قونىس جاڭالاپ كوشىرۋ تۇيىنىندەگى باقىتتى تۇرمىس

　　　　اقتاۋ اۋدانىنداعى قونىس جاڭالاپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ بويىنشا كوشىرىپ ورنالاستىرۋ ءتۇيىنى كۇنلۇن جيايۋان الەۋمەتتىك اۋماعى (4 - ايدىڭ 8 - كۇنى ۇشقىش اپپاراتپەن تۇسىرىلگەن).

　　　　□ سۋرەتتى انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جوۋ پىڭ تۇسىرگەن

　　4 - ايدىڭ 8 - كۇنى تۇستەن بۇرىن انار بۇلت / شينجياڭ گازەتى جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى حابارلاۋ توبى تۇرپان - حوتان جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولىنىڭ (G3012) قىزىلسۋ وبلىسىنان حوتانعا دەيىنگى بولىگىندە، اقتاۋ اۋدانى قونىس جاڭالاپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ بويىنشا كوشىرىپ ورنالاستىرۋ ءتۇيىنى كۇنلۇن جيايۋان الەۋمەتتىك اۋماعىنا باردى.

　　كۇنلۇن جيايۋان الەۋمەتتىك اۋماعىنا كىرگەندە، سارعىش ءتۇستى، رەتتى قاتارلاپ سالىنعان عيماراتتار، كوگالدار مەن جاسىل اعاشتار، دەمالاتىن سامالدىقتار، دەنە شىنىقتىرۋ اسپاپتارى سياقتى نە كەرەكتىڭ ءبارى بار ەكەنىن كوردىك. شۋاقتى كۇننىڭ شۇعىلاسىندا قارتتار سەيىل - سەرۋەن قۇرسا، بالالار ەكى - ۇشتەن توپتاسىپ قىزىق قۋىپ ءجۇر، جاستار زىر جۇگىرىپ قاربالاس ءجۇر... بۇل ارادا 6688 ادام قونىس جاڭالاپ كوشىرۋدەن كەيىن باقىتتى تۇرمىس كەشىرىپ جاتىر.

　　كۇنلۇن جيايۋان الەۋمەتتىك اۋماعى اقتاۋ اۋدانىنان باتىسقا قاراي 8 كيلومەتر كەلەتىن جەرگە ورنالاسقان. سوڭعى جىلدارى ”ءبىر ءوڭىردىڭ جەر - سۋى سول ءوڭىردىڭ ادامدارىن اسىراي الماۋ“ قيىنشىلىعىن شەشۋ ءۇشىن، بۇرىن ۇرپاقتار بويى پامير ۇستىرتىندەگى شەتكەرى، شالعاي تاۋلى وڭىرلەردە تۇرمىس كەشىرگەن مالشىلار جەرگىلىكتى ۇكىمەتتىڭ جەتەكشىلىك ەتۋىندە ارت - ارتىنان وسى اراعا كوشىپ كەلدى.

　　تاۋدان كوشىپ كەلگەنىنە 4 جىلدىڭ ءجۇزى بولعان گۇلباھار احۇن الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ جاڭا تۇرمىسىنا الدەقاشان ۇيلەسىپ كەتتى. ون ساۋساعىنان ونەر تامعان ول زەر ويما قولونەركاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇرىپ، ارناۋلى تويلىق بۇيىمدار مەن توي كيىمدەرى سياقتى تاپسىرىستاردى قابىلدادى. ”قازىر ءوزىم شارۋاشىلىق قۇردىم، اي سايىن 10 مىڭ يۋاننان استام تاپسىرىس قابىلدايمىن، ونىڭ ۇستىنە قازىر قاتىناس بارعان سايىن قولايلى بولعاندىقتان، ءبىزدىڭ كەستە بۇيىمدارىمىز جوعارى جىلدامدىقتى تاس جول ارقىلى جەر - جەرگە ساتىلدى. بيىل مەن اۆتوكولىك ساتىپ الىپ قاشقارعا زات جەتكىزسەم دەپ ويلاپ وتىرمىن. قازىر قايدا بارساڭ دا تۇگەلدەي جوعارى جىلدامدىقتى تاس جول، توتەنشە قولايلى بولدى“، - دەدى گۇلباھار جۇزىنەن باقىت كۇلكىسى ەسىپ.

　　الەۋمەتتىك اۋماقتان شىعىپ جاياۋ 10 مينۋت ءجۇرىپ، ءتىلشى اقتاۋ اۋدانى وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشا رايونىنا كەلدى، 1712 جىلىجايدا باقىتتىڭ جەمىسى جەتىلىپ كەلەدى ەكەن.

　　مامەتعوجى ءشىرالي وتباسىنىڭ جىلىجايىنا كىرگەندە جاپ - جاسىل ساباقتار جىلىجايعا ورمەلەي جايىلىپتى، ساباقتاردا جاپ - جاسىل بولىپ مولدىرەگەن دوپ - دومالاق پاميدورلار سامسىپ تۇر. ەندى 20 كۇننەن كەيىن بۇل پاميدورلاردى بازارعا سالۋعا بولادى. 34 جاستاعى مامەتعوجى ءشىرالي ءوزىنىڭ جىلىجايىنداعى مول ءونىمىن كورىپ، كوڭىلى تولا قۋاندى.

　　ول تىلشىگە ءوزىنىڭ بۇرىن قىزىلتاۋ اۋىلى عىجاك قىستاعىندا مال باعۋمەن كۇن كەشكەندىگىن، بۇگىنگى كۇندە وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىق قۇرىلعىلارىنا سۇيەنىپ كىرىسىن ارتتىرىپ بايىعان ”كاسىپتىك ەگىنشىگە“ اينالاتىندىعىن ءوزى دە ويلاپ كورمەگەندىگىن ايتتى.

　　مال باعۋمەن جانە ۇساق - تۇيەك جۇمىس ىستەۋمەن كۇنەلتىپ كەلگەن مامەتعوجى بۇرىن جىلىجاي ەگىمشىلىگىن بىلاي قويعاندا، ەگىمشىلىك اتاۋلىمەن مۇلدە شۇعىلدانىپ كورمەگەن. 2018 - جىلى ول ەگىمشىلىكتى ۇيرەنە باستادى، باستابىندا كوپتەگەن ساتسىزدىكتەرگە جولىقتى. ”باستابىندا ەگۋدى بىلمەيتىنمىن، ءبىرىنشى جىلى ءونىمى ويداعىداي بولمادى، ءبىر جىلىجايدان ءبىر رەتتە 3000 يۋان عانا تاپتىم. بۇل ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن، الەۋمەتتىك اۋماق تەحنيكالىق قىزمەتكەرلەردى ۇيىمداستىرىپ ءبىزدى باۋلىدى، بىلتىر 4 جىلىجايدان 80 مىڭ يۋان تاپتىم. بيىل مەن وسى اقشادان پايدالانىپ تاعى دا 3 جىلىجايدى كوتەرمەگە الدىم“، - دەيدى مامەتعوجى.

　　پاميدورلاردىڭ پىسايىن دەپ قالعاندىعىن كورگەن مامەتعوجى زات تاسيتىن شوفەرلەرگە حابارلاسا باستادى. پاميدورلارى پىسسا بولعانى، جوعارى جىلدامدىقتى تاس جول ارقىلى قاشقار قالاسىنا تاسىپ اپارىپ، ءارقايسى كوكونىس تولايىم ساتۋ بازارلارىنا ساتادى ەكەن.

　　تازا دا رەتتى عيماراتتا تۇرادى، سۋ، ەلەكتر، گاز، جىلۋ، ينتەرنەت دەگەننىڭ ءبارى دايىن، بۇرىن مۇلدە جۋىسىپ كورمەگەن ”تەحنيكالىق“ جۇمىسپەن شۇعىلدانۋدا، قونىس جاڭالاپ كوشىرۋ قىستاق تۇرعىندارىنا بۇرىن ارمانداسا دا قولدارى جەتپەگەن باقىتتى تۇرمىس الا كەلدى.

　　”بۇل ارادا ءبىز ءاربىر وتباسىنىڭ شارۋاشىلىعى بولۋىن، ءاربىر ادامنىڭ جۇمىستانۋىن جۇزەگە اسىردىق، بۇل ءبىزدىڭ اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋىمىزگە وتە جاقسى نەگىز قالادى. ەندىگى قادامدا ءبىز ’ۇساق مالدى ازايتىپ، ءىرى قارانى كوبەيتىپ، قۇرىلىمدى رەتتەۋگە‘ كۇش سالىپ، ’شوعىرلاندىرا بىرلەسىپ باعۋدى‘ نەگىز ەتكەن دامۋ ۇلگىسى جونىندە ىزدەنىس جاساماقشىمىز. سونىمەن بىرگە كۇنلۇن جيايۋان وسى زامانعى قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشا رايونىنا سۇيەنىپ وسى زامانعى قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعىن زور كۇشپەن دامىتىپ، ’باستاماشى كاسىپورىن + بىرلەستىك + سەلبەستىك كووپەراتيۆى + ەگىنشى + ايگىلى ماركا‘ سىندى دامۋ ۇلگىسى بويىنشا قالامشامەن قامداۋ، تەحنيكالىق جەتەكشىلىك، ساتۋدى دەمەۋ سياقتى تاسىلدەردەن جان - جاقتى پايدالانىپ، شوعىرلانعان تاپسىرىستى اۋىل شارۋاشىلىعى، سەيىل - سەرۋەن ەگىن شارۋاشىلىعى، جاسىل ەگىمشىلىك، ەكولوگيالىق تەرۋ، توپىراقسىز ەگۋ ءبىر تۇلعالانعان جاڭاشا وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىن بەلسەنە دامىتتىق“، - دەيدى اقتاۋ اۋدانى چارلۇڭ قالاشىعىنىڭ باستىعى اسيا تۇرسۇن.

ءتىلشى ەستەلىگى

جاڭا تۇرمىس، جاڭا كۇرەس

ءپاريزات ابدۇل

　　4 - ايدىڭ 8 - كۇنى ”جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولدى بويلاپ شينجياڭعا نازار سالۋ“ بويىنشا قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىسىنان حوتانعا دەيىنگى بولىكتە تاقىرىپتىق حابارلاۋ قيمىلىنىڭ 2 - كۇنى. انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى حابارلاۋ توبى اقتاۋ اۋدانىنداعى قونىس جاڭالاپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ بويىنشا كوشىرۋدەگى ورنالاستىرۋ ءتۇيىنى كۇنلۇن جيايۋان الەۋمەتتىك اۋماعىنا كەلىپ تىلشىلىك جاسادى.

　　كۇنلۇن جيايۋان الەۋمەتتىك اۋماعىندا مەن مامەتعوجى ءشىراليدى كورگەندە، ول ايەلىمەن بىرگە كوكونىس جىلىجايىندا قاربالاس ءجۇر ەكەن. ەندى 20 نەشە كۇننەن كەيىن جىلىجايداعى العاشقى پاميدورلار بازارعا شىعارىلادى.

　　مامەتعوجى كۇنلۇن جيايۋان الەۋمەتتىك اۋماعىنا اتى تانىمالى جىلىجايدا كوكونىس ءوسىرۋشى. 4 جىلدىڭ الدىندا ول ءۇستىرتتى تاۋلى وڭىرگە ورنالاسقان قىزىلتاۋ اۋىلى عىجاك قىستاعىندا تۇرمىس كەشىرەتىن، جازدا قوي باعىپ، قىستا جۇمىس ىستەيتىن، تۇرمىسى كەدەي ەدى.

　　قونىس جاڭالاپ كوشىرىلگەننەن كەيىن مامەتعوجى جىلىجايدا كوكونىس ءوسىرۋ تەحنيكاسى كۋرسىنا قاتىناسىپ، جىلىجايدا كوكونىس وسىرە باستادى. ءبىرىنشى جىلى ءبىر جىلىجايعا سيىر بۇرشاق ەكتى، كىرىسى 3000 يۋان بولدى؛ ءۇشىنشى جىلى (2020 - جىلى)، 4 جىلىجايعا پاميدور مەن قاۋىن ەكتى، كىرىسى 80 مىڭ يۋان بولدى؛ 2021 - جىلى 7 جىلىجاي... ول ەندىگارى ءار جەردە جۇمىس ىستەپ جۇرەتىن مالشى ەمەس، تەحنيكا بىلەتىن، ويلامى بار ەگىمشىلىك شەبەرى، بايۋ باستاماشىسى بولادى.

　　كۇرەس، كوشىرىلگەننەن كەيىنگى مامەتعوجىنىڭ جىل سايىن تابىس تابۋىنا مۇمكىندىك جاسادى. 2020 - جىلى ول تاعى اۆتونوميالى رايوندىق ەڭبەك ەرى داڭق اتاعىنا يە بولدى.

　　تىلشىلىك بارىسىندا مۇسا ياقۇپ تا ماعان تەرەڭ اسەر قالدىردى. بيىل 26 جاستاعى مۇسا كۇنلۇن جيايۋان الەۋمەتتىك اۋماعىنان ءبىر شاشتارازحانا اشىپتى، كۇندىك كىرىسى 200 يۋان اينالاسىندا ەكەن. ۇيىندە 2 مۇگەدەك بار بولعاندىقتان، مۇسا 16 جاسىندا - اق وتباسىنىڭ اۋىر جۇگىن ارقالاپتى. ول الدىمەن ىشكى وڭىردەگى اياق كيىم زاۆودىندا جۇمىس ىستەپتى، كەيىن تاعى شاشتارازشىلىق ونەرىن ۇيرەنىپ، شاشتارازحانا اشىپ، جاپالى كۇندەرگە قوش ايتىپتى. مۇسا قازىرگى جاعدايىنا قاناعاتتانىپ قالعان جوق، ول بيىل شارۋاشىلىق قۇرۋ ءوتىنىشىن تاپسىرىپتى، تاعى ىرىقتىلىقپەن پارتياعا مۇشە بولۋ ءوتىنىشىن بەرىپتى.

　　مامەتعوجى مەن مۇسا عانا ەمەس، كۇنلۇن جيايۋان الەۋمەتتىك اۋماعىندا 1667 وتباسىنداعى 6688 ادام تۇگەلدەي جىڭعىل ىسپەتتى وسى اراعا تامىر تارتىپ، قۇلشىنا كۇرەس جاساۋدا.

　　جاڭا ءۇي، جاڭا جول، جاڭا تۇرمىس − كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋداعى ەڭ پارمەندى جاۋاپناما، سونداي - اق اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدەگى كەم بولسا بولمايتىن كۇرەس ىزدەرى. كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋدى، كەڭەيتۋدى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋمەن ءونىمدى ۇشتاستىرۋ ساپارىندا تەك ۇزدىكسىز كۇرەس جاساپ، قۇلشىنا العا باسقاندا عانا، اناعۇرلىم كوركەم بولاشاقپەن قاۋىشۋعا بولادى.