□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى فان چيۇڭيان
دوۋيىنعا شىعىپ، ءتۇرلى بالكۇلشە جاساۋ بەينە ەكراندارىن كورۋ شينجياڭدىق بويجەتكەن تۇمار ياسىننىڭ كۇندەلىكتى ىسىنە اينالدى. ”دۇكەن اشقانىممەن، جاسايتىن بالكۇلشەلەردىڭ ۇلگىسى وتە قاراپايىم ەدى، ءبىر ءتاۋىرى، ينتەرنەتكە شىعىپ ءتۇرلى جاساۋ ادىستەرىن ۇيرەنۋ وتە قولايلى بولدى“. تۇمار ياسىننىڭ ءۇيى قاراقۇرىم تاۋىنىڭ قويناۋىنداعى قاعىلىق اۋدانى شيحىشيۋ اۋىلى ياراعىزى قىستاعىندا تۇرادى، بۇرىن قىستاق سىرتقى دۇنيەدەن حابارسىز قالعان، حابارلاسۋدا تەك 2 جاساندى سەرىك تەلەفونىنا سۇيەنەتىن.
2019 - جىلى قاعىلىق اۋدانى شيحىشيۋ اۋىلى راسكام قىستاعىنا كەڭ ارنالى ينتەرنەت جەلىسى تۇتاستىرىلىپ، تۇتاس شينجياڭداعى بارلىق اۋىر كەدەي قىستاقتارعا كەڭ ارنالى ينتەرنەت جەلىسى جەتكىزىلىپ، شينجياڭداعى اكىمشىلىك قىستاقتاردى كەڭ ارنالى ينتەرنەت جەلىسىمەن قامتۋ سالىستىرماسى ％99كە جوعارىلادى.
شيحىشيۋ اۋىلى تەڭىز دەڭگەيىنەن 2980 مەتر بيىك، قاعىلىق اۋدانىنداعى ورنى ەڭ شەتكەرى، جولى كۇدىر، جاراتىلىستىق ورتاسى ەڭ ناشار شەكارا اۋىل. قاعىلىق اۋدانىنان شيحىشيۋ اۋىلىنا دەيىن اۆتوكولىكپەن 8 ساعاتتان استام ءجۇرىپ، 30 نەشە يرەكتەن ءوتىپ، تەڭىز دەڭگەيىنەن 3150 مەتر بيىك اقاز اسۋىنان اسىپ ءوتۋ كەرەك... ”اسپان جولى“ شينجياڭ - شيزاڭ تاس جولىنىڭ ەڭ قاتەرلى بولىكتەرىنىڭ ءبىرى.
”بۇرىن اۋىلداعى 9 قىستاقتىڭ ۇشەۋىندە قول تەلەفون سيگنالى مۇلدە جوق بولاتىن“، - دەدى جۇڭگو جىلجىمالى حابارلاسۋ شينجياڭ سەرىكتەستىگى قاعىلىق اۋداندىق بولىمشە سەرىكتەستىگىنىڭ ورىنباسار ديرەكتورى چاڭ شىڭلي.
تۇمار ياسىن تۇرعان قىستاقتا سيگنال جوق بولعاندىقتان، قول تەلەفون تەك ساندىك بۇيىم بولىپ قالعان. ءار كۇنى قىستاق كوميتەتىنىڭ جاساندى سەرىك تەلەفونى الدىنا قاتارلانا ءتىزىلىپ كەزەك كۇتكەن قىستاق تۇرعىندارى تولىپ كەتەتىن.
وسى كورىنىس، جۇڭگو مۇناي مايتاۋ مۇناي حيميا سەرىكتەستىگىنىڭ قىستاقتا تۇراتىن ءبىرىنشى شۋجيى تيان چۋانچياڭنىڭ ءالى ەسىندە، 2018 - جىلى 1 - ايدان 2021 - جىلى 3 - ايعا دەيىنگى ارالىقتا ول ياراعىزى قىستاعىنىڭ ءبىرىنشى شۋجيى بولدى.
ياراعىزى قىستاعىندا 102 وتباسى، 403 ادام بار، قىستاق تۇرعىندارى بىتىراي قونىستانعان، ەڭ الىس ءبىر ءۇيلى جان قىستاقتان 30 نەشە كيلومەتر جەردە تۇرادى. قىستاق كوميتەتى قىستاق تۇرعىندارىنا جيىن اشۋدى حابارلاندىرۋ ءۇشىن اترەت باستىعى موتوتسيكل ءمىنىپ، ءۇي - ءۇيدى ارالاپ حابارلايدى، قىستاق كادرلارى اۋدان قالاشىعىنا جيىنعا بارعاندا، تاعى قىستاق تۇرعىندارىنا كومەكتەسىپ، سىرت جەرلەردەگى بالالارىنا اقشا جىبەرۋ سىندى ماڭىزدى مىندەتتى ارقالايدى.
قىستاقتاعى كەيبىر قارتتار ءومىر بويى قىستاقتان شىعىپ كورمەگەن، كوپتەگەن ادامداردىڭ ەڭ الىس بارعان جەرى قىستاقتان كولىككە وتىرىپ 8 ساعاتتا باراتىن اۋىل ەدى. دۇنيەدەن اۋاشا قالعان جاعراپيالىق ورتا جانە وڭاي - وسپاق تولمايتىن ”قالا - اۋىل سيفر جىلعاسى“ بۇل ارانى ينفورماتسيادان وقشاۋ ارالعا اينالدىرعان.
2018 - جىلى شينجياڭ حابارلاسۋدى باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ ءبىر تۇتاس ورنالاستىرۋىندا جۇڭگو جىلجىمالى حابارلاسۋى شينجياڭ سەرىكتەستىگى 15 ميلليون يۋان قارجى سالىپ، شيحىشيۋ اۋىلىندا بازالىق ستانسيا سالدى.
”حابارلاسۋ بازالىق ستانسياسىن سالۋعا ءبىر جىلدان استام ۋاقىت كەتتى، ەڭ ۇلكەن قيىندىق قۇرىلىس مەزگىلىنىڭ قىسقا، جولدىڭ كۇدىر بولۋى بولدى“، - دەدى چاڭ شىڭلي.
شيحىشيۋ اۋىلىنىڭ راسكام قىستاعى شينجياڭداعى سول جىلى ەڭ سوڭعى كەڭ جولاقتى ينتەرنەت جەلىسى جەتكىزىلگەن كەدەي قىستاق. وسى قىستاققا باراتىن جولدىڭ تەڭىز دەڭگەيىنەن ورتاشا بيىكتىگى 3500 مەتردەن اسادى، كەيبىر قۇرىلىس بولىكتەرى 4950 مەتردەن اسادى، قىستاققا ينجەنەريا زاتتىق ماتەريالدارىن جەتكىزۋدە نەگىزىنەن اتقا ارتىپ، قولمەن كوتەرىپ، يىققا سالۋعا تۋرالى كەلەدى.
وپتيكالىق كابەلدىڭ قىستاقتارعا جەتكىزىلۋىمەن بازالىق ستانسيا سالىنىپ بولىپ، 4G سيگنالىمەن جاپپاي قامتۋ جۇزەگە اسىرىلىپ، تۇرعىنداردىڭ تۇرمىسىندا وسىعان ىلەسە ۇلكەن وزگەرىس تۋىلدى. قازىر ياراعىزى قىستاعىنداعى بارلىق ۇيدە قول تەلەفون بار، قىستاق تۇرعىندارىنا جيىن اشۋدى ۇقتىرعاندا، قىستاق كادرلارى ۋيچاتتا حابارلاي سالادى.
قىستاق تۇرعىنى مۇحتار تۇرسۇن سىرت جەردە وقيتىن قىزىنا اقشا جىبەرگەندە ەندىگارى قىستاق كادرلارىنا اماناتتامايتىن بولدى، قول تەلەفونداعى ۋيچاتتا ءتۇرتىپ قالسا بولعانى، اقشاسى اۋدارىلا كەتەدى.
سىرت جەرلەردەگى تۋىس - تۋعان، دوس - جاراندارىن ساعىنسا، كەز كەلگەن ۋاقىتتا تەلەفون سوعۋعا نەمەسە بەينە ەكرانمەن سويلەسۋگە بولادى.
بالالار كەڭىستىك ساباقحاناسى ارقىلى سىرت ورىندارداعى، ءتىپتى، شينجياڭ سىرتىنداعى ايگىلى مۇعالىمداردان ساباق الۋدى تاڭداۋىنا بولادى. تاۋ قويناۋىنداعى حابارلاندىرۋ جەلىسىنىڭ بارعان سايىن جاقسارۋىمەن، سىرتتاعى كەرەمەت دۇنيەمەن تۇتاسىپ، بارعان سايىن كوپ قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كوز اياسى كەڭەيىپ، تاۋ قويناۋىنان شىعىپ، شارۋاشىلىق قۇرىپ، بايۋ جولىنا ءتۇستى.
سوڭعى جىلدارى ”قولدانۋدى، قولدانا الۋدى، جاقسى قولدانۋدى“ ارقاۋ ەتىپ، شينجياڭ ينفورماتسيا حابارلاسۋ سالاسى نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن، ينتەرنەت جەلىسىنىڭ سيىمدىلىعىن ارتتىرىپ ساپالىلاندىرۋدى، قىزمەت وتەۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋدى ۇزدىكسىز ورىستەتىپ، تاكلاماكان قۇمدى ءشولى قويناۋىنداعى داريابويى قىستاعىنان ”تىرشىلىك شەكتەلگەن اۋماق“ اتالعان قاراقۇرىم ۇستىرتىنە دەيىن تارام - تارام وپتيكالىق كابەلدەر جاتقىزىلىپ، ءبىر - بىرلەگەن بازالىق ستانسيالار سالىنىپ، كەڭ جولاقتى ينتەرنەت جەلىسى تاۋ قويناۋىن سىرتقى دۇنيەمەن تۇتاستىرىپ، ”سيفر جىلعاسىن“ تولتىرىپ، بايۋ جولىن سالىپ بەردى.
