تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ەل ءىشى حابارى

بۇكىل قوعامدا پارتيا تاريحى، جاڭا جۇڭگو تاريحى، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ تاريحى، سوتسياليزمنىڭ دامۋ تاريحى تۋرالى ۇگىت تاربيە ورىستەتەيىك

ورتالىق كوميتەت كەڭسەسى «حابارلاندىرۋ» باسىپ تاراتتى

بۇكىل قوعامدا پارتيا تاريحى، جاڭا جۇڭگو تاريحى، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ تاريحى، سوتسياليزمنىڭ دامۋ تاريحى تۋرالى ۇگىت تاربيە ورىستەتەيىك

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 5 - ايدىڭ 25 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. جۋىقتا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ كەڭسەسى «بۇكىل قوعامدا پارتيا تاريحى، جاڭا جۇڭگو تاريحى، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ تاريحى، سوتسياليزمنىڭ دامۋ تاريحى تۋرالى ۇگىت تاربيە ورىستەتۋ جونىندەگى حابارلاندىرۋدى» باسىپ تاراتىپ، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعى قارساڭىندا ”ءتورت تاريح“ تۋرالى ۇگىت تاربيە ورىستەتۋ جونىندە ورنالاستىرۋ جاسادى.

  «حابارلاندىرۋدا» مىنالار باسا دارىپتەلدى: جۇڭگوشا سوتسياليزم ۇلى تۋىن بيىك ۇستاپ، ماركسيزم - لەنينيزمدى، ماۋ زىدۇڭ يدەياسىن، دىڭ شياۋپيڭ نازارياسىن، ”ۇشكە ۋاكىلدىك ەتۋ“ ماڭىزدى يدەياسىن، عىلمي دامۋ كوزقاراسىن، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ جانە پارتيا 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ەكىنشى، ءۇشىنشى، ءتورتىنشى، بەسىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، ”ءتورت تانىمدى“ كۇشەيتىپ، ”ءتورت سەنىمدى“ بەكەمدەپ، ”ەكىنى قورعاۋدى“ ورىنداپ، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋدى ارقاۋ ەتىپ، بۇكىل قوعامدا پارتيا تاريحى، جاڭا جۇڭگو تاريحى، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ تاريحى، سوتسياليزمنىڭ دامۋ تاريحى تۋرالى ۇگىت تاربيەنى كەڭىنەن ورىستەتىپ، پارتيا تاريحى بىلىمدەرىن جالپىلاستىرىپ، پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىنىڭ بۇقاراعا تەرەڭدەۋىن، نەگىزگى ساتىعا تەرەڭدەۋىن، جۇرت جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالاۋىن ىلگەرىلەتىپ، قالىڭ حالىق بۇقاراسىن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ مەملەكەت پەن ۇلت ءۇشىن قوسقان ۇلى ۇلەسىن تەرەڭ تانۋعا، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ باستان - اياق حالىق ءۇشىن ىستەۋدەن جازبايتىن اۋەلگى ماقساتى مەن باستى ماقساتىن تەرەڭ سەزىنۋگە، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ ماركسيزمدى جۇڭگوشالاندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە قالىپتاستىرعان ماڭىزدى نازاريالىق جەتىستىكتەرىن ۇيرەنۋگە، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ ۇزاق ۋاقىتتىق كۇرەس بارىسىندا سومداعان ۇلى رۋحىن جالعاستىرۋعا، مىزعىماس تاباندىلىقپەن پارتيانىڭ سوزىنە قۇلاق اسىپ، پارتياعا ىلەسۋگە، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ ۇلى امالياتىندا ەڭبەك كورسەتىپ، ۇلەس قوسۋعا جەتەكتەۋ كەرەك.

  «حابارلاندىرۋدا» مىنالار ايقىندالدى: شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن ۇيرەنۋدى، ۇگىتتەۋدى، دايەكتىلەندىرۋدى نەگىزگى جەلى ەتىپ، وسى ماڭىزدى يدەيانىڭ نازاريالىق لوگيكاسىن، تاريحي لوگيكاسىن، امالياتتىق لوگيكاسىن ءدال يگەرىپ، وسى ماڭىزدى يدەيانىڭ تاريحي ورنى مەن كەلەلى ءمانىن تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ساياسي جاقتاعى شىنايى مويىنداۋدى، يدەيالىق جاقتاعى شىنايى مويىنداۋدى، نازاريالىق جاقتاعى شىنايى مويىنداۋدى، سۇيىسپەنشىلىك جاقتاعى شىنايى مويىنداۋدى ۇزدىكسىز كۇشەيتۋ كەرەك. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ پارتيا تاريحى، جاڭا جۇڭگو تاريحى، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ تاريحى، سوتسياليزمنىڭ دامۋ تاريحى تۋرالى ماڭىزدى بايىمداۋلارىن، اسىرەسە، پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىنە جۇمىلدىرۋ جينالىسىنداعى، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسىنداعى ماڭىزدى سوزدەرىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، ءتۇسىنىپ، دەر كەزىندە ىلەسە ۇيرەنۋ، الدىڭعىلارى مەن سوڭعىلارىن ساباقتاستىرا ۇيرەنۋ، امالياتپەن بايلانىستىرا ۇيرەنۋ كەرەك. ”ءتورت تاريح“ تۋرالى ۇگىت تاربيەنىڭ ىشكى ءمانىن يگەرىپ، مازمۇن جاقتا ابدەن ۇعىنىپ، جەتە ءتۇسىنىپ، لوگيكا جاعىندا بارلىق بۋىندى ءبىر - بىرىمەن بايلانىستىرىپ، قالىڭ حالىق بۇقاراسىن، اسىرەسە، جاستار مەن ورەندەردى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ نەلىكتەن يقۋاتتى ەكەندىگى، ماركسيزمنىڭ نە ءۇشىن جۇزەگە اساتىندىعى، جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ نە ءۇشىن جاقسى ەكەندىگى سياقتى نەگىزگى قيسىنداردى انىق تۇسىنۋگە جەتەكتەپ، پارتيا تاريحى تۋرالى تۇسىنىك پەن يگەرۋدى تەرەڭدەتۋ، پارتيانىڭ نازاريالارى تۋرالى تۇسىنىك پەن تانىمدى تەرەڭدەتۋ كەرەك.

  «حابارلاندىرۋدا» مىنالار اتاپ كورسەتىلدى: ءتۇرلى ۇگىت تاربيە قيمىلدارىن ويداعىداي ۇيىمداستىرۋ كەرەك. ءبىرىنشى، كىتاپ وقىپ، تاريحتى ۇيرەنۋ قيمىلىن ورىستەتۋ. ”كىتاپ ساياسىنداعى 100 جىلدىق ۇلى ءىس“ جاقسى كىتاپتار تانىستىرۋ قيمىلىن ورىستەتىپ، ”قىزىل كلاسسيكالار . 100 جىلدىققا تارتۋ“ كىتاپ وقۋ قيمىلىن وتكىزىپ، ”ساپانى كۇشەيتۋ . ونەگە كورسەتۋ“ كىتاپ وقۋ قيمىلىن ۇيىمداستىرىپ، پارتيا قۇرىلىسى تۋرالى حۇجاتتاردى ارناۋلى تاقىرىپتا وقۋ - ۇيرەنۋ قيمىلىن ورىستەتۋ كەرەك. ەكىنشى، نەگىزگى ساتىدا ۇگىت لەكسيا قيمىلدارىن ۇيىمداستىرۋ. بۇقارالىق ۇگىت لەكسيانى كەڭىنەن ورىستەتىپ، نەگىزگى ساتىعا بارىپ ارالاپ ۇگىت لەكسيا ورىستەتىپ، شاعىن حيكايالارمەن ۇلكەن قيسىنداردى جەتە ءتۇسىندىرۋ كەرەك. جاعدايدان بايانداما جاساۋ جينالىسى، ”ءتورت تاريح“ تۋرالى ارناۋلى تاقىرىپتىق ۇگىت لەكسيا سياقتىلار وتكىزىپ، باسشى كادرلاردى باستاماشىلدىقپەن بايانداما جاساۋعا ۇسىنىس ەتۋ كەرەك. ءۇشىنشى، ۇيرەنۋ، اسەر الۋ قيمىلدارىن ورىستەتۋ. قىزىل مادەنيەتتىڭ ىشكى ءمانىن تەرەڭدەي اشىپ، ءبىر توپ تاڭداۋلى تۋىندىلار كورمەسىن، قىزىل ساياحات تاڭداۋلى جەلىسىن، ۇيرەنۋ، اسەر الۋ جەلىسىن دەن قويا جوبالاۋ، ورتاعا قويۋ كەرەك. اسقاق سەزىمگە جانە تاربيەلىك مانگە يە سالت - قيمىلدار ۇيىمداستىرىپ، مادەنيەت، عىلىم - تەحنيكا، دەنساۋلىق ساقتاۋ سىندى ”ءۇشتى اۋىل - قىستاققا جەتكىزۋ“ سياقتى قوعامدىق اماليات قيمىلدارىن ورىستەتۋ كەرەك. ءتورتىنشى، توڭكەرىستىك قۇرباندارعا قۇرمەت ءبىلدىرۋ قيمىلدارىن ورىستەتۋ. قۇربانداردى ەسكە الۋ كۇنى سياقتى ماڭىزدى ەسكە الۋ كۇندەرىمەن جانە باسقا دا ءداستۇرلى مەرەكەلەرمەن بىرلەستىرىپ، قۇرباندار قابىرىن سىپىرۋ، قۇرمەتپەن گۇل شارباق قويۋ، ازاناما وقۋ، مۇرالاردى قۇرمەتپەن كورۋ سياقتى قيمىلدار ۇيىمداستىرۋ، ورىستەتۋ كەرەك. ”قۇربانداردىڭ تۋىس - تۋعاندارىن ىزدەۋ“ ارناۋلى ارەكەتىن ورىستەتىپ، ”جۇرەكتەگى تۋ“ سياقتى قىزىل تۇسىندىرۋشىلەر جارىسىن ۇيىمداستىرىپ، قاھارمان رۋحىن اسقاقتاتۋ كەرەك. بەسىنشى، وزات ۇلگىلەردەن ۇيرەنۋ قيمىلىن ورىستەتۋ. ءۇش ”100 تاڭداۋلى تۇلعانى“ شوعىرلى ۇگىتتەپ، جاريالاپ، پارتيا مەن مەملەكەت ءۇشىن ەڭبەك ءسىڭىرىپ، داڭققا يە بولعاندار، ءداۋىر ونەگەلەرى سياقتى وزات ۇلگىلەردەن ۇيرەنۋ جانە ولاردى ۇگىتتەۋ قيمىلىن ورىستەتۋ كەرەك. ساقا جاۋىنگەرلەر، ساقا جولداستار، ساقا مايدانعا كومەك بەرگەن ۇلگىلەر قۇربانداردىڭ ءۇي ىشىندەگىلەر قاتارلىلاردان ىشكەرىلەي احۋال ۇعىسىپ جانە ولاردان حال سۇراپ، ناقتى قيىنشىلىقتارىن شەشۋگە كومەكتەسۋ كەرەك. التىنشى، قىزىل وتباسى سالتىن جالعاستىرۋ قيمىلىن ورىستەتۋ. وركەنيەتتى وتباسى، بەستە جاقسى وتباسى، ەڭ ارداقتى وتباسى سياقتىلاردىڭ ۇلگى كورسەتۋ، جەتەكتەۋ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، ارالاپ لەكسيا سويلەۋ، نەگىزگى تاقىرىپتىق كورمە، كۋايشان، وتباسى حيكايالارى توپتاماسى سياقتى تاسىلدەرمەن وتباسى سالتى تۋرالى اسەرلى اڭگىمەلەردى بايانداۋ كەرەك. جەتىنشى، جالپى حالىقتىق مەملەكەت قورعانىسى تاربيەسى قيمىلىن ورىستەتۋ. ”قۇدىرەتتى ەل بولۋدىڭ جاڭا ساپارىنا قادام تاستاۋ. ارميا مەن حالىق ارميانى قۇدىرەتتەندىرۋ ارمانىن بىرگە ورىنداۋ“ ارالاپ لەكسيا سويلەۋ قيمىلىن ۇيىمداستىرىپ، ورىستەتىپ، ارميا گازارماسىن اشىق ۇستاۋ قيمىلىن ۇيىمداستىرىپ، جوعارى مەكتەپتەر مەن ورتا مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ اسكەري جاتتىعۋىن ويداعىداي يگەرىپ، مەملەكەت قورعانىسى تاربيە بازاسىنا سۇيەنىپ قىزىل زەرتتەۋ - ۇيرەنۋ جۇرگىزىپ، جالپى حالىقتىڭ مەملەكەت قورعانىسى كوزقاراسىن كۇشەيتۋ كەرەك. سەگىزىنشى، بۇقارالىق مادەنيەت قيمىلدارىن ۇيىمداستىرۋ. اسەمونەر كورمەسى، تاڭداۋلى كينو - تەلەحيكايالار كورسەتۋ، تاڭداۋلى ينتەرنەت ادەبيەت - كوركەمونەر تۋىندىلارىن كورسەتۋ سياقتى قيمىلدار ۇيىمداستىرىپ، زەيىن سىناۋ جارىسى، ۇگىت لەكسيا جارىسى سياقتى قيمىلدار ورىستەتۋ كەرەك. مادەنيەتتەن حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسىن جاڭالىق اشا اتقارىپ، ”پارتياعا ارناپ تاۋ ءانىن شىرقايمىن“ بۇقارالىق ءان بايقاۋى، الاڭ ءبيى قويىلىمى، ”قىستاق كونسەرتى“ سياقتى قيمىلدار ورىستەتۋ كەرەك.

  «حابارلاندىرۋدا» مىنالار باسا دارىپتەلدى: جەر - جەر، تاراۋلار باستان - اياق دۇرىس باعداردى يگەرىپ، دۇرىس تاريح كوزقاراسىن ورناتىپ، پارتيا تاريحىنىڭ، جاڭا جۇڭگو تاريحىنىڭ، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ تاريحىنىڭ، سوتسياليزمنىڭ دامۋ تاريحىنىڭ نەگىزگى تاقىرىبىن، نەگىزگى جەلىسىن، نەگىزگى ءمانىن ءدال يگەرىپ، تاريحتى تەرىستەۋشىلىككە ايقىن تۋ ۇستاي وتىرىپ قارسى تۇرۋ كەرەك. جاستار مەن ورەندەر قاۋىمىن كورنەكتىلەندىرىپ، جاستار مەن ورەندەر قاۋىمىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى مەن ادەتتەرىن يگەرىپ، جاستار مەن ورەندەردىڭ ۇيرەنۋ تاربيەسىن ويداعىداي ۇيىمداستىرىپ، پارتيانى ءسۇيۋ، وتاندى ءسۇيۋ، سوتسياليزمدى ءسۇيۋ سۇيىسپەنشىلىگىن تەرەڭ ورناتىپ، قىزىل گەندى، توڭكەرىس ۇشقىنىن ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاستىرۋ كەرەك. قيمىل دانەكەرلەرىن بايىتىپ، وتانشىلدىق تاربيە بازالارىنىڭ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، تاڭداۋلى تۋىندىلاردى كۇش سالا كورمەگە قويىپ، قيمىلدىڭ مازمۇنى مەن دانەكەرىن دەن قويا جوبالاپ، تاربيەنىڭ اسەرلەندىرۋ كۇشىن ارتتىرۋ كەرەك. ينتەرنەت تۇعىرىنان ويداعىداي پايدالانىپ، توعىسپالى مەديانىڭ باسىمدىعىن ساۋلەلەندىرىپ، بۇقاراعا جاناسىمدى، تاراتۋعا وڭاي، بۇقارا ءسۇيىپ تىڭدايتىن، ءسۇيىپ كورەتىن ينتەرنەت مادەنيەتى ونىمدەرىن جانە ادەبيەت - كوركەمونەر تۋىندىلارىن جاساۋ، تاراتۋ كەرەك. ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋدى، سايكەستىرۋدى كۇشەيتىپ، ”ءتورت تاريح“ تۋرالى ۇگىت تاربيەنى پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسى، ”پارتياعا ماڭگى ىلەسۋ“ بۇقارالىق نەگىزگى تاقىرىپتىق ۇگىت تاربيە قيمىلى سياقتىلارمەن ورگانيكالى بىرلەستىرىپ، ءوزارا جەبەپ، ءبىرى ارقىلى ءبىرىنىڭ باعاسىن اسىرۋ كەرەك. ورتالىقتىڭ سەگىز ءتۇرلى بەلگىلەمەسىنىڭ جانە ونى اتقارۋدىڭ ەگجەي - تەگجەيلى ەرەجەسىنىڭ رۋحىن قاتاڭ اتقارىپ، فورماشىلدىقتى، تورەشىلدىكتى باتىل جەڭۋ كەرەك. حاۋىپسىزدىكتى باسقارۋدى كۇشەيتىپ، جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەپ، ۇگىت - تاربيە قىزمەتتەرىنىڭ حاۋىپسىز، ءتارتىپتى جۇرگىزىلۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.