا جاعىنان كەم ءتۇسىپ جاتسا، جاقسى ءىس ەمەس“. ۋاڭ چىن مەديتسينالىق وقۋ - اعارتۋدا تومەن ساپادا وقۋشى كولەمىن بەتالدى كەڭەيتىپ قابىلداۋ جايتىن تيۋدى ۇسىندى.
”دۇرىس، تەتىك − قۇنىنىڭ قانشالىعىندا جاتىر، وسى وتكەلدى جاقسى يگەرۋ كەرەك“ باس شۋجي بىردەن ءداپ باستى.
ودان كەيىنگى سوزدەردە، باس شۋجي شي جينپيڭ باعىتتامالى تۇردە بىلاي دەپ العا قويدى: حالىقتىڭ سالاماتتىعى − قوعامدىق وركەنيەتتىڭ العا باسۋىنىڭ نەگىزى، ۇلتتىڭ كوركەيۋى مەن مەملەكەتتىڭ باي، قۇدىرەتتى بولۋىنىڭ ماڭىزدى بەلگىسى. جاڭا دامۋ كەزەڭىن تياناق ەتىپ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق ىستەرى بويىنشا قامداۋ جانە قىزمەت وتەۋ ورەسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتۋ كەرەك.
”اۋدان وڭىرىندىك ەمدەۋ ورتاق تۇلعاسى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋدەن“ ”اۋىل - قىستاق شيپاگەرلەرىنىڭ يگىلىگىن تياناقتاندىرۋعا“ دەيىن، ”جۇڭگوشا شيپاگەرلىكتە، دارىگەرلىكتە تۋراشىلدىقتى ساقتاپ، جاڭالىق اشۋ، مۇراگەرلىك ەتىپ دامۋدان“ ”كۇشتى شوعىرلاندىرىپ شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكالاردا قامال الۋدى ورىستەتۋگە“ دەيىن، ”شيپاگەرلىك، دارىگەرلىك، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋدەن“ ”ەمدەۋ جاڭجالى جانە زورلىقتى كۇش ارقىلى شيپاگەرلەردى زاقىمداۋ ارەكەتىنە زاڭ بويىنشا قاتاڭ سوققى بەرۋگە“ دەيىن... تۇگەلدەي ناقتى ورنالاستىرىلىپ، شيپاگەرلىك، دارىگەرلىك، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا ايقىن باعدار كورسەتتى.
”اۋرۋىن جاقسى ەمدەتۋ“ ماسەلەسىنەن ءتۇسىپ، ”جاقسى وقي الۋداعى“ داعدارۋعا دەيىن تىلگە تيەك بولدى.
لانجوۋ داشۋەسىنەن كەلگەن مۇشە يان چۇنحۋانىڭ سوزىندە الاڭداۋ جوق ەمەس - تى: ”جاقىنعى بىرنەشە جىلدا ورتا، باتىس بولىكتەردىڭ جوعارى وقۋ - اعارتۋدا كورنەكتى العا باسۋلارعا قول جەتتى، الايدا شىعىس بولىكپەن سالىستىرعاندا، ءالى دە ءبىرشاما زور پارىق ساقتالۋدا، ونىڭ ۇستىنە اناعۇرلىم زورايا ءتۇسۋ مۇمكىندىگى بار“.
”وقۋ - اعارتۋداعى بىركەلكى بولماۋ، تولىق بولماۋ ماسەلەسى وڭىرلىك دامۋداعى بىركەلكى بولماۋ، تولىق بولماۋمەن تىعىز بايلانىستى“، - دەدى باس شۋجي شي جينپيڭ ءسوز الىپ، - ”ءبىز ورتا، باتىس بولىكتىڭ وقۋ - اعارتۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ ارقىلى ورتا، باتىس بولىكتەردىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىن جەبەۋىمىز، وقۋ - اعارتۋداعى بىركەلكىسىزدىكتى شەشۋ ارقىلى باسقا جاقتارداعى بىركەلكىسىزدىكتى شەشۋىمىز ءتيىس“.
ورتا، باتىس بولىكتىڭ وقۋ - اعارتۋ دەڭگەيىن قالاي جوعارىلاتۋعا بولادى؟ باس شۋجي شي جينپيڭ كوپشىلىككە قاتىستى تاراۋلاردىڭ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ جاتقاندىعىن ايتتى. مەملەكەتتىڭ الدا ورتا، باتىس بولىكتەگى دامۋى كەنجە وڭىرلەردە وقىتۋشىلاردى باعىتتامالى باۋلىپ - جەتىلدىرۋدى جانە دالمە - ءدال باۋلۋدى كۇشەيتىپ، اۋىل - قىستاق وقىتۋشىلارىن قولداۋ جوسپارىن ىشكەرىلەي اتقاراتىندىعىن ايتتى.
وقۋ - اعارتۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋدا ءارى وڭىرلەر اراسىنداعى بىركەلكىسىزدىك ماسەلەسىن شەشۋ كەرەك، ءارى وڭىرلەردىڭ ىشكى جاقتاعى بىركەلكىسىزدىك ماسەلەسىن دە شەشۋ كەرەك؛ ءارى جوعارى وقۋ - اعارتۋداعى بىركەلكىسىزدىك ماسەلەسىن شەشۋ كەرەك، ءارى نەگىزدىك وقۋ - اعارتۋداعى تەڭسىزدىك ماسەلەسىن دە شەشۋ كەرەك.
بەيجيڭ قالاسى دۇڭچىڭ رايونى شىجياحۋتۇڭ باستاۋىش مەكتەبىنەن كەلگەن مۇشە ۋاڭ حۋان جاڭا داۋىردەگى، جاڭا كەزەڭدەگى نەگىزدىك وقۋ - اعارتۋدى جوعارى ساپامەن دامىتۋ جونىندە بىرنەشە ۇسىنىس قويدى، ونىڭ ىشىندە ءبىرى − قالا، اۋىلداردى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، ”اۋىل - قىستاق ءالسىز بولۋ“ مەن ”قالا - قالاشىقتار تىعىز بولۋ“ ماسەلەسىن ءونىمدى شەشۋ.
”ءسىزدىڭ باستاۋىش مەكتەبىڭىزگە وسى كەزدە جاقىن ماڭداعى وقۋشىلار تۇگەل كىرە الا ما؟“، - ونىڭ ءسوزىن ەستىگەن باس شۋجي شي جينپيڭ سۇراۋ تاستادى.
”ءبىز، باستىسى، اۋماقتاعى جاقىن ماڭعا ورنالاسقان وقۋشىلاردىڭ وقۋعا ءتۇسۋىن شەشەمىز“.
”وقۋ - اعارتۋداعى تەڭدىك ماسەلەسى دەگەنىمىز مىنە وسى. بۇل ماسەلە سالعان جەردەن شەشىلە قويمايدى، بەيجيڭدە دە بۇل ماسەلە وتە كورنەكتى. سوندىقتان وقۋ اۋماعى ۇيلەرىنىڭ ۇستەمە باعاسى ەرەكشە جوعارى، ءبارى جاقسى مەكتەپتەر تۇراتىن اۋماقتارعا جۇگىرەدى“. باس شۋجي شي جينپيڭ نەگىزگى ساتىنىڭ جاعدايىنا ەرەكشە قانىق.
باس شۋجي بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: بۇقارانىڭ اڭىسى كۇشتى بولعان كورنەكتى ماسەلەلەرگە، وقۋ - اعارتۋدى جەلەۋ ەتىپ بۇقارانىڭ مۇددەسىنە زيان جەتكىزەتىن ارەكەتتەرگە مەڭزەس، قاتتى قاداعالاپ، باتىلدىقپەن تىڭعىلىقتى تۇزەتۋ، تۇبەگەيلى تۇزەتۋ كەرەك.
”حالىقتىڭ سالاماتتىعىن قامتاماسىز ەتۋدى الدىمەن دامىتىلاتىن ستراتەگيالىق ورىنعا قويىپ، نەگىزدىك ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ ىستەرىنىڭ الەۋمەتتىك يگىلىك سيپاتىنا تاباندى بولۋ“، ”وقۋ - اعارتۋدىڭ الەۋمەتتىك يگىلىك پرينسيبىنە تاباندى بولىپ، ساپالى، بىركەلكى نەگىزدىك الەۋمەتتىك وقۋ - اعارتۋ قىزمەت وتەۋى جۇيەسىن كۇش سالا قالىپتاستىرىپ، جوعارى ساپالى وقۋ - اعارتۋ جۇيەسىن قۇرىپ، حالىق رازى بولاتىن وقۋ - اعارتۋدى جاقسى جۇرگىزۋ كەرەك“...
بىرلەسكەن گرۋپپالار جيىنىندا باس شۋجي شي جينپيڭ شيپاگەرلىك، دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە وقۋ - اعارتۋ ىستەرىنىڭ ”الەۋمەتتىك يگىلىك سيپاتىن“ كوپ رەت تىلگە الىپ، ”جوعارى ساپالى تۇرمىستى“ حالىق بۇقاراسى كورە الاتىن، سەزىنە الاتىن ءاربىر ناقتى تالاپتارعا دەيىن تاپتەشتەپ جىكتەدى.
ەكپىندەي العا ىلگەرىلەۋ كۇش - قۋاتىن ۇيىستىرادى −
شۇعىلالى تاريحتان رۋحاني ءنار الىپ، تاڭداۋلى ءداستۇردىڭ اقىل - پاراساتتىق كۇش - قۋاتىن جالعاستىرىپ، ىنتىماقتى، ەكپىندەي ىلگەرىلەيتىن رۋحي كۇيمەن جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋ جاڭا ساپارىنا قادام تاستايىق
مەملەكەتتىك ەكى ءماجىلىس اشىلۋ قارساڭىندا، پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرگى پارتيا ىشىندەگى 5 - رەتكى توپتىق تاربيە − پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسى شىمىلدىعىن اشتى.
ەكى ءماجىلىس كەزىندە باس شۋجي شي جينپيڭ تاريح پەن شىندىقتى بىرلەستىرىپ، تاعى ءبىر رەت جاندى دا تەرەڭ جۇمىلدىردى.
ىشكى موڭعۇل ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىندە باس شۋجي لي داجاۋ جولداستىڭ تىكەلەي باسشىلىعى مەن ات سالىسۋىندا موڭعۇل ۇلتى بۇقاراسى اراسىندا ماركسيزم تاراتقاندىعىن، ىشكى موڭعۇلدا ۋ لانفۋدى قامتىعان ءبىرىنشى توپتاعى كوممۋنيستەر جارىققا شىققاندىعىن بايانداپ، ەكى كەزەڭدەگى تاريحي ىزگى ءىستى ايرىقشا تىلگە تيەك ەتتى:
”ءبىر نيەتپەن سەلبەسىپ باۋگاڭ بولات - تەمىر زاۆودىن قۇرۋ“ − جاڭا جۇڭگو قۇرىلعان العاشقى كەزدە پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىر اۋىز ۇندەۋىمەن بۇكىل ەلىمىز جوعارىدان تومەنگە دەيىن جەر - جەر، تاراۋلار، كاسىپورىندار بەلسەنە ءۇن قوسىپ، قۇرۋعا كومەك بەرۋشىلەر جانە قۇرىلىس زاتتىق ماتەريالدارى ىشكى موڭعۇل ساحاراسىنا قاراي اعىلىپ، قۇبا تۇزدەن بولات قالاسىن سالدى.
”3000 جەتىم بالانىڭ ىشكى موڭعۇلعا كەلۋى“ − جاراتىلىستىق اپات كەزىندە شاڭحاي، جياڭسۋ سياقتى جەرلەردەن 3000نان ارتىق ىشەر اسقا زار بولعان جەتىم بالا ىشكى موڭعۇلعا اپارىلىپ، ”مەملەكەتتىڭ بالاسىنا“ اينالدى، ”ساحارا ەجيى (شەشە)“ ولاردى موڭعۇل كيىز ۇيىندە باعىپ ەرجەتكىزدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىندە وسى قىزىل بايلىقتاردان ويداعىداي پايدالانىپ، بارلىق پارتيا مۇشەلەرىن ”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋعا، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋعا“ تاربيەلەپ، جەتەكتەپ، باتىلدىقپەن، تاباندىلىقپەن جۇڭگو حالقىن باقىتقا كەنەلتۋ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك.
ونان ارى قۇلشىنىپ، ارشىندى قادام تاستادى.
جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ جاڭا ساپارىنا قادام تاستاعان جۇڭگو، پارمەندى، تەبىندى باسشىلىق كۇشىن ءتىپتى دە قاجەت ەتەدى، ىنتىماقتاسا ەكپىندەي ىلگەرىلەيتىن رۋحي كۇيدى ءتىپتى دە قاجەت ەتەدى.
چيڭحاي ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ مىنا ءبىر وتكەن ءىستى ەسىنە الدى −
”مەن يۇيشۋعا ۇشاقپەن تىكە ۇشىپ باردىم. سول كەزدە تەڭىز دەڭگەيىنەن 4000 مەتردەن استام بيىك ءبىر قىستاققا كەلدىم، ول ارا وتە اۋىر دارەجەدە بۇلىنگەن ەكەن“.
2010 - جىلى چيڭحايدىڭ يۇيشۋىندا كۇشتى جەر سىلكىنىسى تۋىلدى، شي جينپيڭ جولداس اپات تۋىلعان وڭىرگە ارنايى حال سۇراي باردى.
”يۇيشۋ وبلىسىنىڭ ورگانىندا، مەن ورگانداعى كادرلاردى جىگەرلەندىرەتىن ءسوز ايتتىم. مەن ۇلكەن اپاتتان كەيىن، ءسوزسىز، ۇلكەن وزگەرىس بولادى، سىزدەردىڭ قايىسپاس قايسار جىگەرلەرىڭىزدىڭ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ بار كۇشپەن قولداۋىنىڭ، بۇكىل ەل حالقىنىڭ تۇس - تۇستان كومەكتەسۋىنىڭ ارقاسىندا، كوپشىلىك ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ ءومىر ءسۇرىپ مەكەنىن قايتا قۇرسا، بولاشاقتا، ءسوزسىز، جاڭا يۇيشۋ قۇرىلاتىن بولادى دەدىم“.
”ءسىزدىڭ قامقورلىعىڭىز ءبىزدى مەيىرگە بولەپ، ءبىزدى جىگەرلەندىردى“. يۇيشۋ وبلىسىنان كەلگەن ۋاكىل جاشيدوجيە باس شۋجي شي جينپيڭگە بىلاي دەدى: ”قازىر يۇيشۋدىڭ كوشەلەرى اناعۇرلىم رەتتى، تازا بولىپ كەتتى، ۇيلەرى اناعۇرلىم بەرىكتەلدى، اق شايلارىنىڭ حوش ءيىسى اناعۇرلىم اڭقي ءتۇستى، ءبىز باس شۋجيدىڭ تاعى ءبىر رەت يۇيشۋعا بارىپ كورۋىن شىن جۇرەكتەن ءۇمىت ەتەمىز، سول كەزدە ءبىز تاعى ءبىر تاۋ ءانىن پارتياعا، باس شۋجي سىزگە ايتىپ بەرەمىز“.
”مەن يۇيشۋدى قاتتى ويلايمىن، بۇگىنگى تانىستىرۋىڭىزعا راقىمەت، تىڭداعان سوڭ ەرەكشە قۋاندىم. يۇيشۋدىڭ بولاشاعى ءتىپتى دە جاقسى بولادى“، - دەدى باس شۋجي تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكپەن.
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: قازىر ورىستەتىلىپ جاتقان پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىندە يۇيشۋداعى جەر سىلكىنىسىنە قارسى اتتانىپ، اپاتتان قۇتقارۋ ەسكەرتكىش سارايى سياقتى قىزىل بايلىقتان تولىق پايدالانىپ، پارتيالى كادرلاردى مۇرات - سەنىمدى بەكەمدەپ، كۇردەلى جاعداي الدىندا باعداردان اداسپاۋدى، ماشاقاتتى كۇرەس الدىندا تايساقتاماۋدى ورىنداۋعا تاربيەلەۋ، جەتەكتەۋ كەرەك.
پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ دامۋ ۇلى جوباسىن جۇزەگە اسىرۋ بارلىق جۇڭحۋا پەرزەنتتەرىنىڭ ورتاق كۇرەس جاساۋىن قاجەت ەتەدى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىندە قول جەتكەن تاريحي سيپاتتى تابىستار، تۋىلعان تاريحي سيپاتتى وزگەرىستەر پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىنىڭ جەمىسى، بۇكىل ەلدەگى ءار ۇلت حالقىنىڭ جۇمىلا كۇرەس جۇرگىزۋىنىڭ جەمىسى، سونداي - اق دەموكراتيالىق پارتيا - توپتار مەن پارتيادا، توپتا جوق قايراتكەرلەردىڭ، حالىقتىق ۇيىمداردىڭ جانە قالىڭ ساياسي كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ دە ماڭداي تەرى مەن اقىل - پاراساتى سىڭىرىلگەن.
جىل سايىنعى ەكى ءماجىلىس كەزىندە باس شۋجي شي جينپيڭ مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ اراسىنا كەلىپ، كوپشىلىككە امانداسىپ، كوپشىلىكتىڭ پىكىرلەرى مەن ۇسىنىستارىن تىڭداپ، كوپشىلىكتىڭ اقىلداسۋ ارقىلى ورتاق تانىمدى، اقىل - پاراساتتى جانە كۇش قۋاتتارىن ۇيىستىرۋىن ءۇمىت ەتەدى.
شيپاگەرلىك، دارىگەرلىك، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى، وقۋ - اعارتۋ سالاسىنداعى مۇشەلەردىڭ بىرلەسكەن گرۋپپا جيىنىندا مۇشە لين جۇڭچين تۇتاس حالىقتىڭ ”ىندەتپەن“ شايقاسۋى، ”ناق مايداندا ۇيرەتۋ“ سىندى اسا تاماشا ورايدى مىقتاپ يگەرىپ، قالىڭ جاس وقۋشىلارعا ىندەتكە قارسى اتتانۋداي وسى جاندى، تەرەڭ ”ۇلكەن يدەيا - ساياسي ساباقتى“ اناعۇرلىم جۇيەلى ىشكەرىلەي ءوتىپ، ىندەتكە قارسى اتتانۋدىڭ ۇلى رۋحىن جانە ونىڭ استارىنداعى جاندى مىسالدى وقۋلىقپەن توعىستىرۋ كەرەك ەكەندىگىن ورتاعا قويدى.
”ءسىزدىڭ مىنا ۇسىنىسىڭىز وتە جاقسى، بۇل ’ۇلكەن يدەيا - ساياسي ساباقتان‘ ءبىز شەبەرلىكپەن پايدالانۋىمىز كەرەك. يدەيا - ساياسي ساباقتى تەك ساباقحانادا عانا ءوتىپ قالماستان، قوعامدىق تۇرمىستا دا ءوتۋ كەرەك“. باس شۋجي شي جينپيڭ قايتا - قايتا باس يزەپ، ”ءبىر حۇجاتتى الا سالىپ وقىسا تارتىمسىز، ءدام - تاتۋسىز بولىپ قالادى، ەشكىم دە تىڭداعىسى كەلمەيدى، مەنىڭ دە تىڭداعىم كەلمەيدى“.
ازىلگە جاقىن شىنايى ءسوز بۇكىل الاڭدى اڭعارىمدى جۇرەكتەن شىققان كۇلكىگە بولەدى.
ءبىز ىندەتتى ءساتتى جەڭدىك، ەكونوميكالىق كەرى ارتۋدى وڭ ارتۋعا ويىستىرۋدى الدىمەن ورىنداپ، قاتاڭ سىناقتى وتكەردىك. بۇل ۋاقىتشا تالەي ەمەس، قايتا ءبىزدىڭ جول سەنىمىمىزدىڭ، نازاريا سەنىمىمىزدىڭ، ءتۇزىم سەنىمىمىزدىڭ، مادەنيەت سەنىمىمىزدىڭ ارقاسى.
باس شۋجي شي جينپيڭ جالعاستى بىلاي دەدى: ”وسى جىلدارداعى دامۋ ارقىلى جۇڭگونىڭ 70 - جىلداردىڭ تۇلەگى، 80 - جىلداردىڭ تۇلەگى، 90 - جىلداردىڭ تۇلەگى، 2000 - جىلداردىڭ تۇلەگى مەملەكەتتەن شىعىپ، دۇنيەگە ماڭعازدانا كوز تاستايتىن بولدى، سەنىم دەگەنىمىز مىنە وسى. ءبىز مۇنداي يدەيالىق وزگەرىسكە ۇيلەسىپ، قوعامنىڭ ءار سالاسىن دەربەس، ءوزىن قۇدىرەتتەندىرەتىن سەنىم ورناتۋعا جەتەكتەپ، بىرگە كۇرەس جاسايتىن جويقىن كۇش ۇيىستىرۋىمىز كەرەك“.
مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، ارميانى قۇدىرەتتەندىرۋ كەرەك. حالىق ارمياسى جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋداعى كەم بولسا بولمايتىن ماڭىزدى كۇش.
3 - ايدىڭ 9 - كۇنى تۇستەن كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ ازاتتىق ارميا مەن قارۋلى ساقشى اسكەري بولىمدەرى ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ جالپى جيىنىنا قاتىناسقاندا، ارميا مەن ۇكىمەتتىڭ، ارميا مەن حالىقتىڭ ىنتىماعىن كۇشەيتۋ جونىندە نۇسقاۋ بەردى −
”ورتالىق پەن مەملەكەت ورگاندارى، جەرگىلىكتى ءار دارەجەلى پارتكومدار مەن ۇكىمەتتەر پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ ورنالاستىرۋلارىن، تالاپتارىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، ۇستىنە العان مەملەكەت قورعانىسى قۇرىلىسى سالاسىنداعى قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگىن ويداعىداي اتقارۋى كەرەك“.
”ارميا حالىقتى ءسۇيۋ، حالىق ارميانى قولداۋ داڭقتى ءداستۇرىن ساۋلەلەندىرىپ، ارميا مەن ۇكىمەتتىڭ، ارميا مەن حالىقتىڭ ىنتىماعىن بەكەمدەپ جانە دامىتىپ، مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرىپ، ارميانى گۇلدەندىرۋدىڭ قۋاتتى كۇشىن توپتاۋ كەرەك“.
جيىن زالىندا ۋاكىلدەر بار نازارىن اۋدارىپ، دەن قويا تىڭداپ، مۇقيات ەستەلىككە الدى. ءبىر ورتاق سەنىم تۇلعالاندى، ۇيىستى −
قۇرىلىس پەن سوعىس دايىندىعىنىڭ قارىم - قاتىناسىن ءبىر تۇتاس ويداعىداي جوسپارلاپ، ءتۇرلى كۇردەلى قيىن جاعدايلارعا كەز كەلگەن ۋاقىتتا توتەپ بەرۋ دايىندىعىن جاقسى ىستەپ، مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعىن، حاۋىپسىزدىگىن، دامۋ مۇددەسىن باتىل قورعاپ، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋعا پارمەندى تىرەك ازىرلەۋ كەرەك.
جوعارىدان تومەنگە دەيىن ءبىر نيەتتە بولعاندار جەڭىسكە جەتەدى، قيىندىقتى بىرگە ەڭسەرگەندەر كوركەيەدى.
ۋاقىت الىپ تاراۋدى جازدى، تاريحتىڭ جاڭا پاراعى اشىلۋدا. دەر شاعىندا تۇرعان ءىرى پارتيا، ارمان قۋىپ العا ۇمتىلعان ۇلت، كۇن سايىن تۇلەپ، اي سايىن جاڭارعان مەملەكەت ”ەكىنشى 100 جىلدىقتىڭ“ جاڭا ساپارىنا قاسقايا ارشىندى قادام تاستادى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 3 - ايدىڭ 11 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
