قيىر شەت، كەدەي اۋىلدان ادامداردىڭ كوڭىلدى ساپار شەگۋىنە، زاتتاردىڭ ىركىلىسسىز تاسىمالدانۋىنا دەيىن
جوعارى جىلدامدىقتى تاس جول وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ دامۋىنا قارقىن ۇستەدى
□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ءپاريزات ابدۇل، ءرايدا
تۇرپان - حوتان جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولىنىڭ ياركەن بولىگىنە كەڭىستىكتەن قاراعاندا (سۋرەت 4 - ايدىڭ 11 - كۇنى ۇشقىش اپپاراتپەن تۇسىرىلگەن). □ سۋرەتتى انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جوۋ پىڭ تۇسىرگەن
4 - ايدىڭ 12 - كۇنى تۇستەن بۇرىن ساعات 8دە گۇما اۋدانى زاڭگۇي اۋىلى يۇڭ - ان جاڭا قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ماحمۇتجان ءمامتىمىن تاڭعى اسىن ىشكەن سوڭ، گۇما اۋداندىق ازىقتىق ساڭىراۋقۇلاق كاسىپ باقشاسىنا قىزمەتكە كەلىپ، ءبىر كۇندىك قاربالاستىعىن باستادى.
ماحمۇتجان سۋىق تىزبەك تاسىمال كولىگىنىڭ شوفەرى، جىل بويى تۇرپان - حوتان جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولىندا (G3012) ارى - بەرى قاتىناپ، سەرىكتەستىك وندىرگەن كىشكەنە ساڭىراۋقۇلاقتى شينجياڭ ىشىندەگى بازارعا تاسيدى. شار تاراپقا تۇتاسقان جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولداردىڭ تيانشان الابىن تىعىز تۇتاستىرعاندىعىن ول بارعان سايىن سەزىنۋدە. بۇعان ىلەسە، وڭتۇستىك شينجياڭ دامۋىنىڭ قوزعاۋشى كۇشى ارتتى، ساياحاتشىلار كوبەيدى؛ بۇقارانىڭ تۇرمىس ريتىمى تەزدەدى، كوز اياسى كەڭەيدى، قالتاسى قامپيدى...
4 - ايدىڭ 7 - كۇنىنەن 15 - كۇنىنە دەيىن ”جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولدى بويلاپ شينجياڭعا نازار سالۋ“ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى حابارلاۋ توبى كولىكپەن تۇرپان - حوتان جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولىنىڭ (G3012) قىزىلسۋ وبلىسىنان حوتانعا دەيىنگى بولىگىندە ءجۇردى. ءاربىر جەرگە بارعاندا، كوز الدىمىزداعى كورىنىستەر ادامدى شاتتاندىرماي قويمايدى.
”ىشتە ىركىلىسسىز بولعان، سىرتپەن تۇتاسقان“ قاتىناس تورابى جۇيەسىنىڭ ۇزدىكسىز كەمەلدەنۋىنە ىلەسە، تارام - تارام جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولدار وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىندا جاستىق ورال مەن ومىرشەڭ كۇشتى تەبىندەتتى، بۇقارانىڭ ”باقىت جولى“ جۇرگەن سايىن ىركىلىسسىزدەندى.
جاي باستالعانىمەن باسىپ وزىپ، بۇقاراعا بايۋ جولىن سالىپ بەردى
كوكتەمدە قۇرىلىس قاربالاس جۇرىلۋدە. 4 - ايدىڭ 10 - كۇنى ءتىلشى تاكلاماكان ءشولى قويناۋىنداعى ياركەن وزەنى ەرەكشە ۇلكەن كوپىر قۇرىلىسى نىسانىنىڭ جۇمىس باسىندا ياركەن وزەنى ەرەكشە ۇلكەن كوپىرىنىڭ ارقالىعى سالىنىپ جاتقاندىعىن كوردى.
”ەرەكشە ۇلكەن كوپىر تۇتاس جەلىدە تۇتاستىرىلعاننان كەيىن ياركەن وزەنىنىڭ ەكى جاعاسىنداعى تۇرعىندار بارىس - كەلىستە 70 نەشە كيلومەتر جولدى ارتىق باسىپ اينالىپ جۇرمەيتىن بولادى، ءجۇرىس - تۇرىسى اناعۇرلىم قولايلىلاسا تۇسەدى“، - دەدى نىساندى جۇرگىزۋشى ورىننىڭ قولباسشىسى جاڭ جىگو.
ياركەن وزەنى ەرەكشە ۇلكەن كوپىرى نىسانى ءدال وڭتۇستىك شينجياڭ جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولىنىڭ قۇم تەڭىزىن كەسىپ ءوتىپ، جاسىل القاپقا تۇتاسقاندىعىنىڭ ىقشام كورىنىسى.
تۇرپان - حوتان جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولى تۇرپاننان باستالادى، كورلا، اقسۋ، اتۇش، قاشقار سياقتى جەرلەردى باسىپ ءوتىپ، اياقتالار تۇسى حوتانعا جەتەدى، جالپى ۇزىندىعى 1900 نەشە كيلومەتر، شينجياڭداعى ەڭ ۇزىن جوعارى جىلدامدىقتى تاس جول، سونداي - اق شينجياڭداعى بىردەن - ءبىر 6 ايماق - وبلىس - قالانى كەسىپ وتەتىن جوعارى جىلدامدىقتى تاس جول.
2019 - جىلى 8 - ايدا تۇرپان - حوتان جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولىنىڭ تۇتاس جەلى قۇرىلىسى اياقتاپ، حوتان ايماعى مەملەكەت جوعارى جىلدامدىقتى تاس جول تورابىنا رەسمي قوسىلدى. قاشقار قالاسى، حوتان قالاسى جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولدىڭ ءوزارا تۇتاسۋىن جۇزەگە اسىرىپ، 8 ساعاتتىق جول 4 ساعاتقا قىسقاردى، جول بويىنداعى بۇقارانىڭ سىرتقا شىعىپ جۇمىس ءبىتىرىپ ”كۇنبە - كۇن ۇيىنە ورالۋ“ ارمانى رەالدىققا اينالدى.
ءشول دالا، سارى قۇمنان شار تاراپقا تۇتاسقان داڭعىل جولعا دەيىن، جارىققا شىققان وزگەرىستەر ارا قاشىقتىقتى جاقىنداتىپ عانا قالماستان، ۋاقىتتى دا قىسقارتتى، ونان دا ماڭىزدىسى، جەرگىلىكتى بۇقارانىڭ كوز اياسىن كەڭەيتۋىنە، كوزقاراسىن جاڭالاۋىنا، دامۋ كەڭىستىگىن كەڭەيتۋىنە كومەكتەستى.
پوسكام التىن توراڭعى مەملەكەتتىك ورمان باقشاسى ۇزاق جاسايتىندار سالت - سانا، مادەنيەت قىستاعىنا كىرگەنىمىزدە، شىجياجۋاڭ شارۋالار شاتتىعى ساياجايىنىڭ قوجايىنى پاشاگۇل سامەت قازاننان جاڭا تۇسىرىلگەن تورە تاباق تاۋىق ەتىن قوناقتاردىڭ الدىنا قويۋمەن ابىگەرلەنىپ ءجۇر ەكەن. تىگىنشىلىك دۇكەنىن جۇرگىزۋدەن قىستاققا قايتىپ شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن اشۋعا دەيىن، پاشاگۇلدەگى وزگەرىس قايشالىسقان قاتىناس تورابى مەن زىمىراعان كولىكتەر اعىنىنان ايرىلا المايدى. ونىڭ ءوز سوزىمەن ايتقاندا، كولىكتەر اعىنى پوسكام التىن توراڭعى مەملەكەتتىك ورمان باقشاسىن ”دۋمانداتىپ“، وعان جىلىنا 150 مىڭ يۋان اينالاسىندا تيجارات كىرىسىن الا كەلدى.
وڭتۇستىك شينجياڭدا جوعارى جىلدامدىقتى تاس جول ارقىلى باقىتتى تۇرمىسقا كەنەلگەن بۇقارا تولىپ جاتىر. قاتىناستىڭ دامۋىنان كولىكتەر اعىنى، ادامدار اعىنى، ينفورماتسيا اعىنى، قارجى اعىنى تولاسسىز قۇيىلىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ دامۋىنا قۋات جانە ومىرشەڭدىك كۇش قوستى.
اينالما جولدا باسىپ وزدى، كاسىپ سالاسى ۇتىمدى ورايدىڭ يگىلىگىن كوردى
وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ جەر اۋدانى كەڭ ءارى شەت - شالعايعا ورنالاسقان، كەدەي ءارى مەشەۋ بەت - بەينەسىن وزگەرتۋ ماشاقاتتى ەدى. بۇگىنگى تاڭدا مال باعىمشىلىعى، كيىم - كەشەك توقىماشىلىعى، ەگىن شارۋاشىلىعى قوسىمشا ونىمدەرىن جىنتىكتەي مانەرلەۋ، ەلەكتروندىق عىلىم - تەحنيكا... ءبىر - بىرلەگەن كاسىپ سالاسى جوقتان بار بولىپ، زورايۋدان قۇدىرەتتەنۋگە بەت الدى. وڭتۇستىك شينجياڭداعى جالاڭ كاسىپ سالاسىندى دامۋ ارناسى وزگەرىپ، 1 -، 2 -، 3 - كاسىپتەر قاتار ىلگەرىلەدى.
ياركەن اۋدانىنىڭ نان كاسىپ سالاسى باقشاسىنا بارساڭىز، قاز - قاتار ءتىزىلىپ تۇرعان 309 ءتۇرلى توناردى كورەسىز. ”جاپقان نانىمىزدىڭ ءار جەرگە جەتكىزىلگەنىن كورىپ توتەنشە ماقتانامىن“، - دەپ ءسوزىن ساباقتاعان سادىق ابدىرەيىم: ”قازىر مەنىڭ ايلىق كىرىسىم 2400 يۋاننان اسادى، بۇعان باعىمشىلىق كاسىبىنىڭ كىرىسىن قوساتىن بولسام، تۇرمىسىم ءتىپتى دە جاقسارادى“.
وڭتۇستىك شينجياڭدا ءتۇرلى ەرەكشەلىككە يە نان مادەنيەتى كاسىپ سالاسى باقشاسىنان تاعى ءبىرسىپىراسى بار. قاشقار ايماعىن مىسالعا الار بولساق، نان، وتقا قاقتاۋ سياقتى مانەرلەۋ كاسىپورىندارىنان، ەگىنشىلەر سەلبەستىك كووپەراتيۆى سياقتىلاردان 227سى (مۇنىڭ ىشىندە مانەرلەۋ كاسىپورنى 44) بار، كۇنىنە جابىلاتىن نان 4 ميلليون 250 مىڭنان اسادى، جىلدىق ءونىم قۇنى 2 ميلليارد 500 ميلليون يۋان بولىپ، 20 مىڭنان استام ادامدى جۇمىستانۋعا باۋرايدى.
جولدار تۇتاسىپ، بارلىق كاسىپ گۇلدەندى.
”ءبىز قويدىڭ قۇمالاعىن ورگانيكالى تىڭايتقىش ەتىپ، جاپىراقتى داقىلدار مەن ەرەكشە جەمىس اعاشى ەگىمشىلىگىنە پايدالاندىق“. ”جەرگىلىكتى ورىندا قوي ەتىن تۇراقتى باعادا تىكە ساتۋ تۇيىنىنەن 1500دەن استامىن قۇرىپ، 1200دەن استام ادامدى تىكە جۇمىستاندىردىق“... 4 - ايدىڭ 14 - كۇنى قاراقاش اۋدانى شينجياڭ ۋانفىڭ مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋ شەكتى سەرىكتەستىگىندەگى ءبىر - بىرلەگەن ماقتانارلىق ناتيجەلەر ءتىلشىنىڭ تاڭدايىن قاقتىردى.
وسى سەرىكتەستىكتىڭ اكىمشىلىك ورىنباسار ديرەكتورى حۋاڭ حۋ بىلاي دەدى: ءبىز ءوسىرۋ، باعۋ، سويۋ، ساتۋ ءبىر تۇلعالاندىرىلعان جالپىلىق كاسىپ سالاسى تىزبەگىن تۇلعالادىق. الداعى جەردە ءبىز تيبىن وزگەرتۋ قادامىمىزدى تەزدەتىپ، وسىزاماندانعان مال شارۋاشىلىعى كاسىبىن جوعارى ساپادا دامىتۋدى قۇلشىنا ىلگەرىلەتەمىز.
بۇرىنعى كاسىپ سالاسىنىڭ دارەجەسى جەدەل جوعارىلاپ، جاڭا كاسىپ كۇيى جىلدام ازىرلەندى. بۇگىنگى تاڭدا تارام - تارام جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولدى سۇيەنىش ەتىپ، وڭتۇستىك شينجياڭ قيىنشىلىقتان جىلدام قۇتىلىپ، جوعارى ساپالى دامۋعا قادام تاستاۋ جاڭا ساپارىن باستادى.
قارقىندى ارتتىرىپ، باقىتتى تۇرمىسقا تالپىندى
ەگىنشى وتباسىلارىمەن تىكە تۇتاسقان قاتتىلاندىرىلعان تەپ - تەگىس جولدار، اۋماققا ۇلاسىپ قاز - قاتار تىزىلگەن بەيقۇت ۇيلەر، جاسىل جەلەككە ورانعان ەرەكشە كوكونىس جىلىجايلارى، ىرگە تەۋىپ، تامىر تارتقان حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ كاسىپ سالالارى، جۇزىنە كۇلكى ۇيىرىلگەن قاراپايىم جاندار. وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىندا تۇرپان - حوتان جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولىن بويلاي زىمىراساڭىز، كوز الدىڭىزعا اسەم كارتيناداي باقىتتى كورىنىس كولدەنەڭ تارتىلادى.
4 - ايدىڭ 12 - كۇنى قاعىلىق اۋدانى اقتاش قالاشىعىنداعى كەدەيلەردى قونىس جاڭالاپ سۇيەمەلدەۋ ورنالاستىرۋ تۇيىنىندە ءتىلشى قۇرىلعىلى ەگىن شارۋاشىلىعى بازاسىنداعى كوزدىڭ جاۋىن الاتىن الحورى گۇلىن، شۋاق گۇلىن، ءلالا گۇلىن كوردى. ”قازىر كۇنىنە 3000 يۋان اينالاسىندا گۇل ساتامىن، ەڭ كوپ بولعاندا 7000 يۋانعا دەيىن ساتتىم“، - دەدى ايتۇرسىن ابدىرەشيت ماقتانىشپەن.
ايتۇرسىننىڭ ويىنشا، ايلىق كىرىستىڭ 10 مىڭ يۋان بولۋىن قاتىناستىڭ قولايلىلىعىنان بولە قاراۋعا بولمايدى. ”ءۇيىم كەزىندە كوكيار اۋىلىندا بولاتىن، ول ارا تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىك، قاتىناسى تۇيىق ەدى. وسى اراعا كوشىپ كەلگەننەن كەيىن جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولدان نەبارى 20 نەشە كيلومەتر قاشىقتىققا ورنالاستىم. زات كىرگىزۋگە قولايلى بولۋ ءۇشىن، مەن شوفەرلىك كۋالىگى ەمتيحانىن تاپسىردىم، شوفەرلىك كۋالىگى قولىما تيىسىمەن كولىك ساتىپ الامىن“، - دەدى ايتۇرسىن.
كەزىندەگى ”كەزدەمە ساتىپ الىپ كيىم تىگەتىن، جاماپ - جاسقايتىن كۇننەن“ بۇگىنگى ”ۇلگىسى ءار الۋان، جاڭا كيىمدەر كوپ“ كۇنگە دەيىن؛ كەزىندەگى ”جۇپىنى داستارقان، قارىن تويدىرۋدىڭ ءوزى باقىت“ دەيتىن كۇننەن قازىرگى ”قورەكتىگى بىركەلكى، قارا استىق پەن اق استىق سايكەستىرىلگەن“ كۇنگە دەيىن؛ كەزىندەگى ”قاراپايىم دا جاداعاي، جايلى تار كۇركەشەدەن“ بۇگىنگى ”زەردەلى ءۇي جابدىقتارىنا، باقىت قويناۋىنا“ دەيىن؛ كەزىندەگى ”ءجۇرىس - تۇرىس، زات تاسىمال قيىن بولۋدان“ بۇگىنگى ”جوعارى جىلدامدىقتى تاس جول، قولايلى دا تەز بولۋعا“ دەيىن... باقىتقا باستايتىن جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولدا وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ وزگەرىسى بارلىق جەردە بەلەڭ بەرىپ، باقىت گۇلدەي قۇلپىرا اشىلدى.
