باي اۋدانى:
قىزىل مادەنيەت مەكتەپ اۋلاسىنا ەنىپ، توڭكەرىس رۋحى ماڭگى جالعاستى
انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جاڭ جىلي، ەرىكتى تىلشىلەرى جياڭ حايياڭ، جاڭ شۇيدۇڭ
”مەن مەكتەپ ۇيىمداستىرعان’ پارتيا تاريحىن ءبىلۋ، پارتياعا العىس ايتۋ، پارتيانىڭ سوزىنە قۇلاق اسۋ، پارتياعا ىلەسۋ‘ لەكسيا جارىسىنا قاتىناسقاننان كەيىن، 100 جىلدىق پارتيا تاريحىنىڭ اۋەلگى ماقساتتى سومداعان، اۋەلگى ماقساتتان اينىماعان ءارى اۋەلگى ماقسات ءۇشىن كۇرەسكەن تاريح ەكەندىگىن، پارتيا تاريحى ءبىزدى العا باسۋعا شابىتتاندىراتىن وقۋلىق ەكەندىگىن تەرەڭ تانىپ جەتتىم“، - دەدى 3 - ايدىڭ 12 - كۇنى باي اۋداندىق 1 - ورتا مەكتەپتىڭ وقۋشىسى گۇلايىم مامەت.
پارتيانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرىن بار كۇشپەن اسقاقتاتىپ، قالىڭ جاستار مەن ورەندەردىڭ مۇرات - سەنىمىن بەكەمدەپ، وتانشىلدىق سۇيىسپەنشىلىگىن كۇشەيتۋ ءۇشىن، بىرنەشە كۇننەن بەرى، باي اۋداندىق وقۋ - اعارتۋ، عىلىم - تەحنيكا مەكەمەسى الۋان ءتۇرلى تاسىلدەر ارقىلى پارتيا تاريحى تاربيەسىن ورىستەتىپ، بۇكىل اۋدانداعى جاستار مەن ورەندەرگە 100 جىلدىق پارتيا تاريحىن ۇيرەتىپ، قىزىل گەندى جالعاستىردى.
باي اۋداندىق 2 - باستاۋىش مەكتەپ نەگىزگى تاقىرىپتىق كلاس (اترەت) جيىنى، قىزىل مەلودراما دايىنداۋ، قىزىل فيلمدەر كورۋ قاتارلى قيمىلداردى ۇيىمداستىرۋ ارقىلى جاستار مەن ورەندەردىڭ ءوز ارماندارىن ءداۋىر نەگىزگى تاقىرىبىمەن توعىستىرىپ، تاريحتى ۇيرەنۋ ارقىلى قاعيدانى تۇسىنۋىنە، تاريحتى ۇيرەنۋ ارقىلى سەنىمدى ارتتىرۋىنا، تاريحتى ۇيرەنۋ ارقىلى ءمورالدى اسقاقتاتۋىنا، تاريحتى ۇيرەنۋ ارقىلى ۇمتىلا ىستەۋىنە مۇمكىندىك جاسادى.
باي اۋداندىق 2 - باستاۋىش مەكتەبىنىڭ وقىتۋشىسى حى جيانشين بىلاي دەدى: ”قاھارمان حالىقتان كەلەدى، مەكتەپ وقۋشىلاردى قىسقا فيلم كورۋگە ۇيىمداستىرۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى ولاردىڭ قاھارمانداردىڭ ىزگى ىستەرىنەن ۇيرەنۋىنە، قاھارماندىق رۋحتى اسقاقتاتۋىنا مۇمكىندىك جاسادى“.
باي اۋدانىنداعى قارعالداق بالاباقشاسى وقۋ باستاۋدىڭ ”ءبىرىنشى ساباعىندا“ بالدىرعاندارعا ”ۇزاق جورىق جولىن قايتا باسۋ“ قاتارلى نەگىزگى تاقىرىپتىق قيمىلدار ورىستەتۋ ارقىلى بالالاردىڭ باي مازمۇندى قيمىل بارىسىندا ۇزاق جورىق حيكايالارىمەن تانىسىپ، ۇزاق جورىقتىڭ ماشاقاتىن سەزىنۋگە جەتەكتەپ، بالالاردىڭ وتانشىلدىق رۋحىن جەتىلدىردى.
باي اۋدانى قارعالداق بالاباقشاسىنىڭ ورىنباسار باستىعى يە جيڭ بىلاي دەدى: ”قارلى تاۋعا شىعۋ“، ”سازداۋىت جەردەن ءوتۋ“، ”قۇرساۋدان كوكتەي ءوتۋ“، ”لۋديڭچياۋ كوپىرىن قايتارىپ الۋ“، ”لازىكوۋداعى سۇراپىل شايقاس“، ”دادۋحىدان كۇشپەن ءوتۋ“، ”قىزىل تۋدى ىزدەۋ“ سياقتى قيمىلدار ارقىلى بالالارعا قىزىل ارميا ۇزاق جورىعىنىڭ ماشاقاتىن سەزىندىرىپ، ولاردىڭ ىنتىماقتاسا كۇش بىرىكتىرۋ، قاجىرلىلىقپەن كۇرەس جاساۋ، جاپا - ماشاقاتتان قورىقپاۋ يدەيالىق قاسيەتىن جەتىلدىردىك.
باي اۋدانى سايرام قالاشىعى سەنترلى باستاۋىش مەكتەبى ”قىزىل شيىرشىقتاما سۋرەت“ ماقالا قابىلداۋ، قىزىل كوركەم جازۋ - سۋرەت كورمەسى سياقتى قيمىلداردى ورىستەتتى. الۋان ءتۇرلى فورمالار ارقىلى 100 جىلدىق پارتيا تاريحىن ۇيرەندى، ۇگىتتەدى. سايرام قالاشىعى سەنترلى باستاۋىش مەكتەبى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى ساۋ كاڭ بىلاي دەدى: ”قيمىل ورىستەتۋ قالىڭ وقىتۋشى - وقۋشىلاردىڭ تاريحتى ءبىلىپ پارتيانى ءسۇيۋ، تاريحتى ءبىلىپ وتاندى ءسۇيۋ، وتانشىلدىق ىنتا - ىقىلاستى كۇشەيتۋ، وتاندى ءسۇيۋ سەزىمىن، مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ ەرىك - جىگەرىن، وتاننىڭ ءۇمىتىن اقتاۋ ارەكەتىن جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ كۇرەسىمەن سانالىلىقپەن توعىستىرىپ، وتان قۇرىلىسىنا ۇلەس قوسۋ ءۇشىن بولىپ تابىلادى“.
