ياڭ جىڭلۋ:
مەن وتاندى ونەركاسىپتەندىرۋدىڭ اتويشىسى بولامىن
1955 - جىلى 4 - ايدا ياڭ جىڭلۋ (وڭنان - 2) مەكتەپكە قوش ايتىپ شينجياڭعا اتتانار الدىندا ساباقتاستارىمەن بىرگە تۇسكەن ەستەلىك سۋرەت (ماتەريال سۋرەت). سۋرەتتى قارامايلى قالالىق پارتكوم ۇگىت ءبولىمى بەرگەن
تۇلعالار ارحيۆى
ياڭ جىڭلۋ، 1936 - جىلى 3 - ايدىڭ 12 - كۇنى تۋعان، وتانشىل قولباسى ياڭ حۋچىڭ جياڭجۇننىڭ قىزى، 1954 - جىلى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولعان، شيبەي داشۋەسىنىڭ مۇناي گەولوگيا فاكۋلتەتىنەن وقۋ تاۋىسقان، جاڭا جۇڭگونىڭ گەولوگيا ماماندىعىنىڭ تۇڭعىش توپتاعى تۇلەگى. مەكتەپ تاۋىسقاننان كەيىن ەرىكتى تۇردە شينجياڭعا كەلىپ قىزمەت ىستەپ، مۇناي بىرىككەن شايقاسىنا قاتىناستى. 1958 - جىلى 9 - ايدىڭ 25 - كۇنى ياڭ جىڭلۋ اترەتتى باستاپ شينجياڭنىڭ سانتاڭحۋ ويپاتىندا مۇنايعا گەولوگيالىق بارلاۋ جۇرگىزگەندە سۋىق اعىسقا تاپ بولىپ، باقىتقا قارسى قۇربان بولدى.
”مەن پارتيا مۇشەسىمىن، ەڭ جاپالى دالاعا بارىپ شىنىعامىن جانە ۇيرەنەمىن“.
− ياڭ جىڭلۋ
□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى گى يوۋجۇن، قارامايلى تىلشىلەر پۋنكتىنەن تيان حۋايىڭ
شينجياڭنىڭ سانتاڭحۋ ويپاتىنداعى تۇرپان - قۇمىل مۇناي الابى ورنالاسقان جەردە جۇڭگو گەولوگيا قوعامى جاعىنان ”جىڭلۋ قۇلداما قاتپارى“ دەپ اتالعان مۇنايلى گەولوگيالىق قۇرىلىم بار. بۇلاي اتالۋىنداعى سەبەپ، ويتكەنى بۇل ارا وتكەندە ياڭ جىڭلۋ قىزمەت ىستەگەن جەر ءارى ول وتانىمىزدىڭ مۇناي گەولوگيالىق بارلاۋ ءىسى جولىندا قۇربان بولعان جەر.
2008 - جىلى 11 - ايدىڭ 28 - كۇنى ياڭ جىڭلۋ قاھارمان قۇربان بولعان جەردە تۇرپان - قۇمىل مۇناي الابى سەرىكتەستىگى ياڭ جىڭلۋدىڭ مىس ءمۇسىنىن تۇرعىزۋ سالتىن سالتاناتپەن وتكىزدى. مىس ءمۇسىننىڭ جالپى بيىكتىگى 3.78 مەتر. مۇنىڭ ىشىندە ءمۇسىننىڭ بيىكتىگى 2.2 مەتر بولىپ، ياڭ جىڭلۋدىڭ نە بارى 22 جاستا قۇربان بولعاندىعى بەينەلەنگەن؛ تاعانىنىڭ بيىكتىگى 1.58 مەتر بولىپ، ياڭ جىڭلۋدىڭ 1958 - جىلى قۇربان بولعاندىعى بەينەلەنگەن. ءار جىلى 9 - ايدىڭ 25 - كۇنى مىس ءمۇسىننىڭ الدى جايناعان گۇلگە تولادى، جەرگىلىكتى ورىنداعى ادامدار وسىنداي تاسىلمەن قۇربانعا دەگەن ەسكە الۋى مەن ساعىنىشىن بىلدىرەدى.
بۇگىنگى تاڭدا تۇرپان - قۇمىل مۇنايشىلارى ياڭ جىڭلۋدىڭ ءىزىن باسىپ، سانتاڭحۋ وڭىرىندە ىلگەرىندى - كەيىندى نيۋدۇڭ، شىباندۇن سياقتى 4 مۇنايلى بولىكتى، جالپى 260 ميلليون توننا مۇناي قورىن بايقادى...
اكە جولىن ۇستانعان جەتەلى ۇرپاق شەكارا وڭىرگە كەلدى
”اترەتىمنىڭ قىزمەت وڭىرىندە... باداۋۋان قاباتىنداعى اۋماقتى مايلى قۇمنىڭ بارلىعى استىڭعى بولىكتە قوردالانعان، وسى مۇناي گازدىڭ كورىنۋى جازىقتىق بۇلاق قاباتىنىڭ مۇنايلى قابات ەكەندىگىن پارمەندى تۇردە تۇسىندىرەدى، بۇل تاۋ جىنىسىن وڭتۇستىك جيەگىندەگى مايلى تاقتا تاس قاباتىمەن سالىستىرۋعا بولادى، بىلايشا ايتقاندا، بۇل مۇناي شىعۋ جاعىندا اسا زور قۇنى بار ءوڭىر دەۋگە بولادى...“.
2021 - جىلى 4 - ايدىڭ 5 - كۇنى ءتىلشى جوعارىداعى جازبانى جۇڭگو مۇنايى شينجياڭ مۇناي الابى بولىمشە سەرىكتەستىگى بارلاۋ - اشۋ، زەرتتەۋ مەكەمەسى بارلاۋ، زەرتتەۋ ورنىنىڭ ورىنباسار باستىعى بيان باۋليعا جولداپ، ودان وسى ەستەلىككە كاسىپتىك تۇرعىدان باعا بەرۋدى سۇرادى.
بيان باۋلي تەز ارادا جاۋاپ قايتاردى: بۇل ۋاقىتى وتە ۇزاق بولعان مۇناي گاز بايلىعىنىڭ مۇناي پايدا بولۋ قاباتىنا بەرىلگەن باعا، ەستەلىككە الۋشىنىڭ ەرەكشە كۇشتى كاسىپتىك ساپاعا يە ەكەندىگىن كورۋگە بولادى، ياعني بۇگىنگى كۇن جونىنەن العاندا تاقتا تاس مايىن بارلاۋ، بايقاۋ جونىنەن ءالى دە بەلگىلى جەتەكشى رولى بار.
بيان باۋليدىڭ تۇجىرىمى قاتە ەمەس، بۇل باعاعا قازىرگە دەيىن 63 جىل بولدى.
بۇل جازبا ەستەلىك ياڭ جىڭلۋدىڭ 1958 - جىلى 1 - ايدىڭ 28 - كۇنى جازعان قارامايلى حۇڭشان رايونىنىڭ گەولوگيالىق قورىتىندى بايانداماسىنان الىنعان.
1936 - جىلى ياڭ جىڭلۋ تۋعان جىلى اكەسى ياڭ حۋچىڭ جاڭ شۋەلياڭمەن جۇڭحۋا ۇلتىن قاتەردەن قۇتقارۋ ءۇشىن جۇڭگو مەن شەتەلدى ءدۇر سىلكىندىرگەن ”شي - ان ۋاقيعاسىن“ باتىل قوزعادى. جياڭ جيەشىنىڭ قىسپاققا الۋىمەن كەلەسى جىلى 5 - ايدا ياڭ حۋچىڭ مەن ايەلى شەتەلگە ”قىزمەت تەكسەرۋگە“ شىعادى. ياڭ جىڭلۋ مەن 3 اپەكەسى ناعاشى اپاسىنىڭ ۇيىندە باعۋعا قالدىرىلادى، اتى - ءجونىن وزگەرتىپ، ارى - بەرى جاسىرىنىپ - تىعىلعان ولاردىڭ بالالىق جانە ءوسپىرىم شاقتارى ۇرەيمەن وتەدى.
1953 - جىلى ياڭ جىڭلۋ تولىق ورتانى تاۋىسقاننان كەيىن شيبەي داشۋەسىنىڭ مۇناي گەولوگياسى فاكۋلتەتىنە قابىلدانادى. مەكتەپكە كىرگەننەن كەيىن ول جاڭا جۇڭگونىڭ قۇرىلىسىنداعى ەڭ ۇلكەن قيىندىق بايلىقتىڭ تاپشى بولۋى، سونداي - اق بايلىق ىزدەۋدەگى ەڭ شۇعىل قاجەتتىسى گەولوگيا دارىندىلارى ەكەندىگىن بىلەدى، بۇل ونىڭ وتاننىڭ مۇناي ىستەرىنە ءوزىن ارناۋ بەكىمىن نىعايتا تۇسەدى. ءار جاقتاعى بەينەسى كورنەكتى بولعاندىقتان، مەكتەپكە كىرگەن ەكىنشى جىلى ياڭ جىڭلۋ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولادى.
بيىل 87 جاستاعى لي شيبين شيبەي داشۋەسىندە ياڭ جىڭلۋمەن ساباقتاس بولعان 2 جىلداعى بارلىق ءىستى ەسىندە ساقتاپتى: ”ۇيرەنۋى وتە جاقسى، ادامدارعا ەرەكشە ىقىلاستى، ءبىزدىڭ وداق ياچەيكامىزدىڭ شۋجيى...“.
داشۋە تاۋىسقان كەزدە ساباقتاستارىنىڭ دەنى ياڭ جىڭلۋ ايگىلى قولباسىنىڭ ۇرپاعى رەتىندە، وعان ءوزىنىڭ ءار جاقتاعى بەينەسى كورنەكتى ەكەندىگىن قوسقاندا، شي - ان، اۋەلى، بەيجيڭ سياقتى ۇلكەن قالالاردا قالىپ قىزمەت ىستەۋى ابدەن مۇمكىن دەپ قارادى. ايتسەدە، ياڭ جىڭلۋ ەڭ جاپالى شينجياڭعا بارىپ قىزمەت ىستەۋدى باتىل تاڭدادى، كەيىن شينجياڭ مۇناي باسقارۋ مەكەمەسىنە ءبولىندى.
1955 - جىلى 7 - ايدىڭ ءبىر كۇنى ءبىر جۇك اۆتوموبيلى شي - اننان اتتانىپ، باتىسقا قاراي بەت الدى. جۇك اۆتوموبيلىندە ياڭ جىڭلۋ مەن لي شيبين سياقتى وقۋ تاۋىسقان 10 نەشە وقۋشى جول بويى ءان شىرقاپ شينجياڭعا تارتتى...
”مەن پارتيا مۇشەسىمىن، ەڭ جاپالى دالاعا بارىپ شىنىعامىن جانە ۇيرەنەمىن“
لي شيبين بىلاي دەدى: شينجياڭ مۇناي باسقارۋ مەكەمەسىنە كەلگەننەن كەيىن ياڭ جىڭلۋ ورگاننىڭ گەولوگيا بولىمىندە قىزمەت ىستەۋگە ورنالاستىرىلدى.
ياڭ جىڭلۋ بۇل حاباردى ەستىگەننەن كەيىن دەرەۋ مەكەمەنىڭ باسشىلارىن ىزدەپ بارىپ، كەسەتىپ بىلاي دەدى: ”مەن پارتيا مۇشەسىمىن، ەڭ جاپالى دالاعا بارىپ شىنىعامىن جانە ۇيرەنەمىن“. ياڭ جىڭلۋدىڭ تالعامى ساباقتاستار اراسىندا قاتتى ءدۇمپۋ تۋدىردى ءارى ساباقتاستاردىڭ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋ سەنىمدەرىن بەكەمدەدى.
ىلە - شالا ياڭ جىڭلۋ انجيحاي دالالىق گەولوگيالىق بارلاۋ اترەتىنە بارىپ پراكتيكا جاساپ، ءوزىنىڭ داشۋە وقىعان كەزدە «شانشي گازەتىندە» جاريالانعان ماقالاسىندا جازعان ”مەن وتاندى ونەركاسىپتەندىرۋدىڭ اتويشىسى بولامىن“ دەگەن ارمانىن ورىندادى.
گەولوگيالىق بارلاۋ اترەتىنىڭ قىزمەتى ەرەكشە جاپالى، ءار كۇنى دەرلىك دالادا بولىپ، جاپان تۇزدە تۇنەپ، تاماقتانادى. ياڭ جىڭلۋ تۇرعان گەولوگيالىق بارلاۋ اترەتىنىڭ قىزمەت ءوڭىرى جوڭعار ويپاتىنىڭ جيەگىندەگى ءشول - جازيرا بولاتىن، ول ارا ەلسىز قۋ دالا، كوپتەگەن جەرلەرىندە سۋ جوق، جازدا مي قايناعان ىستىق، تۇتاس قۇبا ءتۇز ءبىر ۇلكەن قاسقان سياقتى، تەمپەراتۋرا ۇنەمى 40 سەلتسي گرادۋستان جوعارى بولادى. كەشتە ىزعارلى بولىپ، ماقتالى مەشپەت كيىنەدى. قىسى ەرەكشە قاقاعان سۋىق.
وسىنداي ەرەكشە جاپالى ورتادا قىزمەت ىستەسە دە ياڭ جىڭلۋ ەجەلدەن جاپا شەكتىم جانە شارشادىم دەگەندى اۋىزعا العان ەمەس.
1957 - جىلى ياڭ جىڭلۋ 117 - گەولوگيالىق بارلاۋ اترەتىنىڭ ۋاقىتشا باستىعى مىندەتىن اتقارادى. سول كەزدە 117 - اترەتى قارامايلى ءوڭىرىنىڭ مۇنايىن بارلاۋ مىندەتىن ارقالايدى.
ول قاشاندا قيىندىق پەن قاتەردى وزىنە قالدىرادى. ءبىر جولى ول سەرىكتەرىمەن بىرگە اتپەن دالادا بارلاۋ جۇرگىزەدى، جول الىس بولعاندىقتان سول كۇنى گەولوگيا اترەتىنىڭ شتابىنا قايتا الماي، سول جەردەگى ءبىر تاۋ ۇڭگىرىنە تۇنەيدى. ىمىرت ۇيىرىلە الىستان قاسقىردىڭ ۇلىعان داۋىسى اۋىق - اۋىق جەتەدى. حاۋىپسىزدىك ءۇشىن ولار اعاش بۇتاعىن تەرىپ ۇڭگىردىڭ اۋزىن توسىپ تاستايدى. ءتۇن ورتاسىندا قاسقىردىڭ ۇلىعان داۋىسى بارعان سايىن جاقىنداي تۇسەدى، ياڭ جىڭلۋ سەرىكتەرىن وياتپاي، ءوزى ءشوپتى بۋدالاپ تۇتاندىرىپ، ارت - ارتىنان سىرتقا لاقتىرا بەرەدى، تاڭ اتقاندا ول سەرىكتەرىن وياتىپ ۇڭگىردەن شىعىپ قاراعاندا ماڭايدىڭ بارلىعى قاسقىردىڭ ءىزى ەكەندىگىن كوردى، وسى كەزدە بارىپ ولار قاسقىردىڭ اپانىندا تۇنەگەندىگىن بايقايدى.
مۇناي ىزدەۋ ءۇشىن جانىن سالا توڭكەرىس جۇرگىزۋ كەرەك
”كىشكەنتاي بويجەتكەن بولسا دا، تۇلا بويى تولعان كۇش - جىگەر“. بىرگە جۇمىس ىستەگەنىنە ءبىر جىلعا جەتپەسە دە، جوۋ زىميڭ اترەت باستىعى ياڭ جىڭلۋعا قاتتى ءسۇيىندى.
1958 - جىى 106 - گەولوگيالىق بارلاۋ اترەتى قۇرىلىپ، ياڭ جىڭلۋ اترەت باستىعى مىندەتىن ارقالادى. كوپ وتپەي جوۋ زىميڭ 106 - اترەتكە كەلىپ قىزمەت ىستەدى. سول جىلى 106 - گەولوگيالىق اترەتى بۇيرىققا ساي سانتاڭحۋ وڭىرىنە اتتانادى، قىزمەت مىندەتى 100000 : 1 ماسشتابى بويىنشا گەولوگيالىق جاپپاي تەكسەرۋدى ورىنداۋ بولدى.
مىندەتتى ورىنداۋ ءۇشىن، ءاسىلى 9 - ايدا ۇيلەنۋدى ۇيعارعان ياڭ جىڭلۋ ۇيلەنۋ ۋاقىتىن كەشەۋىلدەتتى.
سانتاڭحۋ قۇمىلدىڭ سولتۇستىگىندەگى، جۇڭگو - موڭعۇليا شەكارا لەنياسىنىڭ وڭتۇستىگىندەگى التاي تاۋى مەن تيانشان تاۋىنىڭ اراسىنا ورنالاسقان، ورتاسى سۇركەيلى، كليماتى قۇبىلمالى.
جوۋ زىميڭنىڭ ەسىندە قالۋىنشا، 106 - اترەت العاش بارعان كەزدە ءبىر رەتكى قاتتى بوران ولاردىڭ جاڭادان تىككەن شاتىرىنىڭ توز - توزىن شىعارىپتى. وسىنشاما سۇركەيلى ورتادا جوعارى كورسەتكىشتى مىندەتتى قالاي ورىنداۋ كەرەك؟ ياڭ جىڭلۋ: جانىن سالا توڭكەرىس جۇرگىزۋ كەرەك دەگەندى ايتىپتى.
قارقىندى تەزدەتۋ ءۇشىن ياڭ جىڭلۋ اترەت مۇشەلەرىن بىرنەشە گرۋپپاعا ءبولىپ ءبىر ۋاقىتتا جۇمىس جۇرگىزدى، كۇن كەشكىرسە سول جەردە تۇنەدى، ۇزدىكسىز بىرنەشە كۇن ىستەگەننەن كەيىن عانا شتاپقا قايتتى. مومو، تۇزدى ءساي، سۋمەن عانا كۇنەلتتى.
1958 - جىلى 9 - ايدىڭ 25 - كۇنى جۇڭچيۋ مەرەكەسىنە 2 كۇن قالادى، سانتاڭحۋ گەولوگيالىق جاپپاي تەكسەرۋ سوڭىنا تايايدى. وسى كۇنى تاڭەرتەڭ 106 - اترەتى اترەت بولىمىندە جيىلىپ، ياڭ جىڭلۋ كوپشىلىكتى شىعىس، باتىس باعىت بويىنشا 4 گرۋپپاعا ءبولىپ ورنالاستىرىپ، سوڭعى قىزمەتكە كىرىسەدى، جوۋ زىميڭ مەن ياڭ جىڭلۋ جەكە - جەكە شىعىس سولتۇستىك جانە شىعىس وڭتۇستىك باعىتقا قاراي اتتانادى.
”ايىرىلار كەزدە ءبىز كەشتە ەرتەرەك اترەت كەڭسەسىنە قايتىپ كەلىپ جۇڭچيۋ مەرەكەسىن وتكىزۋگە كەلىستىك“، - دەدى جوۋ زىميڭ. جوۋ زىميڭ اتتانار كەزدە اشىق اسپاننىڭ تۇستەن كەيىن دۇلەي بوران تۇرىپ، قار ارالاس جاڭبىر جاۋىپ، اۋا رايىنىڭ كۇرت تومەندەپ نولدەن تومەن 20 نەشە سەلتسي گرادۋسقا تۇسەتىندىگىن مۇلدە ويلاماعان - دى.
ءتۇن قاراڭعىلىعى ۇيىرىلگەندە شتاپقا قايتىپ كەلگەن اترەت مۇشەلەرى اترەت باستىعىنىڭ قايتىپ كەلمەگەندىگىن بايقاپ، اۆتوكولىكپەن قارلى بوراندا بار الاپتان ىزدەۋ سالدى. تۇندە اترەت مۇشەلەرى وت جاعىپ، ياڭ جىڭلۋعا باعدار كورسەتتى. ايتسەدە وسىنىڭ ءبارىنىڭ سەپتىگى بولمادى.
ەرتەسى اترەت كەڭسەسىنە 2 كيلومەترگە جەتپەيتىن جەردە اترەت مۇشەلەرى ياڭ جىڭلۋدىڭ سۇيەگىن تاپتى، ول قار - مۇز قىمتاعان قايقاڭدا ەكپەتىنەن جاتىپ، ەكى بىلەگىن الدىعا سوزىپ، ساۋساقتارىمەن بالشىقتى مىتا ۇستاپتى. ونىڭ قوينىندا جاڭادان سىزىلعان گەولوگيالىق سحەما بار ەكەن...
وسى كورىنىستى كورگەندە اترەت مۇشەلەرىنىڭ كوز جاستارى كول بولدى.
ياڭ جىڭلۋ قۇربان بولعاننان كەيىن، پارتيا ۇيىمى ونى ”پارتيانىڭ تاڭداۋلى پەرزەنتى، زيالىلاردىڭ تاڭداۋلى ۋاكىلى، باتىل، مويىمايتىن ۇلگىلى كوممۋنيست“ داڭق اتاعىن تولىقتاپ بەردى ءارى توڭكەرىستىك قۇربان دەپ تولىقتاپ تانىدى.
1982 - جىلى جۇڭگو گەولوگيا قوعامى ياڭ جىڭلۋ بارلاعان سانتاڭحۋ ويپاتىنداعى ءبىر مۇنايلى گەولوگيالىق قۇرىلىمعا ”جىڭلۋ قۇلداما قاتپارى“ دەپ ات بەرىپ، ونىڭ جۇڭگونىڭ مۇناي گەولوگيالىق بارلاۋ ىستەرىنە قوسقان ۇلەسىن، سونداي - اق ەرجۇرەك قۇربان بەرۋ رۋحىن ماراپاتتادى.
