تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   شينجياڭ حابارلارى

چىن يۇن: جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ شينجياڭدا تۇرعان تۇڭعىش ۋاكىلى

 انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى گاۋ ۋا

  8 - ارميانىڭ شينجياڭدا تۇراتىن ءىس باسقارماسى ەسكەرتكىش سارايىندا ايبىندى دا اسقاق ءبىر مىس ءمۇسىن بوي سوزىپ تۇر. ول ۇستىنە اسكەري كيىم كيگەن، تۇڭعيىق قوس جانارىمەن الىسقا كوز تاستاعان. بۇل جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ شينجياڭدا تۇرعان تۇڭعىش ۋاكىلى چىن يۇننىڭ مىس ءمۇسىنى ەدى.

  1937 - جىلى 3 - ايدىڭ 12 - كۇنى ورتالىق اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ بۇيرىعى بويىنشا باتىستا حۋاڭحىدان ءوتىپ شايقاس جۇرگىزگەن باتىس باعىت ارمياسى اسكەري ىستەر كوميتەتىنە شۇعىل مالىمەت بەرىپ: باتىس باعىت ارمياسى ”قازىر 3 تۋانعا دا جەتپەي قالدى“، ”كۇندىز - ءتۇنى سوعىس سالۋعا شاراسىزبىز، وق - ءدارى تاۋسىلىپ بىتۋگە تايادى، قاتتى السىرەپ كەتتىك“، - دەيدى. چىن يۇن قىسىلتاياڭ ساتتە بۇيرىق قابىلداپ، تىڭ داييۋان قاتارلى 5 ادامدى باستاپ 4 - ايدىڭ 23 - كۇنى ديحۋاعا (قازىرگى ءۇرىمجى) جەتكەننەن كەيىن، باتىس باعىت ارمياسىنىڭ سول قانات تارماق اترەتىنىڭ شينجياڭعا كىرۋىن قارسى الۋعا دايىندالادى، سوۆەت وداعىنىڭ راقايلاستىرۋى مەن كومەگىندە، شينجياڭ بيلەۋشىلەرىمەن كوپ رەت بايلانىس جاساپ، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى مەن شىڭ شىسايدىڭ جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى تۇرۋ ۇلتتىق بىرلىكسابىن قۇرادى.

  4 - ايدىڭ 25 - كۇنى چىن يۇن اۆتوكولىك اترەتىن باستاپ ديحۋادان اتتانىپ، شيڭشيڭشياعا جول الادى. وسى كەزدە باتىس باعىت ارمياسىنىڭ سول قانات تارماق اترەتىنىڭ قالعان قوسىنىنداعى 407 ادام ەلسىز ءشول دالادا 4 كۇن، 4 ءتۇن جول ءجۇرىپ، شيڭشيڭشياعا ىركەس - تىركەس جەتەدى. جاقتارى شۇمىرەيىپ، كوپ قيىنشىلىقتاردى باستان وتكىزسە دە باتىرلىقپەن قايمىقپاعان سول قانات تارماق اترەتىندەگى ءاربىر كادر مەن جاۋىنگەردى كورگەندە، چىن يۇن ىشتەي جۇرەگى قان جىلاپ، قاسىرەت شەگەدى. ول پارتيا ورتالىق كوميتەتى اتىنان وسى قاھارمان اسكەري بولىمنەن شىنايى حال سۇرايدى.

  5 - ايدىڭ 8 - كۇنى تاڭ سارىدە چىن يۇن سول قانات تارماق اترەتىنىڭ قالعان قوسىندارىن باستاپ، تولىق قارۋلانىپ ديحۋاعا جەتەدى. وسىدان سوڭ سول قانات تارماق اترەتىنىڭ قالعان قوسىندارى باس تارماق اترەتى بولىپ وزگەرتىلىپ قۇرىلىپ، سىرتقا ”جاڭا اسكەرلەر لاگەرى“ دەپ اتالادى. چىن يۇن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ شينجياڭدا تۇراتىن تۇڭعىش ۋاكىلى بولىپ، شىڭ شىسايمەن بولعان بىرلىكساپ قىزمەتىنە جاۋاپتى بولادى ءارى ”جاڭا اسكەرلەر لاگەرىنە“ باسشىلىق ەتەدى. چىن يۇن ”جاڭا اسكەرلەر لاگەرىن“ ساياسي، مادەنيەت بىلىمدەرىن ۇيرەنۋگە ۇيىمداستىرادى ءارى شىڭ شىسايمەن بولعان بىرلىكساپ قارىم - قاتىناسىنان پايدالانىپ، سوۆەت وداعى مەن شىڭ شىسايدىڭ اسكەري وقىتۋشىلارىن ۇستاز ەتىپ، وسى زامانعى اسكەري ىستەر عىلىم - تەحنيكاسىن ۇيرەنۋدى دابىرالى ورىستەتەدى. ”جاڭا اسكەرلەر لاگەرى“ ارميامىزدىڭ ەڭ ەرتەدەگى سايلاۋىت اسكەرلەر مەكتەبىنە اينالىپ، شينجياڭ پارتيامىزدىڭ ەرەكشە اسكەري ىستەر تەحنيكاسى كادرلارىن تاربيەلەيتىن جانە جەتىلدىرەتىن بازاعا اينالادى.

  1937 - جىلى 10 - ايدا چىن يۇن قاتارلى ادامدار تاعى دا پارتيا ورتالىق كوميەتىنىڭ ورنالاستىرۋى بويىنشا شىڭ شىسايمەن كوپ رەت كەڭەسۋ ارقىلى ديحۋادا 8 - ارميانىڭ شينجياڭدا تۇراتىن ءىس باسقارماسىن قۇرادى. 8 - ارميانىڭ شينجياڭدا تۇراتىن ءىس باسقارماسىنىڭ قۇرىلۋىنا ىلەسە، يان - اننىڭ شينجياڭ ارقىلى ماسكەۋمەن تۇتاساتىن قىزىل قاتىناس جەلىسىنىڭ اشىلۋى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ ”سوۆەت وداعى اراسىندا زاتتىق ماتەريالدار تاسىمالى مەن ادامداردىڭ بارىس - كەلىس جاساۋ جولىن“ ساقتاۋىنا مۇمكىندىك جاسادى. جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىس كەزىندە شينجياڭ حالىقارانىڭ جۇڭگوعا بەرگەن زاتتىق ماتەريالدارىن جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىستىڭ الدىڭعى شەبىنە تاسىمالدايتىن ماڭىزدى ارناسىنا اينالۋمەن بىرگە، ەڭ ماڭىزدى حالىقارالىق قاتىناستىڭ جول تورابىنا دا اينالدى.

  چىن يۇن جولداس شينجياڭدا 200 نەشە كۇندىز - ءتۇن كۇرەس جۇرگىزىپ، قىزمەت ىستەپ، شينجياڭ قوعامىنىڭ العا باسۋى مەن دامۋىنا ەرەسەن ۇلەس قوستى، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ كوكەيىنە جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ شۇعىلالى وبرازىن ورناتتى. بۇل كۇندەرى چىن يۇن قىزمەت ىستەگەن 8 - ارميانىڭ شينجياڭدا تۇراتىن ءىس باسقارماسى اۆتونوميالى رايون دارەجەلى وتانشىلدىق تاربيە بازاسىنا، مەملەكەتتىك جاستار مەن ورەندەر تاربيەسى بازاسىنىڭ بىرىنە اينالدى. چىن يۇننىڭ مىس مۇسىنىنە ىززەت - قۇرمەتپەن قاراعان، وسى تاريحتى بىلەتىن ادامدار بارلىق اعا بۋىن توڭكەرىسشىلەردىڭ شينجياڭعا قوسقان ۇلەسىنە جانە تاماشا ادامگەرشىلىگىنە اسەرلەنبەي تۇرا المايدى.

  (اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم پارتيا تاريحى جانە حۇجات زەرتتەۋ مەكەمەسى، اۆتونوميالى رايوندىق قوعامدىق عىلىمدار سالاسى بىرلەستىگى بىرلەسىپ دايىنداعان)

جاۋاپتى رەداكتور : نۇربولات قابىل

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.