انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى ۋاڭ نا، ليۋ شياڭ
5 - ايدىڭ 1 - كۇنى ءۇرىمجى قالاسىنىڭ تۇرعىندارى ماۋ زىميننىڭ بايىرعى تۇراعى ەسكەرتكىش سارايىن ەكسكۋرسيالاۋدا. سۋرەتتى انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جوۋ پىڭ تۇسىرگەن
”1 - مامىر“ دەمالىسى باستالدى، ءۇرىمجى قالاسىنداعى ءارقايسى ۇلكەن قىزىل كورىنىس تۇيىندەرى دۋمانعا بولەندى، قالا تۇرعىندارى جاپا - تارماعاي قىزىل كورىنىس تۇيىندەرىنە بارىپ، توڭكەرىس تاريحىن ەسكە الىپ، قىزىل مادەنيەتتىڭ تارتىمدىلىعىن سەزىنىپ، دەمالىس كۇندەرىن وزگەشە بەينەمەن وتكىزدى.
5 - ايدىڭ 1 - كۇنى ”جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولدى بويلاپ شينجياڭعا نازار سالۋ“ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتى جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى حابارلاۋ توبى ماۋ زىميننىڭ بايىرعى تۇراعى ەسكەرتكىش سارايىن، جۇڭگو جۇمىسشى - شارۋا قىزىل ارمياسى باتىس باعىت ارمياسى باس تارماق اترەتى ەسكەرتكىش سارايىن، ءۇرىمجى قالاسى قۇرباندار قابىرستاندىعىن ارالادى، ءاربىر جەرگە بارعاندا ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىنىڭ تىڭعىلىقتى تياناقتانعاندىعىن، ءارقايسى كورىنىس تۇيىندەرىنىڭ الدىن الا كەلىسۋ، مولشەرگە شەك قويۋ، قاۋىرت مەزگىلگە شوعىرلاندىرماۋ سىندى باسقارۋ شارالارىن قولدانعاندىعىن، ءتارتىپتى دە رەتتى ەكەندىگىن، قىزمەتكەرلەردىڭ ەكسكۋرسيالاۋشىلارعا ىقىلاسپەن قىزمەت كورسەتىپ جاتقاندىعىن كوردى.
ءۇرىمجى قالاسى ميڭدى جولىنا ورنالاسقان ماۋ زىميننىڭ بايىرعى تۇراعى ەسكەرتكىش سارايىنا بارساڭىز، اۋلاداعى بىرنەشە كوك تىرەگەن كونە اعاشتاردىڭ بۇتاقتارى قاۋلاپ، جاپىراقتارى جايقالىپ ءوسىپ، اعاش باسىنىڭ عيماراتتىڭ توبەسىنەن وزىپ، شاعىن اۋلانى تىپ - تىنىش كورىكتەندىرىپ تۇرعاندىعىن كورەسىز.
”ول ءبىر كارەسىن مەش تاۋىپ اكەلىپ، ءبىر كۇنگى ءۇش ۋاق تاماعىن ءوزى جاساپ ءىشتى، ءار كۇنى جەگەنىنەن اسىپ قالعان كوكونىستەردى جۋىپ، تۋراپ، حۋناندىقتاردىڭ تۇزدالعان كوكونىس سۇرلەۋ ءادىسى بويىنشا كۇبىگە شىلاپ قويادى، تيتتەي دە ىسىراپ قىلمايدى“. كورمە سارايدىڭ 2 - قاباتىنداعى ءبىر كارەسىن مەشتىڭ الدىندا ءتۇسىندىرۋشى حالينا نۇسقاۋ ەكسكۋرسيالاۋشىلارعا توڭكەرىسشى ماۋ زىميننىڭ پاك تە تەجەمدى بولعاندىعىن تاپتەشتەي باياندادى.
4 - ايدىڭ 30 - كۇنىنە دەيىن بيىل ماۋ زىميننىڭ بايىرعى تۇراعىنا كەلىپ ەكسكۋرسيالاعان ادام سانى 14 مىڭ ادام - رەتتەن استى، ءار كۇنى كوپتەگەن ادام كۇنى بۇرىن كەلىسىپ قويادى.
جۇڭگو جۇمىسشى - شارۋا قىزىل ارمياسى باتىس باعىت ارمياسى باس تارماق اترەتى ەسكەرتكىش سارايىندا ەكسكۋرسيالاۋشىلار ەسىكتەن كىرگەن سوڭ تۇگەلدەي جەردەگى مىستان قۇيىلعان بەلگىنى بويلاپ، قىزىل ارميا باتىس باعىت ارمياسىنىڭ شينجياڭعا كىرۋ جولىن ءبىر رەت ”ءجۇرىپ“ شىعادى. كورمە زالىندا ەكسكۋرسيالاۋشىلار ناقتى زات، سۋرەت، كورىنىستى قالپىنا كەلتىرۋ، كوپ مەديا سياقتى ادىستەر ارقىلى قىزىل ارميا باتىس باعىت ارمياسىنىڭ گانسۋدان قۇمىلدىڭ شيڭشيڭشياسىنا دەيىنگى جاپالى بارىسىن، سونداي - اق ۇرىمجىدە ۇيرەنۋ، اسكەر جاتتىقتىرۋ، بىرلىكساپ قىزمەتىن ورىستەتۋ سياقتى اڭگىمەلەردى تۇسىنەدى.
ءۇرىمجى قالالىق شۋەليان باستاۋىش مەكتەبىنىڭ 4 - جىلدىق وقۋشىسى مياۋ شينديە شەشەسى مەن ساباقتاستارىنا ەرىپ وسىندا كەلىپ ەكسكۋرسيالاپ، قىزىل ارميا باتىس باعىت ارمياسىنىڭ استىق تاپشى، وق تاۋسىلعان جاعدايدا، قايىسپاس قايسارلىق كورسەتىپ، قاندى شايقاس جاساپ، شينجياڭعا كەلگەندىگىن بىلگەندە، ول بىلاي دەدى: ”توڭكەرىستىك اعا بۋىندار ءبىزدىڭ تاماشا تۇرمىس كەشىرۋىمىز ءۇشىن وراسان زور قۇرباندىق بەرىپتى، مەن جاقسى ۇيرەنىپ، ەسەيگەندە سولار سياقتى ءماندى ىستەر ىستەيمىن“.
تانىستىرۋعا قاراعاندا، جۇڭگو جۇمىسشى - شارۋا قىزىل ارمياسى باتىس باعىت ارمياسى باس تارماق اترەتى ەسكەرتكىش سارايى بىلتىر كورمەلەۋدىڭ دەڭگەيىن كوتەرىپ، ۇنەمى كەزدەسەتىن مادەني ەسكەرتكىش، سۋرەت، ءمۇسىن، كورىنىس سياقتىلاردان تىس، تاعى دىبىس، جارىق، ەلەكتر، VR سياقتى وسى زامانعى عىلىم - تەحنيكالىق تاسىلدەردى قوسقان. بيىل جىل باسىنان بەرى وسى ەسكەرتكىش سارايىنىڭ باۋرامدىلىعى ۇزدىكسىز جوعارىلاپ، ەكسكۋرسيالاۋعا الدىن الا كەلىسۋ ۋاقىتى 9 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن ءتىزىلدى. قىزمەت وتەۋدى ونان ارى ويداعىداي ىستەۋ ءۇشىن، ەسكەرتكىش سارايى كورىنىس اۋماعىنىڭ كىرە بەرىسىنە رەسمي زەردەلى دىبىستىق ءتۇسىندىرۋ ۇگىت تاقتاسىن قويدى، ەكسكۋرسيالاۋشىلار ۋيچاتپەن جايمالاۋ ارقىلى ءتۇسىندىرۋدى تىڭداي الادى.
ءۇرىمجى قالاسى قۇرباندار قابىرستاندىعىندا جاسىل قاراعايمەن كومكەرىلگەن حالىق قاھارماندارى ەسكەرتكىشى بيىككە بوي سوزىپ تۇر، ەكسكۋرسيالاۋشىلاردىڭ كوبى الدىمەن ارداگەر قۇرباندارعا ازا ءبىلدىرىپ، سودان كەيىن ءۇرىمجى قۇرباندار ىزگى ىستەرى كورمەجايى مەن كورمە سارايىن ارالاپ، قۇربانداردىڭ ىزگى ىستەرىن ىشكەرىلەي ۇعىسادى.
”توڭكەرىستىك اعا بۋىنداردىڭ اسقاق رۋحى مەنى قۇرمەت سەزىمىنە بولەدى“. «تيانشانداعى وشپەس ەڭبەك» نەگىزگى تاقىرىبىنداعى كورمەنى ەكسكۋرسيالاپ بولعان قالا تۇرعىنى لي ميڭ اسەرلەنىپ بىلاي دەدى: ”ءبىر - بىرلەگەن كورمە بۇيىمى مەن ەگجەي - تەگجەيلى جازباشا تانىستىرۋ مەنىڭ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ باسشىلىعىندا شينجياڭنىڭ ءارقايسى تاريحي مەزگىلدەرىندە تۋىلعان ماڭىزدى وقيعالاردى جانە ءار ۇلت قاھارمان ۇلگى قايراتكەرلەردىڭ شۇعىلالى ىزگى ىستەرىن جۇيەلى تۇردە بىلۋىمە مۇمكىندىك جاسادى، قاتتى تەبىرەندىم جانە جىگەرلەندىم“.
ءۇرىمجى قالاسى قۇرباندار قابىرستاندىعىنىڭ رەسمي ۋيچات تۇعىرى تاعى ”سايتتاعى كورمە سارايى“، ”جەلىدەگى كورمە سارايى“، ”سەزىنۋ ساباقحاناسى“ سياقتىلاردى ۇسىنىپ، بۇقارانىڭ كورمەنى ۇيىنەن شىقپاي - اق ”ساۋساعىمەن ءتۇرتىپ“ كورۋىنە مۇمكىندىك جاسادى.
ساپار ەستەلىگى
كوركەم كورىنىس
بۇگىن ماۋ زىميننىڭ بايىرعى تۇراعى ەسكەرتكىش سارايىندا، جۇڭگو جۇمىسشى - شارۋا قىزىل ارمياسى باتىس باعىت ارمياسى باس تارماق اترەتى ەسكەرتكىش سارايىندا، ءۇرىمجى قالاسى قۇرباندار قابىرستاندىعىندا كوپتەگەن اتا - انا بالالارىن ەرتىپ كەلىپ، توڭكەرىستىك اعا بۋىنداردىڭ اڭگىمەسىن تىڭداپ، تاماشا كورىنىس قالىپتاستىردى.
بيىل جىل باسىنان بەرى ۇرىمجىدەگى قىزىل كورىنىس تۇيىندەرىنىڭ بەدەلى وتە جوعارى ەكەندىگىن ءبىلىپ، ىشتەي ەرەكشە ماقتانىش سەزىمگە بولەندىم. وسى جوعارىلاعان بەدەل قىزىل مادەنيەتتىڭ قازىرگى كەزدەگى جۇرتتىڭ جۇرەك قالاۋى مەن رۋحاني قاجەتىن اڭعارتادى.
جۇڭگو جۇمىسشى - شارۋا قىزىل ارمياسى باتىس باعىت ارمياسى باس تارماق اترەتى ەسكەرتكىش سارايىندا كەزدەسكەن كىشكەنتاي قىز مياۋ شينديە ماعان تەرەڭ اسەر قالدىردى. ونىڭ قىزىل كورىنىس تۇيىندەرىن ەكسكۋرسيالاۋى تۇڭعىش رەت ەكەن، ول ماعان بىلاي دەدى: سۋرەتتەگى اناۋ اسكەريلەر قيىنشىلىقتان قورىقپايدى، قۇربان بولۋدان قورىقپايدى، مۇنداي رۋح مەنىڭ ۇيرەنۋىمە تاتيدى.
قىزىل ارميا باتىس باعىت ارمياسىنىڭ ىزگى ىستەرى مياۋ شينديەنى اسەرلەندىردى، سونداي - اق تالايلاعان ەكسكۋرسيالاۋشىنى اسەرلەندىردى، بۇل قىزىل مادەنيەتتىڭ تەرەڭ ءمانى مەن كۇشتى ومىرشەڭدىگىن تولىق ايگىلەدى. قازىر قوعامنىڭ ريتىمى تەز، جۇرتتىڭ توقتاي قالىپ، توڭكەرىستىك اعا بۋىنداردىڭ اڭگىمەلەرىن تىڭداۋى كوپشىلىكتىڭ سول ءبىر مۇراتى، سەنىمى بار جانە ءوزىن ارناۋ رۋحىنا باي ادامداردى ارداقتايتىندىعىن، توڭكەرىسشىلەردىڭ بويىنان تىرشىلىكتىڭ ءمانى مەن شىن سىرىن بايقاۋدى كوكسەيتىندىگىن، ودان اقىل - پاراسات جانە كۇش - قۋات قابىلدايتىندىعىن تۇسىندىرەدى. مەنشە بۇل توڭكەرىستىك ارداگەر قۇربانداردى ەڭ جاقسى ەسكە الۋ بولماق.
(ۋاڭ نا)
