تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

وزگەرىس بارىسىندا جاڭا جاعداي اشتى

− شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ 2021 - جىلى جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ورنىقتى باستاما اشۋىنا جەتەكشىلىك ەتكەندىگىنە شولۋ

شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى زوۋ ۋي، حان جيە، يۇي جياشين، جاڭ شينشين

  ”14 - بەسجىلدىقتىڭ“ العاشقى كوكتەمى، جۇڭگو ەكونوميكاسى ورنىقتى باستاما اشتى −

  بىلتىرعى تومەنگى نەگىزدىك ساننىڭ ىقپالىن شىعارىپ تاستاعاندا، باستى كورسەتكىشتىڭ ارتۋ قارقىنى ورنىقتى تۇردە قايتا جانداندى؛ جۇمىستانۋ، زات باعاسى ورنىقتى بولىپ، جاڭالىق اشۋدىڭ قوزعاۋشى قۋاتى ارتىپ، بازاردىڭ مەجەسى جاقسارىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ جالپى بەتتىك ىلگەرىلەدى؛ رەفورما ۇزدىكسىز تەرەڭدەپ، ەسىك اشۋ اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيگە بەت الدى...

  تۋلاعان الىپ تولقىندار تىرەكتىڭ كۇشىن كورسەتەدى. شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى كۇردەلى جاعدايدى عىلمي يگەرىپ، دامۋ زاڭدىلىعىن تەرەڭ باعامداپ، كەلەشەك جوبانى دالمە - ءدال جوسپارلاپ، ميلليارد حالىقتى ىنتىماقتاستىرا باستاپ ەكپىندەي ىلگەرىلەگەندىكتەن دە، جۇڭگو ەكونوميكاسى قۋاتتى سەرپىمدىلىك جانە قاۋلاعان ومىرشەڭدىك كورسەتتى.

(1) رولدى مىقتى ۇستاپ، تولقىندا قاسقايىپ تۇردى

− ”جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋعا جاقسى باستاما اشتى، جاقسى قادام تاستادى“

  4 - ايعا كىرگەندە ءدال ۋحاننىڭ قايتا اشىلعاندىعىنىڭ ءبىر جىلدىعى. بۇل قاھارمان قالانىڭ ەكونوميكالىق قوزعالتقىشى قۋاتتى بولىپ، تاماشا جاۋاپناما كورسەتتى −

  جيىنى 330 ميلليارد 540 ميلليون يۋان قارجى سالىنعان 215 كەلەلى نىسان شوعىرلى جۇمىس باستاپ، 135 ميلليون يۋاندىق العاشقى توپتاعى قالا دارەجەلى عىلىم - تەحنيكالىق ”قابىلەتتىلەر باستاماشى بولىپ ىستەۋ“ كەلەلى ارنايى نىساندار تىزىمدىگى شىعارىلىپ، العاشقى توپتاعى ”ۋحاندا جاسالعان“ جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنىڭ ۆاكسيناسى دۇنيە ءجۇزىنىڭ ىندەتكە قارسى اتتانۋىنا كۇش قوستى...

  كوكتەمنىڭ سوڭىنان كوكتەم كەلىپ، ۋحان دۇنيە ءجۇزىنىڭ جۇڭگوعا ۇڭىلەتىن ماڭىزدى ءبىر تەرەزەسىنە اينالدى.

  %6.8 __، %3.2، %4.9، %6.5، %18.3 − ءۇرتىس 5 ماۋسىمداعى جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋ قارقىنى پارمەندى دە قۋاتتى قايتا جاندانۋ ءيىر سىزىعىن سىزدى.

  بىلتىر كوكتەمدەگى جان تۇرشىگەرلىك جاعداي، بۇكىل ەل بولىپ ءبىر نيەتپەن جۇمىلعان شاقتار ەستەن كەتپەيدى.

  شەشۋشى ساتتە، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى عىلمي شەشىم جاساپ، بايىپتىلىقپەن توتەپ بەرىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەن ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، ميلليارد حالىقتى ىنتىماقتاستىرا باستاپ ەكپىندەي ىلگەرىلەدى، جۇڭگو ىندەتتى الدىمەن تىزگىندەپ، جۇمىستى، ءوندىرىستى الدىمەن قالپىنا كەلتىرىپ، ەكونوميكانىڭ تەرىس ماننەن وڭ مانگە ارتۋىن الدىمەن جۇزەگە اسىردى، 2020 - جىلعى ەكونوميكانىڭ جالپى مولشەرى 100 تريلليون يۋاننان اسىپ، جان باسىندىق GDP ءۇرتىس 2 جىل بويى 10 مىڭ دوللاردان استى.

  ءبىر جىلدان كەيىن، ”14 - بەسجىلدىققا“ قادام تاستاعان جۇڭگو ەكپىندەي ىلگەرىلەۋدىڭ دابىلىن قاقتى −

  بايتاق دالا بىرتىندەپ جاسىل تۇسكە وراندى. قارلى ۇستىرتتەگى ءداستۇرلى جەر جىرتۋدىڭ باستالۋ سالتىنان شىعىس سولتۇستىكتەگى قارا توپىراقتا اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىنىڭ گۇرىلدەي ىلگەرىلەۋىنە دەيىن مامىرلاي جازىلعان ”كوكتەمگى ەگىس كارتيناسى“ ادامدى جەلپىندىردى؛

  قۇرىلىس ورىندارىندا ماشينالار كۇركىرەي جۇمىس جۇرگىزدى. زور توپتاعى كەلەلى نىساندار شوعىرلى جۇمىس باستادى. جەر - جەرگە تارالعان قۇرىلىس ماشينالارى ونەركاسىپ ينتەرنەتى ارقىلى ءوزارا جالعانىپ، سەرپىندى كۇيمەن اسقاق باستالعان ”قازۋ ماشيناسى كورسەتكىشى“ ەكونوميكانىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن بارىنشا ايگىلەدى؛

  بارلىعى بىرتىندەپ قالىپتى كۇيگە قايتا ورالدى. كاسىپورىنداردىڭ تاپسىرىسى قاۋىرت ارتىپ، كوشەلەردە تىرشىلىك تىنىسى قايتا قاۋلاپ، اسحانالارعا، تۇسەلحانالارعا، كينوحانالارعا ادامدار اعىلىپ، ءبىر ماۋسىمدىق تۇتىنۋ، سىرتقى ساۋدا، شەتەل قارجىسى سياقتىلاردىڭ كورسەتكىشتەرى تۇگەلدەي ەكى ورىندى سانمەن ارتتى.

  ”جۇڭگو كوپتەگەن جاقتا قايتا جاندانىپ، ىندەتتىڭ الدىنداعى كۇيگە قايتا كەلدى، بۇل ءىرى ەكونوميكالىق تۇلعالارداعى بىردەن - ءبىرى“ دەپ باعالادى حالىقارالىق اقشا قورى ۇيىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسار باس تورەشىسى جەففەري وكاموتو.

  ۋاقىت پەن اۋقىمدى باعامداعاندا عانا، وزگەرىس بارىسىندا جاڭا جاعداي اشۋعا بولادى.

  سىرتقا قاراعاندا، داعدىدان تىس جەبەۋ ساياساتى، تومەن نەگىزگى سان جانە ۆاكسينانىڭ ىلگەرىلەۋى سياقتى فاكتورلاردىڭ بىرگە رول اتقارۋىندا الەمدىك ەكونوميكادا قالپىنا كەلۋ سيپاتتى ارتۋ جارىققا شىقتى، دەسەدە، جاعداي ءالى دە كۇردەلى دە قاتاڭ، تۇراقسىزدىققا تولى؛

  ىشكە قاراعاندا، جۇڭگو ەكونوميكاسى ءۇرتىس جاندانىپ، جاقساردى، دەسەدە، نەگىز ءالى دە بەرىك ەمەس، ۇيلەسىمدى ارالىقتا قالاي ورنىقتى تۇرىپ، حاۋىپ - قاتەردەن، سىن - سايىستان ويداعىداي ساقتانۋ ءبىر زور سىناق.

  ”جاڭا دامۋ كەزەڭىن تياناق ەتىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن دايەكتىلەندىرىپ، جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ − كەزەكتەگى جانە مۇنان كەيىنگى ءبىر مەزگىلدەگى بۇكىل پارتيا، بۇكىل ەل، ءسوز جوق، مىقتاپ، ويداعىداي يگەرۋگە ءتيىستى قىزمەت“. 2021 - جىلى مەملەكەتتىك ەكى ءماجىلىس كەزىندە باس شۋجي شي جينپيڭ چيڭحاي ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناسقان كەزدە وسىلاي دەپ تاعى دا باسا دارىپتەدى.

  19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتتىڭ بەسىنشى جالپى ءماجىلىسى ”14 - بەسجىلدىق“ جوبانى جانە 2035 - جىلعا دەيىنگى بولاشاقتىق نىسانا ۇسىنىسىن قاراپ ماقۇلداعاننان بيىل مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى ءماجىلىسى جوبا باعدارلاماسىن بەكىتكەنگە دەيىن؛ ورتالىقتىڭ اۋىل - قىستاق قىزمەتى ءماجىلىسى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جالپى بەتتىك ىلگەرىلەتۋدى العا قويعاننان كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك قورىتىندىلاۋ، ماداقتاۋ - سيلاۋ جينالىسى اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار ماسەلەسىن ويداعىداي شەشۋدى بۇكىل پارتيانىڭ قىزمەتىندەگى ماڭىزدىنىڭ ماڭىزدىسى ەتۋگە تاباندى بولۋدى دارىپتەگەنگە دەيىن؛ بىلتىر كۇز ورتاسىنداعى شاڭحاي، جياڭسۋ ساپارىندا نازاردى جوعارى ساپالى دامۋعا شوعىرلاندىرۋدان بيىل كوكتەم مەرەكەسىندە گۇيجوۋدا قىزمەت تەكسەرىپ اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جوسپارلاۋعا دەيىن، ونان مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىستەن كەيىن فۋجيانعا بارىپ ”14 - بەسجىلدىقتا“ قالاي جاقسى باستاما اشۋعا، جاقسى قادام تاستاۋعا تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋگە دەيىن تالاي رەتكى ماڭىزدى ماجىلىستەردە، تالاي رەتكى تەكسەرۋ - زەرتتەۋدە، قىزمەت تەكسەرۋدە باس شۋجي شي جينپيڭ اقىل - پاراساتپەن الىستى بولجاۋ ارقىلى جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ورنىقتى تۇردە ەكپىندەي ىلگەرىلەۋىنە جەتەكشىلىك ەتتى.

  وڭاي - وسپاق قولعا كەلمەگەن تاماشا باستامانىڭ توركىنى ۇزدىكسىز بىرلىككە كەلگەن يدەيالىق تانىم مەن قۋاتتى ءتۇزىم باسىمدىعىندا ۇيىسقان تەلەگەي كۇشتە جاتىر −

  ماكرولىق ساياسات ەكونوميكانىڭ قالپىنا كەلۋىنە قاجەتتى قولداۋ تەبىنىن ساقتاپ، ”كىلت بۇرىلماي“، سالىقتى ازايتىپ، اقىنى تومەندەتۋ ساياساتى جاڭا تيىمدىلىك شىعارىپ، كاسىپورىنداردىڭ قيىنشىلىعىن ىشكەرىلەي شەشتى...

  رەفورما جاساۋدان، ەسىك اشۋدان تاعى دا قامال الىنىپ، 100 ميلليوننىڭ ۇستىندەگى بازار تۇلعالارىنىڭ جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ورنىقتى العا ىلگەرىلەۋىنىڭ پارمەندى تىرەگى بولۋىنا دەم بەردى....

  جاڭا كەزەك شىعىس - باتىس بولىك ىستەستىگى جانە تۇيىندە تۇرىپ كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ قىزمەتى ىشكەرىلەي تەرەڭدەتىلىپ، ناقتىلانىپ، اناعۇرلىم پارمەندى شارالارمەن اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ اناعۇرلىم قۋاتتى كۇشىن ۇيىستىردى...

  ”بيىلعى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەپ،’14 - بەسجىلدىق‘ مەزگىلىندەگى ەلىمىز دامۋىنىڭ العاشقى قادامىن جاقسى باسۋ ايرىقشا ماڭىزدى. العاشقى قادامدى ءدال، نىق باسىپ، جاڭا بەينە شىعارۋ، جاڭا ناتيجە شىعارۋ كەرەك“.

  ”14 - بەسجىلدىقتىڭ“ العاشقى كوكتەمىن قارسى العاندا، ميلليارد جۇڭگو حالقى ”ءۇش وگىز“ رۋحىمەن جاڭا ساپاردى قۇلشىنا باستاپ، دۇنيە جۇزىنە جاپا - ماشاقاتقا باس يمەيتىن گۇلدەنۋ ۇلى كۇشىن كورسەتتى.

(2) جوعارى ساپانى بۇلجىماي كوزدەدى

− ”جاڭا داۋىردەگى، جاڭا كەزەڭدەگى دامۋدا، ءسوز جوق، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن دايەكتىلەندىرۋ، ءسوز جوق، جوعارى ساپالى دامۋ بولۋ كەرەك“

  كوكتەم ماۋسىمى كەلىپ، بار الاپ تاسقىنداعان ومىرشەڭدىك كۇشكە تولدى:

  شيۇڭ - ان جاڭا رايونىنىڭ قۇرىلىس باسىندا مۇنارا كراندار تىزىلە بوي سوزدى، بەيجيڭ - شيۇڭ - ان قالا ارالىق پويەزى قاتىناپ، ورنالاستىرۋ ۇيلەرىنىڭ توبەسى جابال جابىلىپ، ”كەلەشەك قالاسى“ بۋىن تارتا ەڭسە كوتەردى؛

  شاڭحاي، جيىنى 489 ميلليارد 800 ميلليون يۋان قارجى سالىنىپ، ينتەگرالدى تىزبەك، بيولوگيالىق ءدارى - دارمەك، جاساندى زەردە، فينانس قاتارلى كوپ سالانى قامتىعان 216 كەلەلى كاسىپ سالاسى نىسانى كەلىسىمىنە شوعىرلى قول قويىلدى؛

  حاينان، ەركىن ساۋدا پورتى قۇرىلىسى جەدەل ىلگەرىلەپ، ءتۇيىندى كاسىپ سالاسى باقشاسى قۇرىلىسى دۋماندى جۇرگىزىلىپ، كوپتەگەن كاسىپورىندار جابال ىرگە تەپتى.

  باستامادان تۇتاس بارىس كورىنەدى. ”14 - بەسجىلدىق“ باستالعان ماۋسىمداعى جۇڭگونىڭ بايتاق دالاسىندا جوعارى ساپالى دامۋدىڭ الۋان ورنەكتى كارتيناسى رەتىمەن جايىلدى.

  ۇستانىم ارەكەتكە جەتەكشىلىك ەتەدى. باس شۋجي شي جينپيڭ جاڭا دامۋ ۇستانىمىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، ”14 - بەسجىلدىقتىڭ“ جوعارى ساپالى دامۋمەن جاڭا جاعداي اشۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋ كەرەكتىگىن تالاي قايتالاپ باسا دارىپتەدى.

  وسى كوكتەمدە ءتىپتى دە كوپ كاسىپورىننىڭ قۇلشىنا جاڭالىق اشقان حيكاياسى جەر - جەردە جازىلدى.

  فۋجيان فۋگۋاڭ جارنا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ سۋپەر دالدىكتە وڭدەۋ جانە ولشەۋ تاجىريبەحاناسىنا كىرسەڭىز، ءىرى تۇرپاتتى سيفرمەن مەڭگەرىلەتىن سۋپەر دالدىكتەگى جارقىراتىپ وڭدەۋ ماشينالارى جوعارى دەڭگەيلى وپتيكالىق اپپارات كوزدەرىن جالتىراتۋدا.

  ”كەلەسىدە ءبىز بۇكىل دۇنيە جۇزىندە وزىق ورەدەگى مەتر دارەجەلى ترانسميسيالىق تەلەسكوپتى جاساپ، سۋپەر دالدىكتە وڭدەۋ مەن سۋپەر دالدىكتە قۇراستىرۋ جاعىندا تەحنيكالىق قامال الۋعا كۇش سالۋعا دايىندالامىز“، - دەدى تاجىريبەحانانىڭ جاۋاپتىسى تاڭ شيۋ - ى.

  باسقانى جەڭگەن كۇشتى ەسەپتەلەدى، ءوزىن جەڭگەن قۇدىرەتتى ەسەپتەلەدى.

  ”شەشۋشى وزەكتى تەحنيكانى اكەلە سالۋعا، ساتىپ الۋعا، سۇراپ الۋعا كەلمەيدى“، ”جاعداي ادامدى ماجبۇرلەيدى، سىن - سايىس ادامدى ماجبۇرلەيدى، بورىش ادامدى ماجبۇرلەيدى. ءبىز تاريحتاعى ءارقانداي مەزگىلدەگىدەن دە دۇنيە جۇزىندەگى عىلىم - تەحنيكادا قۋاتتى ەل قۇرۋدى اناعۇرلىم قاجەت ەتەمىز!“ باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ءسوزى جاڭا كەزەڭگە قادام تاستاعاندا جاڭالىق اشۋدىڭ ماڭىزدى ءمانىنىڭ تياناعىن ايتتى.

  ”مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق عىلىم - تەحنيكا قۋاتىن كۇشەيتۋ“، ”كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ ءوز كۇشىنە سۇيەنۋ، مەڭگەرۋ قابىلەتىن كۇشەيتۋ“ − 2020 - جىلعى ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ماجىلىسىندە وسى ەكى ءىرى ورنالاستىرۋ − 2021 - جىلعى 8 ۇلكەن مىندەتتىڭ اراسىندا ادام نازارىن وزىنە بۇراتىن الدىڭعى ەكى ورىنعا قويىلدى.

  جاڭالىق اشۋدى ءتۇيىن ەتكەن جوعارى ساپالى دامۋدىڭ جاڭا قوزعاۋشى قۋاتى ۇزدىكسىز جارىققا شىقتى: بيىل العاشقى توقساندا جابدىق جاساۋ كاسىبى مەن جوعارى تەحنيكالىق جاساۋ كاسىبىنىڭ ارتقان قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن جەكە - جەكە %39.9، %31.2 ارتتى؛ بۇكىل ەلدەگى ينتەرنەتتەگى بولشەك ساتىلۋ سوماسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %29.9 ارتتى، جۇڭگو ەكونوميكاسىنداعى جاڭالىق اشۋدىڭ ”قۇنى“ ءتىپتى دە جەتكىلىكتى بولدى.

  رەفورما ارقىلى تىڭ ومىرشەڭدىك كۇشتى قاۋلاتىپ، جوعارى ساپالى دامۋدىڭ تۇزىمدىك قامتاماسىزدىعىن بەكەمدەدى −

  كوكتەمدەگى حاينان ەركىن ساۋدا پورتى، ساياسات تارتۋى ىركەس - تىركەس جەتتى.

  حاينانعا ”ولشەپ جاسالعان“ 22 تارماق ”ەرەكشە شارا“ رەسمي جاريالانىپ، حاينان بۇكىل ەل بويىنشا بازارعا كىرۋگە رۇقسات ەتۋدى كەڭەيتۋدەگى سىناق ءتۇيىنىنىڭ اتويشىسىنا اينالدى؛ حاينان ەركىن ساۋدا پورتىنىڭ ساۋدانى ەركىندەندىرۋدى، قولايلىلاندىرۋدى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋدەگى ءبىرقانشا شارا جاقىندا جاريالانادى، ارالداعى تۇرعىنداردىڭ يمپورت تاۋارلاردى تۇتىنۋىندا ”كەدەن سالىعىن الماۋ“ قاتارلى ساياساتتار تاياپ كەلەدى...

  حايناننىڭ رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ شارالارىنىڭ شوعىرلى شىعارىلۋى جانە تياناقتانۋى − ەلىمىز رەفورماسىنىڭ تەرەڭدەي ىلگەرىلەۋىنىڭ جاندى كورىنىسى.

  باس شۋجي شي جينپيڭ: رەفورمانىڭ اناعۇرلىم تەرەڭ ساتىعا قاراي ىلگەرىلەۋىن جەبەپ، رەفورمانى جالپى بەتتىك تەرەڭدەتۋدىڭ جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋداعى شەشۋشى رولىن ساۋلەلەندىرۋ كەرەك دەپ ايقىن اتاپ كورسەتتى.

  رەفورمانى تەرەڭدەتۋدىڭ جەلىلەس شارالارى شوعىرلى شىعارىلدى: «جوعارى ولشەمدى بازار جۇيەسىن قۇرۋ ارەكەت جوباسى» جاريالانىپ، قورا - جاي سالىعى زاڭىن شىعارۋ جانە رەفورما جۇرگىزۋ ىلگەرىلەتىلىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى مال - مۇلىك، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىندار رەفورماسى جەدەلدەتىلدى...

  رەفورما جارىققا شىعارعان ەكونوميكا ومىرشەڭدىك كۇشى ۇزدىكسىز كورنەكتىلەندى: ءبىرىنشى توقساندا جوعارى تەحنيكالىق جاساۋ كاسىبى مەن جوعارى تەحنيكالىق قىزمەت وتەۋ كاسىبىنىڭ قارجى سالىنىمى سايكەس مەزگىلدەگىدەن جەكە - جەكە %41.6، %28.6 ارتتى. جۇڭگو امەريكا ساۋدا قوعامىنىڭ مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، جۇڭگوداعى امەريكا قارجى قوسقان قىرۋار كاسىپورىندار جۇڭگونىڭ قارجى قوسۋ ورتاسىنا وڭ باعاسىن بەرىپ، كاسىپورىنداردىڭ ۇشتەن ەكىسى جۇڭگوداعى قارجى قوسۋىن ارتتىرعان...

  ەسىك اشۋ ارقىلى جاڭا باسىمدىقتى سومداپ، جوعارى ساپالى دامۋعا ماڭىزدى تىرەك ازىرلەدى −

  حاينان حايكوۋ، رىيۋە الاڭى. ءىرى تۇرپاتتى ۋاقىت ەسەپتەگىش ساعات ەرەكشە كوز تارتادى، كورسەتكىدەگى كەرى سانالىپ تۇرعان سيفر ادامدارعا تۇڭعىش كەزەكتى جۇڭگو حالىقارالىق تۇتىنۋ بۇيىمدارى كورمەسىنىڭ تاياۋ ارادا باستالاتىندىعىن ەسكەرتىپ تۇر.

  ازيا - تىنىق مۇحيت وڭىرىندەگى بۇل رەتكى كولەمى ەڭ زور تاڭداۋلى ونىمدەر كورمەسى الەمدەگى ساپالى تۇتىنۋ بۇيىمدارىن جۇڭگوعا كىرگىزەدى ءارى ەل ىشىندەگى ماركالاردىڭ ”سىرتقا شىعۋىنا“ تۇعىر ورناتادى، ول جۇڭگونىڭ سىرتقا ەسىك اشۋ سەلبەستىگىندەگى تاعى ءبىر تەرەزە ءارى جۇڭگونىڭ ”قوس اينالىمدى“ ىركىلىسسىزدەندىرۋىنىڭ جاندى امالياتى.

  ”بۇل استە توماعا - تۇيىق ەل ءىشى اينالىمى ەمەس، قايتا اناعۇرلىم اشىق ەل ءىشى، حالىقارا قوس اينالىمى، جۇڭگونىڭ ءوز دامۋىنىڭ قاجەتى بولىپ قانا قويماي، ءار ەل حالىقتارىن اناعۇرلىم ويداعىداي باقىتقا كەنەلتەتىن بولادى“.

  ”ستراتەگيالىق تاباندىلىقتى ساقتاۋمەن بىرگە، وزگەرىسكە شەبەرلىكپەن، بەلسەنە توتەپ بەرۋ، كۇش - قۋاتتى شوعىرلاندىرا وتىرىپ ءوز ءىسىمىزدى ويداعىداي ىستەۋمەن بىرگە، الەمدىك جونگە سالۋعا بەلسەنە ات سالىسىپ، ەل ءىشىنىڭ دامۋىنا تاماشا ورتا ازىرلەۋىمىز كەرەك“.

  مەيلى اسابالىق ديپلوماتيا، الدە ەل ءىشى ماجىلىستەرى بولسىن، ەل ءىشى، حالىقارا ەكى كەلەلى جاعدايدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋ باستان - اياق باس شۋجي شي جينپيڭ باسا دارىپتەگەن ماڭىزدى ءتۇيىن بولدى.

  ءبىرسىپىرا شارا شىعارىپ، كوپشىلىك قولدى تاۋارلار تۇتىنۋىن، ءتۇيىندى تۇتىنۋدى دارىپتەدى، اۋىل - قىستاقتىڭ تۇتىنۋ كومەسكى كۇشىن جىلدام جارىققا شىعاردى، وڭىرلىك جاپپاي ەكونوميكالىق سەرىكتەستىك قاتىناسى كەلىسىمىن (RCEP) ەڭ الدىمەن بەكىتتى، شەتەلدىك ساۋداگەرلەردىڭ قارجى قوسۋىنا رۇقسات ەتۋ ۇنامسىز ءتىزىمىن ونان ارى قىسقارتتى... ەل ىشىندەگى ۇلكەن بازاردى تياناق ەتۋمەن بىرگە، جۇڭگونىڭ ەسىك اشۋدى كەڭەيتۋىنىڭ قارقىنى تەز، قادامى ورنىقتى بولىپ، حالىقارالىق باسەكە، سەلبەستىك بارىسىندا جاڭا دامۋ باسىمدىعىن ونان ارى شىڭدادى.

  رەيتەر اگەنتتىگىنىڭ حابارىندا مىنالار اتاپ كورسەتىلدى: جۇڭگو ”14 - بەسجىلدىقتا“ رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ اياق الىسىن ونان ارى جەدەلدەتىپ، جاڭا ارتۋ قوزعاۋشى كۇشىن قاۋلاتۋدى العا قويدى، بۇل جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ تىپتەن جاسامپازدىققا يە بولۋىنا ءارى جوعارى ساپالى دامۋدى جۇزەگە اسىرۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى.

(3) بارلىق ىستە سۇيىسپەنشىلىكتى ايگىلەدى

− ”حالىقتىڭ جوعارى ساپالى تۇرمىسقا دەگەن ءۇمىت - تىلەگىنە ۇيلەسىپ، ادامنىڭ جان - جاقتى دامۋى مەن جالپى حالىقتىڭ بىرگە بايۋ ۇردىسىنە سايكەستى“

  شونەك تارتۋ، تۇقىم سەبۋ، تىڭايتقىش بەرۋ، تىرما سالۋ، جارعاق توسەۋ ... يۇنناننىڭ شاۋتۇڭىندا، چياۋجيا اۋدانى ماشۋ قالاشىعى شياۋميدي قىستاعىندا ماشينالار گۇرىلدەپ، كوكتەمگى ەگىستىڭ قاربالاس كورىنىستەرى كوزگە تۇسەدى.

  ۋمىڭشاننىڭ قويناۋىنا ورنالاسقان شاۋتۇڭ كەزىندە بۇكىل ەلدەگى كەدەيلەر سانى ەڭ كوپ ايماق دارەجەلى قالا بولاتىن. بۇل كۇندەرى بارەڭگى ەگىمشىلىگىن زور كۇشپەن جالپىلاستىرىپ، جەتەكشى كاسىپورىندار شاعىن شارۋا قوجالىقتارىن دامۋعا جەتەكتەپ، عىلمي زەرتتەۋ قۇرىلىمدارى مەن كاسىپورىندار سەلبەستىگىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋ ارقىلى كەدەيلىكتەن ارىلعاننان كەيىنگى بۇل كوكتەمدە تىرشىلىك تىنىسى جالىن اتىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە قادام تاستاۋ جولى نۇرلى دا داڭعىل بولدى.

  ”جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋ جاڭا ساپارىندا، ءبىز، ءسوز جوق، جالپى حالىقتىڭ بىرگە بايۋىن جەبەۋدى اناعۇرلىم ماڭىزدى ورىنعا قويىپ، نىق قاداممەن ۇزاق ۋاقىت ەڭبەك كورسەتۋىمىز كەرەك“، باس شۋجي شي جينپيڭ وسىلاي دەپ باسا دارىپتەدى.

  كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جەڭىسكە جەتكەننەن كەيىن، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋ كەرەك، بۇل ”اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار“ قىزمەت ءتۇيىنىنىڭ تاريحي ويىسۋى.

  ”14 - بەسجىلدىق“ جوبا باعدارلاماسى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋدى اتقارۋدىڭ جولدارى مەن شارالارىن ايقىندادى؛ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى، مەملەكەتتىك كەڭەس كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋدى، كەڭەيتۋدى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋمەن ءونىمدى ءتۇيىلىستىرۋ پىكىرىن شىعاردى؛ قاتىستى تاراۋلار استىق حاۋىپسىزدىگى، تۇقىم كاسىبىن دامىتۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىن وسىزامانداندىرۋ سياقتى رەفورما شارالارىن ىركەس - تىركەس شىعاردى... اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ ايبىندى جوباسى ورنىقتى ىلگەرىلەتىلىپ، بۇقارانىڭ تىلەكتەرى سان الۋان بولا ءتۇستى.

  حالىق تۇرمىسى جاقسارىپ، دامۋدىڭ تاماشا جاعدايىن اڭعارتتى. حالىق تۇرمىسىنىڭ ىرىس - قۇتىن ارتتىرۋ ءۇشىن جوعارى ساپالى دامۋ بارىسىندا حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋ جانە جاقسارتۋعا تاباندى بولۋ كەرەك.

  جۇمىستاندىرۋ − حالىق تۇرمىسىنىڭ نەگىزى. جالپى تۇلعالىق جاعداي ورنىقتى بولعانىمەن، جاڭا رەكورد جاساعان جوعارى مەكتەپ بىتىرگەن تۇلەكتەر كولەمىنە ەل ءىشى - سىرتىنداعى ورتانىڭ تۇراقسىز فاكتورلارىنىڭ كوبەيۋى قوسىلىپ، 2021 - جىلعى جۇمىستاندىرۋ قىزمەتىن ءالى دە كوپتەگەن سىن - سايىستارعا جولىقتىرىپ وتىر.

  ”جۇمىستاندىرۋدى الدىمەن ويلاستىرۋ ستراتەگياسى مەن بەلسەندى جۇمىستاندىرۋ ساياساتىن تياناقتاندىرۋ كەرەك“، ”جوعارى مەكتەپ بىتىرگەن تۇلەكتەر، شارۋا جۇمىسكەرلەر، قوسىننان بوساعان اسكەريلەر سياقتى ءتۇيىندى قاۋىمدى جۇمىستاندىرۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ويداعىداي ىستەۋ“، وسىلاردى باس شۋجي شي جينپيڭ ەشقاشان ەسىنەن شىعارعان جوق.

  پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەشىمدەرىن، ورنالاستىرۋلارىن دايەكتىلەندىرۋ، تياناقتاندىرۋدا، جەر - جەردىڭ، تاراۋلاردىڭ ارەكەتى جىلدام دا تىڭعىلىقتى بولدى: 28 تاراۋ «جاڭاشا تۇتىنۋدى جەدەل جەتىلدىرۋدى اتقارۋ جوباسىن» باسىپ تاراتىپ، جاڭا جۇمىستانۋ كۇيىندە ەڭبەكشىلەردىڭ ەڭبەكپەن قامتاماسىزداندىرىلۋ ۇقىق - مۇددەسىن قورعاۋ ساياساتىن شىعارۋدى ىلگەرىلەتتى؛ 6 تاراۋ شارۋاشىلىق قۇرۋ ارقىلى جۇمىستاندىرۋدى جەتەكتەۋدەن ۇلگى كورسەتۋ ارەكەتىن بىرلەسىپ ۇيىمداستىرىپ اتقاردى؛ جەر - جەر جۇمىس ورنىن ورنىقتىرۋعا، جۇمىس ورنىن كەڭەيتۋگە شابىتتاندىرۋ ساياساتى سەرپىنىن ارتتىرىپ، جۇمىستاندىرۋ ساياساتىن جاپپاي كۇشەيتىپ، ءتۇيىندى قاۋىمدى جۇمىستاندىرۋ قىزمەتىن كوپ ارنامەن ويداعىداي ىستەدى.

  ”بىزدە مەملەكەت مويىندايتىن كاسىپ سالاۋاتى بار بولدى!“، 3 - ايدىڭ 18 - كۇنى ادام كۇشى بايلىعى جانە قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ مينيسترلىگى سياقتىلار ەڭ جاڭا ءبىر مەرزىمدىك جاڭا كاسىپتەردى جاريالادى، ”سۋسىن باپكەرى“ وسىلاردىڭ اراسىنان ورىن الدى، بەيجيڭ شيدانداعى ءبىر جەمىس شىرىنى دۇكەنىنىڭ قىزمەتكەرى شياۋۋاڭ دوستىق شەڭبەرىندە وسى جاعىمدى جاڭالىقپەن ءبولىستى.

  تەك جەمىس شىرىنى دۇكەندەرىندەگى بويجەتكەندەر، بوزبالالار عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە جاريالانعان تىزىمدە تاعى وتكەرمە كولىك دەلدالى، ازىق - تۇلىك حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋشى سياقتى 10 نەشە ءتۇرلى جاڭا كاسىپ بار. قاتىستى كاسىپپەن شۇعىلدانۋشىلاردىڭ قوعامدىق قۇپتالۋىن كۇشەيتەتىن، جۇمىستاندىرۋدى، شارۋاشىلىق قۇرۋدى جەبەيتىن ساياساتتىڭ سيگنالى ايقىن دا انىق بولدى.

  ءتىپتى دە كوپ جاقسى جاڭالىقتار تارالدى − ءبىرىنشى توقساندا بۇكىل ەلدەگى قالا - قالاشىقتاردا جاڭادان ارتقان جۇمىستانۋشىلار 2 ميلليون 970 مىڭ ادام بولدى. 3 - ايدا بۇكىل ەلدەگى قالا - قالاشىقتاردا انىقتالعان جۇمىسسىزدىق سالىستىرماسى %5.3 بولىپ، وتكەن جىلعى سايكەس مەزگىلدەگىدەن 0.6 پايىز تومەندەدى.

  ”جوعارى ساپالى تۇرمىس جاراتۋ“ − بۇل باس شۋجي شي جينپيڭ كوپتەگەن ورىنداردا باسا دارىپتەگەن ءتۇيىن ءسوز.

  ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ − جوعارى ساپالى تۇرمىس جاراتۋدا كەم بولسا بولمايتىن بۋىن.

  بيىل 1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن باستاپ چاڭجياڭنىڭ ءتۇيىندى سۋ الاپتارىندا ”10 جىل بالىق اۋلاۋعا تيىم سالۋ“ باستالدى. 3 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن باستاپ، چاڭجياڭدى قورعاۋ زاڭى اتقارىلدى؛ 4 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن 6 - ايدىڭ 30 - كۇنىنە دەيىن حۋاڭحى تۇتاس الابى بالىق اۋلاۋعا تيىم سالۋ مەزگىلىنە ءوتتى؛ ”14 - بەسجىلدىق“ جوبا باعدارلاماسى جاسىل ەكولوگيانىڭ شەكتەۋ سيپاتتى كورسەتكىش ارقىلى كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋعا قىزمەت وتەۋ باعدارىن كۇشەيتەدى. قاتاڭ شەكتەۋلەر ەكونوميكانىڭ دامۋى مەن قورشاعان ورتانى قورعاۋدى سايكەستى ىلگەرىلەتۋدى قامتاماسىز ەتتى.

  4 - ايدىڭ 2 - كۇنى شي جينپيڭ قاتارلى پارتيا مەن مەملەكەت باسشىلارى بەيجيڭ قالاسى چاۋياڭ رايونىنىڭ ۋىنيۇيحىسىنا ورنالاسقان اعاش ەگۋ تۇيىنىندە استاناداعى بۇقارامەن بىرگە مىندەتتى اعاش ەگۋ قيمىلىنا قاتىناستى.

  ”جاسىل، تومەن كومىرتەكتى تۇرمىس ءتاسىلىن امالياتتا ايگىلەپ، جەر شارى مەكەنىمىزدى ويداعىداي قورعاپ، وتانىمىزدىڭ جاسىل تاۋ، تۇنىق سۋىن ويداعىداي قورعاپ، حالىقتىڭ جوعارى ساپالى تۇرمىس كەشىرۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك“. باس شۋجيدىڭ ماعىناسى تەرەڭ تاپسىرماسى جاسىل دامۋدى ىلگەرىلەتۋ، كورىكتى جۇڭگو قۇرۋ سىندى جالپى حالىقتىق كۇش - قۋاتتى تاسقىنداتتى.

  باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى نۇسقاۋىنا نەگىزدەلىپ، نازاردى ”جوعارى ساپالى تۇرمىس جاراتۋعا“ شوعىرلاندىرىپ، اناعۇرلىم كوپ جاق، اناعۇرلىم كوپ سالا كۇش سالۋدا:

  ”حالىق ريزا بولاتىن وقۋ - اعارتۋدى ويداعىداي جۇرگىزۋ“− جوعارى ساپالى دامۋ تالابىن ءار دارەجەلى، ءار ءتۇرلى وقۋ - اعارتۋ دامۋىنىڭ بارلىق سالاسىنا، جالپى بارىسىنا ءسىڭىردى. ەرەكشە ءىرى قالالار مەن حالىق اعىلىپ كىرەتىن ءتۇيىندى وڭىرلەردىڭ وقۋعا ءتۇسۋ ساياساتىن ونان ارى كەمەلدەندىرۋدى ءتۇيىندى ىلگەرىلەتتى؛ مەكتەپ سىرتىنداعى باۋلۋ قۇرىلىمدارىن زاڭ بويىنشا جونگە سالدى، امبەباپ شارا اتقاردى؛ بالاباقشا مەن باستاۋىش مەكتەپتى ءتۇيىلىستىرۋدى ىلگەرىلەتۋگە قاتىستى رەفورمالاردى ورنالاستىردى.

  ”شيپاگەرلىك - دارىگەرلىك، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءتۇزىلىسى رەفورماسىن ۇزدىكسىز تەرەڭدەتۋ كەرەك“− مەملەكەت ىسكە كىرىسىپ ”جارامسىزدارىن ىعىستىرىپ“، ءدارى - دارمەكتى ”توپتىق ساتىپ الۋدى“ ۇدايىلاندىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، بۇقارانىڭ دارىدەن پايدالانۋ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتتى؛ ەمدەۋ قۇرىلىمدارى مەن بولشەك ساتاتىن ءدارى دۇكەندەرىن ەمدەۋ قامسىزداندىرۋى ءتۇيىنى بويىنشا باسقارۋ ءادىسى 2 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن باستاپ اتقارىلدى؛ ءبىرسىپىرا ساياسات، شارالاردىڭ شىعارىلۋى جۇڭي شيپاگەرلىك - دارىگەرلىگىنىڭ وزگەشە دامۋىن جەدەلدەتتى.

  ”ءۇيدى ساۋدالاۋعا ەمەس، تۇرۋعا پايدالانۋ كەرەك“− جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەپ، كوپ ءتۇرلى شارانى قاتار قولدانىپ، ورايدان پايدالانىپ ءۇي ساۋدالاۋدى باتىل تەجەپ، قورا - جاي بازارىنىڭ ورنىقتى، اقاۋسىز دامۋىن جەبەپ، ءىرى قالالاردىڭ تۇرعىن ءۇي كورنەكتى ماسەلەلەرىن شەشىپ، جاڭا قالا تۇرعىندارى، جاستار سياقتى قاۋىمنىڭ تۇرعىن ءۇي قيىنشىلىعىن باسەيتۋىنە قۇلشىنا كومەكتەستى.

  ”جالپى حالىقتى قامتيتىن قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىردى“− كوپ ساتىلى، كوپ تىرەكتى زەينەتكەرلىك قامسىزداندىرۋ جۇيەسىن جەدەل دامىتتى؛ اۋىل - قىستاقتىڭ قوعامدىق قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ ءتۇزىمىن اقاۋسىزداندىردى؛ شارۋا جۇمىسكەرلەردى، يكەمدى جۇمىستانۋشىلاردى، جاڭا كاسىپ كۇيىندە جۇمىستانۋشىلاردى قوعامدىق قامسىزداندىرۋعا قاتىناستىرۋ ءتۇزىمىن اقاۋسىزداندىردى؛ قارتتارعا قامقورلىق جاساۋ، قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىردى.

  حالىق تۇرمىسىنداعى ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، حالىق تۇرمىسىنىڭ تومەنگى شەگىن مىقتى ساقتاپ، حالىق تۇرمىسىنىڭ تابىسىن ارتتىردى.

  قىزىل ساياحات، مادەنيەت - مۇراجاي ساياحاتى، اۋىل - قىستاق ساياحاتى ۇزدىكسىز كوركەيدى، كينو كاسىپ سالاسىندا قامداۋ - قاجەتسىنۋ بىردەي تەبىندەپ، كوكتەم مەرەكەسى تۇسىندا بۇكىل ەلدەگى كينو بەلەتىنىڭ ساتىلۋ مولشەرى تىڭ دەڭگەيگە جەتىپ، سيفرلى تۇتىنۋ، ينفورماتسيالىق تۇتىنۋ، جاسىل تۇتىنۋ سياقتى تۇتىنۋ جاڭا تۇيىندەرىنىڭ سيىمدىلىعى ارتىپ، ساپاسى جوعارىلادى ... ادامدى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىنا تاباندى بولىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمى اناعۇرلىم تولىق، اناعۇرلىم قامتاماسىز، اناعۇرلىم باياندى بولدى.

(4) قولايلى جاعدايدان ۇتىمدى پايدالانىپ جاڭا جاعداي اشتى

− ”جاڭا دامۋ ارناسىنا قىزمەت وتەۋ جانە توعىسۋ بارىسىندا اناعۇرلىم زور ىسكەرلىكتى ايگىلەدى“

  3 - ايدىڭ 19 - كۇنى چۇڭچيڭنىڭ تۋانجيەسۇن ورتالىق ۆوكزالىندا، ”10 جىلدىقتى اتاپ ءوتۋ ارناۋلى پويەزى“ دەگەن جازۋ باسىلعان جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزى ۆوكزالدان شىعىپ، 10 مىڭ كيلومەتردەن استام شالعايداعى گەرمانيانىڭ دۋيسبۋرگىنە اتتاندى.

  جاھاندانۋعا قارسى ”ۇسكىرىكتە“ ”قۇرىش كەرۋەن“ اتالعان جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزدارىنىڭ ءبىرىنشى توقساندا 3345 كەزەك قاتىناۋ ناتيجەسى سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋدىڭ ۇدەۋىن ايگىلەپ، ەكونوميكا - ساۋدا دامۋىنىڭ جاڭا ءورىسىن كەڭەيتتى.

  جاڭا ارنا قالىپتاستىرىپ، قولايلى جاعدايدان ۇتىمدى پايدالانىپ جاڭا جاعداي اشتى.

  قازىر دۇنيە ءجۇزى 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىستى باستان وتكەرۋدە، جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى وسى زور وزگەرىستى جەدەلدەتىپ، الەمدىك ەكونوميكا - ساۋدا جاعدايىندا كوپتەگەن تۇراقسىزدىقتار ورىن تەپتى.

  ”بۇدان كەيىنگى ءبىر مەزگىلدە ءبىز كەرەعار داۋىلدارى مەن كەرى تولقىندارى اناعۇرلىم كوپ سىرتقى ورتاعا ءدوپ كەلەمىز، ءبىرسىپىرا جاڭا حاۋىپ - قاتەرلەر مەن سىن - سايىستارعا توتەپ بەرۋدىڭ دايىندىعىن، ءسوز جوق، ويداعىداي ىستەۋىمىز كەرەك“. باس شۋجي شي جينپيڭ وسىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى.

  ”ءوزىمىزدى تياناق ەتىپ، ەل ءىشى ۇلكەن اينالىمىن ىركىلىسسىزدەندىرگەندە عانا، حالىقارالىق جاعداي قالاي قۇبىلىپ وزگەرسە دە قاشاندا كوكىرەك كەرنەگەن جالىنمەن ءومىر سۇرۋگە جانە دامي بەرۋگە بولادى“.

  ”ەل ىشىندەگى ۇلكەن اينالىمدى نەگىزگى تۇلعا ەتەتىن، ەل ءىشى مەن حالىقارا سىندى قوس اينالىم ءبىرىن - ءبىرى جەبەيتىن جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋدا اناعۇرلىم ۇلكەن ىسكەرلىك كورسەتۋ كەرەك“.

  جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋ، ءارى ەلىمىز ەكونوميكاسى دامۋىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتۋدىڭ قاجەتتى تالابى، ءارى ەلىمىزدىڭ حالىقارالىق ەكونوميكالىق سەلبەستىك پەن باسەكەدەگى جاڭا باسىمدىعىن سومداۋدىڭ ستراتەگيالىق شەشۋشى شاراسى.

  ىشكى سۇرانىستى كەڭەيتۋ سىندى ستراتەگيالىق ءتۇيىندى مىقتى يگەرىپ، دامۋدىڭ كومەسكى كۇشىن تولىق اشتى −

  2 - ايدىڭ 24 - كۇنى ”جىلجىمالى جۇڭگوعا“ قاتىستى ءبىر ماڭىزدى حۇجات باسىپ تاراتىلدى.

  جالپى مازمۇنى ون مىڭ ارىپتەن اساتىن «مەملەكەتتىڭ امبەباپ ستەرەولدى قاتىناس تورابى جوبا باعدارلاماسى»، ”مەملەكەتتىك 123 ءجۇرىس - تۇرىس قاتىناس شەڭبەرىنەن“، ”الەمدىك 123 ءوتىمدى بۇيىمدار زات اينالىم شەڭبەرىنە“ دەيىن، كولەمىن ارتتىرۋدان تىرەۋىن بەكەمدەۋگە دەيىن، شار تاراپقا تۇتاسقان، سايكەستى ءوزارا تولىقتايتىن قاتىناس كارتيناسى كەسكىندەلدى.

  اينالىمدى ىركىلىسسىزدەندىرىپ، قاتىناستى الدىمەن دامىتتى.

  قامداۋ مەن قاجەتسىنۋدىڭ ”قان تامىرىن“ اشىپ، ءبىرسىپىرا جوبالار وسىلايشا ورىستەتىلدى.

  الەمدىك بازار توقىراپ، اۆتوكولىك چيپىنىڭ قامدالۋى قىسىلتاياڭ كۇيگە وتكەن جاعدايدا، 3 - ايدا ەلىمىزدىڭ جاڭا ەنەرگيالى اۆتوكولىكتەرىنىڭ ءوندىرىلۋى مەن ساتىلىمى تاعى دا جوعارى قارقىنمەن ارتۋ جاعدايىن بايقاتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن 2.5 ەسە جانە 2.4 ەسە جوعارىلادى.

  تۇتاس كولىك جانە قوزعاۋشى كۇش اككۋمۋلياتورى سياقتى تەحنيكالاردان قامال الۋعا ۇيىمداستىرىپ، چيپ ءوندىرىس قۋاتىن سايكەستىرۋ - ۇلەستىرۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، جاڭا ەنەرگيالى اۆتوكولىكتەردى اۋىلعا جەتكىزىپ، زاريادتاۋ، كولىك توقتاتۋ سياقتى قىزمەت وتەۋلەردى اقاۋسىزداندىردى − ءوندىرۋ مەن ساتۋدىڭ بىردەي تەبىندەۋىنىڭ ارتىندا ەل ءىشى ۇلكەن بازارىن تياناق ەتكەن ءبىرسىپىرا شارالار بار، ول ۇكىمەت، كاسىپورىن، عىلمي زەرتتەۋ قۇرىلىمدارى سياقتى تاراپتاردىڭ قۇلشىنىسى.

  ىشكى سۇرانىستى كەڭەيتۋدى كوزدە ۇستاپ، نەگىزدىك قۇرىلىس، بازاردى كەمەلدەندىرۋ، قامداۋدا جاڭالىق اشۋ سياقتى ءبىرسىپىرا ”قۇرىلىس سحەماسى“ جاپپاي اشىلدى.

  2021 - جىلدىڭ سوڭىنا جەتكەندە، گيگابايتتى وپتيكالىق كابەل جەلىسى 200 ميلليون وتباسىن قامتيتىن قۋاتتى ازىرلەيدى، جاڭادان قوسىلعان 5G بازالىق ستانسيالارىنىڭ سانى 600 مىڭنان اسادى. جاڭا بازالىق ستانسيالاردى ۋاكىل ەتكەن، قۇرىلىس جۇيەسى كەمەلدى، جوعارى ءونىمدى دە قولدانبالى، زەردەلى دە جاسىل، حاۋىپسىز دە سەنىمدى وسىزاماندانعان نەگىزدىك قۇرىلعىلار جۇيەسىنىڭ قادامى جەدەلدەتىلەدى.

  ينتەگرال تىزبەك، ونەركاسىپتىك ينتەرنەت سياقتى جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالالارى تىزبەگىن جەدەل تۇلعالاپ، كاسىپ سالاسى نەگىزىن قايتا تۇلعالاۋ ينجەنەرياسى اتقارىلىپ، ءتۇيىندى سالالارعا ءبىر توپ مەملەكەتتىك جاساۋ سالاسى جاڭالىق اشۋ ورتالىقتارى ورنالاستىرىلدى. جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا دەم بەرۋ، جوعارى ساپالى قامداۋعا جەتەكتەۋ جانە جاڭا قاجەتسىنۋدى جارىققا شىعارۋ ارقىلى قامداۋ جۇيەسىنىڭ سەرپىمدىلىگى مەن ەل ىشى قاجەتسىنۋىنە سايكەسىمدىلىگىن جوعارىلاتتى.

  وڭىرلىك سايكەستى دامۋ، ەل ءىشى اينالىمىن ىركىلىسسىزدەندىرەتىن ”ءتۇيىندى بۋىن“.

  3 - ايدىڭ 30 - كۇنى اشىلعان جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسى ءماجىلىسى «جاڭا داۋىردە ورتا بولىكتەگى وڭىرلەردىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى جەتەكشى پىكىردى» قاراپ، ورتا بولىكتەگى وڭىرلەردىڭ جەدەل كوركەيۋىن ىلگەرىلەتىپ، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋ جاڭا ساپارىندا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋدى باسا دارىپتەدى.

  شىنجىندا جۇڭگوشا سوتسياليزمنەن الدىمەن ۇلگى كورسەتۋ رايونىن قۇرىپ، پۋدۇڭ جاڭا رايونىنىڭ جوعارى دەڭگەيدە رەفورما جاساپ، ەسىك اشىپ، سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ جەتەكشى رايونىن قۇرۋىن قولداپ، بولاشاققا بەت الىپ، ۇزدىكسىز ساپالىلانعان وڭىرلىك ارنا ەكونوميكالىق دامۋدىڭ جاڭا ءورىسىن كەڭەيتتى.

  جوعارى دەڭگەيدە دەربەس، قۋاتتى بولۋدى جۇزەگە اسىرۋعا كۇش سالىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ جوعارى ساپالى دامۋدى جۇرگىزەتىن قوزعاۋشى كۇش بولا بەرۋىنە مۇمكىندىك جاسادى −

  ”ءبىز عىلىم - تەحنيكالىق دامۋدىڭ ءبىرىنشى شارشى توبىنا وتۋدە وزىمىزگە سۇيەنۋىمىز كەرەك“، ”تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ سىندى وسى ءبىر ستراتەگيالىق نەگىزگى ءتۇيىندى مىقتاپ يگەرۋ كەرەك“، ”اناعۇرلىم كوپ شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكالاردى يگەرۋ كەرەك“. باس شۋجي شي جينپيڭ جاڭالىق اشا دامۋ جولىن ناقتاپ ۇعىندىردى.

  دۇنيە ءجۇزى عىلىم - تەحنيكاسىنىڭ الدىڭعى لەگىنە بەت الۋ، ەكونوميكانىڭ نەگىزگى شايقاس شەبىنە بەت الۋ، مەملەكەتتىڭ ەلەۋلى سۇرانىسىنا بەت الۋ، حالىقتىڭ ءومىرى مەن سالاماتتىعىنا بەت الۋ − بۇل ”14 - بەسجىلدىق“ جوبا باعدارلاماسىندا تۇراقتاندىرىلعان جاڭالىق اشۋدىڭ ەلەۋلى بەتالىسى.

  عىلىم - تەحنيكادا قۋاتتى ەل قۇرۋ ارەكەت باعدارلاماسىن جاساۋدان شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكالاردان قامال الۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزۋگە دەيىن؛ تۇتاس قوعامنىڭ زەرتتەۋ - اشۋ قاراجات قوسىلىمىنىڭ جىلدىق ورتاشا ارتۋىن %7تەن اسىرىپ، ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالالارىنىڭ ارتقان قۇنىنىڭ GDPداعى ۇلەسىن %17تەن اسىرىپ، 2025 - جىلى سيفرلى ەكونوميكا وزەكتى كاسىپ سالالارىنىڭ ارتقان قۇنىنىڭ GDPداعى ۇلەسىن %10كە جوعارىلاتۋ تۇراقتاندىرىلدى... ارتىقشىلىقتاردى شىڭداپ، ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، تەحنيكادان كاسىپ سالاسىنا دەيىن جاڭالىق اشۋ جەدەلدەتۋ كنۋپكاسىن باستى.

  وراي مەن سايىستارعا ديالەكتيكالىق وي ارقىلى قاراپ، دامۋ مەن حاۋىپسىزدىكتى ءبىرتۇتاس ويداعىداي جوسپارلادى −

  ”حاۋىپسىزدىك دامۋدىڭ العى شارتى، دامۋ حاۋىپسىزدىكتىڭ كەپىلى“، - دەدى باس شۋجي شي جينپيڭ اتاپ كورسەتىپ.

  دامۋ الدىندا حاۋىپسىزدىكتى الدىمەن ويلاستىرۋ كەرەك. دامۋ كولەمىنىڭ، جىلدامدىعىنىڭ، ساپاسىنىڭ، قۇرىلىمىنىڭ، ونىمدىلىگىنىڭ، حاۋىپسىزدىگىنىڭ ءبىر تۇتاستىعىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن، ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگىن كۇشەيتىپ، حالىقتىڭ باس اماندىعى مەن مال - مۇلىك حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.

  كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ دەربەس مەڭگەرۋ قابىلەتىن كۇشەيتىپ، نەگىزگى سالالارداعى زەرتتەۋ جانە قامال الۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، وسى زامانعى فينانستىق باقىلاۋ - باسقارۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، حاۋىپ - قاتەرلەردى تولىق باقىلاۋ - باسقارۋ جۇلگەسىن اقاۋسىزداندىردى، ساڭلاۋلاردى بىتەۋگە، ءالسىز تۇستاردى كۇشەيتۋگە ءمان بەرەتىن ءبىر قىدىرۋ شارالاردىڭ ماقساتى العاشقى قادامدى جاقسى باسىپ، ىرىقتىلىق شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزىپ، ءار ءتۇرلى حاۋىپ - قاتەرلەردەن، سىن - سايىستاردان ءونىمدى ساقتانۋ جانە ونى جويۋ بولدى.

  ەكپىندەي العا باسۋ جولى داڭعىل جول ەمەس. حالىقارالىق ەكونوميكا، عىلىم - تەحنيكا، مادەنيەت، حاۋىپسىزدىك سياقتى ارنالاردا تەرەڭ رەتتەۋ تۋىلۋدا. ەلىمىز جوعارى ساپالى دامۋ ساتىسىنا بۇرىلىس جاسادى، ايتسە دە دامۋدىڭ بىركەلكى، تولىق بولماۋ ماسەلەسى ءالى دە كورنەكتى، ءتۇيىندى سالالارداعى، شەشۋشى بۋىندارداعى رەفورما مىندەتى ءالى دە جاپالى، جاڭالىق اشۋ قابىلەتى جوعارى ساپالى دامۋ تالابىنا ۇيلەسپەيدى، اۋىل شارۋاشىلىعى نەگىزى ءالى ورنىقتى ەمەس، قالا، اۋىلداردىڭ وڭىرلىك دامۋ جانە كىرىس ءبولىس پارقى ءبىرشاما زور، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدىڭ مىندەتى اۋىر، جولى ۇزاق، حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋدە ولقىلىقتار ساقتالۋدا، كاسىپ سالاسى تىزبەگى، قامداۋ تىزبەگى سوققىعا ءدوپ كەلۋدە، كومىر قىشىقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋ، كومىر قىشىقىل گازىن بەيتاراپتاندىرۋ ”ۇلكەن سىناعىنىڭ“ مىندەتى جاپالى.

  قانشالىق قيان - كەسكى بولسا دا باستان - اياق سابىرلىلىقتان جازبادىق. زەيىن - زەردەنى شوعىرلاندىرىپ ءوز ءىسىمىزدى جاقسى ىستەدىك، بۇل ءبىزدىڭ ىرىقتىلىققا قول جەتكىزۋىمىزدىڭ، ارتىقشىلىققا يە بولۋىمىزدىڭ، بولاشاقپەن قاۋىشۋىمىزدىڭ تەتىگى.

  ”14 - بەسجىلدىقتا“ ەكپىندەي العا باسىپ، 2035 - جىلعا كوز تاستاپ، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا ءبىر ميلليارد 400 ميلليون جۇڭگو حالقى نىق سەنىممەن ەرىك - جىگەردى ۇشتاپ، ۇلى جوبانى سوڭىنا دەيىن سۇلبالاپ، جاڭا ساپاردا ارشىندى قاداممەن العا باسادى.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 4 - ايدىڭ 16 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : نۇربولات قابىل

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.