انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى لي شيڭ، ميھىرگۇل ناسىر
شينجياڭ حالىقارالىق ۇلكەن بازارى از ۇلت مادەنيەتى مەن وسى زامانعى شارۋاشىلىق ۇلگىسىن توعىستىرعان ۆنيۋەرسال ساۋدا تۇلعاسى، شينجياڭعا كەلگەن ساياحاتشىلار، ءسوز جوق، وسى اراعا كەلىپ ارالاپ، زات ساتىپ الادى. شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى جانە قاتىستى ەلدەردىڭ جۇڭگودا تۇراتىن ەلشىلەرى مەن ديپلوماتتارى 3 - ايدىڭ 30 - كۇنى وسى اراعا كەلىپ، ءبىر جاعىنان، جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ مادەنيەت ەرەكشەلىگىن ۇعىسىپ، ەندى ءبىر جاعىنان، ساۋدا كاسىبىنىڭ دامۋ جاعدايىنا تەكسەرۋ جۇرگىزدى.
ۇلكەن بازار مادەنيەت جاسامپازدىق كوشەسىندە، جۇڭگونىڭ شينجياڭىنداعى ءار ۇلتتىڭ مادەنيەت ەرەكشەلىگىمەن ۇشتاستىرا وتىرىپ جاسالعان قولونەر بۇيىمدارى، مادەنيەت بۇيىمدارى بار، جۇڭگونىڭ ىشكى وڭىرلەرىندەگى ءارقايسى ولكە، رايون، قالالاردىڭ ەرەكشەلىككە يە تاۋارلارى دا بار، جانە ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ جەلى بويىنداعى ءارقايسى ەلدەردىڭ مادەنيەت جاسامپازدىق ونىمدەرى بار. كوپتەگەن ەكسكۋرسيالاي، ساپارلاي كەلگەن شەتەلدىڭ جۇڭگودا تۇراتىن ەلشىلەرى مەن ديپلوماتتارى كوز سۇرىندىرگەن ادەمى ساۋدا بۇيىمدار اراسىنان ءوز ەلدەرىنىڭ ەكسپورت ەتىلگەن كوركەمونەر بۇيىمدارىن كورىپ، جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ اشىق جانە سيىسىمدىلىعىنا تىنباي تاڭداي قاقتى.
”مىنا كىشكەنە عانا نان ءداستۇر مەن وسى زاماندى مۇلتىكسىز توعىستىرىپتى“. شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى ۆلاديمير نوروۆ ىستىق ىقىلاسپەن ۇلكەن بازار نان مادەنيەتى سارايىنا ۇسىنىس ەتىلدى، ءبىر جاعىنان، نان جابۋ بارىسىن كورە ءجۇرىپ، ءدامىن تاتىپ كورگەن وعان ”ناننىڭ“ كولەمدى كاسىپ سالاسى تىزبەگىن قالىپتاستىرۋعا باستاماشى بولىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسى، ونەركاسىپ مانەرلەۋ، ساتۋ، زات اينالىمى، مادەنيەت جاسامپازدىعى، ساياحات كاسىبى سياقتى كوپتەگەن سالالاردى قامتىپ، قىرۋار جۇمىستانۋ ورنىمەن قامداعانى وعان ەڭ تەرەڭ اسەر قالدىردى.
ۆلاديمير نوروۆ بىلاي دەپ قارادى: كەزەكتە، شينجياڭ ەكونوميكاسى ۇزدىكسىز دامىپ، قوعام جاراسىمدى، ورنىقتى بولىپ، حالىق تۇرمىسى ۇزدىكسىز جاقسارعان، مادەنيەت عالامات گۇلدەنگەن، ءدىن تاتۋ، ۇيلەسىمدى، ءار ۇلت حالقى باقىتتى تۇرمىس كەشىرىپ، شينجياڭ تاريحتاعى ەڭ تاماشا گۇلدەنىپ دامۋ مەزگىلىنە وتكەن.
شينجياڭدا 5A دارەجەلى تاريحي گۋمانيتارلىق كورىنىس ءوڭىرى قاشقار بايىرعى قالاسىندا قويۋ گۋمانيتارلىق تاريح وزگەشە ءتىلسىم كۇشىن تاراتىپ، شەتەلدىڭ ەلشىلەرى مەن ديپلوماتتارىن وزىنە باۋرادى. ولار جۇڭگو ۇكىمەتى 7 ميلليارد يۋاننان استام قارجى قوسىپ، ”كونە قالپىن بۇزباي جوندەۋ، اۋەلگى ورنىنا قايتا سالۋ“ بويىنشا بايىرعى قالانى قايتا جاڭالاپ، بايىرعى قالانىڭ بۇرىنعى ۇيعۇر ۇلتىنىڭ قۇرىلىس ۇلگىسىن بۇكىلدەي ساقتاپ قالۋمەن بىرگە، تۇرعىندارعا اۋىز سۋ، لاس سۋ جولىن ىركىلىسسىزدەندىرىپ، تابيعي گاز ورناتىپ، بايىرعى قالاداعى تۇرعىنداردىڭ تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتقانىن بىلگەن كەزدە، تۇس - تۇستان جۇڭگو ۇكىمەتىنە دەگەن القاۋلارىن ءبىلدىردى.
رەسەيدىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىلىگىنىڭ ۋاقىتشا ۋاكىلى يۆان جەلوحوۆتسەۆ ۇزاق مەزگىلدەن بەرى جۇڭگونىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتىن زەرتتەپ كەلگەن، جۇڭگو زەرتتەۋ ءىلىمى مامانى. قاشقار بايىرعى قالاسىن ەكسكۋرسيالاعان كەزدە اسا قىزىقتى، ءاربىر دۇكەننىڭ قاسىنان وتكەن سايىن، دۇكەنگە كىرىپ مۇقيات قاراپ، سۇراستىردى. ”ءار ۇلتتىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتىن قورعاۋ مەن جالعاستىرۋعا جۇڭگونىڭ شينجياڭ ۇكىمەتىنىڭ توتەنشە دەن قويىپ كوپتەگەن قىزمەت ىستەگەنىن سەزىندىم. جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتكە وسىنشاما باسا ءمان بەرگەندىگىنە قاتتى اسەرلەندىم“.
”حالىقارادا شينجياڭدا ’مادەنيەت جاعىنان كەمسىتۋ ءومىر ءسۇرىپ وتىر‘ دەگەن قاڭقۋ ءسوز ايتىلعانىمەن، الايدا مەن مۇنداي جاعدايدى ەشقاشان دا كورمەدىم. كەرىسىنشە، جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ قىرۋار كۇش جۇمساپ، قىرۋار قارجى شىعارىپ از ۇلتتاردىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتىن قورعاعاندىعىن كوردىم. باسقا ەلدەردەگى ادامداردىڭ دا شىنايى شينجياڭدى كورگەن سوڭ بارىپ باعا بەرۋىن ءۇمىت ەتەمىن“، - دەدى تاجىكستاننىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى زوھير· وزود· سايدزودا.
