− شينجياڭنىڭ جەر - جەرىندەگى كىتاپحانالار قىزىل شىعارمالاردى وقۋ جانە كورمە قيمىلىن ورىستەتتى
انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ليۋ مىڭمىڭ
”بيىل پارتيا قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعى، نۇر شۇعىلالى بەلەس ايتىپ تاۋىسقىسىز، الدىمەن بەينەتتى، سوڭىنان زەينەتتى كوردى...“ 4 - ايدىڭ 23 - كۇنى اۋەلەگەن دومبىرا اۋەنىمەن التاي قالالىق كىتاپحانادا وتكىزىلگەن ”100 جىلدىق پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ، باقىتتى تۇرمىستى جىرلاۋ“ اتىنداعى ەرەكشە ۇگىت لەكسياسى قىزۋ القاۋعا بولەندى.
”التاي قالالىق كىتاپحانا قىزىل كلاسسيك شىعارمالاردى داۋىستاپ وقۋ، ’پارتيا تاريحىنىڭ شۇعىلالى 100 جىلى‘ جەلىلەس لەكسياسى، سونداي - اق جەلىدە كىتاپ وقۋدى جالپىلاستىرۋ سياقتى قيمىلداردى ۇزدىكسىز ورىستەتىپ، قالىڭ قالا تۇرعىندارىن قىزىل گەنگە مۇراگەرلىك ەتىپ، ەكپىندەي العا باسۋدىڭ ۇلى كۇشىنە ۇيىستىردى“، - دەدى التاي قالالىق كىتاپحانانىڭ باستىعى مۇراتبەك قۇمار.
ءتىلشىنىڭ ۇعىسۋىنشا، شينجياڭنىڭ جەر - جەرىندەگى كىتاپحانالار قىزىل حۇجاتتار كورمەسى، كلاسسيك شىعارمالاردى داۋىستاپ وقۋ، ”ءتورت تاريح“ تالقى مىنبەرى، بالا جۇرەگى وتان دەپ سوعادى سياقتى قيمىلدار ارقىلى ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسىنىڭ پارتيانى ءسۇيۋ، وتاندى ءسۇيۋ سۇيىسپەنشىلىگىن ونان ارى كۇشەيتىپ، قىزىل گەندى، توڭكەرىس الاۋىن ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاستىرۋعا مۇمكىندىك جاساعان.
سانجى حۇيزۋ اۆتونوميالى وبلىستىق كىتاپحانا زالىندا پارتيا تاريحى بىلىمدەرىنەن 100 سۇراۋ - جاۋاپ ىلمە سۋرەتى ءىلىنىپ، ءار كۇنى كوپتەگەن وقىرماندى جاۋاپ قايتارۋعا باۋرادى. سانجى وبلىستىق كىتاپحانا پارتيا ياچەيكاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، كىتاپحانا باستىعى لي شيۋچين بىلاي دەپ تانىستىردى: كىتاپحانا تاعى ”پارتيا تاريحىن وقۋدى جالپىلاستىرۋ ارناۋلى سورەسىن“ ورناتىپ، پارتيا تاريحى باسىلىمدارىن دەن قويا تاڭداپ، قالىڭ وقىرمانداردىڭ پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسى جونىندەگى قاجەتىن قاناعاتتاندىردى.
كورلا قالالىق كىتاپحانانىڭ ورىنباسار باستىعى ياڭ پيڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: بيىل جىل باسىنان بەرى كىتاپحانا 30 مىڭنان استام ادام - رەت وقىرمان قابىلداپ، ”پارتيا تاريحى حيكايالارىن“ ميكرو بلوكتا ءبولىسۋ، ”پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ“ پارتيا ساباعى، كىتاپ وقۋ مەرەيىنە شومعان كورلادا جالپى حالىقتىڭ كىتاپ وقۋى سياقتى 42 قيمىلدى جەلىدە جانە جەلىدەن تىس ىركەس - تىركەس ورىستەتتى.
قۇمىل قالالىق كىتاپحانا ىركەس - تىركەس ”كىتاپتى دانەكەر ەتۋ، ءسىز بەن ءبىزدى بايلانىستىرۋ، كىتاپتى ءسىز تاڭداڭىز، اقىسىن مەن تولەيىن“ سىندى كىتاپ ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ قيمىلدارىن، ”قىزىل حيكايالار ايتۋ، قىزىل مۇراگەر بولۋ“ اڭگىمە ايتۋ جارىسى، ”قىزىل كلاسسيك شىعارمالاردى وقۋ، قىزىل رۋحتى اسقاقتاتۋ“ سىندى جاقسى كىتاپتان وي ورتاقتاسۋ اۋىس - كۇيىس ءماجىلىسى، ”پارتياعا ماڭگى ىلەسۋ“ قىزىل كلاسسيك شىعارمالاردى داۋىستاپ وقۋ جارىسى سياقتى جەلىلەس قيمىلداردى ورىستەتىپ، بۇكىل قالادا تاريحتى ءبىلىپ، پارتيانى ءسۇيۋدىڭ، تاريحتى ءبىلىپ، وتاندى ءسۇيۋدىڭ قويۋ رايىن قالىپتاستىردى.
قاشقار قالالىق كىتاپحانا پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى، كىتاپحانا باستىعى پان يان بىلاي دەپ تانىستىردى: 4 - ايدىڭ 22 - كۇنىنەن 24 - كۇنىنە دەيىن كىتاپحانامىز ”كىتاپتى ءسىز تاڭداڭىز، اقىسىن مەن تولەيىن“ مادەنيەت ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ قيمىلىن العا قويدى. قيمىل كەزىندە قالا تۇرعىندارى قاشقار كىتاپ دۇكەنىنىڭ جاڭا كىتاپ تانىستىرۋ ارناۋلى اۋماعىنان ءوزى ۇناتاتىن ءبىر دە ەكى كىتاپتى تاڭداعاننان كەيىن، كىتاپحانا اقىسىن تولەيدى، قالا تۇرعىنى قارىزعا كىتاپ الىپ وقۋ راسمياتىن بىتىرگەننەن كەيىن، كىتاپتى ۇيىنە الىپ قايتىپ وقۋىنا بولادى، قارىزعا الىپ وقۋ مەرزىمى ءبىر اي.
”الەۋمەتتىك اۋماق تۇرعىندارى، مەن بۇگىن كوپشىلىككە «لەي فىڭ كۇندەلىگىن» وقىپ بەرەيىن...“ 4 - ايدىڭ 22 - كۇنى تۇرپان قالاسى گاۋچاڭ رايونى پۋتاۋگوۋ ءمالىسى بەشمالى الەۋمەتتىك اۋماعىندا ەرىكتى اۋەنى مەن سەزىمىن توعىستىرىپ تۇرعىندارعا كىتاپ وقىپ بەردى. سول كۇنى تۇرپان قالالىق كىتاپحانا وسى الەۋمەتتىك اۋماققا 200دەن استام وقىتۋ قوسىمشا ماتەريالىن، سونداي - اق كىتاپ ۇسىندى ءارى «پارتيا تاريحى تاربيەسىن كودتا جايمالاپ كورۋ»، «پارتيا تاريحى تاربيەسىن كودتا جايمالاپ ەستۋ» سيفرلى قىزىل بايلىق قۇلاقتاندىرۋىن جاسادى.
”ءبىز بۇكىل شينجياڭداعى ءار دارەجەلى، ءار ءتۇرلى كىتاپحانالاردا پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيە الابىن قۇرىپ، كىتاپحانادا ساقتالعان قىزىل حۇجاتتار ارناۋلى سورەسىن جانە ’قىزىل ەلەكتروندى كىتاپتار سارقىراما اعىنىن‘ ورنالاستىرىپ، ’پارتيانىڭ ءۇنىن كودتا جايمالاپ ەستۋ‘ سياقتى كىتاپ تىڭداۋ داۋالىن ورنالاستىرىپ، پارتيا تاريحى، پارتيا قۇرىلىسى تۇرىندەگى قىزىل حۇجاتتاردى جانە سيفرلى بايلىقتى شوعىرلى ايگىلەپ، پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىنىڭ ’2 - ساباقحاناسىن‘ قۇرىپ، كوپشىلىككە ’ماركسيزم - لەنينيزم ءتول شىعارمالارىن وقۋ، قىزىل كلاسسيك شىعارمالاردان ءنار الۋ، وسكەلەڭ بورىشتى ۇعىنۋ‘ سىندى ءبىر بەكەتتىك قىزمەت وتەدىك“. شينجياڭ كىتاپحاناسى قوعامىنىڭ باس حاتشىسى ۋ چيان بىلاي دەدى: بۇكىل شينجياڭداعى 14 ايماقتا، وبلىستا، قالادا 109 الەۋمەتتىك كىتاپحانا، 35 جوعارى مەكتەپ كىتاپحاناسى بىرلەسىپ قيمىلداپ، دۇنيە جۇزىلىك كىتاپ وقۋ كۇنى كەزىندە ”كىتاپ وقۋ مەرەيىنە شومعان تيانشان، جالپى حالىق كىتاپ وقۋ“ قيمىلىن ورىستەتىپ، بۇكىل شينجياڭدى قامتىپ، نەگىزگى ساتىعا دەيىن جەتكىزىلدى.
